EXAMENVRAGEN MULTIMEDIA 1. Hoe typ je * * * in eender welke tekstverwerker, op een Windows computer? Leg uit. D.m.v. een ASCII tabel te gebruiken. Je zoekt de symbolen die je wil invoegen op, kijkt naar het getalletje ernaast en onthoudt dit. Dan druk je op <alt> en tikt het cijfer in dat in de tabel naast het symbool stond. 2.Waarom werkt een computer binair? Een computer werkt binair omdat het veel makkelijker te implementeren is met de huidige elektronica. Computers die werken met het binaire stelsel zijn relatief goedkoop. 3. Leg het verschil uit tussen hoe een mens en een computer rekent of telt. Daar waar decimale cijfers een mogelijke waarde tussen 0 en 9 hebben , heeft een binair cijfer slechts 2 mogelijke waarden: 0 en 1. 4. Wat zijn bits en bytes? BIT= Binary DigiT. De kleinste eenheid in informatie die een computer kan begrijpen. De waarde is 0 of 1. BYTE= een reeks van 8 bits die samen een informatie-eeheid vormen. 5. Wat is het verschil tussen analoog en digitaal? En wat zijn de voordelen van digitale technologie? De digitale weergave, dat een reeks van momentopnames is van analoge waarden, omgezet in cijfers. Bij analoge technologie wordt een geluidsgolf geregistreerd in zijn oorspronkelijke vorm, maar bij digitale technologie wordt de analoge geluidsgolf gesampled met een bepaalde tijdsinterval. De samples worden omgezet in getallen, en deze getallen worden opgeslagen in het digitale apparaat. De drie grote voordelen van digitale technologie zijn: (1) de opname verslechtert niet met de tijd. Zolang de getallen kunnen gelezen worden, krijg je altijd exact dezelfde golf. (2) Een kopie is identiek aan het origineel. Er is dus geen generatieverlies. (3) Groepen getallen kunnen gecomprimeerd worden door er patronen in te ontdekken. Met behulp van digitale signaal processors (DSP’s) is het mogelijk om reeksen getallen te verwerken en te veranderen. 6. Wat is een sample? En wat is samplen? Een sample is een momentopname van een golf. Samplen is van (een zeer klein deel van) een analoge golf de gemiddelde waarde berekenen. Als je dit talloze keren doet, krijg je een digitale golf die zeer hard trekt op de oorspronkelijke, analoge golf. Hoe hoger de precisie en de frequentie, hoe natuurgetrouwer de digitale golf. 7. Wat houdt de Pulse Code Modulation in? De Pulse Code Modulation (PCM) is de meest gebruikte techniek om geluid te digitaliseren. De conversie van analoge geluidsgolf naar een digitale data wordt gedaan met een analog-todigital converter (ADC). Om de digitale opname af te spelen, moet je de digitale gegevens omzetten naar een analoge golf. Dat gebeurt met een digital-to-analog converter (DAC). De analoge golf die door de DAC geproduceerd wordt, wordt versterkt en naar de luidsprekers gestuurd. 8. Als je een audio-CD kopieert naar de harde schijf van een computer, ben je dan aan het digitaliseren of niet? Leg uit. Neen, een audio-CD is reeds digitaal en een harde schijf ook. 9. Waarom hebben audio-CD’s een ‘hoge getrouwheid’ en onder welke (engelstalige) naam ken je het begrip nog? Audio cd’s hebben een hoge getrouwheid omdat de rate en precisie toenemen, verbetert de getrouwheid. Om aan een goede getrouwheid te komen, heeft een audio-cd een sample rate van 44 100 samples per seconde en het aantal gradaties is 65 536. Op die manier komt de output van de DAC zo dicht bij het origineel dat het geluid ‘perfect’ zal klinken voor het menselijk oor. Andere benaming= hifi, high fidelity. 10. Teken een dwarsdoorsnede van een landschap: een hoziontale lijn op zeeniveau, en tweede lijn die van de zee, over de heuvels tot op een berg loopt? Teken en leg uit hoed je deze voorstelling van een landschap digitalieseerd. Wees volledig en gebruik de juiste termen. 11. Som de nadelen van analoge technologie op? - de opname verslechtert met de tijd - er is generatieverlies: een kopie is niet identiek aan het origineel - groepen getallen kunnen niet gecomprimeerd worden. 12. Bereken hoeveel bits en bytes er op een audio-CD passen. 441000 samples/ kanaal/ seconde x 2 bytes/ sample x 2 kanalen x 74 minuten x 60 seconden/ minuut= 783 216 000 bytes. 13. Beschrijf de fysieke constructie van een CD: hoe staan bits op een cd? Een cd is een eerder eenvoudig stuk plastic met een dikte van zo’n 1,2 mm. Het grootste deel van een cd bestaat uit spuitgegoten doorzichtig polycarbonaat. OP dit plastic schijfje wordt een indruk gemaakt van microscopisch kleine putjes die gerangschikt zijn als een enkele, continue, en bijzonder lange spiraalvormige track van data. Eens het doorzichtig plastic schijfje is gevormd, wordt er een dun, reflecteren laagje aluminium op het schijfje gespoten. Het bedekt alle putjes. Daarna wordt er een dunne laag acryl op het aluminium gezet om het te beschermen. Een label wordt op het acryllaagje gedrukt. 14. Hoe wordt data op een CD opgeslagen en hoe wordt die data door een CD-speler gelezen? Op een CD staat muziek of andere bestanden in binaire en in digitale vorm: de informatie staat in een reeks van enen en nullen. Deze worden voorgesteld door kleine bultjes enerzijds en het vlakke gebied op het reflecterende CD oppervlak anderzijds. De bultjes en de vlakke gebieden zijn geordend in een continue track die 5km lang is. Een CD-speler volgt dit track met een laser. Wanneer de laser over een vlak gebied gaat, wordt de laserstraal rechtstreeks gereflecteerd naar een optische sensor. De spele interpreteert dit als een 1. Wanneer de laser over een bultje gaat, wordt het licht weggereflecteerd en valt er geen licht op de optische sensor. De CD-speler herkent dit als een 0. 15. Wat is de functie van CIRC en hoe werkt het? CIRC is een foutencorrectie methode. Als je audio-CD beschadigt raakt door een kras of een vuiltje, merk je hoogstens een klein geluidje op, doordat bij het branden de audio door elkaar geweven wordt gebrand. Als je dan een krasje hebt, zijn er van meerdere delen kleine beetjes data beschadigt, hetgeen makkelijker is te interpoleren dan een groot deel van 1 stuk dat beschadigd is. 16.Draait een audio-CD bij het laatste nummer trager of sneller rond dan bij het eerste nummer? Leg uit waarom. Een CD draait bij het laatste nummer trager, omdat het laser onderdeel de data track aan een constante snelheid zou lezen. (Indien de CD niet trager zou ronddraaien, zou de laser naar buiten toe in evenveel tijd veel meer data lezen, en zou onze audio versneld klinken.) 17. Wat is het verschil tussen Red Book en ISO 9660? Red Book vormt de basis van alle latere CD formaten, dus ook het ISO 9660. Red Book maakt data toegankelijk voor een ander Cd station, of CD spelen, dat in begrijpbare vorm omzetten. Red-Book is de standaard voor muziek-CD’s (CD-DA) terwijl ISO 9660 de standaard voor CD-ROM’s is. 18.Wat is Red Book, waarom is het er, en wat houdt het precies in? De standaard is nodig opdat een CD van eender welke fabrikant, door eender welke CD-speler kan gelezen worden. Het vormt de basis van alle latere CD-formaten. Het beschrijft de eigenschappen van een compact disc en van digitale audio endcodering. 