Ontwerp voor een 20 cm “planetaire telescoop” ATM

Ontwerp voor een 20 cm “planetaire telescoop”
Tom Börger
ATM-dag 8 november 2014, Gent (B)
Inleiding
•
•
•
•
Wedstrijd
Motivatie
Uitstapje prestaties 20 cm
Ontwerpbeschrijving
Wedstrijd (doelstelling)
• Gegeven een uitstekende 20 cm f7.2 hoofdspiegel
• Optimaliseer hiervoor een telescoop voor maan en planeten
Vraagstelling jury
•
•
•
•
•
•
a) De ophanging van hoofd- en vangspiegel: hoe zorg je dat die zodanig is, dat de
spiegels spanningsvrij blijven?
b) Hoe – en waarvan - maak je de spider? Een dikke spider heeft best aardig wat
invloed op de Strehlratio in geval van een kleine vangspiegel in een 200 mm
telescoop. Een 16% obstructie verlaagt de Strehlratio met ongeveer 5%, een 1.5
mm dikke spider nog eens met 3.3% extra, om een voorbeeld te noemen.
c) Temperatuursverschillen: hoe zorg je voor goede, snelle afkoeling van de spiegel,
ook gedurende de tijd dat de omgevingstemperatuur nog dalende is?
d) (Hoe) houd je lichaamswarmte uit de lichtweg?
e) Hoe bouw je het collimatiesysteem om de zaak optimaal te collimeren?
f) Hoe houd je strooilicht buiten je beeldveld (baffeling)?
Overwegingen
• Vernieuwen huidige kijker: een 20 cm f/6,5 dobson
• met name als “grab en go”, bv. ‘s ochtends vroeg.
- pvc buis
- eenvoudige focusser
- zelfgeslepen spiegel
Overwegingen
• Beeld van huidige kijker
• 2002
Prestaties
• Uitsluitend visueel
• Best aardig!
Prestaties
Pro’s 20 cm f/7 dob:
• Goede balans gebruiksgemak - prestaties voor
een doorsnee laagland-seeing.
• prettige waarneempositie
• collimatie vergevingsgezind
• geen hoge eisen aan oculairen
• Al best veel detail te zien
Con’s 20 cm opening:
• te weinig vergroting, Jupiter 240x max.
• beeld te donker: floaters
niet op schaal
Gesloten buis
• De gesloten buis houden
we zo
Vergelijkingsmateriaal
Apochromatische refractor 127 mm – 150 mm
Pro’s:
• beste prestaties bij een gegeven opening
• contrastweergave uitstekend
• geen of weinig temperatuurperikelen
Con’s:
 te weinig vergroting
 Behoorlijke montering noodzakelijk
 Spiegelbeeld
 Prijs!
Refractor vs. Reflector
• kan de 8” planetaire newton serieus concurreren tegen
een 8” refractor?
Refractor vs. Reflector
• kan de 8” planetaire newton serieus concurreren tegen
een 8” refractor?
Mening zaal?
Refractor vs. Reflector
Voor reflector:
- perfecte optiek is gelijk ongeacht
telescooptype
- invloed obstructie minimaal < 15%
Tegen:
- de theorie is leuk maar in de praktijk zien de
beelden door een refractor er toch wel
behoorlijk perfect uit.
- Sirius B weleens gezien met een newton??
- open ontwerp van de newton werkt tegen.
- alles moet kloppen bij de newton
Vergelijkingsmateriaal
Schmidt-Cassegrain - Dekkerontwerp
Pro:
•
•
Gesloten systeem: luchtonrust binnen de kijker goed
beheersbaar
geschikt voor fotografie
Nadeel:
•
•
•
zeer lange brandpuntsafstand bij kleine obstructie
spiegelbeeld
complexer ontwerp minder geëigend voor zelfbouw
Grotere dobson!
• 20 cm versus 40 cm opening.
Prestaties
• Duidelijk: 20 cm haalt het niet bij 40 cm opening.
Ontwerpvoorstel
• Huidige kijker v2
Ontwerpvoorstel
• Inspiratie
Beschrijving kijker
Steekwoorden:
- eenvoud
- robuust
- beproefd
- houtconstructie
- hardpapierbuis
a) Hoofdspiegel
e) collimatie
Gekitte hoofdspiegel op
gelakte houten plaat.
Eenvoud
c) Afkoeling: mdl-ventilatie
d) lichaamswarmte afschermen
b) minimum diffractie
f) strooilicht
Plakvelours, wat anders?
Vangspiegelgrootte
Daarom f/7,2?
Roteerbare buis
Constructie rocker
- houtconstructie
- berken waar hoge eisen aan de
stijfheid gelden (bodem)
- populieren voor de wanden
Planning
- ai, beetje druk: zomer 2015?
Bedankt voor de aandacht