OV Lindy Hand Out

Kort overzicht tijdvak 9
In de 19e eeuw waren er een aantal grootmachten in Europa die allemaal wilden bewijzen dat zij
de beste waren. Dit zorgde voor spanning. Als voorbereiding op een mogelijke oorlog werden er
bondgenootschappen gesloten. In 1882 werd de driebond gevormd tussen Duitsland, OostenrijkHongarije en Italië. Daarop volgde in 1907 de Triple Entente tussen Frankrijk, Engeland en
Rusland. In juni 1914 werd Franz Ferdinand, kroonprins van Oostenrijk, doodgeschoten door een
Serviër. Als reactie hierop verklaarde Oostenrijk-Hongarije Servië de oorlog. Rusland voelt zich
‘moeder ‘ van Servië, dus verklaart Rusland de oorlog aan Oostenrijk-Hongarije. Omdat er
bondgenootschappen waren, was opeens heel Europa met elkaar in oorlog. Duitsland, Italië en
Oostenrijk-Hongarije stonden tegenover Rusland, Engeland en Frankrijk. De eerste wereldoorlog
putte alle landen uit. Lange tijd lijkt er geen winnaar te zijn, tot de driebond in 1918 aan het einde
van zijn krachten lijkt te komen en er op 11 november 1918 een wapenstilstand word gesloten. In
januari 1919 wordt het verdrag van Versailles ondertekend, waarin staat dat Duitsland de
schuldige is van de hele oorlog. Daarom moest Duitsland enorme herstelbetalingen doen en land
afstaan. Ook mocht het Duitse leger niet groter zijn dan 100.000 manschappen en moest het
Rijnland gedemilitariseerd worden.
Door al deze maatregelen ging Duitsland failliet. De Duitse burgers leden armoede en honger.
Adolf Hitler kwam in 1933 aan de macht. Hij voerde de dienstplicht in en sloot een verbond met
Oostenrijk, voegde het Sudetenland bij zijn rijk en uiteindelijk ook de rest van Tsjecho-Slowakije.
Dit alles was tegen het verdrag van Versailles, maar omdat de andere Europese landen een oorlog
wilde voorkomen zagen ze alles door de vingers. Pas nadat de rest van Tsjecho-Slowakije in
handen van Hitler was, ondernamen zij actie door steun te beloven aan polen als dat ook zou
worden binnengevallen. Toen Hitler dit deed, verklaarde Engeland en Frankrijk, Duitsland de
oorlog. De 2de Wereldoorlog was begonnen. Er werden allianties gesloten wat resulteerde in 2
partijen: de Triple entente bestaande uit Frankrijk, Rusland en Engeland en de Triple Alliantie
bestaande uit Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië. Hitler gaf de joden de schuld van de
armoede die in Duitsland heerste. Hij begon met de Jodenvervolging door joden uit heel Europa
op te pakken en te deporteren naar kampen in Oost-Europa. Daar kwamen 6 miljoen joden om.
Churchill en Roosevelt gingen samenwerken tegen Hitler. Ondertussen leed Hitler enorme
verliezen bij het veroveren van de Sovjet-Unie. Aan de andere kant van de wereld had Duitsland
nog een bondgenoot: Japan. Zij veroverden Nederlands-Indië. De Amerikaanse vlootbasis Pearl
Harbour kon de Japanse plannen dwarsbomen. Op 7 december 1941 bombardeerde Japan Pearl
Harbor. Amerika verklaarde meteen de oorlog aan Japan en daarmee aan bondgenoot Duitsland.
Op 6 juni 1944 vond D-day plaats. Dit is de grootste militaire operatie uit de oorlog (in Europa).
De geallieerden begonnen een aanval op het westelijk front, aan de kust van Frankrijk. Zij wilden
uiteindelijk via Parijs, België en Nederland, Duitsland binnendringen om bij Berlijn de russen te
ontmoeten. Op 7 mei 1945 gaven de Duitsers zich over. Hitler had zelfmoord gepleegd. Na 2
atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waarbij miljoenen
burgerslachtoffers vielen, gaf ook Japan zich over. De 2 de Wereldoorlog was voorbij.
Vredesinitiatief: De Volkenbond
De Volkenbond werd opgericht om oorlogen in de toekomst te voorkomen. De Bond bestond uit
drie belangrijke onderdelen:
 De algemene vergadering waarbij de vertegenwoordigers van alle lidstaten stemden over
oplossingen voor conflicten e.d.
 In de raad werd een advies gevormd voor de algemene vergadering
 Het permanente secretariaat deed de administratie en organisatie
Uiteindelijk heeft de Volkenbond zijn doel niet bereikt (er kwam namelijk een tweede wereldoorlog)
dat heeft meerdere redenen:
 De Verenigde Staten zat niet in de Volkenbond
 De Volkenbond had geen eigen leger, en kon alleen maar sancties opleggen
 In sommige gevallen heeft de Volkenbond niets gedaan
Op 20 april 1946 werd de Volkenbond opgeheven, hij had toen al een opvolger: de VN
Vernieuwingen
 Oorlogen werden uitgevochten tussen meerdere staten.