19. Een van de onderedelen van Red Book bepaalt dat audio-CD’s EFM gebruiken. Wat is EFM precies en waarome is het een onderdeel van de Red Book standaard? EFM= eight fourteen modulation. Het is gebruikt om te voorkomen dat de laser het spoor niet kwijtgeraakt. EFM zet bytes van 8 bits om naar een noteringswijze met 14 bits. EFM voegt bits toe, en garandeert zo dat er niet meer dan 3 opeenvolgende bits dezelfde waarde hebben. 20. Bij het kopieren van een muziek-CD krijg je soms ongewild twee seconden stilte tussen twee nummers, daar waar die op de originele CD niet stonden? Hoe komt dat? De 2 seconden pauze tussen 2 nummers wordt geregeld door 2 indexen aan het begin van een track, dit is niet altijd het geval bij de kopie van een audio CD. 21. Deze afbeelding komt van een website. Wat voor afbeelding is het, en waarom? Het is wellicht een GIF afbeelding omdat ze op het internet stond, en er maar weinig verschillende kleuren gebruikt zijn. GIF maakt slechts gebruik van 256 kleuren, tegenover JPEG 16+ miljoen. 22. Leg het principe van interlacing (interleaving) uit aan de hand van een vb. UNIVERSITYOFWASHINGTON interlaced geeft ONSTHUGRFSIIOTWNNVEIYA als we nu een deel kwijtraken houden we dit over GRFSIIOTWNNVEIYA. Als we dat terug omzetten krijgen we terug UNIVERIYOFWASIGTN het is nu makkelijk om te raden (interpoleren) wat er oorspronkelijk stond. 23. Hoe brand je en hoe lees je data (bits) van een CD-R? Eerst moet je een blanco CD-R in de brander stoppen en in je branderprogramma op 'burn' of 'write' te klikken. Selecteer 'muziek CD' en niet 'data CD', als je het schijfje ook met een gewone audio-CD-speler wil kunnen afspelen. In het branderprogramma kies je ook de snelheid waaraan je de CD-R wil branden. Een lagere snelheid vermindert de kans op fouten tijdens het branden. CD-R's kunnen niet overschreven worden, dus als het fout gaat, kan je de CD-R enkel nog weggooien. Of als coaster gebruiken. 24. Wat zijn de voordelen en de nadelen van niet-gedecodeerde MP3's op CD te branden? Vermits MP3's gecomprimeerde bestanden zijn, passen er heel wat meer nummers op één schijfje, en kan je dus een langere playlist maken. Het grote nadeel is dat je CD dan niet op de grote meerderheid van gewone audio-CD spelers afspeelt. 25. Wat houdt de 'faseverandering techniek' in? CD-RW heeft een uitwisfunctie, zodat je data die je niet meer nodig hebt, kan uitwissen en overschrijven. Het formaat is gebaseerd op de faseverandering techniek. In een CD-RW schijfje bestaat het faseverandering element uit een chemische verbinding van zilver, antimonium, tellurium en indium. Zoals met elke stof kan je deze verbinding van vorm doen veranderen door het tot een bepaalde temperatuur op te warmen. Wanneer de verbinding boven zijn smeltpunt verwarmd wordt verandert het in een vloeistof; op de stollingstemperatuur verandert het in een vaste stof. 26. Hoeveel past er op een DVD en hoe komt het dat er zo veel data op een DVD past terwijl het schijfje toch niet groter is dan een CD? Dat komt omdat je met de technologie van vandaag véél preciezer kan aflezen dan met de CD-technologie. De bits staan dus simpelweg veel dichter op elkaar gepakt dan bij een CD. Boverdien kan een DVD-schijfje twee onderliggende lagen bevaten en zijn sommige schijfjes nog eens langs beide zijden leesbaar. Een doorsnee DVD met één laag en aan één zijde beschreven, kan maar liefst 4,7 GB aan data bevatten. Op een DVD met twee lagen past bijna het dubbele: 8,5 GB. En als je zo'n tweelagen DVD, ook nog eens in dubbelzijdige uitvoering neemt, dan kan er maar liefst 17 GB op. M.a.w., in het beste geval biedt een DVD tot 25 keer de capaciteit van een CD. 27) Wat zijn de verschillen tussen SACD en DVD-A enerzijds en audio-CD anderzijds? - Op het eerste gezicht is er geen verschil tussen een gewone audio-CD en de twee nieuwe geluidsschijfjes: blinkend en 12 centimeter doorsnede. Het verschil hoor je wel. Ten eerste is er ruimte genoeg op de schijven voor meerkanaalsgeluid. Ze leveren ook een veel rijkere klank omdat ze een hogere sampling frequentie hebben. Dat is vooral belangrijk voor de weergave van hoge tonen, zoals bij een triangel en cimbalen. - De SACD (super audio CD) is een CD die uit twee lagen bestaat. Spreekt men van een hybride SACD dan kan je die op een gewone CD-speler ook aflezen. Op het eerste spoor staat dan gewoon audio, op het tweede spoor dat enkel kan afgelezen worden door SACD-spelers staat de audio in vele betere kwaliteit (4.7GB voor 74min). Dit is het verschil met CD-DA (audio CD) Het verschil met de DVD-A is dat er van de DVD-A (nog) geen hybride versie bestaat, en dat de DVD-A een sampling frequentie hanteert van 192KHz (audio CD 44.1KHz) 28) Waar staat de afkorting DVD voor? DVD stond eerst voor Digital Video Disc, later voor Digital Versatile Disc, nu is het gewoon een woord op zich, net als GSM, VHS,... 29) Waarom hebben de fabrikanten SACD en DVD-A op de markt gebracht? Betekent dit het einde van de audio-CD? SACD en DVD-audio zijn vandaag enkel bedoeld voor rijke audiofielen. Op termijn is het de bedoeling om de audio-CD te vervangen. De enige reden om SACD en DVD-audio op de markt te brengen, vind je aan de commerciële kant. Er zijn drie aspecten: de mogelijkheid voor de fabrikanten om nieuwe toestellen te verkopen, een ideale gelegenheid voor platenmaatschappijen om nog een dezelfde muziek te verkopen op een nieuw formaat en uiteraard ook om piraterij tegen te gaan. Een SACD en DVD-audio kopiëren vergt al meer moeite dan bij een gewone CD. Je moet de CD's nog niet vaarwel zeggen. Zowel de SACD- als de DVD-audiotoestellen lezen ook de traditionele audio-CD zonder problemen. De Compact Disc is dan ook nog een heel lang leven beschoren. En als de meerwaarde van SACD en audio-CD zo klein blijft, zal de CD ze wellicht beide overleven. 30)Wat is Blu-ray disc en waar haalt het zijn naam vandaan? Blu-ray is de opvolger van DVD. Het is een schijfje van 12 cm diameter, dat data kan bevatten tot 27 GB. Omdat het gelezen wordt met een blauwe laser (blauw-violet), noemt het Blu-ray. De blauwe laser laat toe de informatie veel dichter bij elkaar te schrijven, dit verklaart dan de geheugencapaciteit. 31) Welk van de drie verschillende standaarden van beschrijfbare (blanco) DVD's zal waarschijnlijk het grootste marktaandaal halen? Waarom? DVD+ R(W) combineert de mogelijkheden van DVD-ROM met de compatibiliteit van DVDRW. Het wordt ondersteund door Philips, Sony, HP en Microsoft. DVD+R(W) kan tot 4.7 GB data bevatten, en het is tot 1000x overschrijfbaar. Zijn troeven zijn dus de hoge compatibiliteit, en mogelijkheden. 