De officiële Ahimsa-gids - Plasman Vertalingen / Uitgeverij

Los Vast 4 - 2015
Grisha Stewart in het Nederlands vertaald
De officiële Ahimsa-gids
Dit is de Nederlandse vertaling door Nannie de Nijs Bik-Plasman van de opleidingsgids van Ahimsa Dog Training in Seattle, opgericht door Grisha Stewart.
Ahimsa is een boeddhistisch principe dat staat voor geweldloosheid jegens al wat
leeft. De pijlers van de methode zijn dan ook honden dwangvrij trainen en het
bijsturen van gedrag. Grisha gebruikt bijvoorbeeld de term ‘cue’ (verzoek),
omdat ‘commando’ (bevel) niet in deze gedachtegang past. Een cue kan vocaal
zijn of uit lichaamstaal bestaan.
De focus ligt op de positieve kanten. Kijken naar gedrag en de consequentie
daarvan. Doordat je leert kijken naar gedrag en dit als basis neemt, begrijp je de
hond beter en kun je gedrag bijsturen.
Door Ineke Post
Om te kunnen zien of je hond plezier in de
training heeft, is het belangrijk dat je de
gemoedstoestand van de hond kan inschatten,
de diverse stress-signalen herkent. Pas als je
deze herkent, kun je actie ondernemen.
Honden kijken van nature naar lichaamstaal,
woorden moeten ze leren begrijpen. Als je de
lichaamstaal van je hond begrijpt, kun je deze
ook zelf inzetten.
Leerprincipes
Alle levende wezens herhalen gedrag dat
bekrachtigd wordt en verminderen gedrag dat
straf oplevert. Een survival of the fittest voor
gedrag. Levende wezens leren van het effect
dat hun gedrag heeft. Gedrag kan toenemen
(bekrachtigd worden) door het geven of het
wegnemen van iets.
Hetzelfde geldt voor het afnemen van gedrag.
Er zijn dus vier verschillende consequenties
van gedrag. Grisha legt deze operante conditionering op een sterk vereenvoudigde manier
uit. In het schema wordt dit visueel gemaakt
door smiley’s en frowney’s. Ze eindigt dit
stukje met de ontdekking van B.F. Skinner dat
straf op de lange termijn niet effectief is,
omdat bestraft gedrag niet volledig verdwijnt.
Daarom moet voor elk probleemgedrag
plaatsvervangend gedrag gezocht worden om
te bekrachtigen.
Doordat wij mensen controle hebben over
datgene wat de hond leuk vindt, zoals eten en
speelgoed, hebben wij controle over zijn
Met Peanut rechts
Communicatie en leren is tweerichtingsverkeer. Voor een goede interactie tussen jou en
je hond moet je begrijpen hoe honden communiceren. De staart, de soort kwispel in
combinatie met spierspanning komt langs.
Duidelijke tekeningen van Lili Chin laten de
kwispel zien bij een ontspannen, gespannen
en angstige hond.
45
Los Vast 4 - 2015
desensitisatie (SD); dit is een geleidelijke
manier om honden aan dingen te laten wennen. CC en SD worden zowel in tekst als in
tekeningen uitgelegd.
BAT is de techniek die Grisha voor haar eigen
hond Peanut ontwikkeld heeft. Voor deze
methode heeft ze inmiddels trainers in diverse
landen opgeleid, waaronder ook Nederland.
Cursisten die haar opleiding succesvol afgesloten hebben, mogen CBATI (Certified BAT
Instructor) achter hun naam zetten.
Dit boek bevat een uitgebreide uitleg met illustraties over wat BAT inhoudt, hoe pas je het
toe, wat moet je oefenen.
De oefeningen zijn: komen op verzoek, BATlijntechniek (zonder prikkel), BAT-sessies en
vaardigheden voor het dagelijkse leven (kleine ruimtes en korte afstand) en markeren en
meenemen. De BAT-lijntechniek is voor alle
honden handig.
Het boek bevat een duidelijke kaart die het
stressniveau van de hond aangeeft. Ook is de
BAT 2.0 Flowchart in dit boek opgenomen.
Nog meer informatie over BAT staat in het
boek dat Grisha Stewart hierover heeft
geschreven: Behavior Adjustment Training,
uitgegeven bij www.dogwisepublishing.com
Vanaf eind 2015 is dit boek ook in het
Nederlands verkrijgbaar onder de titel: BAT
voor angstig, gefrustreerd en agressief gedrag
bij honden.
