Handelingsdeel 7 Paul Smits V5 1.1 Wat zijn de parallellen tussen de abacus en hedendaagse computers? Zowel de abacus als de hedendaagse computer kunnen worden gebruikt om een getal te ‘onthouden’ terwijl er verder gerekend wordt. 1.2 Blaise Pascal 19 juni 1623 – 19 augustus 1662 Nationaliteit: Frans Leefde in: Parijs Bouwde een telmachine om zijn vaders werk, die veel optel en aftreksommen moest maken, te versimpelen. 1.3 Gottfried Wilhelm von Leibniz 1 juli 1648 – 14 november 1716 Nationaliteit: Duits Leefde in: Duitsland Was niet alleen een wiskundige, maar in de eerste plaats eigenlijk een filosoof. Vond gelijktijdig met Isaac Newton de differentiaal- en integraalrekeningen uit. Welk idee in de machine van Leibniz vinden we nu nog terug in de werking van de computer? Het omzetten van complexe berekeningen in kleinere gemakkelijkere stappen. 1.5 Charles Babbage 26 december 1791 – 18 oktober 1871 Nationaliteit: Brits Leefde in: Groot-Brittannië Waarom waren zijn machines perfect, in de praktijk niet betrouwbaar? Omdat de materialen die er in die tijd beschikbaar niet goed genoeg waren. Ada of Lovelace 10 december 1815 – 27 november 1852 Nationaliteit: Brits Leefde in: Groot-Brittannië Haar bijdrage aan de uitvinding van Babbage: Zij schreef het programma voor de berekeningen van de machine. Dit programma wordt als het eerste computerprogramma beschouwd. Waarom wordt de “Difference engine” beschouwd als de eerste computer? Omdat het het eerste apparaat was dat geheel automatisch iets kan uitrekenen. Welke briljante ideeën van Babbage maakte de “Analytical engine” tegelijk geniaal maar ook onuitvoerbaar in de 19de eeuw? Het analyseren van een probleem d.m.v. het gebruik van ponskaarten, die als geheugen zouden dienen. Dit was echter nog veel te complex om in die tijd al te maken. 1.6 George Boole 2 november 1815 - 8 december 1864 Nationaliteit: Brits Leefde in: Cork Zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de computer: Hij bedacht het systeem van de operators ‘and’, ‘or’ en ‘not’. 1.7 Herman Hollerith 29 februari 1860 - 17 november 1929 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: New York Bouwde zijn machine om het opslaan en sorteren van gegevens makkelijker te maken. Welke parallellen zie je tussen de tabelleermachine en huidige computers? Het gebruik van een geheugen (bij de tabelleermachine de ponskaarten) en de manier om het te lezen. Hoofdstuk 2 2.1 John Atanasoff 4 oktober 1903 – 15 juni 1995 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: Florida Assistent: Clifford Berry Atanasoff Berry Computer Jaartal: 1937 Afmetingen: ter grootte van een bureau Prestaties: 30 optellingen per seconde Belangrijkste vernieuwingen: Elektronisch en afscheiding van berekeningen en geheugen. 2.2 Howard H. Aiken 9 maart 1900 – 14 maart 1973 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: Amerika Harvard Mark 1 Jaartal: 1944 Afmetingen: 16 meter lang, 2.4 meter hoog en 0.6 meter breed Prestaties: 3 optelling per seconde, 6 seconden voor een vermenigvuldigen en 15 seconden voor een deling. Belangrijkste vernieuwingen: geheel automatisch, dus tijdens de berekening was geen mens meer nodig. Grace Hopper 9 december 1906 - 1 januari 1992 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: Amerika Werkte als computerprogrammeur voor het Amerikaanse leger. Om welke “anekdote” werd Grace Hopper wereldberoemd? Dat ze de computer aan het ‘debuggen’ waren, nadat een mot kortsluiting had veroorzaakt. 2.3 ENIAC Jaartal: 1943 ENIAC is de afkorting voor Electronic Numerical Integrator And Computer. Afmetingen: 2,6m bij 0,9m bij 26m Prestaties: 5000 basisberekeningen per seconde Belangrijkste vernieuwingen: gebruik van radiobuizen en het gebruik van een geheugen die niet geheel ponskaarten bestond. John W. Mauchly 30 augustus 1907 – 8 januari 1980 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: Amerika “Stal” het idee om een computer te bouwen van Atanasoff. John P. Eckert 9 april 1919 – 3 juni 1995 Nationaliteit: Amerikaans Leefde in: Pennsylvania 2.4 EDVAC Jaartal: 1944/1945 EDVAC is afkorting voor: Electronic Discrete Variable Automatic Computer Afmetingen: 45,5 vierkante meter vloerruimte Prestaties: optellingen in 864 microseconden en vermenigvuldigingen in 2900 microseconden Belangrijkste vernieuwingen: binair, ingebouwd geheugen. John von Neumann 28 december 1903 – 8 februari 1957 Nationaliteit: Hongaars Leefde in: eerst Hongarije, later Amerika Hij werkte eerst aan de ENIAC-computer Zijn inspiratiebronnen voor het bouwen van een eigen computer waren de eerdere computers, waar hij aan mee had gewerkt, en zijn interesse in wiskunde. Wat was de grote verdienste van John van Neumann in de computergeschiedenis: Het beschrijven van de opbouw en verdeling van de componenten van een computer, die tot op de dag van vandaag nog wordt toegepast. Hoofdstuk 3 3.1 Ze werken sneller en geven minder warmte. J bardeen (23 mei 1908 – 30 januari 1991) W. Brattain (10 februari 1902 — Seattle, 13 oktober 1987) W. Shockley (13 februari 1910 - 12 augustus 1989) Werkten voor Bell Labs. En vonden de transistor uit in 1947. 3.2 LARC 1960 toepassingsgebied: Veel berekeningen en woorden opslaan IBM 1401 1959 20,000 gemaakt tape, punshcard, printer als randapparatuur. Toepassingsgebied: Als gewone computer, hulp bij berekeningen. 3.3 Gelezen 3.4 FORTRAN The IBM Mathematical Formula Translating System Gebruikt voorde eerste taal die door ANSI gestandaardiseerd werd. Vooral gebruikt voor econimische en natuurkundige computers. COBOL COmmon Business Oriented Language Gebrukt voor het makkelijk omspringen met (grote) gegevensbestanden. BASIC Beginners All-purpose Symbolic Instruction Code Niet-technische universiteitsstudenten met als primaire doelstellingen: Dat de taal voor de niet-technici begrijpelijk moest zijn, dat de taal er "vriendelijk" uit moest zien, dat in de taal snel resultaten geleverd moesten kunnen worden ten behoeve van huiswerkopdrachten, dat toegang tot het systeem van de taal gratis en gemakkelijk moest zijn, en afscheiding tussen gebruikers moest regelen, dat de tijd die het de gebruiker kostte minimaal moest zijn, in plaats van dat de processortijd minimaal moest zijn PASCAL Philips Akelig Snelle CALculator. Er werd onder andere gerekend aan heteluchtmotoren, televisies en halfgeleiders. 3.5 De specialisaties die nu nog bestaan zijn: Programmeur, ICT medewerker, Microtechnologie, elecktronica. Hoofdstuk 4. 1. IC = Integrated Circuit. Wat is een IC? Ook wel bekent als een computerchip. Hierbij zijn alle componenten nodig voor een schakeling verpakt in een doosje van silicium. Voordelen tegenover transistors: Meerdere transistors bij elkaar en beter beschermt. Jack S. Kilby (1923-2005) Nationaliteit: Amerika Leefde in: Kansas Werkte voor Texas Instruments en was een Distinguished Professor of Electrical Engineering bij Texas A&M University. Stelde de IC voor in 1959. Hield zich later bezig met het ontwikkelen van rekenmachines. Won in 2000 de Nobel prijs voor Natuurkunde. IBM 360 IBM, 1964 Een heel populair systeem dat niet al te duur was en klanten konden zo een klein systeem in huis halen, dat goed werkte. Ook de design was grondleggend voor volgende systemen. PDP-8 Digital Equipment corporation, 1965 Eerste succesvolle minicomputer. Hoofdstuk 5 5.1. In 1971 bracht Intel haar eerste microprocessor op de markt : de 4004-processor, die niet erg populair werd – het programmeren van deze microchip bleek een verschrikking – maar die wel de aanzet gaf tot het produceren van meer performante microprocessoren. Een microprocessor combineert in feite de functies van vele gewone IC’s samen. Vanaf nu werden de computers nog kleiner en goedkoper. Bovendien werd het nu mogelijk computers te maken die voor alle soorten toepassingen nuttig waren, terwijl voordien een computer steeds gebouwd werd voor een welbepaald doel. De uitvinding van de microprocessor was ongetwijfeld essentieel voor het succes van de personal computer. Sinds de jaren 1970 maakten microprocessoren ook geautomatiseerde huishoudtoestellen mogelijk : keukenrobots, microgolfovens, televisietoestellen, hifi-aparatuur, … het is tegenwoordig ondenkbaar zonder geavanceerde chips. Maar ook in de auto’s betekende de microchip een echte revolutie. Voluit. Aantal schakelingen op één chip. Periode. LSI Large-Scale Integration 10000 1974-1980 VLSI Very-LSI 400.000 ULSI Ultra-LSI meer dan 1.000.000 5.2. Diskette eerst gebruikt in 1967 De muis, uitgevonden door Douglas Engelbart en William English in 1963 CD-ROM werd uitgevonden in 1983. Ikjet-printer verscheen in 1971 Koninklijk Atheneum