32) Wat zijn de voordelen van DVD-r(w) t.o.v. de andere beschrijfbare DVD standaarden, en betekent dat dat DVD-r(w) de grootste aanhang zal krijgen? Waarom wel of waarom niet? Het is ouder, klassieker, maar is toch compatibel met de meeste lezers. Het kan tot 1 GB data bevatten. DVD-ROM en DVD+R(W) kunnen meer data bevatten, zij kunnen namelijk de data splitsen en wegschrijven waar er plaats is. Het gaat het onderspit delven, aangezien het geen RAM ondersteunt. Toch is het goed voor audio- en videotoepassingen. 33) Wat betekent 'lossy' en 'lossless', in welke context wordt het gebruikt en geef een voorbeeld van elk? Lossless betekent compressie zonder verlies. Lossy betekent compressie met verlies: onnodige bits worden namelijk geëlimineert. Na compressie kan je zonder back-up het originele bestand dus niet meer opvragen. Lossy, bijvoorbeeld JPEG, Lossless, bijvoorbeeld GIF. 34) Wat is de tweeledige functie van een geluidskaart? Hoe werkt een geluidskaart? Opnemen en afspelen. Een geluidskaart bestaat uit een DSP (Digital Signal Processor), dit is het rekencentrum, een DAC (digital-to-analog converter), een ADC (een analog-to-digital converter), en ROM, bedoelt om samples van muziekinstrumenten op te slaan. Nieuwe kaarten worden in een PCI gleuf gestoken, oudere kaarten ondersteunen enkel ISA. Soms staan ze rechtstreeks op het moederbord, zo is er meer plaats voor andere kaarten. Het aantal aansluitingen hangt af van de fabrikant: 1) de line-in, om een extern apparaat aan te sluiten (DAT, MD,…), 2) 2 line-outs, voor de voorste en de achterste speakers, 3) een microfooninput, en 4) een S/PDIF-connector (Sony/Philips Digital Interface), dat dient om geluid in digitale vorm van 1 apparaat naar een ander over te zetten, 5) een MIDI/Joystick-connector, dit is een 15-pinnige poort, dat dient om een extern muziek instrument of een joystick aan te sluiten. Midi staat voor Musical Instrument Digital Interface, 6) een interne TAD (Telephone Answering Device) connector, die is verbonden met de modem en dient om voice mail af te spelen, en 7) een analoge en digitale CD-audio ingang, die dient om analoog geluid van een muziek CD af te spelen (De digitale versie is de S/PDIF-connector, deze wordt gebruikt wanneer er een S/PDIF-output aanwezig is op de CD-ROM speler of DVD-speler). Geluid wordt omgezet door de ADC (naar digitaal), wordt doorgestuurd naar de DSP, waar het gecomprimeerd wordt, dat wordt doorgestuurd naar de processor, die zend de info door naar de harde schijf, waar het opgeslagen wordt als WAVE bestand, als je het aanklikt, wordt de informatie teruggestuurd naar de processor, dan naar de DSP, waar het gedecomprimeert wordt, dan naar de DAC, waar het omgezet wordt in een analoog signaal, en uiteindelijk terug naar de speakers, of hoofdtelefoon. 35) Stel: je doet een geluidsopname met een microfoon waarvan het bereik tussen de 20 Hz en de 15000 Hz ligt. Je neemt op met een digitale audio tape (DAT) recorder, en je kan kiezen tussen vier verschillende sampling frequenties: 22,05kHz, 32 kHz, 44,1kHz en 48 kHz. Welke sampling frequenties kies je, en waarom? 48 kHz: hoe hoger de sample rate, hoe hoger de geluidskwaliteit. 36) Leg uit, aan de hand van een voorbeeld, hoe tekstcompressie programma's werken. Geef twee voorbeelden van zo'n compressei programma. Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country. Een tekstcompressie programma maakt meestal gebruik van een variant van het LZ Adaptive Dictionary-Based Algorithm (Lempel en Zev, de bedenkers, en de dictionary: een methode om stukken data te catalogiseren). Het onderzoekt de volledige tekst op herhalingen, en berekent welk patroon in het woordenboek opgenomen moet worden. Het woordenboek wordt ook opgeslagen samen met de tekst. In deze zin komen een aantal woorden terug. Sommige woorden kunnen dus weggelaten worden om de volledige zin terug te reconstrueren. Verder: er komen patronen in de zin voor, dus hebben we niet elk element van de zin nodig om de zin te reconstrueren. Bijvoorbeeld: 1. ask_ 2. what_ 3. you 4. r_country 5. _can_do_for_you. Met deze elementen kunnen we de volledige zin terug reconstrueren. De zin wordt dan 1not_ 2345_-_12354. Het volledige bestand is qua bestandsgrootte veel verkleind. Het woordenboek wordt samen met de tekst opgeslagen. Voorbeelden van compressie programma’s: Winzip en Stuffit (alhoewel dit geen tekstcompressieprogramma’s zijn, doch compressieprogramma’s) 37) Wat is compressie? Geef enkele praktische toepassingen en leg uit waarom compressie wordt toegepast. Compressie is het verminderen van het totale aantal bits en bytes van een bestand, zo dat het sneller verzonden kan worden over een trage internetverbinding, en zodat het minder plaats inneemt op de harde schijf. Men gebruikt programma’s als winzip en stuffit om het bestand terug in z’n originele vorm om te zetten: het bestand is identiek aan het originele na decompressie. 38) Wat is MPEG-1, MPEG-2 en MPEG-4? MPEG (Moving Pictures Expert Group) is de standaard om geluid en beeldbestanden te comprimeren tot een handig formaat. Het is een lossy compressie. MPEG 1: streamt video en geluid aan 150 kB/s, dit is dezelfde datastroom als een single speed CD-ROM speler. Neemt van de video om de paar seconden een ‘sleutelscene’, om daarna enkel de veranderingen van de tussenliggende beelden op te slaan. Het gaat hier om middelmatige kwaliteit, die te vergelijken is met VHS kwaliteit. MPEG2: de kwaliteit is danig verbeterd: het gaat hier om laser disc kwaliteit, met audio-CDkwaliteit, toepassingen er op zijn digitale satelliet uitzendingen, HDTV (hard disc televisie) en DVD. MPEG4: opvolger van de huidige geluid- en video-compressieformaten zoals MPEG 1 en 2. Het is gebaseerd op Quicktime-technologie. Namelijk audio en video vormt de kern van MPEG 4, maar het ondersteunt ook 3D-objecten, foto’s, tekst, en andere mediatypes. Een onderdeel van MPEG 4 is Advanced Audio Coding (AAC), dit is een codec ontworpen door de makers van MP3, dit is een efficiëntere codering dan MP3, + het heeft een interactief karakter, de inhoud kan zich aan de gebruiker aanpassen. 39) Waarvan is de bestandreductie ratio afhankelijk? Leg uit. Is afhankelijk van een aantal factoren, onder andere het bestandstype, de bestandsgrootte en het compressie-schema. Als er in een bestand veel patronen voorkomen, is het goed te comprimeren. Hoe groter het bestand, hoe efficienter het woordenboek, en hoe beter te comprimeren. Er zijn verschillende soorten compressie programma’s, sommige zijn gespecialiseerd in kleine bestanden, andere in grote bestanden. Het basisidee is dezelfde, maar er is een andere uitwerking. 40) Geef concrete toepassingen van MPEG-1 en MPEG-2. Vergelijk deze toepassingen met elkaar. MPEG 1: CD-I en VIDEO-CD: veroudert, neemt veel plaats in, VHS kwaliteit. MPEG 4: Digitale satelliet uitzendingen en DVD: nieuwer, neemt minder plaats in, laser disc kwaliteit. 41. Wat is een iPod en waarin verschilt het van andere types van gelijkaardige toestellen? De iPod is van Apple. Het is een draagbare MP3-speler met een harde schijf ipv Flashgeheugenkaartjes. Maakt gebruik van FireWire, waardoor je in slechts 15 sec een hele CD op je HD kan zetten. 