DOC

EUROPESE COMMISSIE
PERSBERICHT
Brussel, 3 juli 2012
Commissie stelt wetgeving voor om
consumentenbescherming in de financiële
dienstverlening te verbeteren
De financiële crisis is een crisis van het consumentenvertrouwen geworden. Gebrek aan
transparantie, een laag risicobewustzijn en slechte behandeling van belangenconflicten
betekenden dat aan de consumenten in de EU herhaaldelijk beleggings- en
verzekeringsproducten zijn verkocht die niet geschikt voor hen waren. Het geloof van de
consumenten in de financiële sector werd geschokt. Bovendien heeft de bestaande
wetgeving zich niet snel genoeg ontwikkeld om de groeiende complexiteit van de
financiële dienstverlening tot uitdrukking te brengen.
Alleen door stappen te ondernemen om deze tekortkomingen aan te pakken, kan het lage
consumentenvertrouwen worden aangepakt en een sterk fundament worden gelegd voor
groei in de EU. Sterke, goed gereguleerde retailmarkten die de belangen van de
consumenten centraal stellen, zijn noodzakelijk voor het consumentenvertrouwen en de
economische groei op middellange en lange termijn. Daarom heeft de Commissie vandaag
een wetgevingspakket voorgesteld dat het kwaliteitsniveau verhoogt en de mazen dicht
ten voordele van de consumenten. Meer bepaald worden in het pakket nieuwe,
consumentvriendelijke normen voor informatieverstrekking over beleggingen voorgesteld,
wordt het kwaliteitsniveau voor de adviesverlening verhoogd en worden bepaalde regels
inzake beleggingsfondsen verscherpt om de veiligheid ervan te waarborgen.
Michel Barnier, commissaris voor Interne Markt en Diensten, hierover: "In de nasleep van
de grootste financiële crisis in de recente geschiedenis, moet de financiële sector de
consumenten
centraal
stellen.
Retailproducten
moeten
veiliger
zijn,
informatieverstrekkingsnormen moeten duidelijker worden en de verkopers van die
producten moeten altijd aan de strengste normen onderworpen zijn. Daarom hebben wij
een pakket aangenomen dat alleen op de consumenten is gericht, zodat zij financiële
producten kunnen uitkiezen op basis van heldere en gezonde informatie en professioneel
advies waarbij de belangen van de consument voorop staan."
IP/12/736
Hoofdelementen van het pakket
Het pakket bestaat uit drie wetgevingsvoorstellen: een voorstel voor een verordening
betreffende essentiële informatiedocumenten voor pakketproducten voor retailbeleggingen
(PRIPS), een herziening van de richtlijn verzekeringsbemiddeling (IMD) en een voorstel
om de bescherming te bevorderen van degenen die beleggingsfondsen kopen (momenteel
onderworpen aan de richtlijn instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's)).
Pakketproducten voor retailbeleggingen (PRIPS)
Het PRIPS-voorstel van de Commissie verbetert de kwaliteit van de informatie die aan
consumenten wordt verstrekt wanneer zij beleggingen bestuderen. Beleggingsproducten
zijn complex en het kan moeilijk zijn ze te vergelijken of de betrokken risico's volledig te
vatten.
De gevolgen van het nemen van onverwachte risico's en het geconfronteerd worden met
daaruit voortvloeiende verliezen kunnen vernietigend zijn voor consumenten, aangezien
beleggingen vaak de ruggengraat van het spaargeld van de consument vormen. Met een
potentiële EU-retailbeleggingsmarkt van 10 biljoen euro kan het kopen van verkeerde of
ongeschikte producten snel een groot probleem worden.
Het voorstel van de Commissie beoogt consumenten in een gemakkelijk te begrijpen vorm
te informeren door het invoeren van een nieuwe, innovatieve norm voor
productinformatie, een korte en eerlijke, en dus veel consumentvriendelijker norm. Dit
document heet het essentiële-informatiedocument of KID (“key information document”).
Het voorstel voorziet erin dat elke producent van beleggingsproducten (bv.
beleggingsfondsbeheerders, verzekeraars, banken) voor elk beleggingsproduct zo'n
document moet opstellen.
In elk KID wordt informatie verstrekt over de hoofdkenmerken van het product alsook de
risico's en kosten die aan het beleggen in dat product verbonden zijn. De informatie over
risico's moet zo direct en vergelijkbaar mogelijk zijn, zonder dat vaak complexe producten
te eenvoudig worden voorgesteld. Het KID zal elke consument duidelijk maken of zij met
een bepaald product al dan niet geld kunnen verliezen en hoe complex het product is.
2
De KID's zullen een gemeenschappelijke norm volgen wat betreft structuur, inhoud en
opmaak. Zo zullen de consumenten in staat zijn het document te gebruiken om
verschillende beleggingsproducten te vergelijken en uiteindelijk het product uit te kiezen
dat het best aan hun behoeften is aangepast.
De producten waarvoor een KID vereist
beleggingsfondsen,
verzekeringsgebaseerde
retailproducten naast privé-pensioenen.
zal zijn, zijn
beleggingen
onder meer allerlei
en
gestructureerde
De richtlijn verzekeringsbemiddeling
De Commissie stelt een herziening van de IMD voor, die momenteel de verkooppraktijken
voor alle verzekeringsproducten regelt, gaande van algemene verzekeringsproducten zoals
de motorvoertuig- en de uitgebreide woningverzekering tot producten met
beleggingskenmerken. De consumenten zijn zich vaak niet bewust van de risico's die aan
de aankoop van verzekeringsdekking verbonden zijn. Terwijl nauwkeurig professioneel
advies cruciaal is voor verkoop van verzekeringen blijkt uit recente enquêtes 1 dat meer
dan 70% van de verzekeringsproducten zonder passend advies wordt verkocht. De
huidige EU-wetgeving regelt de verkoop van verzekeringsproducten niet in detail, de
regels verschillen per lidstaat en gelden alleen voor tussenpersonen.
Doel
van het voorstel
van de Commissie is het verbeteren van de
consumentenbescherming
in
de
verzekeringssector
door
het
instellen
van
gemeenschappelijke normen voor het verkopen van verzekeringen en het waarborgen van
goede advisering. Dit gebeurt door het verbeteren van de transparantie en het tot stand
brengen van een gelijk speelveld voor de verkoop van verzekeringen door tussenpersonen
en de verkoop door verzekeringsmaatschappijen. Om dit te realiseren, worden de
volgende wijzigingen voorgesteld:




