Competentieprofiel TI 2009 v3.0

CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Competentieprofiel
TECHNISCHE INFORMATICA
Curriculum 2009
Door Team TI
M. Abdelghany
P. den Brok
M. Hazebroek
H. Manni
W. Oele
A. van der Padt
A. Sarianamual
C. Stolk
L. de Zeeuw
CMI 2009/2010
12 mei 2010
versie 3.0
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
1
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Inhoudsopgave
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Inleiding ........................................................................................................................................... 3
Competentiematrix Technische Informatica ................................................................................... 4
2.1.
Inleiding .................................................................................................................................. 4
2.2.
Competentiematrix TI Deel 1 ................................................................................................. 5
2.3.
Competentiematrix TI Deel 2 ................................................................................................. 6
Competenties TI jaar 1 en 2 .......................................................................................................... 7
3.1.
Inleiding .................................................................................................................................. 7
3.2.
Samenhang tussen de modules voor projecten jaar 1 en 2 .................................................. 7
3.3.
Opleidingskwalificaties per project voor jaar 1 en 2 ............................................................... 7
Competenties TI jaar 3 en 4 ........................................................................................................ 10
4.1.
Inleiding ................................................................................................................................ 10
4.2.
Beroepsprofielen TI .............................................................................................................. 10
4.3.
Aandachtsgebieden TI ......................................................................................................... 11
4.4.
Voorbeeld projecten TI ......................................................................................................... 11
4.5.
Competentiesets TI .............................................................................................................. 13
4.6.
Competentietabel TI jaar 3 en 4 .......................................................................................... 14
4.7.
Samenhang projecten en modules jaar 3 en 4 .................................................................... 15
Beroepscompetenties TI ............................................................................................................. 17
5.1.
Beroepscompetenties Embedded Systems ......................................................................... 17
5.2.
Beroepscompetenties Telematicus ...................................................................................... 31
Bouwstenen voor competenties voor de Bachelor of ICT ............................................................ 37
Illustratie Bachelor of ICT ( Rollen) ............................................................................................... 39
7.1.
Analyseren ........................................................................................................................... 39
Illustratie 1 (Analyseren) ................................................................................................................... 40
Illustratie 2 (Analyseren) ................................................................................................................... 41
Illustratie 3 (Analyseren) ................................................................................................................... 42
Illustratie 4 (Analyseren) ................................................................................................................... 44
7.2.
Adviseren ............................................................................................................................. 46
Illustratie 5 (Adviseren) ..................................................................................................................... 47
Illustratie 6 (Adviseren) ..................................................................................................................... 49
Illustratie 7 (Adviseren) ..................................................................................................................... 51
Illustratie 8 (Adviseren) ..................................................................................................................... 53
7.3.
Ontwerpen ............................................................................................................................ 55
Illustratie 9 (Ontwerpen) .................................................................................................................... 56
Illustratie 10 (Ontwerpen) .................................................................................................................. 57
Illustratie 11 (Ontwerpen) .................................................................................................................. 59
Illustratie 12 (Ontwerpen) .................................................................................................................. 61
7.4.
Realiseren ............................................................................................................................ 63
Illustratie 13 (Realiseren) .................................................................................................................. 64
Illustratie 14 (Realiseren) .................................................................................................................. 66
Illustratie 15 (Realiseren) .................................................................................................................. 67
Illustratie 16 (Realiseren) .................................................................................................................. 69
7.5.
Exploitatie/beheer/onderhoud .............................................................................................. 71
Illustratie 17 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud) ................................................................................... 72
Illustratie 18 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud) ................................................................................... 74
Illustratie 19 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud) ................................................................................... 76
Illustratie 20 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud) ................................................................................... 77
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
1. Inleiding
Voor u ligt het competentieprofiel van de opleiding Technische Informatica (TI) 2009
Dit competentieprofiel vormt de basis voor het opleidingsprofiel TI 2009. In dit document worden de
competenties beschreven waaraan een beginnend Technische Informaticus aan moet voldoen.
De uitgangspunten vormen de landelijke richtlijnen van het HBO-I platform m.b.t. beroeps- en
opleidingsprofielen , competenties uit Frameworks , eigen onderzoek naar advertenties in vakbladen.
De indeling is als volgt:
In hoofdstuk 2 wordt de competentiematrix TI gegeven
In het opleidingsprofiel is een curriculumtabel opgenomen, waarin aangegeven staat welke module
wanneer gegeven wordt. Voor iedere module is omschreven aan welke competentieontwikkeling deze
bijdraagt en op welk niveau. Dit is aangegeven in de competentiematrix TI. Deze worden bepaald in
de curriculumcommissie TI in samenspraak met het beroepenveld TI en goedgekeurd door de directie.
In hoofdstuk 3 worden de competenties voor jaar 1 en 2 beschreven zoals die in de projecten gebruikt
worden.
In hoofdsstuk 4 worden voor jaar 3 en 4 de competenties beschreven aan de hand van de
beroepsprofielen die gedefinieerd zijn voor TI
In hoofdstuk 5 worden alle competenties in detail beschreven en de bijbehorende criteria.