42. MP3, WMA en AAC. Voeg nog twee audiocompressie standaarden toe aan dit lijstje, en vergelijk ze alle vijf met elkaar. MP3: De belangrijkste compressie techniek om audio bestanden met een factor van tien te verkleinen met behoud van bijna-cd kwaliteit. Met een bit rate van 128 Kbit per seconde biedt het bijna dezelfe kwaliteit als een CDA bestand maar is 10 keer kleiner. WMA: Windows Media Audio. Een reactie op de MP3 bestanden dat dezelfde kwaliteit biedt als Mp3 maar dat kan worden beveiligd. Zo dat je niet zomaar overal en altijd de muziek kan afspelen. Dit is om het illegaal kopiëren tegen te gaan ATRAC: wordt gebruikt om bestanden op te slaan op een mini disc schijfje dat op zijn beurt kan afgespeeld worden op de sony mini disc speler. Met bijgevoegde software kopieert dit een gewone cd naar je mini disc. Het enigste probleem is dat nergens ATRAC bestanden te vinden zijn op het internet zodat je enkel je eigen cd’s kan kopieren naar de mini disc. MP3-pro: Dit is de betere vorm van MP3 met dezelfde kwaliteit maar slechts de helft van de bit rate (nl. 64 Kb). Dus ze zijn slechts de helft zo groot en hebben dubbel zoveel opslag capaciteit. AAC: Advanced Audio Coding. Is een nieuwe codec ontworpen voor MPEG-4. Die een efficiëntere compressie toepast dan MP3. 43. Wat is MP3? MP3 = MPEG1 Audio Layer 3. Compressiemethode voor audio. D.m.v MP3-compressie wordt het bestand dat in CDA staat op je CD, omgezet tot een MP3 bestand, dat tot 10x minder plaats inneemt en praktisch niks aan kwaliteit verliest. 44. Hoe komt het dat een speelfilm op DVD beter van kwaliteit is (zowel in audio als in video) in vergelijking met een speelfilm op VCD? Geef twee redenen. Een VCD is gecomprimeerd in MPEG-1 kwaliteit, en een DVD in MPEG-2. De MPEG-2 compressie verbetert de kwaliteit aanzienlijk. Door MPEG-2 kan een gecomprimeerde video getoond worden aan bijna-laser-disckwaliteit met een soundtrack die van audio-cd-kwaliteit is. MPEG-1-kwaliteit komt overeen met VHS-kwaliteit. 45. Geef uitleg over de twee principes waarmee je een videofilmpje op het web kunt bekijken. Welke formaten zijn nu populair, welke drie spelers worden het meest gebruikt, en waarom hoopt men dat MPEG-4 populair wordt? 1) Streaming: een streaming-filmpje wordt niet op je harde schijf gezet vooraleer je het kan bekijken. De data stroomt over het internet je computer binnen, wordt gebufferd, maar wordt niet opgeslagen. Je kan het filmpje bekijken, maar niet opslaan. 2) Downloadable: eerst wordt het filmpje op je HD gezet. Als het MPEG-1 is, moet je wachten totdat het volledig op je HD staat. Andere formaten, zoals Windows Media, Real Media en QuickTime, beginnen het filmpje reeds af te spelen wanneer slechts een klein deel is gedownload. De formaten die nu populair zijn, zijn: Windows Media, Real Media en QuickTime. Alledrie hebben ze een eigen speler en werken op zowel PC als Mac. De spelers zijn respectievelijk WM Player, Real One Player en QuickTime Player. Omdat alle drie de formaten populair zijn, zit men als webmaster met een probleem. Hij moet het filmpje namelijk 6 maal aanbieden. Drie keer voor de verschillende formaten, en ook nog eens rekening houdend met de bandbreedte, in smalband en breedband-formaat. Zo komen we aan 6 verschillende versies voor een en hetzelfde filmpje. Daarom hoopt men dat MPEG-4 een waar multi-platform formaat wordt zoals MP3 dit nu voor muziek is. 46. Wat is DivX? Vergelijk het met andere formaten. DivX is een recente compressietechniek voor digitale video, gebaseerd op de MPEG-4standaard. Voor de audiocompressie wordt gebruikt gemaakt van MP3 of WMA. MPEG-4 biedt een sterkere compressie aan dan MPEG-2. D.w.z. een DivX film (MPEG-4) past op een CD-ROM terwijl een MPEG-2 film een DVD vult. In vergelijking met MPEG-1 kan men zeggen dat een film in MPEG-1 op twee CD-ROM’s past, maar de kwaliteit is die van VHS. 47. Hoe lang duurt het om een song van drie minuten in audio-CD formaat te downloaden via een 56K modem? Hoelang duurt het om diezelfde song te downloaden in MP3-formaat, via een 56K modem? Een song van drie minuten neemt in audio-CD-formaat ongeveer 30MB in beslag. In MP3formaat wordt de grootte herleidt tot 3MB. D.w.z. dat je de song tien keer sneller downloadt in MP3 dan in audio-CD formaat. 48. Vergelijk JPEG met GIF en GIF met PNG JPEG: - lossy compressie - 16.7 miljoen verschillende kleuren - fotorealistische afbeeldingen - overtollige data wordt weggegooid GIF: - lossless compressie - 256 kleuren - niet fotorealistische afbeeldingen - animatie mogelijk - transparantie = kleur doorzichtig maken PNG: - verbetering vd GIF techniek (kleinere bestanden) - opaciteit: graad van transparantie - geen animatie 49. Een afbeelding, opgeslagen als JPEG kan 16.777 miljoen kleuren bevatten, een afbeelding opgeslagen als GIF, bevat maximaal 256 kleuren. Waar komen deze getallen vandaan? Leg uit. 16,777 miljoen zijn de mogelijke kleuren schakeringen bij een jpeg bestand, komende van de combinatie van rood, groen en blauw, die elk een waarde van 0 tot 255 kunnen hebben. (aantal mogelijkheden = 256 * 256 *256 = 16.777 miljoen) Bij een gif bestand zijn er slechts 256 mogelijkheden mogelijk, waarbij elke mogelijke kleur uit een kleurenpalet van 256 kleuren komt. 50. GIF is een lossless compressietechniek. Nuanceer deze bewering. De lossless compressie techniek betekent dat we aan compressie doen zonder verlies van informatie. Het originele bestand kan achteraf nog gereproduceerd worden. Om een fotobestand te verkleinen, moet je de kleurwaarde van bepaalde pixels veranderen. Wanneer er in een foto een groot stuk voorkomt, zal het prograama 1 kleur blauw uitkiezen die voor elke pixel gebruikt kan worden. Vervolgens herschrijft het programma het bestand zodat elke pixel refereert naar deze info. Je zal deze verandering niet opmerken, maar de bestandsgrootte is verkleind. 51. De snelheid van een computer hangt onder andere af van de processor. Leg uit. De snelheid van een computer wordt voor velen nog altijd bepaald door processor en meer bepaald door de kloksnelheid (uitgedrukt in megahertz), waaraan die werkt. Het is inderdaad zo dat een hogere kloksnelheid gelijk staat met hogere prestaties, maar toch moet je hier één en ander nuanceren. Om te beginnen zijn processors zo snel geworden dat alle andere componenten, zoals het interne geheugen, de harde schijf en de Frontside Bus (FSB), flink achterop hinken. Het heeft met andere woorden geen zin om het grootste gedeelte van je budget te besteden aan een supersnelle processor om die vervolgens te laten samenwerken met intern geheugen dat aan slechts 266 MHz werkt 52. Het volgende komt uit een online advertentie voor de Evo laptop van het merk Compaq. Leg uit wat “15 TFT XGA“ betekent. 