er wordt een uniform niveau van consumentenbescherming ingevoerd, ongeacht
het kanaal langs hetwelk consumenten een verzekeringsproduct kopen. Of een
consument een product nu direct bij een verzekeringsmaatschappij of indirect bij
een tussenpersoon (bv. een agent of makelaar) koopt, hij geniet hetzelfde
beschermingsniveau. Een en ander bestaat vandaag niet aangezien de huidige IMD
alleen op verkoop door tussenpersonen van toepassing is.
de consumenten ontvangen vooraf duidelijke informatie over de professionele
status van de persoon die het verzekeringsproduct verkoopt. Er worden regels
ingevoerd om de risico's van belangenconflicten, waaronder openbaarmaking van
de beloning die verkopers van verzekeringsproducten ontvangen, effectiever aan te
pakken.
bij de verkoop van verzekeringsproducten moet eerlijk, professioneel advies
worden verleend.
tussenpersonen zullen gemakkelijker grensoverschrijdend kunnen werken en zo
het ontstaan van een echte interne markt voor verzekeringsdiensten bevorderen.
Aviva survey on consumer attitudes:
http://www.aviva.com/europe-pensions-gap/investigating-consumer-attitudes.html
DG SANCO research on behavioural economics:
http://ec.europa.eu/consumers/dyna/conference/economics_en.htm
1
3
Instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's)
De oorspronkelijke icbe-richtlijn creëerde de interne markt voor beleggingsfondsen in
Europa. De huidige EU-wetgeving voor beleggingsfondsen (de icbe-richtlijn) vormde de
basis voor een geïntegreerde markt die het grensoverschrijdend aanbieden van collectieve
beleggingsfondsen vergemakkelijkte. De icbe's, die bijna 6 biljoen euro aan activa
beheren2, zijn succesvol gebleken en de Europese retailbeleggers maken er op grote
schaal gebruik van. Icbe's worden ook regelmatig aan beleggers buiten de EU verkocht,
waar zij op prijs worden gesteld worden vanwege het hoge niveau van bescherming van
de belegger.
De door de Commissie voorgestelde wijzigingen van de huidige icbe-regels zijn gebaseerd
op de ervaring die tijdens de financiële crisis is opgedaan en zijn erop gericht de veiligheid
van de beleggers en de integriteit van de markt te blijven waarborgen. Met name zal
dankzij het voorstel het icbe-merk betrouwbaar blijven, door te waarborgen dat de
verplichtingen en de aansprakelijkheid van de bewaarder (de entiteit die de activa
bewaart) duidelijk en uniform zijn in heel de EU3.
Het voorstel van vandaag omvat drie elementen:

een precieze omschrijving van de taken en verplichtingen van alle bewaarders die
handelen voor rekening van een icbe-fonds;
 duidelijke regels over de beloning van icbe-beheerders: de manier waarop zij
worden beloond, mag het nemen van buitensporig risico niet stimuleren. Het
beloningsbeleid wordt beter gekoppeld aan de langetermijnbelangen van de
beleggers en het bereiken van de beleggingsdoelstellingen van de icbe; en
 een gemeenschappelijke aanpak van de wijze van sanctionering van belangrijke
inbreuken op het icbe-kader en de invoering van gemeenschappelijke normen voor
het niveau van de administratieve geldboeten opdat deze altijd groter zijn dan de
potentiële voordelen van de schending van bepalingen.
Zie ook MEMO/12/514 , MEMO/12/516 en MEMO/12/515
Meer informatie:
http://ec.europa.eu/internal_market/finservices-retail/investment_products_en.htm
http://ec.europa.eu/internal_market/investment/ucits_directive_en.htm
http://ec.europa.eu/internal_market/insurance/consumer/mediation/index_en.htm
Contact :
Stefaan De Rynck (+32 2 296 34 21)
Carmel Dunne (+32 2 299 88 94)
Audrey Augier (+32 2 297 16 07)
2
http://www.efama.org/index.php?option=com_docman&task=cat_view&gid=72&Itemid=-99
De voornaamste icbe-regel is dat alle activa van een icbe-fonds aan een bewaarder
moeten worden toevertrouwd.
3
4