Biodiversiteit en bijen in openbaar groen Pieter Goossens © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 1 Biodiversiteit in openbaar groen Criteria en aandachtspunten © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 2 Biodiversiteit in openbaar groen • Doordachte sortimentskeuze – Waardplanten – Voedselbron • Bloeiperiode – Schuilplaatsen – Afkomst (inheems/uitheems) – Duurzaamheidsaspect © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 3 Biodiversiteit in openbaar groen • Diversiteit maximaliseren – Gevarieerde beplantingtypes – Structuurdifferentiatie – Duurzaamheidsaspect • Afstemmen onderhoud – Snoeiwijze – Standplaats – Schuil/ overlevingsplaatsen © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 4 Bijen in openbaar groen Praktijkvoorbeelden en opmaak bijenplan © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 5 Bijen in openbaar groen © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 6 Bijen in openbaar groen Wilde bijen Honingbijen • Specialisten • Niet gespecialiseerd • Solitair/semisociaal • Samenlevend • Lage belevingswaarde • Hoge belevingswaarde • Ongevaarlijk • Ongevaarlijk (nt in stress) • Verscheidene overlevingsplaatsen • Bijennest • Onderhoudsvriendelijk • Onderhoudsonvriendelijk • Vliegafstand 500m • Vliegafstand 3-5km © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 7 Bijen in openbaar groen •Sortimentskeuze honingbijen – Nectar / Pollen – Bloeiperiode – Toegang tot de bloem – Genetische factoren – Weersomstandigheden – Duurzaamheidsaspect © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 8 Bijen in openbaar groen © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 9 Bijen in openbaar groen •Sortimentskeuze Gespecifieerd wilde bijen – Inheemse soorten/waardplanten • Bloemenmengsels – Gerichte, duurzame visie • Aanwezigheid • Vegetatietypes • Omvorming/maaibeheer © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 10 Bijen in openbaar groen • Sortimentskeuze / Afstemmen onderhoud Gespecifieerd wilde bijen Case Knautiabij – Natuurpunt – Onaangepast maaibeheer – Bermbesluit niet richtinggevend – Gefaseerd werken © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 11 Bijen in openbaar groen • Overlevingsplaatsen Gespecifieerd bijenhotel – Drooghout/hardhout/gekliefd/loofhout – Diameter 2-4-6-8-10-12 mm/overlangs – Diepte 8-20cm, sluitend achteraan – Holle stengels – Verticale stengels met merg – Beschermen tegen regen/wind/vogels © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 12 Bijen in openbaar groen • Overlevingsplaatsen – Houtstapels – Steilwandjes • lage kleifractie/gebluste kalk – Stenen muurtje • kalkmortel voegen – Bodem • Voegen • Naakte grond © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 13 Bijen in openbaar groen • Opmaak van een bijenplan – Bijenwaarde als functie • In kaart brengen aanwezige waarden BEOORDELING Locatie Pollen/nectar waarde Bloeiperiode Inheemse plantpopulaties en vegetatietypes Kwaliteitsscore (uitgroeimogelijkheden) BUITENGEBIED DORPSRAND DORPSKERN x x x x x x x x x x x x x x Recreatiedruk en veiligheidsrisico bepalen • In kaart brengen wilde bijenpopulaties en private bijenkorven © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 14 Bijen in openbaar groen •Opmaak van een bijenplan – Inspelen op knelpunten en potenties – Functie afstemmen naar eindbeeld en onderhoud BUITENGEBIED DORPSRAND DORPSKERN extensief intensief wilde bijen honingsbijen © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 15 Bijen in openbaar groen •Opmaak van een bijenplan Landschappelijke ACTOREN – Betrekken van verschillende actoren BUITENGEBIED Landbouw KLE Akkerranden restgronden Bedrijfsinkleding Natuurgebieden Recreatie Privé DORPSRAND Bedrijfsterreinen Groenbuffer Bedrijfsinkleding Privé DORPSKERN Privé geveltuinen groendaken groene gevels – Opstellen van goed communicatie- en sensibilisatieplan © PCS | ‘Voorkom i.p.v. te genezen’ – Biodiversiteit en bijen in openbaar groen, 28 augustus 2014, Bassevelde 16 Met steun van: Heb je nog vragen? E: [email protected] T: 09/353.94.94 Bezoek ook www.pcsierteelt.be Volg jij het PCS al op LinkedIn? proefcentrum-voor-sierteelt