 Ook werd de oorlog werd niet meer tussen de legers van de oorlogvoerende staten gevoerd
werd, maar tussen de samenlevingen van de twee staten.
 Een complete overwinning op het andere land was het doel geworden.
 Een Totale Oorlog: een land won pas als de samenleving van de vijand vernietigd was.
Nieuwe wapens:
De vlammenwerper, de tank, het gifgas, de atoombom
Redenen om oorlog te voeren:
WO 1: de moord op Franz-Ferdinand, de bewapeningswedloop, Elzas-Lotheringen en het
machtspel.
WO 2: Lebensraum, Heim ins Reich, de verovering van Polen, de onstabiliteit in Duitsland, de
Wall Street crash, het fascisme in Italië, Der Anschluss, the Appeasement.
De manier van oorlogvoeren:
Het Schlieffenplan was het Duitse plan om Frankrijk binnen zes weken te verslaan, om
vervolgens het leger naar Rusland te sturen. Op deze manier zou een tweefrontenoorlog
voorkomen worden. Het plan mislukte, het verslaan van Frankrijk lukte niet binnen zes weken en
het Russische leger stond al klaar. Duitsland kwam toch verstrikt in een tweefrontenoorlog.
De loopgraven. Tijdens de 1e wereldoorlog waren de wapens erg sterk, om bescherming te zoeken
groeven de soldaten zich in, in loopgraven. Alles wat boven de loopgraven uitkwam werd
beschoten, daardoor werd er nauwelijks terreinwinst geboekt. Het was een uitputtingsoorlog.
De duikbotenoorlog. Op 11 februari 1917 verklaarde Duitsland een totale duikbotenoorlog: elk
schip mocht getorpedeerd worden. Binnen een week werden er drie Amerikaanse schepen tot
zinken gebracht. Daarom verklaarde de VS Duitsland de oorlog.
Het bezetten van een land. Onder het motto van Lebensraum en Heim ins Reich veroverde Hitler
heel wat gebied om Duitsland heen. Het veroveren ging vaak door middel van een blitzkrieg. Eerst
bommenwerpers over het land, dan werd het leger het land in gestuurd en als het land
protesteerde werd er gedreigd met bombarderen.
De Jodenvervolging begon in 1940 toen alle joodse mensen die werkten voor de overheid
ontslagen werden. In 1941 kwam er bij elke jood een ‘J’ in het paspoort. Joodse families werden
opgepakt en naar concentratiekampen gebracht. Vanaf 1942 werden joden ook naar
vernietigingskampen afgevoerd.
Voorbeeld oorlog: operatie Barbarossa
Operatie Barbarossa was het Duitse plan om Rusland te veroveren. Het leger werd verdeeld in drie
onafhankelijke groepen met ieder een eigen doel. In juni 1941 werd het plan in werking gezet, de
oorlog zou voor de winter afgelopen moeten zijn. De oorlog begon goed, de Russen trokken zich
terug en staken daarbij alle dorpen die ze passeerden in brand. Toen kwam de winter, Duitse
soldaten konden geen warmte opzoeken in dorpen en vroren dood. In 1944 gaf Duitsland op.
Voorbeeld persoon: Stalin
Stalin ging na zijn (onafgemaakte) school bij een Marxistische jongerengroep, maar hij rebelleerde
en richtte hij zijn eigen groep op. Tijdens de revolutie van maart 1917 sloot Stalin zich aan bij
Lenin en Trotsky. Zij zaten bij de Bolsjewistische partij (=socialistische variant van communisme).
Hij slaagde erin om partijlid en organisator te worden. Stalin wist die organisatorische macht om
te zetten in politieke macht en niemand deed er iets aan. Tegen 1928 was Stalin als alleenheerser
in de Sovjet-Unie en van de partij. Stalin begon met het project van collectivisering van de
landbouw. De landbouwproductie daalde veel en hongersnoden braken uit waaraan miljoenen
mensen stierven. Tegelijk met de collectivisering van de landbouw werd er begonnen aan
industrialisatie. Het werd een groot succes. Binnen 10 jaar tijd was de productie verviervoudigd.
Tussen 1934 en 1939 begon Stalin samenzweringen te zien en startte met de Grote Zuivering (=hij
vermoordde iedereen die een bedreiging zou kunnen vormen voor hem of voor het communisme).
Hitler en Stalin sloten het niet-aanvalsverdrag. Hierdoor kwam Hitler’s aanval op de Sovjet-Unie
als een verrassing. Uiteindelijk won Stalin toch van Hitler en hield Rusland er weer bovenop, maar
dit heeft wel aan ruim 22 miljoen russen het leven gekost. Na de 2 de Wereldoorlog begon Stalin
weer samenzweringen te zien en had de plannen al klaarliggen voor nog een Grote Zuivering, maar
in 1953 werd hij vermoord.