File
advertisement
Werken en Zwangerschap Mariska en en haar vriendin Annet komen bij jou op het spreekuur met enkele vragen omtrent het werken tijdens de zwangerschap. Hieronder staan hun vragen met de daarbij gegeven uitleg. Heb ik recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof en hoe lang duurt dat dan? Elke zwangere vrouw heeft recht op zwangerschapsverlof en bevallingsverlof als ze een arbeidsovereenkomst heeft en zwanger is. De duur van het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof bestaat uit 2 perioden: - Het zwangerschapsverlof duurt in principe 6 weken en moet worden opgenomen 6 tot maximaal 4 weken voor uitgerekende bevaldatum. Als ze later dan 6 weken met verlof gaat of als haar kind te vroeg geboren wordt, worden de dagen die niet opgenomen zijn bij het bevallingsverlof opgeteld omdat zij hier recht op heeft. - Het bevallingsverlof duurt in principe 10 weken. Als het kind later geboren wordt dan de verwachte bevaldatum, kan dit verlof uitgesteld worden duren omdat het bevallingsverlof pas ingaat als de zwangere daadwerkelijk bevallen is. Zij krijgt dan extra dagen aan zwangerschapsverlof. De duur van het bevallingsverlof blijft onveranderd. De zwangere kan haar bevallingsverlof stoppen om eerder aan de slag te gaan, maar mag op zijn vroegst 42 dagen na de bevalling weer aan het werk. Dit houdt in dat ze in ieder geval gedurende 42 dagen verplicht met bevallingsverlof moet. De zwangere vraagt uiterlijk 3 weken voor de gewenste ingangsdatum van het verlof het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof aan bij haar werkgever. Dit houdt in dat zij dus ten minste 7 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum de aanvraag heeft gedaan. Ook geeft de zwangere haar werkgever een zwangerschapsverklaring van haar arts of verloskundige waarin de vermoedelijke bevallingsdatum staat. Minimaal 8 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum moet de zwangere bij het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) het aanvraagformulier voor een WAZO-uitkering aanvragen, dit stuurt zij samen met haar zwangerschapsverklaring naar het UWV. De uitkering gaat in tussen de 6 en 4 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum. De werkneemster ontvangt gedurende het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof een uitkering ter hoogte van 100% van haar salaris. Doorgaans betaalt de uitvoeringsinstelling de uitkering aan de werkgever, zodat deze het loon kan doorbetalen. Er geldt wel een maximum dagloon. Hoe zit dat als ik ziek wordt of als ik ontslagen wordt? Wanneer de zwangere voor haar zwangerschapsverlof ziek wordt, kan dit gevolgen hebben voor de afspraken die ze met haar werkgever heeft gemaakt over de ingangsdatum van haar zwangerschapsverlof, met name wanneer dit langer dan 6 weken voor de vermoedelijke bevaldatum is. Als ze ziek wordt tijdens de zwangerschaps- of bevallingsverlof, heeft dit geen invloed op de einddatum van het bevallingsverlof. De hoogte van de ziektewetuitkering van een zwangere vrouw is afhankelijk van het moment dat zij ziek wordt. De hoogte van de uitkering is ook afhankelijk van de vraag of de ziekte door de zwangerschap wordt veroorzaakt of niet. Als de zwangere ziek wordt voordat haar zwangerschapsverlof ingaat en haar ziekte wordt niet veroorzaakt door de zwangerschap, heeft ze recht op doorbetaling van minstens 70% van haar loon. Als ze tijdens haar zwangerschapsverlof of bevallingsverlof ziek wordt, blijven de regels voor dit verlof gelden. Ze ontvangt in dat geval geen Ziektewetuitkering. Als de zwangere voor of na haar zwangerschaps- en bevallingsverlof ziek wordt door haar zwangerschap, heeft ze recht op een Ziektewetuitkering ter hoogte van haar salaris. Er is een maximum aan deze uitkering. Dit maximum is gebaseerd op het maximumdagloon. De zwangere ontvangt deze uitkering maximaal 2 jaar. Een werkneemster kan niet ontslagen worden als zij zwanger is. Haar werkgever mag haar ook niet ontslaan wanneer deze denkt dat ze zwanger wil worden. Ontslag mag ook niet tijdens het bevallingsverlof en de eerste 6 weken na het bevallingsverlof. In speciale gevallen, zoals bedrijfseconomische