Hongerdoek over de 7 werken van Barmhartigheid - Sint

Hongerdoek over de 7 werken van Barmhartigheid - Oirschot
Vaak is een hongerdoek (vroeger gebruikt als doek om het altaar tijdens de veertigdagentijd aan het
oog te onttrekken) een weergave geworden van de maatschappelijke en religieuze leefwereld van
een volk, waarmee we ons in de vastentijd solidair betonen. In Oirschot hebben vele hongerdoeken
in onze kerk een plaats gehad. In 2001 ontstond het idee om zélf een Hongerdoek te maken. Dit zou
dan een weerslag mogen geven van alle initiatieven en activiteiten die in onze gemeenschap
plaatsvinden, die het welzijn en levensgeluk van mensen (ver weg en dichtbij) op het oog hebben.
Na een inventarisatie van alle werkgroepen, instanties en initiatieven die zich begeven op het terrein
van de diaconie (dienstbetoon aan mens en samenleving) werden vertegenwoordigers van die
groepen bijeen gebracht om over het doel te praten: een hongerdoek maken over de 7 werken van
barmhartigheid, vanuit de overtuiging dat dit oer-christelijke thema nog altijd een zeer actuele
betekenis heeft. Tegen de achtergrond van hun eigen activiteiten werden schetsjes gemaakt door de
vertegenwoordigers, en al die schetsjes, tekeningen en ideeën werden voorgelegd aan de in
Spoordonk woonachtige kunstenaar Henk Sterken. In de herfst van 2002 was zijn ontwerp van het
hongerdoek gereed. Nu werd het overgedragen aan de Oirschotse textiellerares Hermine van Erp. Zij
maakte met allerlei stoffen en materialen de basis voor het doek in zijn uiteindelijke afmeting. De
afwerking , in de eerste maanden van 2003, gebeurde door vrouwen vanuit KVO, KVB en parochiële
werkgroepen. Het resultaat mag met recht een kunstwerk worden genoemd. Een prachtig doek met
een schitterende boodschap. En nog wel in tweevoud! Zowel in de kerk van Oirschot als van
Spoordonk werd het Hongerdoek opgehangen en gebruikt gedurende de veertigdagentijd in 2003.
De vieringen van die periode werden erop gebaseerd, en er werd een drukbezochte presentatie
gehouden van het hongerdoek in de toenmalige Enck.
Zeven keer barmhartigheid wordt u nu getoond aan de hand van de onderdelen van het doek.
* de hongerigen voeden:
we beginnen in het midden, boven aan het woord Samen, en volgen het doek met de klok mee. Vijf
broden en twee vissen, zeven in totaal. Een bijbelverhaal vertelt hoe een grote menigte daaraan
genoeg heeft. Het wonder in dit verhaal is niet dat er brood vermenigvuldigd wordt, maar dat
voedsel eerlijk gedeeld en verdeeld wordt. In ons leven van alledag zien we nog altijd schrijnende
beelden van hongerige mensen in oorlogsgebieden of bij langdurige droogte. Pas als er eerlijk
verdeeld wordt zal er voor iedereen genoeg zijn.
* dorstigen te drinken geven:
een hand die een beker water aanreikt. Water, dat voor ons zo vanzelfsprekend is dat we het
verspillen en vervuilen. Op zoveel plaatsen in de wereld is voldoende en schoon water géén
vanzelfsprekendheid. Water is de bron van het leven. Mag iedereen putten uit die bron?
* de gevangenen bezoeken:
de vlam van Amnesty International bevindt zich in de bundel licht van Godswege. Het licht steekt af
tegen het donkere paars van boete. Barmhartig is het om oog te hebben voor de mens wiens
vrijheid wordt beknot. De naamloze gevangenen in de wereld, zij die de mond gesnoerd werden,
monddood gemaakt, gemarteld…Hun boeien openbreken kunnen wij niet. Maar we kunnen wel onze
solidariteit betonen.
* de doden begraven:
eens gevormd uit het stof van de aarde mag een mens, die zijn of haar leven voltooid heeft, daarnaar
terugkeren. Maar níet zijn of haar geest, hart en ziel. Die blijft van betekenis, voor eeuwig van
waarde. Hartvormige bloemen en een rode roos vertellen van liefde en dankbaarheid. Begraven is
meer dan begraven, het is respectvol uitgeleide doen. Respect voor de doden en barmhartigheid
voor de levenden gaan hand in hand. Vaarwel zeggen en weten: de dood heeft niet het laatste
woord; je bent en blijft door God erkend bij je naam, gegrift in de palm van zijn hand.
* de zieken bezoeken:
iemand de hand boven het hoofd houden wil zeggen: wees maar niet bang, je bent niet
alleen, ik ben er voor jou. Hen die ziek zijn, ernstig of chronisch, die angst hebben voor wat komen
gaat, zó nabij zijn, is barmhartig. De zieke bezoeken, stil aan zijn of haar bed zitten, iets voorlezen of
samen bidden. Waar mensen elkaar zo nabij zijn is het Gods hand die zegenend nabij is.
* de vreemdelingen herbergen:
een uitnodigende hand , vreemdelingen op handen gedragen. Waar is die hand van ons die veiligheid
en bescherming biedt? Die hand die richting geeft? Vreemdelingen, asielzoekers, vluchtelingen…met
hun onverstaanbare taal, ander geloof, vreemde gewoonten…zijn zij niet welkom? Maar is hun
verlangen naar veiligheid, bescherming en richting in hun leven niet even groot als dat van jou? Welk
gebaar maak je dan naar deze medemensen? We kunnen zoveel voor hen betekenen, zeker in deze
tijd waarin er zoveel vluchtelingen komen.
* de naakten kleden:
een hand die een kledingstuk aanreikt. Zoveel mensen worden in de kou gezet. Soms kom je ze op
het spoor: mensen wier toekomstdromen worden stopgezet. Geen werk meer, geen kansen. Mensen
die de stille armen zijn in ons land, geen dromen meer hebben en van dag tot dag, van maand tot
maand rond moeten zien te komen. En verder, de letterlijk naakten, door onrecht of rampen dakloos
geraakt, helemaal overgeleverd aan de solidariteit en welwillendheid van anderen. Zal hun wachten
toch niet tevergeefs zijn?
En dan het hart van het doek! We zijn de klok rond geweest, zeven werken, zeven taferelen, zeven
tekens van barmhartigheid verder.
De kern van barmhartigheid is liefde. Geen wollige of zoetsappige liefde, maar oprechte
naastenliefde die zich uit in daadkracht. We hebben al gehoord wat de fraters van Tilburg heel
treffend zeggen: barmhartigheid is de nood van je naaste zien, opmerken, erdoor geraakt worden en
ernaar handelen. De kern van die naastenliefde is zoals ik, met dezelfde gevoelens, dezelfde hoop,
hetzelfde verlangen. Liefde voor de ander die kind van God is, schepsel, op zichzelf naakt en
weerloos, maar dankzij ook mijn aandacht en zorg in staat uit te groeien tot een gelukkig mens. Zo
stond ook Jezus van Nazareth in het leven. Hij hielp kwetsbare mensen opstaan uit hun situatie, uit
hun duisternis, uit hun dood.
Opstaan, iets waarmee Hij anderen altijd geholpen had, Hij zou het zelf doen na zijn dood. Het kruis
waaraan hij stierf is geen dood hout maar een vruchtdragende boom. Een boom, geworteld in en
levend uit barmhartigheid. En wij samen mogen ons scharen rond die boom en onder zijn groene
bladeren van hoop.