15” staat voor 15 inch, dit is de grootte van het scherm. TFT staat voor Thin Film Transistor (zeer goede platte schermen die helaas nog vrij duur zijn) XGA staat voor eXtended Graphics Array, een verbeterde versie van (S)VGA die hogere resoluties aan kan. 53. Wat doet de chipset? Die bepaalt de maximum snelheid waaraan intern geheugen en FSB kunnen werken. Communicatie tussen processor en de rest van de computer. 54. Hoeveel RAM geheugen heb je nodig? Wat zijn de minima als je met WinXP werkt of met Mac OSX? Het hangt ervan af of je veel zware programma’s tegelijk wil draaien, of je veel spelletjes speelt. Minima voor WinXP = 256MB, voor Mac OS X: min 128MB 55. Als je nu een nieuwe PC zou kopen, welk soort of type RAM geheugen zou je dan kiezen, en welk niet? Waarom? DDR SDRAM: populair CAS2 of CL2: sneller, duurder RDRAM: verouderd, duur 56. Hoe werkt een grafische kaart? Benoem alle onderdelen. Tegenwoordig is elke applicatie en dan zeker spelletjes zodanig grafisch getint dat er een enorme rekenkracht nodig is om al deze beelden op het scherm te brengen. Om de processor te ontlasten wordt gebruik gemaakt van een grafische kaart. Het is de taak van de grafische kaart de monitor te laten weten welk puntje op je scherm welke kleur moet krijgen. Een grafische kaart creëert signalen die de juiste pixels op je scherm brengen. Onder meer daarom heeft een grafische kaart geheugen aan boord. Bij een moderne kaart kan dat oplopen tot 128 MB. Een eenvoudige grafische kaart gebruikt dat geheugen enkel om de kleur van elke pixel te bewaren Aan grafische kaart zit een groot nadeel vast: Wanneer complexe grafische operaties uitgevoerd moeten worden, zal de processor al zijn tijd spenderen aan het berekenen van grafische objecten, en heet hij geen tijd meer om andere zaken uit te voeren. Daarom hebben grafische kaarten ofwel een coprocesor ofwel een grafische versneller (accelerator) aan boord. 57. wat is FSB? FSB= Frontside Bus= het pad tussen de processor en de rest van de Pc, het wordt geregeld door de chipset 58. Waarvoor wordt AGP gebruikt? AGP is de accelerated graphics port. Het is de sleuf op het mobo waar de grafische kaart of de zgn. 3D kaart in vastzit. De AGP zorgt er ook voor dat de grafische kaart rechtstreeks toegang heeft tot het systeemgeheugen. Mede door die rechtstreekse toegang is AGP veel sneller dan de oudere PCI of ISA standaarden. 59. Wat is IDE? IDE is een gestandaardiseerde manier om een opslagmedium met de rest van de computer te verbinden. IDE is eigelijk niet de echte naam van deze standaard. Eerst heette het ATA (AT attachment, ontwikkelt voor de IBM AT computer) 60. Wat is EIDE? = Enhanced IDE. Net als IDE een standaard voor het aansturen van harde schijven. EIDEschijven zijn namelijk performant en betaalbaar, onder meer omdat het aansluitmechanisme al op je mobo geïntegreerd zit, zodat je daar niet extra voor moet betalen. 61. Wat betekent UDMA / 100 ? DMA = direct memory acces UDMA = ultra DMA UDMA / 100, duidt op een verbinding tussen de harde schijf en het moederbord via een ultra DMA-kabel, met een transmissiesnelheid van 100 megabits per seconde. 62. Hoe speek je SCSI uit ? En wat is SCSI ? SCSI = Small Computer System Interface (uitgesproken als “skoezie” ) Het is een parallelle interface met uiterst hoge snelheid, die een beetje in onbruik geraakt. Vooral bedoeld voor aansluiting van randapparatuur zoals scanner op u pc. De laatste SCSI heeft overdrachtsnelheid van 160 megabits per seconde. 63. Als je een nieuwe harde schijf voor je pc zou kopen, wat voor een harde schijf zou dat dan zijn ? Een IDE-RAID system, daarmee kunnen meerdere harde schijven benaderd worden alsof ze fysiek 1 harde schijf vormen. Het resultaat is quasi een verdubbeling van de harde schijfsnelheid. De meerprijs hiervoor is miniem. 64. Wat zijn “Free Software”, “Open Source” en “Linux-distributie”. En wat is het verband ? Linux is “Free Software” en is dus vrij te manipuleren volgens de GNU Public License. Linux is “Open Sources” want de broncode is openbaar en iedereen die kan programmeren mag Linux veranderen. Vermits dit in de praktijk niet altijd even eenvoudig is, zijn er bedrijven die zo’n besturingssysteem samenstellen. Die worden op de markt gebracht als Linux distributie. 65. Wat is Linux, waar draait het op, en hoe kom je aan Linux-distributie ? Linux is een besturingssysteem gebaseerd op VNIX-besturingssysteem. Het werd oorspronkelijk ontwikkeld door Fin Linus Torvalds. Het is “Free Software” die je vrij kan manipuleren volgens de GNN Public License. In principe draait Linux op elk platform dat OS gebruikt. Doordat de broncode van Linux vrij toegankelijk is, kan Linux op elk denkbaar platform omgezet worden (horloges, videorecorders) Het is verkrijgbaar in de boekhandel of softwarewinkel of online bestellen. 66. Wat is Mac OS X ? Mac OS X is een besturingssysteem of Operating System. Dit is een hoofdprogramma dat je nodig hebt op je computer om met andere programma’s te werken, zo heb je ook Windows XP. Mac OS X is van Apple en werd op punt gesteld door Steve Jobs. Unix bestaat uit Mac OS X en Linux. 67. Leg uit waar het BIOS uit bestaat en wat doet. BIOS = Basic Input-Output System Het eerste programma dat draait als je je computer start. BIOS bestaat uit een reeks programma’s die op een chip zitten. 2 soorten programma’s: - de routine’s die ervoor zorgen dat je hardwarecomponenten getest en klaargezet worden - reeks programma’s die de samenwerking regelen tussen de processor en andere componenten van je pc. Hoe BIOS oproepen ? Op DEL toets drukken, MENU met opties komt tevoorschijn -> je kan configuratie pc veranderen vb. Wachtwoord instellen “flash”-BIOS = Hiermee kan je nog meer wijzigen dan met de gewone BIOS. 68. Wie is Linus Torvalds ? Linus Torvalds ontwikkelde oorspronkelijk het Linus besturingssysteem fat gebaseerd is op het UNIX- besturingssysteem. 69. Wie is Steve Jobs ? Steve Jobs en Steve Wozniak vormde een duo. Ze hielden zich bezig met het concept van de computer. In 1976 lanceerde ze hun eerste prototype; de Apple computer. Jobs was de eerste die vond dat de computer niet allen voor hoogtechnologische middens was, maar ook voor de individuele gebruiker ( Macintosh project ) 70. Wat is renderen ? tekenen van objecten zoals ze er echt uit zien. De beschrijving van een object wordt omgezet in pixels. Snelheid van Pixels wordt gemeten in frames per seconde (30 keer per seconde =30 fps) Probleem: een computer kan enkel horizontale en verticale lijnen tekenen. Dus als we iets uitzoemen zien we allemaal vierkantjes. 71. Wat is API ? Geef er een vb van . De meeste softwareprogramma’s kunnen de laatste 3D hardware niet gebruiken. De oplossing hiervoor is API (Application Programming Interface) dit is een weg tussen de soft-en hardware. De software programmeur gebruikt algemene commando’s gericht op API. API zet deze algemene commando’s om in specifieke. Een vb van zo’n API is DIRECT X, ontwikkeld door Microsoft en bedoeld voor de applicaties die draaien onder Windows 72. Wat hebben de laatste versie van Macintoch Operating Systems en Linux met elkaar gemeen ? Zowel Mac als Linux zijn gebaseerd op het besturingssysteem Unix. 73. Wat is internet ? Het is een elektronisch communicatienetwerk dat computernetwerken over heel de wereld verbindt. 