Malle – M. Goris 13 De harde schijf bestond al in de jaren 1950. De eerste harde schijf bevond zich in de Chrysler's MOPAR Division in 1957. Ze kon 4.4 MB aan informatie bevatten. Aangezien magneetbanden veel meer informatie konden bevatten, waren die lange tijd veel populairder. Voor een microcomputer (die men later PC is gaan noemen – zie verder) zijn magneetbanden natuurlijk veel te omvangrijk. De gebruikers van die eerste microcomputers moest zich behelpen met één of twee diskettestations, en op sommige computers kon men zelfs een gewone cassetterecorder aansluiten. De harde schijf bood een oplossing, omdat ze kleiner kon gemaakt worden. De eerste microcomputer met een harde schijf was de Datapoint 2200, die een capaciteit had van 2.5 MB. Hoewel de telegraaf al in de 19de eeuw gebruik maakte van telefoonlijnen om gegevens door te zenden, duurde het nog tot 1950 vooraleer de modem het mogelijk maakte om hetzelfde via de computer te doen. De eerste modem werd in een keuken in elkaar geknutseld door George Stibitz, die een overdrachtsnelheid haalde van 20 baud (ter vergelijking : huidige modems halen 56.000 baud). Het beeldscherm bestond al langer, maar bleef lange tijd monochroom. De eerste kleurenbeeldschermen dateren van 1980 En waren beperkt tot 3 kleuren, al had die beperking meer te maken met de grafische kaart die het beeldscherm aanstuurde, dan met het beeldscherm zelf. De eerste beeldschermen werkten met de CRT-technologie (CRT = Cathode Ray Tube.). Tegenwoordig verwacht men veel van de LCD-beeldschermen (LCD = Liquid Crystal Display.). 5.3. Nieuwe ontwikkelingen dankzij nieuwe apparatuur Elk van deze nieuwe randapparaten en opslagmedia zorgde ervoor dat hele nieuwe ontwikkelingen mogelijk waren, waar zelfs hun uitvinders meestal niet van zouden gedroomd hebben. Een voorbeeld : de harde schijf maakte grote, geautomatiseerde gegevensverwerking mogelijk, gezien diskettes onvoldoende opslagcapaciteit hadden om de grote gegevensbestanden te bewaren, en magneetbanden te traag zijn om vlot gegevens te zoeken in een database. Bedenk voor de volgende randapparaten en opslagmedia welke mogelijkheden zij hebben helpen ontwikkelen. Diskettes -Extern opslaan mogelijk. CD-ROM -Meer extern opslaan en makkelijker mogelijk. De muis -Makkelijker werken met de computer mogelijk. Inkjet-printers -Mogelijk om informatie makkelijk te printen Laserprinters Modem Kleurenscherm -mogelijk om sneller en in beter kwaliteit te printen. -Informatie van de ene computer naar de andere computer te sturen -Mogelijk om meer af te beelden. De Altair 8800 Op de markt gebracht in 1975 Snelheid van de processor : 2 Mhz Standaard inwendig geheugen : 256 byte De Apple II Op de markt gebracht in 1980 Snelheid van de processor : 1Mhz Standaard inwendig geheugen : 4kb. De IBM XT Op de markt gebracht in 1985 Snelheid van de processor : 4.77 Mhz Standaard inwendig geheugen : 10mb. De Commodore 64 Op de markt gebracht in 1983 Snelheid van de processor : 1.02 Mhz Standaard inwendig geheugen : 64kb Hoofdstuk 6 6.1 Blue ray, niet zeker of dit iets gaat worden… concurrentie HDDVD Playstation 3 6.2 Virtual reality - leren autorijden - leren varen Artificiële intelligentie - auto starten door je stem - fiets op slot zetten door je stem De hybride mens - geen ziektes meer - geen slechte mensen meer De Quantum computer - nieuwe berekeningen kunnen maken Hoofdstuk 7 Generatie Schakelingen met Belangrijkste vernieuwingen Programmeertaal Eerste lampen Elektronisch en afscheiding van berekeningen en geheugen. Optellingen in 864 microseconden en vermenigvuldigingen in 2900 microseconden Belangrijkste vernieuwingen: binair, ingebouwd geheugen Machinetaal Transistors Transistors, sneller, programmeertalen. IC IC wordt geintroduceerd. OS Verbeterde IC: VLSI Modem, snelle microprocessors, randapperatuur. Allerlei toepassingen Assembler, later ook hogere programmeertalen. Hogere programmeertalen binnen OS Alles ( 1939-1956) Tweede ( 1956 - 1964) Derde ( 1964 - 1971) Vierde ( 1971 - …) Welke zijn de essentiële kenmerken om van een computer te kunnen spreken? Gegevens volgens formele procedures verwerken. Opgebouwd uit hardware, firmware(bios), Dankzij welk wederzijds mechanisme tussen software en hardware blijven de prestaties van computers elk jaar steeds meer stijgen? transistors