Onderzoeksprojecten (140

www.researchportal.be - 18 jul 2017 19:40:11
Onderzoeksprojecten (140 - 160 van 238)
Zoekfilter: Classificaties: Systematische wijsbegeerte, ethiek, wijsgerige esthetica, metafysica, epistemologie, ideologie
Waar is de mens? Proeve van een fenomenologische topologie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Waar is de mens? Op deze vraag wil het hier voorgelegde onderzoeksproject een antwoord bieden middels een fenomenologische
benadering van de plaats en de ruimtelijkheid van de mens. Vertrekkend vanuit het denken van Husserl en vooral Heidegger wordt een poging
ondernomen een fenomenologische topologie uit te werken die een alternatief kan bieden voor de wetenschappelijk-objectieve benadering van de
ruimte. Dit perspectief lijkt immers niet in staat te zijn de eigenheid van de plaats en de ruimtelijkheid van de mens te denken, omdat ze die
reduceert tot de fysisch-mathematische ruimte - de plaats wordt er gedacht als een locatie in de homogene ruimte, de ruimtelijkheid wordt er
gereduceerd tot de meetbare afstand tussen die verschillende locaties. De plaats van de mens valt echter niet samen met de positie van ons
lichaam in de ruimte, en de
ruimtelijke verhouding tussen mens en ding kan niet worden teruggevoerd op kwantificeerbare afstand. Dit project heeft uiteindelijk de bedoeling
om op een formeel-ontologische manier een aantal categorieën fenomenologisch te verhelderen (plaats, ruimtelijkheid, nabijheid, verte) en
zodoende de eigenheid van de menselijke plaats-ruimtelijkheid filosofisch te onderbouwen.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Geert Van Eekert
• Jasper Van de Vijver
Mimesis bij Ricoeur en Lacoue-Labarthe: een onderzoek naar de bijdrage van de literatuur in de explicitering van de
persoonsidentiteit.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Mimesis bij Ricoeur en Lacoue-Labarthe: een onderzoek naar de bijdrage van de literatuur in de explicitering van de persoonsidentiteit.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Johan Taels
• Arthur Cools
• Petra Van Den Bempt
Hoe kan de radical Verlichting geactualiseerd worden zonder haar radicaliteit te verliezen? Fichtes conceptie van de
radicale Verlichting en de betekenis ervan voor het hedendaags debat over vrijheid, tolerantie en pluralisme.
Universiteit Gent
Abstract: Dit project onderzoekt de historisch- coneptuele mogelijkheidsvoorwaarden voor een nieuwe conceptie van de radicale Verlichting die,
anders dan de traditionele visie en de recentste studies van de Verlichting, a)ook verlichte filosofieën met een religieuze dimensie kan omvatten en
b) tot een kritiek op het hedendaags politiek- filosofische debat over de relaties tussen individuen, maatschappij(en) en staat kan bijdragen.
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Gertrudis Van de Vijver
Een ethische analyse van leeftijd als criterium bij beslissingen in de gezondheidszorg.
Universiteit Gent
Abstract: Het project zal onderzoeken of en in welke mate het gebruik van leeftijd bij het nemen van beslissingen in de gezondheidszorg een vorm
van discriminatie is. Hiervoor zal onder meer een vergelijking worden gemaakt met andere vormen van discriminatie zoals onderscheiden gemaakt
op basis van geslacht, seksuele voorkeur enz. De analyse gebeurt binnen het bredere kader van theorieën over verdelende rechtvaardigheid.
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Guido Pennings
Een analyse van zin.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De zinvraag wordt op filosofisch vlak vrijwel genegeerd. Toch is er wel degelijk fundamenteel onderzoek mogelijk, met zowel theoretische
als niet-substantiële maatschappelijke relevantie. Een van de elementen van zin is dat het verlangen naar een zinvol leven een objectief gegeven
is, maar het antwoord erop alleen relevant is als het aanspreekt, zonder dat dit de laatste inhoudt dat zin daardoor een subjectief gegeven zou zijn.
