In het kader van het project : Nigdy Nie Zapomniec (…om nooit te vergeten…) Joodse cultuur Joodse cultuur - Devriendt Jan Joden zijn vooral als groep bekend via de HOLOCAUST (= uitroeiïng door de Nazi’s) Maar deze verdrijving is NIET EENMALIG middeleeuwen (Venetië, Praag,…) GETTO : afzondering van een volk in een welbepaald omschreven gebied Woord betekent : slachthuis (Venetië) Maar ook vandaag vormen ze een bron van nieuws : Een muur tussen Israël en Palestina verwijdering van Joodse kolonisten op Gazah (2005) JODEN : een apart volk van GOD 1) 2) 3) 4) 5) Wie is Jood? Een belangrijk volk Een apart volk Een verlangend volk Gods volk 1. Wie is Jood? • Volgeling van de Joodse • • Godsdienst overal op de wereld (Orthodox-liberaal) Geboren uit Joodse moeder Inwoner van Israël ‘Goy’ = groep met een gemeenschappelijke geschiedenis en traditie 2. Een belangrijk volk Sigmund Freud : psychologie Albert Einstein : wiskundige Oppenheimer : chemicus Karl Marx : socioloog Bob Dylan : muzikant Charlie Chaplin : filmmaker 3. Een apart volk. • Geboren handelaars (middeleeuwen, crisisjaren ’30) • Behoren nooit tot één land • Een eigen cultuur en gewoontes (chassidisch) • Een uitverkoren volk met uitgesproken leefgewoontes vandaar : gemakkelijke schuldigen bij pest, crisis, kruistochten,… 4. Een verlangend volk Leven metHebreeuwen een Abraham Koning David gemeenschappelijke afkomst in de DIASPORA onderdrukking Venetië, Praag, Krakow, Lublin, Warschau,Antwerpen, … Verlangen naar het beloofde land : ISRAËL 5. Gods volk • Gebruiken – – – – – Jiddische taal Gebed (synagoge, thuis) Sabbat Kosjer inwijding – – – – – – Pesach Sjawoeot Rosj Hasjana Jom Kippoer Soekkot Chanoeka • Feestmomenten a. Gebruiken • Jiddische taal • Gebed • – Thuis – synagoge Sabbat – dag van de Heer Kosjer - spijswetten • • Inwijding – besnijdenis – Bar en bat mitswa – huwelijk b. Joodse feesten • • • • • • • Pesach : Joodse paasfeest Sjawoeot : oogstfeest Rosj Hasjana : Joodse nieuwjaar Jom Kippoer : grote verzoendag Soekkot : loofhuttenfeest Poerim : Joods carnaval Chanoeka : feest van de herwijding b. Joodse feesten : Pesach Feest van de uittocht uit Egypte - geen brood of kruimels (verbranden) - grote schoonmaak - Seder-maaltijd met de vragen - voorlezen uit de haggada b. Joodse feesten : Sjawoeot Oogstfeest – gedenken van Gods gegeven wet (50 dagen na Pesach) - danken voor de Thora - lezen uit het boek Ruth - versieren van huizen - nuttigen van zuivelprodukten b. Joodse feesten : Roj hasjana Joodse nieuwjaar : bezinnen en her-bronnen (meestal maand september) - eerste twee dagen van de hoogheilige dagen - Bekering en vergeving, wensen - eten van de challa - God beoordeelt de mensen b. Joodse feesten : Jom Kippoer Grote verzoendag - vastendag - 10 dagen na Rosj Hasjana - vastendag (25 uur) - verhaal van Jona - bazuin met de sjofar b. Joodse feesten : Soekkot Loofhuttenfeest : zo was het in het Beloofde land (4 dagen na Jom Kipoer) - verblijven in de soekhoth b. Joodse feesten : Poerim Bevrijdingsfeest – Joden overwinnen - kinderen verkleden zich - uitwisselen van geschenken b. Joodse feesten : Chanoeka Feest van religieuze en nationale vrijheid (Feest van de lichtjes – 8 dagen) ritueel van het licht Onthouden : • Het Joodse volk is belangrijk voor de geschiedenis • Hun handeling is gebaseerd op hun gemeenschappelijke geschiedenis • Ze stellen zich vaak afzonderlijk op • Hun handelen is gericht op Gods droom (via gebruiken en religieuse feesten) SHALOOM ! Ontwerp en uitvoering : Jan Devriendt [email protected] Ieper 2006