redenen, is ontslag tijdens zwangerschap toegestaan.Daarnaast mag zwangerschap nooit een reden zijn om: - Een kandidaat af te wijzen tijdens een sollicitatie. Zij hoeft in een sollicitatiegesprek niet te zeggen dat ze zwanger is; - Een werkneemster te ontslaan tijdens haar proeftijd. Heeft de zwangere een tijdelijk contract dat afloopt tijdens haar zwangerschap, dan hoeft de werkgever het contract niet te verlengen. De zwangerschap mag echter niet de reden zijn om dat contract niet te verlengen. Doet de werkgever dit wel, dan maakt hij een direct onderscheid tussen mannen en vrouwen. Op grond van de Wet Gelijke Behandeling is dit niet toegestaan. Wat als ik werkeloos ben, krijg ik dan ook zwangerschaps- en bevallingsverlof? Wanneer de zwangere werkloos wordt of is, kan ook zij recht hebben op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Ze ontvangt dan een uitkering van UWV. Redenen voor werkeloosheid zijn: - Afloop van het contract. Als het contract afloopt tijdens de zwangerschap kan de zwangere recht hebben op een WW-uitkering na afloop van haar zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. De uitkering is aan te vragen bij het UWV. Bij de aanvraag word aangeven aan dat het een zwangerschap betreft en is de zwangerschapsverklaring bijgesloten. De zwangere ontvangt dan een zwangerschapsuitkering vanaf 6 weken voor de bevalling tot 10 weken erna. In totaal dus 16 weken. Hierna ontvangt ze een WW-uitkering als ze daarop recht heeft. - De werkneemster neemt zelf ontslag. Ze moet dan binnen 10 weken na het nemen van ontslag bevallen of uitgerekend zijn. Ze heeft ook dan recht op in totaal 16 weken zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Ik ben een zelfstandig ondernemer, heb ik ook recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof? De zwangere zelfstandig onderneemster heeft het recht op een uitkering van ten minste 16 weken tijdens en na de zwangerschap. Deze uitkering heet de Zelfstandig en Zwangerregeling (ZEZ), waarvoor zij in aanmerking komt als ze voldoet aan een van de volgende voorwaarden: - Ze is zelfstandige met of zonder personeel (zzp'er); - Ze is zelfstandig beroepsbeoefenaar, bijvoorbeeld freelancer, artiest, huisarts, alfahulp of particuliere huishoudelijke hulp; - Ze is meewerkend echtgenote van een zelfstandige. Wanneer de zwangere vrouw in het jaar voor de bevalling ten minste 1225 uur als zelfstandige heeft gewerkt, ontvangt ze de maximale uitkering, wat gelijk staat aan het minimumloon. Werkte ze in het jaar voorafgaand aan haar bevalling minder dan 1225 uur, dan is de uitkering lager. De hoogte van de ZEZ is dan afhankelijk van de winst in het voorafgaande jaar. Dit geldt ook als de zwangere vrouw een meewerkend echtgenote is. Het UWV is gemachtigd te vragen naar kopieën van belastingaanslagen. Als de zwangere vrouw een vrijwillige verzekering heeft afgesloten bij het UWV, kan zij daarnaast ook recht hebben op een ZEZ-uitkering. Zij krijgt dan alleen een ZEZ-uitkering als die hoger is dan het bedrag waarop ze recht heeft op grond van de vrijwillige verzekering. De periode waarin de zwangere een ZEZ-uitkering ontvangt, is tenminste 16 weken en gaat in 6 tot 4 weken voor de dag na de vermoedelijke bevallingsdatum. Er is daarnaast altijd recht op minstens 10 weken ZEZ-uitkering na de bevalling. Welke werkzaamheden mag ik wel verrichten, en welke niet? Wanneer de zwangere borstvoeding geeft, moet ze veilig en gezond kunnen werken. In het algemeen geldt dat ze voorzichtig moet zijn met lichamelijk zwaar werk, stress, werk met chemische stoffen of straling en werk waarbij er een risico op infectie is. In de risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) staan de specifieke risico's beschreven. De werkgever is verplicht het werk van de zwangere zo te organiseren dat het geen schadelijke gevolgen heeft voor de zwangerschap, het ongeboren kind en voor haarzelf. Het werk moet worden aangepast als dat nodig is om risico's weg te nemen. - Tijdens de zwangerschap en tot 3 maanden na de bevalling moet de zwangere handmatig tillen van gewichten, bukken, hurken, knielen en het bedienen van staande voetpedalen zo veel mogelijk beperken; - Is