Zingeving lijkt hier met het verstaan van betekenis verbonden, terwijl de betekenissen zelf een publiek karakter vertonen, en dus de subjectieve
betrokkenheid daar weer afhankelijk van is.
De samenhang tussen zin en betekenis kan ook nog vanuit een andere hoek worden benaderd, waarbij betekenis dan ruimer wordt opgevat. Wat is
een bepaalde context als zinvol kan worden ervaren, verliest zijn zin (zijn betekenis) in een andere. We kunnen dit het principe van de
recontextualisering noemen, waarbij deze mogelijkheid tot hersitueren oneindig lijkt. Wil het verlangen naar zin niet omslaan in zinverlies, dient het
zich echter noodzakelijk te verzoenen met eindigheid.De vraag is dan hoe het proces van verzoening functioneert.
Organisaties:
• Centrum Leo Apostel
Onderzoekers:
• Nicole NOTE
Metafysica en secularisatie bij Gianni Vattimo.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Vattimo is een filosoof die veel wordt geciteerd, omwille van zijn provocatieve ideeën, maar die zelden grondig wordt bestudeerd. Zijn
populaire 'zwakke denken' is verworden tot een holle slogan waarbij iedereen zich wel iéts kan voorstellen. Mijn project wil het denken van Vattimo
volgens twee lijnen analyseren: zijn metafysicakritiek en zijn secularisatiemodel. In het eerste beweert hij
Heidegger te volgen, die hij zelf nihilistisch maakt door hem aan de hand van Nietzsche te corrigeren.
Hij zet zich daarbij scherp af tegen Derrida. Ik wil hier aantonen dat Derrida de differentie bij Heidegger beter doordenkt dan Vattimo.
In het tweede vaart Vattimo een eigen(zinnige) koers en begeeft zich op theologisch vlak. In dit project beperk ik me tot zijn secularisatiemodel, dat
wordt vergeleken met dat van Girard. Van beiden kwam onlangs een dialoog uit in boekvorm. Ook dit model van Vattimo blijkt aan ernstige interne
zwakheden onderhevig, die zich bij Girard niet voordoen.
Een conclusie zet beide lijnen nog eens tegenover elkaar en onderzoekt in hoeverre de problemen met het secularisatiemodel terug te voeren zijn
tot problemen met de metafysicakritiek.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Guido Vanheeswijck
• Erik Meganck
Psychose als realisteitsstoornis: een epistemologisch onderzoek
Universiteit Gent
Abstract: Dit doctoraat is een kritische literatuurstudie binnen d filosofie van de psychiatrie. Centraal aandachtspunt binnen deze optiek is het
epistemologisch vraagstuk naar realiteitstoetsing en hierbij de mogelijkheid tot twijfel, verwarring en waanzin. De opzet van dit doctoraat is een
epistemologisch onderbouwde benadering van het psychotische subject bewerken zonder segregatie, maar met aanvaarding van deze subjectieve
andersoortige vorm van psychische organisatie.
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Gertrudis Van de Vijver
Fichte's Wissenschaftslehre 1794 als metafysische fundament voor het relevantiewaarheidsconcept in de filosofie
van A. Schütz en R. Boehm. (annex, becommentarieerde vertaling van fichte's Wissenschaftslegre 1794).
Universiteit Gent
Abstract: Fichte's Wissenschaftslehre 1794 als metafysische fundament voor het relevantiewaarheidsconcept in de filosofie van A. Schütz en
