HRM WET DEREGULERING BEOORDELING ARBEIDSREL ATIES Vervanging VAR schrikt werkgevers af Werkgevers maken zich zorgen dat zij door de vervanging van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR) straks achteraf loonheffingen moeten betalen voor zzp’ers die zij inhuren. Ze laten zzp’ers daarom werken via een payroll- of uitzendbureau. Schijnzelfstandigheid Als de Eerste Kamer ook met het wetsvoorstel instemt, zal de VAR per 1 april 2016 vervangen worden door een stelsel van modelcontracten. Eén van de doelen van deze wet is om de zogenoemde schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De werkgever krijgt daarom een medeverantwoordelijkheid voor de beoordeling van de arbeidsrelatie door samen met de zzp’er een (model)overeenkomst te sluiten. Meldregeling verplicht! Praktijk Maar alleen het sluiten van een (model)overeenkomst geeft nog geen zekerheid. Er moet in de praktijk ook volgens deze overeenkomst gewerkt worden. Zzp’ers in de bouw moeten bijvoorbeeld hun eigen gereedschap en materiaal gebruiken. Maar wat gebeurt er als de zzp’er zijn gereedschap vergeet en iets moet lenen van de opdrachtgever? Er wordt dan immers niet meer gewerkt conform de voorbeeldovereenkomst. Werkgevers zijn huiverig voor deze consequenties en verwijzen zzp’ers daarom door naar arbeidsbemiddelaars. JURIDISCH SOLLICITATIEPROCEDURE Vragen naar gezondheid mag niet zomaar Aanstellingskeuring functie medische eisen stelt aan een werknemer is het toegestaan om een aanstellingskeuring uit te voeren. Zo’n keuring moet dan worden uitgevoerd door een bedrijfsarts en hij mag in het kader van de keuring dan wel gezondheidsvragen aan de sollicitant stellen. Maar het vragen naar de gezondheid om toekomstig ziekteverzuim te voorkomen mag dus nadrukkelijk niet. De CKA vermoedt dat de onwettigheden het gevolg zijn van een gebrek aan kennis van de Wet op de medische keuringen. Alleen als een Op rendement.nl/hrtools vindt u een tool waarin de verdere regels staan voor een aanstellingskeuring. Er blijken nog regelmatig vragen over de gezondheid van een sollicitant te staan in sollicitatieformulieren. Dit stelt de Commissie Klachtenbehandeling Aanstellingskeuringen (CKA) op basis van een korte analyse. Het vragen naar de gezondheid van een sollicitant mag echter alleen als dit voor de functie relevant is. HRM WET HUIS VOOR KLOKKENLUIDERS Binnenkort treedt het wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders in werking. Alle organisaties met vijftig werknemers of meer zijn dan verplicht een interne meldregeling te hebben voor het melden van een misstand met een maatschappelijk belang. Heeft uw organisatie al zo’n regeling? Zo niet, dan moet u snel aan de slag. Misstanden kunnen zich in iedere organisatie voordoen. Kort gezegd gaat het in het kader van de Wet huis voor klokkenluiders om illegale, gevaarlijke of immorele praktijken die plaatsvinden onder de verantwoordelijkheid van de werkgever. Denk daarbij aan fraude, corruptie of gevaar voor het milieu of de volksgezondheid. Misstanden De afgelopen jaren is in de media veel te doen geweest over werknemers die via het werk te maken kregen met een misstand en die in de problemen kwamen nadat zij die misstand naar buiten brachten. Dat was aanleiding voor de Tweede Kamer om te komen tot de Wet huis voor klokkenluiders: de wet die de meldmogelijkheden en de bescherming van werknemers moet verbeteren. Een belangrijk onderdeel van de Wet huis voor klokkenluiders is dat uw organisatie een interne meldregeling moet ▶▶▶ Goede interne meldregeling • Regeling staat op intranet en website van organisatie • Identiteit blijft vertrouwelijk • Melder wordt beschermd tegen benadeling • Melder wordt betrokken bij onderzoek • Helderheid over externe melding • Regeling staat open voor alle medewerkers HR RENDEMENT 2-2016 15 PERSONEEL ARBEIDSONGESCHIK THEID ◀◀◀ hebben voor het melden van misstanden. Voor veel werkgevers in de private en de semipublieke sector is deze verplichting nieuw. Werkgevers die al een interne meldregeling hebben, moeten deze