tillen toch nodig, dan moet het in 1 handeling te tillen gewicht minder zijn dan 10 kilo; - Vanaf de twintigste week van de zwangerschap mag niet vaker dan 10 keer per dag maximaal 5 kilo getild worden, vanaf de dertigste zwangerschapsweek mag dit niet vaker dan 5 keer per dag. Bepaalde werkzaamheden uitvoeren wordt sterk afgeraden, voorbeelden hiervan zijn: fysiek belastende werkzaamheden ( denk aan tillen, bukken, hurken, pedalen bedienen, zwaar tillen) bij beroepen als fysiotherapeut, verpleegkundige, thuiszorg, blootstelling aan (ioniserende) straling in bijvoorbeeld kerncentrales, röntgenkamers en laboratoria. Deze kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind chemische en toxische stoffen bijvoorbeeld in een farmaceutisch bedrijf, sommige concentraties kunnen leiden tot onvruchtbaarheid, groeistoornissen, afwijkingen bij het kind of een miskraam. harde geluiden gedurende een lange periode van de dag (harder dan 80dB) zoals bijvoorbeeld in de bouw, i.v.m. het toebrengen van schade aan het gehoor van het ongeboren kind. - erg lage of warme temperaturen, omdat de bloeddruk snel kan dalen en daardoor de bloedvoorziening naar de baarmoeder kan afnemen. - lichaamstrillingen en schokken, omdat u daarmee risico loopt op rugklachten en een verhoogd risico heeft op vroeg- of doodgeboorte. - werken onder de overdruk bij bijvoorbeeld duikwerkzaamheden. Bij abrupte terugkeer naar de omgevingsdruk is er een verhoogd risico op decompressieziekte, waarvan de behandeling (zuurstoftherapie) zeer schadelijk is voor het ongeboren kind. In deze gevallen zou het aanbieden van andere werkzaamheden een oplossing kunnen zijn. Wanneer de werkgever de mogelijke gevaren niet of onvoldoende kan wegnemen, moet het werk worden aangepast. In het uiterste geval krijgt de zwangere tijdelijk ander werk aangeboden of hoeft ze tijdelijk niet te werken. De werk- en rusttijden kunnen worden aangepast. Op de volgende zaken heeft de zwangere recht tot 6 maanden na de bevalling (m.u.v. de onderzoeken), dit altijd in overleg met de werkgever: - Regelmatige werktijden en rusttijden; - Extra pauzes (maximaal 1/8 deel van de werktijd); - Een geschikte, afsluitbare ruimte om te rusten (met bed of rustbank); - Geen overwerk en nachtdiensten; - Zwangerschapsonderzoek onder werktijd. De verloskundige zorg die ik ontvang, krijg ik die vergoed? De vergoeding van de verloskundige zorg geldt voor thuisbevallingen, poliklinische bevallingen (verblijf in het ziekenhuis van korter dan 24 uur) en een langdurend verblijf in het ziekenhuis met medische indicatie. Verloskundige zorg omvat ook prenataal onderzoek. Dit omvat onder andere: Counseling bij keuze voor prenatale screening, dit is voor alle zwangere vrouwen. Een structureel echoscopisch onderzoek (SEO), ook dit is voor alle zwangere vrouwen. Een combinatietest naar aangeboren afwijkingen (o.a. een bloedserumtest en een nekplooimeting. Dit valt onder basisverzekering als de zwangere vrouw ouder is dan 36 jaar of wanneer zij een medische indicatie heeft). De kosten van de verloskundige zorg die in rekening wordt gebracht bij de zorgverzekeraar vanuit de verloskundige komen niet ten laste van het verplichte eigen risico van de verzekerde. Voor de kosten van andere zorg rondom de bevalling (laboratoriumonderzoek of vervoer in verband met de bevalling geldt wel een verplicht eigen risico. Kraamzorg valt deels onder de basisverzekering en wordt gedeeltelijk vanuit het eigen risico betaald. Hierdoor wordt er minimaal 24 uur en maximaal 80 uur verdeeld worden over een periode van maximaal 10 dagen, geteld vanaf de dag van bevalling. De plaats van bevalling is van invloed op het maximale aantal dagen dat er thuiszorg geboden kan worden in de thuissituatie, omdat de dagen van verblijf in het ziekenhuis, geboortecentrum, kraamcentrum en/of kraamhotel worden verrekend met de maximale uren aan kraamzorg. De plaats van de bevalling is bepalend voor de hoogte van de eigen bijdrage, omdat de verzekerde daardoor een uurtarief of dagtarief betaalt. Voor een thuisbevalling of poliklinische bevalling (dus zonder medische indicatie) moet de verzekerde voor kraamzorg een eigen beidrage betalen