Geïntegreerde Fertiliteitszorg

Geïntegreerde Fertiliteitszorg
De rol van de derde lijn
Greet Lammens, fertiliteitsarts
Minouche van van Rumste, gynaecoloog
CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN
ENGELAND
1978
Louise Brown
1E IVF BABY
BELGIE-BRUSSEL
1992
1e ICSI BABY
BELGIE-BRUSSEL
2002
1e baby na invriezen
ovariumweefsel
Verwijzing patiënten
CZE
Huisarts
OFO
OI/IUI
IVF-ICSI
CRYO-PRESERVATIE
Perifeer
ziekenhuis
OFO- OI-IUI
CZE
IVF-ICSI
MMC-V
OFO
OI/IUI
IVF-ICSI t/m FA
CZE
ET
IVF-CENTRUM
CATHARINA ZIEKENHUIS
•
•
•
•
Derdelijns functie
Aanwezigheid IVF-laboratorium
1 van de 13 centra met IVF-vergunning
Transport kliniek - MMC
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
IVF/ICSI: voorlichting
• voor start behandeling:
» behandelend IVF-arts/ gynaecoloog
» schriftelijke patiënteninformatie
» voorlichtingsavond
» resterende vragen op poli door
behandelend arts
• begeleiden tijdens behandeling: (para-)medici
• na behandeling bij behandelend IVF-arts/ gynaecoloog
IVF/ICSI
•
•
•
•
•
stimulatie
punctie
terugplaatsing embryo
luteale fase
zwangerschapspercentage
punctie
eicellen zoeken
in folliculair vocht
opgewerkt zaad
IVF procedure
ICSI procedure
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
risico’s
•
bijwerkingen:
buikpijn, misselijkheid,
emotioneel, humeurig
•
risico’s op korte termijn:
OHSS
tweelingen
risico’s
•
•
•
Omega studie
risico’s op lange termijn:
vrouw
borderline tumoren
geen daadwerkelijk carcinoom
menopauze minimaal eerder
kind
iets verhoogd lichaamsvet ,RR en
bloedglucose
geen andere negatieve effecten bekend
IVF kinderen spontaan zwanger
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
cryopreservatie
•
•
•
•
•
embryo’s
zaadcellen
eicellen
ovariumweefsel
testisweefsel
cryopreservatie embryo’s
• Restembryo’s van verse IVF cyclus
– eigen embryo’s
• Voorwaarde
– Contract
• Bewaartermijn
– 5 jaar
• Gebruiken voor volgende verse
IVF behandeling
cryopreservatie semen
• eigen semen
• donor semen
• Voorwaarde
– Contract
– Donorsemen: 6 maanden quarantaine
• Bewaartermijn
– 5 jaar
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
fertiliteitspreservatie
• 9 % van alle nieuwe kankerpatiënten < 45 jaar
 3942 vrouwen
– mammacarcinoom: 25% is premenopausaal
– cervixcarcinoom: 43% is premenopausaal
– overige maligniteiten bij jonge vrouwen/kinderen
• 5- jaars overleving: 66% van de mannen en 73% van de
vrouwen
• meer overleving => vaker kinderwens
Waar moet U aan denken ?
• jonge man
• voor start gonadotoxische behandeling
zaadcellen invriezen
• bellen naar IVF-laboratorium
040- 239 8195
Waar moet U aan denken ?
• jonge vrouw
• voor start gonadotoxische behandeling
spoed-IVF
• t/m embryo’s invriezen)
• t/m punctie: eicellen invriezen
• Arts belt naar polikliniek
Dick Schoot/ Minouche van Rumste
040- 239 7100
spoed IVF/ICSI
cryopreservatie embryo’s
• vruchtbaarheidsbedreigende behandeling
• mannelijke partner (met kinderwens)
• leeftijd tot 43 jaar
• voorrang
• behandeling start snel, afhankelijk van cyclus
• korte procedure
spoed IVF/ICSI
cryopreservatie eicellen
• vruchtbaarheidsbedreigende behandeling
• alleenstaande (met kinderwens)
• leeftijd tot 40 jaar
• fertiliteitspreservatie voor vrouw met partner :
cryo-embryo’s stabieler dan ingevroren oocyten.
cryopreservatie eicellen
• vitrificeren oocyten
• op medische indicatie
» oncologie, dreigend ovarieel falen (POI)
» geen semen op dag IVF-punctie
• op sociale indicatie
» leeftijd
» voor (klein)kinderen
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
zaaddonor
• lesbisch koppel
• azoospermie man
- stichting donorgegevens
- screening en counseling
- quarantaine
• eigen donor
• geen donorbank
eiceldonor
• POI –POF
• bad responder IVF
• afwezigheid ovaria
- stichting donorgegevens
- screening en counseling
- quarantaine
•
•
eigen donor
geen donorbank
Inhoud
•
•
•
•
•
•
IVF/ ICSI behandeling
Risico’s
Cryopreservatie
Fertiliteitspreservatie
Donatie procedures
Conclusies
Take home messages
• IVF = routine voor ons, maar complex, ingrijpend,
risicovol en vaak met psychosociale impact voor paar,
(nazorg!)
• lange termijn (35 jaar) risico’s /effecten voor vrouw en
kind zijn bekend en zijn beperkt, langere follow up nodig
• denk aan fertiliteit indien gonadotoxische behandeling :
tijdig patient counselen en verwijzen
Rol huisarts/ 2e-3e lijn
• lotgenoten
• voor behandeling:
– counselen voor/bij verwijzing (HA)(FREYA)
• tijdens behandeling:
– voorlichten, begeleiden, behandelen
– (2e-3e lijn – med.psych) (FREYA)
• na behandeling:
– nazorg PCOS – POI – schildklierpathologie –psychosociale
impact indien niet zwanger na ART (HA)(FREYA)