aanpassen aan de nieuwe wet. Voorbereidingen Hoewel de Wet huis voor klokkenluiders nog goedgekeurd moet worden door de Eerste Kamer, is het toch verstandig om alvast voorbereidingen te treffen. De geplande inwerkingtreding is namelijk al op 1 april 2016. Let er bovendien op dat de ondernemingsraad instemmingsrecht heeft bij het opstellen of wijzigen van zo’n regeling. Bij het opstellen van een meldregeling kunt u gebruik maken van een modelregeling voor de private en semipublieke sector dat u vindt op adviespuntklokkenluiders.nl/modelregeling. Een goede meldregeling beperkt zich niet tot de wettelijke vereisten, maar waarborgt dat met meldingen en melders goed wordt omgegaan. Oftewel, dat de melding goed wordt onderzocht en dat – als het vermoeden op een misstand juist is – maatregelen worden getroffen om het misstand op te lossen en de gevolgen te beperken. Meldklimaat Een goede meldregeling waarborgt ook dat een werknemer die op de juiste manier een melding doet ook écht wordt beschermd tegen benadeling binnen de organisatie. Een veilig meldklimaat is van groot belang om te zorgen dat werknemers een vermoeden van een misstand ook durven te melden. Immers, als werknemers ervan afzien om een melding te doen omdat ze zich onveilig voelen, is de meldregeling niet meer dan een lege huls. Merijn Goeman en Arjen Wilbers, senior (communicatie)adviseurs bij Adviespunt Klokkenluiders, tel. (070) 772 24 00, e-mail: [email protected], adviespuntklokkenluiders.nl Hoe zorgt u voor een veilig meldklimaat? 1 Het bestuur draagt het belang van goed omgaan met meldingen en de melders actief uit. 2 Er is een vertrouwenspersoon die volledig onafhankelijk en vertrouwelijk opereert en werknemers informatie, advies en ondersteuning geeft. 3 Leidinggevenden en de vertrouwenspersoon worden regelmatig getraind in het omgaan met meldingen en melders conform de interne meldregeling. 4 Werknemers krijgen regelmatig voorlichting over het doen van een melding en wat daarbij komt kijken. 5 De organisatie doet regelmatig onderzoek naar de door werknemers ervaren ruimte voor tegenspraak en naar de veiligheid van het meldklimaat. 16 HR RENDEMENT 2-2016 Advies over loonbetaling bij ziekte werknemers De Sociaal-Economische Raad (SER) moet vóór het zomerreces een advies uitbrengen over een nieuw stelsel voor loondoorbetaling bij ziekte. Het afgelopen jaar zijn er verschillende geluiden geweest om de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte te verkorten. Met name voor kleine werkgevers zou dit de werkgelegenheid bevorderen. Hervorming Het CDA deed vorige maand al een voorstel voor hervorming van de loondoorbetaling bij ziekte. Dit plan moet de SER in elk geval in zijn advies betrekken. Ook moet de raad de aandachtspunten op een rijtje zetten van een loondoorbetalingsverplichting voor alle zelfstandigen zonder personeel en de premieverdeling tussen werkgevers en werknemers . LOONZAKEN LOONKOSTENVOORDEEL Wet tegemoetkomingen ­loondomein definitief Na de Tweede Kamer heeft nu ook de Eerste Kamer ingestemd met de Wet tegemoetkomingen loondomein. Dit betekent dat uw organisatie per 1 januari 2017 in aanmerking kan komen voor het lage-inkomensvoordeel (LIV) voor werknemers die 100% tot en met 120% van het wettelijk minimumloon verdienen. De hoogte van dit voordeel is afhankelijk van het gemiddelde uurloon van de werknemer en kan oplopen tot maximaal € 2.000 per werknemer per jaar. Loonkostenvoordeel De Wet tegemoetkomingen loondomein introduceert in 2018 ook het loonkostenvoordeel (LKV). De bestaande premiekortingen voor oudere uitkeringsgerechtigden en mensen met een arbeidsbeperking vervallen dan en hiervoor komen tegemoetkomingen in de plaats. Uw organisatie kan straks LKV krijgen voor drie groepen uitkeringsgerechtigde werknemers: ▪▪ oudere werknemers die minimaal 56 jaar oud zijn als ze bij uw onderneming in dienst komen; ▪▪ werknemers met een arbeidshandicap; ▪▪ werknemers die onder de doelgroep van de banenafspraak vallen. Per groep verschillen de bedragen en de duur van het LKV.