Chemie plus 6 de chemische reactie

W. ANDRIES, N. COURTYN, e.a.
CHEMIE PLUS 6
De chemische reactie
Deze uitgave is bestemd voor het laatste jaar chemie in de derde graad en is bestemd zowel voor de
twee graaduren als voor de drie of vier graaduren op het leerplan.
Vandaar dat het eerste deel gewijd is aan de materieaspecten met de bedoeling de leerlingen van de
twee graaduren te laten aansluiten. Je bestudeert in dit deel de hoeveelheid stof en de
stoichiometrische berekeningen. Het tweede deel brengt dan de dynamiek van de reactie waaronder
reactiesnelheid en chemisch evenwicht. Ook de heterogene evenwichten komen (nog) aan de beurt.
Het derde deel behandelt de reactiesoorten, meer bepaald de zuur-basereacties, de redoxreacties en
de reactietypes in de koolstofchemie. Een randbemerking: spanningsreeks van de metalen komt
echter drie bladzijden na de sterkte van oxidatoren en reductoren. Wat de koolstofchemie betreft,
worden reactietypes van een zevental organische klassen bestudeerd waarop dan nog een indeling
van de reacties volgt met organische synthesen. Het laatste deel legt zich toe op kunststoffen en
biopolymeren. Bij de kunststoffen zitten de productie, de structuur, de eigenschappen en de
toepassingen; bij de biopolymeren zitten de sachariden, lipiden en proteïnen. Doorheen het geheel
zijn bijna veertig contexten ingelast waarbij naast de klassiekers zoals grottenvorming, hard water ook
zeer boeiende, originele voorbeelden worden aangeboden. Ze hebben aandacht voor de
maatschappelijke en historische waarde. In het geheel zijn vier practica verwerkt omtrent het maken
van verdunde oplossingen, invloedsfactoren van reactiesnelheid/chemisch evenwicht en identificaties
van aldehyden/ketonen.
Elk deel is verdeeld in hoofdstukken die telkens worden afgesloten met een samenvatting van de
leerstof. Die wordt voorafgegaan door een ruime keuze oefeningen, alles bij elkaar zo’n
honderdzeventig. In uitklapbare voor- en achterflappen tref je een historisch overzicht aan, het
periodiek systeem en een aantal basistabellen.
Het is een kleurrijk, prachtig uitgegeven werk waarin heel wat foto’s verwerkt zijn. Niet alleen van
vooraanstaande chemici wiens beeltenis tot hiertoe weinig voorkwam in handboeken, maar ook van
eenvoudige dingen waar leerlingen niet altijd op letten. Bijvoorbeeld het etiket op een fles zwavelzuur
maakt de drempel naar het practicum minder hoog. Je ziet waarover het zal gaan. Zo is het met vele
afbeeldingen, foto’s, diagrammen en grafieken met een rijk kleurenpalet bewerkt.
En dan is er de bijkomende cd-rom want op verschillende plaatsen in het boek staan de logo’s van de
cd om via het bijhorende codewoord extra informatie te bekomen. Dat kan van vrij uiteenlopende aard
zijn. Daarom is de cd-rom verdeeld in vijf eenheden. De ene geeft fotoreeksen over experimenten, de
andere geeft oefeningen om jezelf te testen omtrent de leerstof van de eerste zeven hoofdstukken.
Verder zijn er werkbladen voor het practicum en een achttal basistechnieken, vooral bedoeld voor de
éénuursrichtingen. In een vijfde deel bevinden zich het periodiek systeem, de R- en S-zinnen, een
tijdlijn met de beschrijving van een negentigtal chemici en foto’s van een veertigtal objecten in het labo
van de b van beker tot de v van vuurwerend deken.
Samengevat is het een mooi, uitgebreid en schitterend werk geworden waarin heel wat informatie,
verduidelijking en nog zovele extra’s worden aangeboden. Met aandacht voor de vele aspecten die in
het bestuderen van chemie beoogd moeten worden.
Kapellen (Pelckmans), 2005, 29,7 cm x 21 cm, 208 blz., 19,95 EUR.
(M. Van Linthout // In: Nova et Vetera. - 2005-2006 nr.4)