R. Boehm. (annex, becommentarieerde vertaling van fichte's Wissenschaftslegre 1794).
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Gertrudis Van de Vijver
Moderne Metropool: naar een culturele analyse van het sacrale in de grootstedelijke ruimte.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Tegen de achtergrond van de rationalisatie en secularisatie van de moderne samenleving tracht dit onderzoeksproject het sacrale en zijn
vele verschoven en getransformeerde gestalten in de moderne cultuur en in het bijzonder in de grootstedelijke ruimte te begrijpen. Als
referentiekader voor deze analyse dient het theoretisch programma van het Collège de Sociologie. De centrale concepten die binnen deze theorie
van het sacrale ontwikkeld werden, stellen ons in staat om het heropduiken van het sacrale in de hedendaagse grootstedeljke ruimte te duiden.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Walter Van Herck
Radicaal enactivisme.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van dit project is een boek af te werken, getiteld 'Enactivism Explicated. Consciousness Clarified', in co-auterschap tussen
Professor Dan Hutto (University of Hertforshire, UK), en de promotor (Erik Myin). Het boek -onder contract bij MIT Press- heeft als onderwerp de
zogenaamde 'Enactive Approach' of 'enactieve aanpak' van perceptie en bewustzijn. De enactieve aanpak is een hedendaagse poging om het
mentale te hersitueren in het belichaamde en gecontextualiseerde handelen van subjecten. In het boek zal een radicale versie van enactivisme
uitgewerkt en verdedigd worden, en zal aangetoond worden dat di radicaal enactivisme een plausibele houdiing impliceert ten opzichte van het
probleem van het bewustzijn, en tegelijkertijd perfect verzoenbaar is met vooruitgang in de neurowetenschappen.
Organisaties:
• Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers:
• Erik Myin
Terminale sedatie: praktijk, perspectieven en ethische analyse
Universiteit Gent
Abstract: Terminale sedatie (TS) hoewel moreel omstreden, komt steeds frequenter voor. Het project bestudeert TS door analyse van beschikbare
databases (SENTIMELC, EURELD en IWT-SBO MELC de beschrijving van de feitelijke rechtvaardigingen voor TS-praktijkvarianten en de
systematische ethische analyse ervan (in het licht van informed consent, proportionaliteit, surrogaatbeslissingen, de doctrine van het dubbel effect
en van doen en laten, etc.)
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Sigrid Sterckx
Een interdisciplinair onderzoek rond Creativiteit: Formele en Empirische studie van contextuele effecten in de Kunsten en
Wetenschappen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Het doel van dit project is inzicht te krijgen in de onderliggende mechanismen van creativiteit vanuit het perspectief van cognitie en
evolutie.
Organisaties:
• Centrum Leo Apostel
Onderzoekers:
• Diederik AERTS
• BART D'HOOGHE
• Liane GABORA
• SVEN AERTS
6F and the future for agriculture.
KU Leuven
Abstract: Al eeuwenlang staat de landbouw in voor het vervullen van verschillendemenselijke basisbehoeften: de productie van voedsel (Food),
dierenvoeder (Feed), energie en brandstof (Fuel), grondstoffen (Fibre), maar ook sierteelt en landschapsvorming (Flower) en ontspanning door
recreatie of genotsmiddelen (Fun). Steeds evolueerde het evenwicht tussen de zes verschillende F-en mee. De laatste jaren wordt dit 6F-evenwicht
echter geconfronteerd met sterke schommelingen, vooral door de groeiende wereldbevolking met bijbehorende toenemende en veranderende
vraag naar bepaalde landbouwproducten, de afnemende beschikbare hoeveelheden fossiele brandstoffen en de klimaatveranderingen. Dit in
combinatie met veranderingen op landbouwbeleidsniveau, zowel Europees als globaal, zorgt in voor grote uitdagingen voor zowel de producenten
als het beleid. In dit doctoraatsonderzoek zullen, met behulp van literatuuronderzoek, de verschillende F-en onderworpen worden aan een ethische
analyse en zal getracht worden
Organisaties:
• Stamcelbiologie en Embryologie
Onderzoekers:
• Eddy Decuypere
• Johan De Tavernier
• Ruben Boonen
Persoonsidentiteit en het formele zelf
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers:
• Arnold Burms
• Fauve Lybaert
Spirituality-Based Leadership as a Precondition For Responsible Business. Towards Elucidating the Link between Ethics
and Spirituality
KU Leuven
Abstract: Business is a human and social venture. Almost everyone participates init or gets affected by it directly or indirectly, as far as the
presentworld of globalization is concerned. In this regard, business is directly relevant to human flourishing. However, when it lacks a human face,
or negatively interferes with human needs and aspirations because of the vested interests of a dominant few, business requires to be integrated into
a moral framework.