van ongeveer 3,90 euro per uur1. Voor een bevalling in het ziekenhuis zonder medische indicatie moet er voor de moeder én het kind een eigen bijdrage betaalt worden. Per persoon bestaat de eigen bijdrage uit twee bedragen, namelijk een begintarief van 15,50 euro per dag, en het verschil tussen het dagtarief van het ziekenhuis en 111,50 euro. 2 De dagtarieven verschillen per ziekenhuis. Rekenvoorbeeld eigen bijdrage Wat Per persoon Voor moeder en kind tezamen Begintarief eigen bijdrage per dag 15,- euro 30,- euro Verschil tussen dagtarief en 110,50 euro (120,50 minus 110,50) 10,- euro 20,- euro Totale eigen bijdrage per dag 25,- euro 50,- euro Dagtarief van een ziekenhuis = 120,50 euro Laatstgenoemd bedrag wordt in rekening gebracht voor het gebruik van de verloskamer in het ziekenhuis. Alleen als de moeder na bevalling op medische indicatie in het ziekenhuis moet blijven, hoeft zij geen bijdrage te betalen. 1 De eigen bijdrage wordt jaarlijks geïndexeerd en bedraagt 3,90 per uur (2011) Laatstgenoemd bedrag wordt in rekening gebracht voor het gebruik van de verloskamer in het ziekenhuisAlleen als de moeder na bevalling op medische indicatie in het ziekenhuis moet blijven, hoeft zij geen enkele bijdrage te betalen. Beide bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. 2 Bijlage Bronnenlijst: Rijksoverheid. Zwangerschaps- en bevallingsverlof [internet] 2010 Aug 18. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlof-voor-ouders/zwangerschapsverlof-enbevallingsverlof Rijksoverheid. Heb ik als zelfstandig ondernemer recht op een zwangerschapsuitkering [internet] 2011 Jun 6. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlofvoor-ouders/vraag-en-antwoord/heb-ik-als-zelfstandig-ondernemer-recht-op-eenzwangerschapsuitkering.html Rijksoverheid. Wat gebeurt er als ik werkeloos word tijdens mijn zwangerschapsverlof en bevallingsverlof [internet] 2011 Jun 6. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlof-voor-ouders/vraag-en-antwoord/wat-gebeurter-als-ik-werkloos-word-tijdens-mijn-zwangerschapsverlof-en-bevallingsverlof.html Rijksoverheid. Hoe lang duurt zwangerschapsverlof en bevallingsverlof [internet] 2011 Maa 3. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlof-voor-ouders/vraag-enantwoord/hoe-lang-duurt-zwangerschapsverlof-en-bevallingsverlof.html Rijksoverheid. Hoe vraag ik zwangerschapsverlof en bevallingsverlof aan en hoe neem ik het op [internet] 2011 Jun 6. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlofvoor-ouders/vraag-en-antwoord/hoe-vraag-ik-zwangerschapsverlof-en-bevallingsverlof-aanen-hoe-neem-ik-het-op.html Rijksoverheid. Wat gebeurt er als ik ziek word voor of tijdens mijn zwangerschaps- en bevallingsverlof [internet] 2011 Jun 6. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlof-voor-ouders/vraag-en-antwoord/wat-gebeurter-als-ik-ziek-word-voor-of-tijdens-mijn-zwangerschaps-en-bevallingsverlof.html Rijksoverheid. Mag ik worden ontslagen als ik zwanger ben [internet] 2010 Nov 4 Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ontslag/vraag-en-antwoord/magik-worden-ontslagen-als-ik-zwanger-ben.html Rijksoverheid. Wat moet ik met mijn werkgever regelen als ik zwanger ben [internet] 2010 Okt 26. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verlof-voorouders/vraag-en-antwoord/wat-moet-ik-met-mijn-werkgever-regelen-als-ik-zwanger-ben.html Rijksoverheid. Waar moet ik op letten als ik zwanger ben en werk [internet] 2011 Feb 10. Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gezond-en-veilig-werken/vraagen-antwoord/waar-moet-ik-op-letten-als-ik-zwanger-ben-en-werk.html Rijksoverheid. Zwangerschapsuitkering voor vrouwelijke zelfstandigen [internet] 2008 Jun 3 Beschikbaar: URL: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/persberichten/2008/06/03/zwangerschapsuitkering-voor-vrouwelijkezelfstandigen.html College voor Zorgverzekeringen. Verloskundige zorg [internet] 2011 Aug 22. Beschikbaar: URL: http://www.cvz.nl/zorgpakket/zvwkompas/verloskundige+zorg/verloskundige+zorg.html College voor Zorgverzekeringen. Verloskundige zorg [internet] 2011 Aug 22. Beschikbaar: URL: http://www.cvz.nl/zorgpakket/zvw-kompas/kraamzorg/kraamzorg.html