74. Welke variabelen bepalen de eigenschappen van de harde schijf ? 2 variabelen om de snelheid van de harde schijf te meten . - data rate : Het aantal bytes dat de harde schijf per seconde aan de processor kan leveren. - seek time : De zoektijd die nodig is om een bestand te versturen van de 1ste byte van de harde schijf naar de processor. (10 seconden is de standaard seek time) De opslagcapaciteit wordt gemeten in gigabytes. Data wordt op de harde schijf opgeslagen in sectoren of tracks Tracks zijn gebieden in de vorm van een cirkel en sectoren zijn daar een deel van (foto p.53) Sectoren worden gegroepeerd tot clusters. 75. Wat is de opslagcapaciteit van een floppy ? de opslagcapaciteit = 1.44 megabytes 76. Is er een verschil tussen een floppy en een diskette ? De opslagcapaciteit van een floppy = 1.44 megabytes en zo’n bestanden kan je evengoed mailen. Ze zijn bovendien niet echt meer geschikt voor alles (vb. foto’s) De opslagcapaciteit van een diskette is 16 of meer megabytes en bevat een zip-drive. 77. Wat is een externe opslagmedium ? Hoe sluit je ze aan op je pc? Mensen slaan vaak van alles op op hun computer. Maar wat als alles tilt slaat, dan ben je alles kwijt ! Dus bestanden op een of ander extern opslagmedium opslaan. Er zijn 6 grote groepen: 1. harde schijven 2. magnetisch-optische schijven 3. optische schijven 4. magnetisch verwisselbare schijven 5. de tapes 6. de geheugenkaartjes Je sluit een externe opslagminiem aan op je pc via USB of USB 2.0 , firewire en SCSI. 78. rangschik externe media volgens prijs. (begin met goedkoopste) 1. harde schijven 2. magnetisch-optische schijven 3. optische schijven 4. magnetisch verwisselbare schijven 5. de tapes 6. de geheugenkaartjes 79. Welke aansluiting vind je terug op een recente geluidskaart ? welke aansluitingen hangt af van de fabrikant vb. een 5.1 geluidskaart heeft volgende aansluitingen - line-in : om externe apparaat zoals cassetterecorder op aan te sluiten (ook gebruikt voor de centrale speaker. - 2 line-outs : 1 voor de 2 voorste speakers en 1 voor de 2 achterste speakers. - front-line out : om koptelefoon op aan te sluiten µ - aansluiting voor microfoon - S/PDIF-connector (Sony / Philips digital interface ): Om geluid in zijn digitale vorm van 1 toestel naar het ander om te zetten (minder kwaliteitsverlies ) - 15-pins aansluiting: Om extern muziekinstrument of joystick op aan te sluiten - intern telephone answaring device : om u pc ook als telefoon te gebruiken. - digitale cd-audio-ingang: voor analoog geluid bij afspelen van muziekcdtje 80. Stel : je maakt een geluidsopname met een microfoon aangesloten op de geluidskaart van je pc. Hoe verloopt het proces dat in een WAV bestand resulteert ? Eerst en vooral ontvangt de geluidskaart een analoge geluidsgolf. Die analoge signalen variëren zowel in amplitude als frequentie. Ze worden door de ADC (Analog-To-Digital) converter omgezet naar digitale gegevens: een reeks van eentjes en nullen. Die binaire signalen worden vervolgens naar de DSP (Digital Signal Processor) gestuurd. Een van de taken van de DSP is het comprimeren van de data om op die manier ruimte op de HD te sparen. Omdat de DSP deze taak op zich neemt, wordt de processor ontlast en heeft die tijd voor andere zaken. De output van de DSP wordt naar de processor gestuurd, die het op zijn beurt naar de HD zendt. Daar wordt de geluidsopname opgeslagen als WAV-bestand. Bij het afspelen van een WAV-bestand wordt precies hetzelfde proces in omgekeerde richting uitgevoerd. 81. Wat zijn bussen, slotten en poorten? Een bus is de verbinding tussen de verschillende onderdelen binnenin een computer. Een slot is de sleuf op het mobo waar je een uitbreidingskaart kan instoppen. Een poort is de connector tussen de computer en een netwerk of externe apparaten zoals printers, scanners, en tegenwoordig ook digitale cams, PDA’s en MP3-spelers. 82. Leg uit hoe de master en slave configuratie in elkaar zit Met een enkele IDE-kabel verbind je twee opslagapparaten met het moederbord. Om dit te verwezenlijken, gebruikt IDE een speciale configuratie die master en slave heet. Op die manier kan het ene apparaat aan het andere vertellen wanneer het data met het moederbord mag uiwisselen. Telkens als de slave data wil uitwisselen met de computer vraagt het eerst ‘toestemming’ aan de master. Als de master op dat ogenblik zelf gaan data aan het uitwisselen is, geeft het toestemming aan de slave. Is hij wel data aan het uitwisselen, dan vertelt hij de slave dat hij moet wachten. Als de master klaar is, informeert hij de slave, zodat deze kan beginnen. 83. Wat is PCI. Wanneer en waarom werd het populair? PCI is een bus. Het werd populair bij de komst van Windows 95. De plotse interesse voor PCI had alles te maken met de PLUG AND PLAY functie van Windows 95. 84. Wat kan je in een PCI-slot steken? Geef minstens 5 vb Met PCI kan je max. 5 kaarten aansluiten; geheugenkaart, geluidskaart, grafische kaart, modem, netwerkkaart 85. Wat is PnP? Met Plug and Play laat nieuwe hardware zich makkelijk installeren. De computer herkent het aangesloten apparaat, en installeert zelf de nodige drivers waardoor het onmiddellijk goed fundtioneert. Intel ontwikkelde de PnP-standaard en paste het toe op het PCI-ontwerp. Het duurde echter verschillende jaren eer een mainstream OS, (Win95) de standaard ondersteunde. Danzij PnP nam de vraag naar pc’s met PCI-sleuven enorm toe, waardoor de ISA-busstandaard helemaal verdrongen is. 86. Geef drie redenen waarom Firewire beter is dan USB USB is trager. De max. overdrachtsnelheid ligt veel lager dan bij Firewire. De Firewire werkt “peer-to-peer”, d.w.z. dat twee apparaten met elkaar kunnen communiceren zonder via een computer te gaan. Een Firewire kan ook voor de voeding van een apparaat zorgen. 87. Hoe kan je de HTML broncode van eender welke webpagina achterhalen Door op de rechter muisknop te duwen en dan op “view source” te klikken. Is de rechtermuisknop disabled, kun je nog steeds naar menu View gaan, en daar op Source klikken. 