Implementing and increasing ethical rules on business conduct will not however guarantee a solution, not only because ofthe changing situation of
the market today, but also because it does not sufficiently pay attention to the necessary conditions for responsiblebehaviour. The actual crisis goes
very deep and is characterised by an interrelation between two phenomena: (1) the quest for meaning in the workplace and (2) the spiritual roots of
responsible leadership. It is therefore necessary to pay attention to both: spirituality in the work p
Organisaties:
• OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers:
• Johan Verstraeten
• Josin George
Het algemeen belang als ethisch kader voor ontwikkeling: een navraag inde bijdrage van het katholieke sociale
gedachtengoed tot het hedendaagse debat over ontwikkeling
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers:
• Johan De Tavernier
• Anthonette Mendoza
Zoekend oordelen en moreel leven. Functie en grenzen van het reflecterend oordeelsvermogen in Kants 'impure ethics'.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ik wil me in mijn onderzoek toespitsen op een bepaald aspect van deze 'onzuivere ethiek', namelijk op het belang dat het
reflecterend oordeelsvermogen volgens Kant heeft voor de moraliteit. Op de functie van het reflecterend oordeel voor de
moraliteit wordt uiteraard reeds gewezen in (commentaren op) Kants KdU. Het reflecterend oordeelsvermogen speelt
echter ook een belangrijke (en vaak zelfs een prominente) rol in teksten die tot het domein van Kants 'onzuivere ethiek'
behoren. Via een studie van deze teksten wil ik aantonen dat het reflecterend oordeelsvermogen volgens Kant niet alleen
een wezenlijk aspect is van de menselijke existentie, maar ook een vermogen, zoniet hét vermogen waarmee de mens aan
het morele leven concreet gestalte geeft.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Geert Van Eekert
• Liesbet Vanhaute
Zijn en ruimte, eigenlijkheid en plaats - Heideggers 'topologische wending'.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project beoogt een studie van Heideggers 'topologie', zijn denken over ruimtelijkheid en plaats. Het richt zich in het bijzonder op de
'Kehre' in Heideggers denken in de vroege jaren '30, die geïnterpreteerd zal worden als een wending naar de topologie. Hoewel de topologische
vraag bij de vroege Heidegger niet afwezig is, is het toch duidelijk dat de 'plaats van de plaats' met name in Sein und Zeit hoogst problematisch is.
De reden daarvoor is niet slechts de voorrang van de tijdelijkheid, maar ook de afwezigheid van een eigenlijkheidsbegrip dat rekening houdt met
het belang van de plaats. De 'topologische wending' (vlak) na Sein und Zeit gaat dan ook gepaard met een verschuiving in Heideggers begrip van
de eigenlijkheid, die de erkenning inhoudt van het belang van de ruimtelijkheid en de plaats voor een waarachtig 'Dasein'.
Organisaties:
• Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers:
• Geert Van Eekert
• Peter De Graeve
• Jasper Van de Vijver
Symptomatologie bij Friedrich Nietzche en René Girard: een confrontatie
Universiteit Gent
Abstract: Een confrontatie van de symptomatologieën (d.w.z. psychofysiologische duidingen van gedragingen en discours) bij Nietzche en Girard
aangaande fenomenen als reactiviteit, dematerialisering, theatraliteit en genialiteit een studie naar de cultuurkritische implicaties van hun
symptomatologieën, uitgaande van de concepten schoonheid, liefde en waarheid, en naar de methodologische problemen, verbonden met hun
symptomatologieën, met aandacht voor circulariteit en de rol van de taal.
Organisaties:
• Vakgroep Duits
Onderzoekers:
• Benjamin Biebuyck
Logica, redeneren en rationaliteit
Universiteit Gent
Abstract: Tijdens de periode van de Wiener Kreis was er een sterke link tussen logica, redeneren en rationaliteit. Om meerdere redenen werd deze
link in vraag gesteld. Het idee achter dit project is dat de tijd rijp is om de link te herstellen, niet op basis van klassieke logica, maar op basis van
adaptieve logica's. Verschillende domeinen zullen worden onderzocht, zoals moreel redeneren, alledaags redeneren en ampliatief
redeneren.
Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Joke Meheus