Ons lichaam heeft energie en bouwstoffen nodig om te kunnen werken en in stand te blijven Bouwstoffen en energie halen we uit drinken en eten 1.Water wordt onmiddellijk in het lichaam opgenomen. 2.Mineralen en 3 vitamines ook. Voedsel zoals 4.koolhydraten, 5.vetten en 6.eiwitten moet eerst worden afgebroken tot deeltjes die klein genoeg zijn om door de bloedbanen naar onze cellen te reizen Afbraak van voedsel (= vertering) is een chemisch en mechanisch proces Chemisch = afbraak dmv enzymen Mechanisch = verkleinen, kneden en bewegen dmv spieren Dit alles gebeurt in 7 stappen Functie voor de spijsvertering MECHANISCH: 1. Door kauwen voedsel klein en soepel maken 2. 2. voedsel met speeksel vermengen Om het slikken mogelijk te maken CHEMISCH Koolhydraten worden afgebroken tot suikers door het enzym amylase (in speeksel). (amylase & zetmeel suikers) De slokdarm = een 25 cm lange gespierde buis verbinding tussen mond en maag Functie voor de spijsvertering : Alleen mechanisch: transport voedsel. Deze manier van transport heet PERISTALTIEK (zoals je tandpasta uit een tube krijgt door er achter te duwen). De maag is een gespierde zak die voedsel samentrekt, kneedt en fijnmaakt. Vanuit de maagwand worden spijsverterende sappen afgescheiden die het voedsel afbreken. Een lege maag is zo groot als de hand van een volwassene. Tijdens het eten rekt de maag tot 2 à 3 maal uit. Dan zitten we vol ! Functie voor de spijsvertering : MECHANISCH: • Kneden en fijnmaken van het voedsel CHEMISCH: Doden van bacteriën door sterk maagzuur Afbreken van eiwitten en (weinig) vetten door enzymen in het maagsap Productie van Intrinsic Factor (zorgt voor opname van vitamine B12! Functie voor de spijsvertering : MECHANISCH: Transport voedselbrij Regelen van de frequentie voor het legen van de maag (ook chemisch) CHEMISCH: Neutraliseren van maagsappen (van zuur naar neutraal) Kleiner maken van vetbolletjes door gal uit de lever Afbreken koolhydraten, eiwitten en vetten door alvleeskliersappen Opnemen van voedingstoffen in het bloed De lever breekt veel Nicotine en cafeïne. stoffen af: Giftige afvalstof: bilirubine (afbr. Erythrocyten, geelzucht) Lichaamsvreemde stoffen: Medicijnen, alcohol Hormonen: ‘oude’ hormonen worden weggevangen, omgezet en uitgescheiden via gal of urine. Nl: Koolhydraten, eiwitten, vetten De dunne darm = 5 a 6 meter Geplooide darmwand om een groot !!! Oppervlakte voor voedsel-opname te hebben Functie voor de spijsvertering : MECHANISCH -Transport voedselbrij middels PERISTALTIEK CHEMISCH Afbreken van alle voedingstoffen door darmsappen Opnemen in het bloed van alle voedingstoffen en water De dikke darm is 1,5 m FUNCTIE MECHANISCH: Transport middels peristaltiek. Vezel is heel belangrijk hier! Hoe meer vezel hoe beter de peristaltiek gaat en hoe korter ziekmakende/kankerverwekkende stoffen in de darm blijven zitten en hoe minder verkleving er plaats kan vinden. EET VEZELS! CHEMISCH Haalt de laatste nuttige voedingstoffen uit de restbrij met behulp van bacteriën in de darmflora. Deze zijn superbelangrijk! Deze afbraak is een chemisch proces dat meestal voor gassen in de darm zorgt Per dag ontsnapt er 10 tot 20 keer gas via de anus (winden laten) Bijzonderheden van de dikke darm • Twee sluitspieren bij de anus. Inwendige en een uitwendige. • Bevat Darmflora: elk mens verschillend (‘tweede geheugen’) • Ontlasting (feces) • Darmgassen: flatus • Defacatie=poepen • Feces = ontlasting: • Heeft een bepaalde geur en samenstelling afhankelijk wat er 24 u van te voren is gegeten. Kleur is bruin • Kleurstoffen uit bieten geeft rode ontlasting (of bij aambeien). Bij zuigelingen en bij diarree is het vaak goudgeel. Zwart kan betekenen dat er een bloeding is geweest. De endeldarm Mechanische functie: Tijdelijke opslag van onverteerbare voedselresten (ontlasting) 12 cm lang Heeft geen chemische spijsverteringsfunctie De anus Krachtige kringspieren die de endeldarm afsluiten 4 cm lang Bestaat uit twee krachtige kringspieren (interne en externe spincther) die we ontsluiten bij het naar het toilet gaan Baby’s zijn niet zindelijk omdat ze de buitenste sluitspier nog niet onder controle kunnen houden