88. Verduidelijk wat cachegeheugen is adhv het voorbeeld met de bibliothecaris In het cache-geheugen bewaart de processor die stukjes data die vaak nodig zijn. Zodat er geen onnodige tijd verspilt wordt. Net zoals de bibliothekaris die in de kasten achter zijn rug de boeken bewaart die het meest worden uitgeleend. Zo moet hij niet telkens weer op zoek gaan in de kasten die verderop staan en bespaart hij tijd. 89. Stel, je hebt een tekstbestand van 300KB op diskette staan. Het duurt ongeveer 20 sec vooraleer het bestand volledig is geopend in Word. Terwijl het bestand aan het openen is, hoor je het geluid van het diskettestation. Sluit het bestand en open het daarna opnieuw. Het bestand zal deze keer haast onmiddellijk openen. Hoe kan dat? Leg uit. Het bestand zit nog in de cache 90. Hoe noem je het effect dat het verschil bepaalt tussen deze twee letters. Welk computeronderdeel krijgt er mee te maken? Het effect heet aliasing: de lijnen lopen niet continu, maar bestaan uit kleine trapjes. Het onderdeel dat hiermee te maken krijgt is de grafische kaart. 91. Waarom kan je WiFi en Bluetooth niet over dezelfde kam scheren? .Er zijn 2 redenen waarom Wifi en Bluetooth niet over dezelfde kam geschoren mogen worden. Ten eerste zijn ze technisch wezenlijk verschillend en ze dienen dus ook compleet verschillende doeleinden. Wifi is een draadloze uitvoering van de local area networks. Het vervangt de kabels tussen server en computer door een radioverbinding. De technologie kan echter ook gebruikt worden om een computer draadloos te laten comm. met een breedbandmodem. Bluetooth biedt de gebruiker een ad hoc-netwerk: het wil, eveneens met radiotechnologie, de directe verbindingen tussen toestellen, seriële en parallelle kabels, overbodig maken. Met bluetooth verstrekt de verbinding zich rechtstreeks, dus zonder dat de notebook zich eerst moet aanmelden op een centraal netwerk. Om die redenen zijn de twee eigenlijk geen concurrent van elkaar. Wifi staat sterker dan bluetooth op het gebied van bereiken van bandbreedte, terwijl bluetooth een prima systeem is om toestellen met elkaar te laten “ praten” op korte afstand. De tweede reden is dat Wifi zich veel sneller een weg aan het banen is naar de consument. 92. Wat is ActiveX en hoe verhoudt het zich tot Java ActiveX is gebaseerd op de zogenaamde OLE-techniek (Object Linking and Embedding), die ervoor zorgt dat windows-programma’s met elkaar kunnen communiceren. Active-X breidt die samenwerking uit tot het internet. Een Active-X component kan met een webpagina worden meegestuurd en , eenmaal geïnstalleerd, met je andere applicaties commmuniceren. Precies daarom zijn ze minder veilig dan Java. 93. Wat zijn de beginselen van computergeheugen? Technisch gezien is elke vorm van opslagmedium, geheugen. Het begrip wordt echter het vaakst gebruikt om vormen van snel en tijdelijk geheugen te duiden. De meeste soorten geheugen zijn bedoeld om data tijdelijk op te slaan. 94. Wat is en hoe werkt RAM-geheugen? RAM maakt deel uit van het tijdelijke geheugen en staat voor RANDOM ACCESS MEMORY. RAM heeft een ‘willekeurige’ toegang, omdat je een directe toegang tot eender welk gedeelte van het geheugen hebt, op voorwaarde dat je het adres hebt van de geheugencel waar de data zich bevindt. Eender welke data gaat direct naar het RAM- geheugen. 95.Waarom heeft een computer verschillende geheugensystemen nodig? Vermeld de naam van ieder geheugensysteem en leg uit hoe elk onderdeel werkt. Omdat snelle en krachtige processors nood hebben aan snelle en gemakkelijke toegang tot grote brokken, opdat hun prestatie maximaal benut wordt. -level1, level2 cache: zorgt ervoor dat data die vaak door de processor wordt gebruikt onmiddellijk beschikbaar is. -ram- geheugen: zie boven virtueel geheugen: is de plaats op de harde schijf waar de uit het ram-geheugen verplaatste bestanden zich bevinden. Zoekt in het ram-geheugen naar data, programma’s en bestanden, die al een tijd niet meer gebruikt zijn en verplaatst die naar de harde schijf. -harde schijf: voorziet in een grote hoeveelheid goedkope en permanente opslagruimte. Het is de goedkoopste vorm van lees-en-schrijf geheugen. 96. Wat is virtueel geheugen, hoe werkt het? Zie 95 97. Waarom heeft een compter cache-geheugen, welke soorten zijn er? Omdat een ram-geheugen alleen niet snel genoeg is om de processor te kunnen volgen. Zelfs met een snelle en brede bus duurt het langer om data v/h geheugen naar de processor te sturen, dan voor de processor om de data te verwerken. Om deze vertraging tegen te gaan en te verminderen bestaat er cache. Cache zorgt ervoor dat data die vaak door de processor gebruikt wordt onmiddellijk beschikbaar wordt.—level1, level2 cache 98. Wat is dit (<body bgcolor=”tangerine”.........></body>) Waarvoor wordt het gebruikt? Dit is een HTML-tekstbestand. Dit wordt gebruikt voor de comm. tussen computers. Deze bestanden zijn door alle computers leesbaar. De hyperlink werd bedacht om informatie aan elkaar te verbinden. 99. Beschrijf hoe DRAM werkt en waar het zijn naam vandaan haalt. Dynamic RAM. Een geheugencel kan één bit bevatten. Het slaat een 1 op door het op te vullen met elektronen. Om een 0 op te slaan, wordt de cel leeggemaakt. Het bijzondere aan DRAM geheugencellen is dat er een lek inzit. Ze moeten telkens opnieuw bijgevuld worden anders lopen ze leeg. Opdat DRAM zijn data zou kunnen bijhouden moet de processor (of een memory controller) de geheugencellen vullen vooraleer ze kunnen leeglopen. De memory controller leest de cellen, en schrijft ze onmiddellijk daarna weer. Zo’n geheugenopfrissing gebeurt duizenden keer per seconde. Het is de geheugenopfrissing waar DRAM zijn naam vandaan heeft. 100. Welke geheugenmodules ken je? Beschrijf ze. SIMM: single inline memory module. Maximaal 256MB, 9x2cm &30pins, en later 11x2.5cm. 72 pins. DIMM: dual inline memory module. 168pin en 14x2.5cm. van 8MB tot 256MB. SODIMM. Small outline dual inline memory module. 5x2.5 cm. 144 pins. Vooral voor laptops, maar ook de Apple iMac. 16MB tot 512MB. 101 Welk type RAM is het snelst? Welk type is snel, maar nog steeds betaalbaar? RDRAM is het snelste DDR SDRAM is ook snel, maar nog steeds betaalbaar. 102 Wat zijn de eigenschappen van ROM-geheugen? En hoe komt het aan zijn naam? - De data die in deze chips zijn opgeslagen, is niet volatiel; de data raakt niet verloren wanneer je de stroom uitzet. - De data die in deze chips zit opgeslagen, is onveranderbaar, of er is een speciale handeling nodig om de data te veranderen. 