Grisha behandelt in het boek twee veel voorkomende problemen. De eerste is verlatingsangst. Honden die zich afschuwelijk voelen
als ze alleen zijn. Niet meer eten, vernielen,
blaffen, door de stress de controle over blaas
en darmen verliezen en zichzelf verwonden in
pogingen te ontsnappen.
Er staan tips van James O’Heare in hoe je verlatingsangst kan voorkomen. Ook wordt naar
het boekje van Patricia McConnell verwezen,
‘I’ll Be Home Soon!’
De tweede is bezitsagressie. Peanut had als
pup sterke bezitsagressie. Hoe kun je dat
voorkomen en behandelen. En hoe onderhoud
je het nieuw geleerde gedrag bij je hond. Dit
staat uitgebreid beschreven aan de hand van
eigen praktische ervaringen.
gedrag. Hierdoor is iedere hond dwangvrij op
te voeden.
Kijk ook naar wat de hond als een beloning
ervaart. Om te weten of aaien een beloning
voor je hond is, is er de 5-secondenregel.
Grisha zet verschillende beloningen op een rij.
Honden leren van hun ervaringen. Dit betekent niet alleen een stukje opvoeding. Honden
moeten ook leren dat de wereld veilig en voorspelbaar is en hoe ze met die wereld kunnen
omgaan, als dat niet het geval is.
Dit horen ze als pup te leren, ze moeten gesocialiseerd worden. Hier citeert Grisha Pat
Miller (Peaceable Paws): “Het doel van socialisatie is de hond een optimistische kijk op de
wereld te geven.”
Grisha gaat in op hoe, hoe lang en waarop je
socialiseert. Hierbij verwijst ze naar ‘Puppy’s
Rule of Twelve’ van Margaret Hughes. Onder
deze link is het te vinden, wel even scrollen
naar het eind:
http://ahimsadogtraining.com/blog/puppytraining/
Trainingstechnieken
Clickertraining is heel effectief om nieuw
gedrag aan te leren, zelfs bij mensen,
www.TagTeach.com
De clicker kan gebruikt worden om nieuwe
oefeningen aan te leren, maar ook om probleemgedrag om te buigen.
Probleemgedrag buig je om door te zorgen dat
het gedrag niet bekrachtigd wordt (een kwestie van management) en door de hond iets
anders te doen te geven (aanleren van plaatsvervangend gedrag). Bij probleemgedrag dus
eerst kijken naar de consequentie van het
gedrag: wat ervaart de hond als beloning voor
dat gedrag?
Functionele beloningen en plaatsvervangend
gedrag worden door tekeningen nog extra verduidelijkt en eigen gewoontes, die het gedrag
in stand kunnen houden, krijgen aandacht.
Grisha geeft puntsgewijs aan op welke manier
probleemgedrag om te buigen is.
Een aantal problemen komt langs: opspringen,
onzindelijkheid, bijten en kauwen en blaffen
tijdens de les. Wat moet je doen bij emoties
die de hond in ‘de wereld’ ervaart. BAT
(‘Behavior Adjustment Training’) en counterconditionering (CC) komen ter sprake. Beide
methoden maken gebruik van systematische
Trainingsproces
De probleemgebieden hebben we achter ons
gelaten en we willen onze hond oefeningen
46
Los Vast 4 - 2015
Het netjes aan de lijn lopen is een lastige oefening. Vooruit bewegen (trekken) is immers
zelfbelonend voor de hond. Deze oefening
inclusief een speciale lijn-techniek (‘Silky
Leash’-techniek) wordt grondig behandeld.
Verder een oefening om te voorkomen dat je
hond van de straat eet. Geven en los laten van
voorwerpen voor honden die geen bezitsagressie hebben.
Er worden regels voor een trekspel met je
hond gegeven (van opwinding naar rust) en
101 dingen om met een doos te doen. Deze
laatste oefening (naar Karen Pryor) is om
‘shapen in de vingers te krijgen en je trainvaardigheden te verbeteren.
Hoe leer je je hond om op zijn plaats te gaan,
wordt nog extra verduidelijkt door tekeningen
in een schema. Hier worden de drie manieren:
lokken, shapen en capturing visueel gemaakt.
De laatste oefening is de bench-training.
Welke bench? Wat is de trainingsopbouw?
aanleren die belangrijk zijn om goed in de
maatschappij te functioneren. Hoe doe je dat,
hoe leer je hem deze betrouwbare vaardigheden aan? Grisha laat zien hoe je dit door positieve bekrachtiging bereikt.