103 Beschrijf de 5 verschillende types van ROM geheugen. - ROM: een gewone ROM chip kan je enkel bij het maken ervan met data vullen. Je kan die data later niet meer veranderen. goedkoop, weinig stroom, uiterst betrouwbaar, in het geval van kleine elektronische apparaten bezitten ze alle noodzakelijke programma data om het apparaat te bedienen. - PROM: programmable Read-only memory. = blanco ROM= blanco PROM. Kan eenmalig geprogrammeerd worden na het fabricageproces. goedkoop, er kan een programma opgezet worden m.b.v een zgn. programmer, zijn fragieler dan ROM’s, statische elektriciteit kan de zekeringetjes in een PROM doen springen. - EPROM: Erasable Programmable Read-Only Memory kunnen meermaals beschreven worden, zijn voorzien van een raampje uit kwarts. - EEPROM: Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory Chip moet niet verwijderd worden om herschreven te worden, niet de ganse chip moet gewist worden om een klein gedeelte ervan te veranderen, data veranderen vergt geen speciaal gereedschap. - Flashgeheugen: In flashgeheugen zit een bedrading waarmee je de hele chip of delen ervan, blokken genoemd, kan wissen. Veel sneller dan EEPROM 104 Wat is het verschil tussen FlashRAM en flashgeheugen? Geef een toepassing van elk. FlashRAM kan informatie alleen vasthouden als het apparaat aanstaat. Als je de stroom uitzet, verdwijnt de inhoud. Flashgeheugen: je kan de informatie alleen wissen door de chips te onderwerpen aan een stroomimpuls. TOEPASSING: FlashRAM: in computers om de instellingen v/d harde schijf e.d. bij te houden. Flashgeheugen: de BIOS van je computer 105 Waarom zijn geheugenkaartjes betrouwbaarder en sterker dan diskettes of Zip-disks? Geheugenkaarten worden op dezelfde manier gebruikt als diskettes,met één verschil: er zitten geen bewegende delen aan of in. De technische naam hiervoor is: Solid State. Daardoor zijn geheugenkaarten uiterst betrouwbaar en bijzonder sterk. Geheugenkaarten zijn zo klein en robuust dat je ze als sleutelhanger kunt gebruiken. 106 Wat is het grote nadeel van geheugenkaartjes? Er is een breed en verwarrend scala aan maten en vormen in geheugenkaarten. Als je kaarten wilt uitwisselen tussen verschillende apparaten moet je zorgvuldig je keuze bepalen. Ook de prijs is een groot nadeel. 107 Welk type geheugenkaartje verkies je boven welke andere, en waarom? SD en MMC kies je voor mobiele apparaten. Zie cursus 108 Wat gebeurt er precies tussen het ogenblik dat je het adres van een website in je browser typt, en het ogenblik dat je de website te zien krijgt? De webbrowser zoekt het IP-nummer van deze website op. De browser stuurt een verzoek om een pagina naar de webserver. De webserver stuurt de gevraagde pagina terug naar je webbrowser. 109 Hoe werkt het Internet? Internet = een koppeling van honderdduizenden netwerken. Fysiek bestaat het Internet uit jouw computer, browser-, email-, chat- en newsgroup – software, een verbinding met een Internet Service Provider (ISP) en een hoeveelheid computers die servers worden genoemd. Internet is een zogenaamd client-server systeem. Je computer is de client; de externe computers met de elektronische bestanden zijn de servers. Als surfer (client) maak je een rechtstreekse verbinding met je Internet Service Provider (ISP) via een modem en een telefoonlijn, ISDN-lijn, telekabel of glasvezelkabel. 110 Maakt IPv6 cookies overbodig of niet? Leg uit. Ja, want IPv6 maakt het mogelijk om niet meer voor elke gebruikerssessie een nieuw nummer toe te kennen, maar te werken met een nummer dat een jaar of langer hetzelfde blijft. Op die manier is het heel eenvoudig om het internetgebruik van 1 persoon gedurende een langere tijd te volgen. 111 Wat doet het Dynamic Host Configuration Protocol? De gedachte hierachter is dat clients een wisselend IP adris gebruiken in plaats van een statisch IP adres. Als de client zich aanmeldt bij zijn provider wordt een verzoek voor een IP adres uitgezonden. De DHCP Server van de provider geeft dan een ongebruikt IP nummer uit dat door de client voor bepaalde tijd wordt gebruikt. 112. Verklaar de evolutie van IPv4 naar IPv6. Wat zijn de voor- en nadelen? Met de huidige sustematiek (IPv4) is het mogelijk om 4 miljard IP-nummers te maken. Door de explosieve toename van het aantal toepassingen op het internet zal dit al snel niet meer voldoende zijn. De oplossing is er al : Internet Protocol versie 6 (IPv6). >>Voordelen: De communicatie tussen computers zal meer en meer toenemen net zoals de toepassingen voor mensen. Met IPv6 kunnen er meer IP-nummers gemaakt worden waardoor er meer gebruik gemaakt kan wordenvan het internet. >>Nadelen: De kosten die het overstappen op andere nummers met zich mee zou brengen. Alle huidige IP-nummers zouden op termijn vervangen moeten worden. Dat brengt grote investeringen met zich mee in hard en software. Er zijn ook privacy factoren in het spel. IPv6 maakt het mogelijk om niet meer voor elke gebruikerssessie een nieuw nummer toe te kennen maar te werken met een nummer dat een jaar of langer hetzelfde blijft. Op die manier is het heel eenvoudig om het internet gebruik van 1 persoon gedurende langere tijd te volgen. 113. Wat is een e-mail server? Het is een grote computer die altijd aan staat en waarop een speciaal soort programma is geplaatst dat voortdurend actief is zodat het e-mail programma op je pc er verbinding mee kan maken. 114. Wat zijn LAN, WAN en WLAN ? Lan : Local Area Network > interne netwerk van een bedrijf Zie cursus... 115. Hoe werkt ADSL? Techniek die eht mogelijk maakt dat je over een klassieke telefoonlijn een snelle internetconnectie kan krijgen. Deze breedbandverbinding kan omdat je voor gewoon telefoonverkeer lang niet de volledige bandbreedte van zo`n lijn nodig hebt. 116. Wat heb je nodig als je via ADSL wil surfen? Wat heb je nodig als je via de telkabel wil surfen? ADSL : een telefoonverbindig, computer, ADSL-modem, een splitter op je telefoondoosjes om het gespreksverkeer van dataverkeer gescheiden te houden en je moet ervoor zorgen dat de afstand tussen je woning en de telefooncentrale niet meer dan 4 a 5 bedraagt. 117. Wat gebreurt er precies tussen het schrijven van een email en het ogenblik dat de ontvanger het mailtje leest? zie pagina 99- pagina 100 118. Wordt UMTS binnenkort overbodig ? Leg uit. Als WIFI zich verbetert wel ja. WIFI kan op zich alles wat UMTS ooit zal kunnen en beter. WIFI is goedkoper om te implementeren en is sneller dan UMTS. Het probleem is nu dat de abonnementen die de verschillende WIFI operatoren verkopen niet compitabel zijn met elkaar, de radiofrequentie die gebruikt wordt, wordt ook door andere apparaten gebruikt en is dus gevoelig voor storingen en de capaciteit is kleiner dan van UMTS. Maar als dat in orde is gebracht is WIFI beter dan UMTS. 119. Wat is een hotspot ? Ken je zulke plaatsen? Soort antennes die draadloze internet communcatie binnen een straal van maximaal 457 meter toelaten. >In de Provinciale Hogeschool Limburg in Hasselt. 120. Vergelijk de verschillende WIFI standaarden met elkaar. WIFI omvat een reeks standaarden, technisch gedefinieerd als 802.1a, 802.11b en 802.11g. 802.11b is de oudste, traagste en populairste. a en g zijn sneller maar a is beter geschikt voor grote groepen gebruikers die zich dicht bij een basistation bevinden terwijl g beter door muren gaat en ook achterwaarts compitabel is met b. 121. Wanneer heb je een firewall nodig ? Firewall verhindert ongeautoriseerde toegang van of naar een prive netwerk. Dus het verhindert virussen en mailbommen dat ze op je pc gaan zitten. 122. Welke soorten zijn er ? -firewall met pakketfiltering -application level firewall -Stateful Packettfilter -Stateful Packet Inspection -Embedded firewall Voor meer uitleg zie pagina 109 123. Geef een voorbeeld van WIFI voor thuisgebruik. Noem een productnaam. Airport van Apple