Dit hoofdstuk begint met een aantal algemene
regels die gelden voor elk nieuw gedrag dat je
je hond wilt aanleren.
Als je wilt dat gedrag van je hond blijvend is,
dan moet dat gedrag af en toe bekrachtigd
worden. Dit hoeft niet altijd voer te zijn, je
kan ook functionele beloningen inzetten. In
verband met beloningen wordt nog verwezen
naar het boek van Kathy Sdao ‘Plenty in Life
is Free’.
Hoe kun je zorgen dat je hond succes heeft?
Als je hond een keuzepunt bereikt, hoe zorg je
ervoor dat hij de juiste keuze maakt? En als je
keuzepunten in scene zet, waar moet je dan op
letten?
Hoe hoog moet de waarde van de beloning
zijn en waar hangt dat van af? Hoe zet je
gedrag op cue? Waar moet een goede cue aan
voldoen?
Na deze kennis eigen gemaakt te hebben,
wordt dit praktisch toegepast. Er zit een logische opbouw in. Grisha begint met het naamspel van Leslie Nelson (‘Really Reliable
Recall’). Voor honden die angstig of agressief
zijn of problemen hebben met impulsbeheersing gebruikt ze niet het naamspel, maar de
oefening ‘kijk’. Na deze voorbereiding wordt
de oefening ‘hier’ komen met heel veel ins en
outs behandeld.
Vervolgens wordt besproken hoe je de hond
leert om rustig op een cue te worden, zijn uitknop te bedienen.
Hoe leer je de ‘zit’ en de ‘af’ aan? Als je geen
clicker hebt en je wilt je hond aangeven dat hij
zijn positie mag verbreken, hoe doe je dat?
Hoe geef je je hond aan dat de oefensessie
afgelopen is en dat hij wat voor zichzelf mag
doen?
De ‘blijf’-oefeningen worden opgesplitst in
drie variabelen (afstand, afleiding en duur) en
per variabele besproken.
De oefening ‘wacht’ is erg nuttig om bijvoorbeeld te voorkomen dat je hond zo uit de auto
springt of de deur uitvliegt.
De oefening ‘touch’ is een handige navigatieoefening. Dit voorkomt gesleur en getrek aan
je hond.
Conclusie
Een heel compleet boek dat in makkelijk
begrijpbaar Nederlands inzicht geeft in de
‘hond’, zijn communicatie en gedrag. Wat kan
er mis gaan en hoe leer je hem het beste oefeningen aan. Op een eenvoudige manier wordt
alles heel precies uitgelegd. Zij die moeite
hebben met Engels zullen dit een uitkomst
vinden.
Voor mensen met geen tot weinig ervaring
legt het een prima basis. Heb je meer ervaring,
dan is deze makkelijke en duidelijke benadering beslist een aanvulling, een must have.
Het boekje geeft onder andere inzicht in en
hoe probleemgevend gedrag van honden om
te buigen. Theoretisch is het allemaal logisch
en helder verteld en heb je een pup/hond zonder issues dan is dit stuk informatie uit het
boek heel nuttig. Je kan door keurig te volgen
wat in dit boekje staat, voorkomen dat je hond
(later) bijvoorbeeld bezitsagressie krijgt. Doehet-zelven is echter niet altijd handig en effectief. In het beste geval blijft het probleem
gelijk, in het slechtste geval is het gewoon
gevaarlijk. Grisha geeft ook duidelijk aan dat
in dat geval professionele hulp noodzakelijk
is.
In het laatste gedeelte dat over het trainingsproces gaat, brengt Grisha haar visie in de
praktijk. Ze laat zien hoe ze alle oefeningen
47
Los Vast 4 - 2015
door alleen gebruik te maken van positieve
bekrachtiging aanleert. In plaats van straf
maakt ze gebruik van denkwerk en creativiteit
om de situatie zo op te zetten dat de hond zelf
kiest voor datgene wat wij hem aan willen
leren, omdat dit de meest voor de hand liggende keuze is.
Kortom de hond ervaart alleen maar succes en
bouwt zelfvertrouwen op. Elke keer dat je
merkt dat je je hond wil straffen, moet je de
situatie veranderen zodat je hem in plaats
daarvan kunt belonen.
Al met al een prima boek dat heel mooi eindigt met: “Als je geen reden kunt bedenken
waarom je hond naar je zou luisteren, kan hij
het zelf ook niet.”
De officiële Ahimsa-gids voor honden. ISBN
978-94-91700-02-6
48