In hoofdstuk 6 worden de bouwstenen voor de HBO-I competenties gegeven.
In hoofdstuk 7 worden de illustraties die behoren bij Bachelor of ICT, Een competentiegerichte
Profielbeschrijving van het HBO-I.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
3
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
2. Competentiematrix Technische Informatica
2.1.
Inleiding
De competentiematrix geeft de niveau’s en de competenties aan.
Een veel gebruikte competentiebeschrijving in het beroepsdomein van ICT-ers is die van Frameworks.
In die beschrijving wordt het volgende onderscheid in niveaus geformuleerd:
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
Basis kennis en/of gedrag, met begeleiding, toepassing in een afgebakende
context
Past competentie zelfstandig toe in relatief eenvoudige overzichtelijke
situaties
Zelfstandige toepassing van competentie in meer complexe situaties
Basis
Flexibele toepassing van competentie in complexe situaties. Is in staat om
competentie te evalueren en anderen bij toepassing te ondersteunen.
Excellent
Expert
Van net afgestudeerde Bachelors of ICT mag verwacht worden dat zij over alle specifieke
beroepscompetenties op het hierboven beschreven niveau 3 beschikken. Met dien verstande dat elke
Bachelor of ICT dat in zijn eigen context doet.
Het niveau 4 uit Frameworks is gemiddeld genomen niet bereikbaar is voor een net-afgestudeerde
HBO-er.
In het 1e en 2e jaars curriculum is “praktijkgestuurd” vooral ingevuld door de projecten. In deze
projecten komen alle competenties aan de orde die relevant zijn voor de opleiding. Voor het 1 e en 2e
jaar geldt dat de student deze competenties op Niveau 1 en in een aantal gevallen op niveau 2
beheerst. In de jaren 3 en 4 ontwikkelt de student zich op alle competenties tot niveau 3, waarbij
afhankelijk van de gekozen minor de nadruk op en bepaald toepassingsgebied ligt. In de
beschrijvingen worden de niveau’s 1 en 2 basis genoemd. Het niveau 3 wordt expert genoemd en
niveau 4 excellent.
De beschrijving van excellent is opgenomen, omdat sommige studenten dit kunnen bereiken en het
meer een richtlijn geeft voor wat studenten in de praktijk te verwachten hebben.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
4
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
2.2.
Competentiematrix TI Deel 1
Voor iedere module is beschreven welke competentie een rol speelt en op welk niveau. Voor een verklaring zie het hoofdstuk over toelichting
cmiafst1
cmibsk01
cmibsk02
cmibsk03
cmibsk04
cmibsk05
cmibsk06
cmibsk07
cmibsk08
cmibsk09a
cmibsk10
cmibsk11
cmibsk12
cmibsk13
cmibsk14
cmiitl01
cmiprj56
cmislb01
cmislb02
cmislb03
cmislb04
cmislb05
cmislb06
cmislb07
cmislb08
cmislb09
cmislb10
cmislb11
cmislb12
cmistag1
cmitdw01
infcna01
infcna02
infcna03
infdba01
infian01
infian02
inflog01
tirana00
Competentie TI met niveau
v 3.1 , 27-04-2010
A2 Samenwerken
A6 Ontwikkelen
A8 Communiceren
A10 Beroepshouding
A5 Creativiteit
A1 Ondernemerschap
A7 Methodisch
A3 Wetenschap
A4Transfer
A9 Management
Specifiek B of ICT
B1 Analyseren
B2 Adviseren
B3 Ontwerpen
B4 Realiseren
B5 Exploitatie, beheer
2
1 1 1
3 1
1 1
1
3
2 2
2
3 1 1 1 1 1 1 1
2
3
1
3
2
2
1
3
2
2
1
3
1
3
2
3
2
2
3
3
3
3
3
3
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
1
1
1
1
2 1 1 1
2 1 1 1
2 1 1 1
1 1 1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2 2 2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
3 3 3 2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2 1 1 1 2 1 1 1 2 1
2
2 1 1 1 2 1 1 1 2 1
2 1 1 1 2 1 1 1 2 1
2
2 2
2 2
2
2
2
5
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
Competentiematrix TI Deel 2
tirana01
tiraut01
tirbeo04
tirbeo05
tirbeo06
tirbpf01
tirbpf02
tircgr01
tircin01
tircms02
tircms03
tircps01
tirdat01
tirdat02
tirebs01
tirint01
tirint03
tirkan01
tirkin01
tirlin01
tirpgs01
tirpgs02
tirpgs03
tirpgs04
tirpif01
tirprj01
tirprj02
tirprj03
tirprj04
tirprj07
tirprj08
tirpro01
tirpro02
tirpro03
tirrea01
tirrob01
tirsim01
2.3.
2009/2010
A2 Samenwerken
A6 Ontwikkelen
A8 Communiceren
A10 Beroepshouding
A5 Creativiteit
A1 Ondernemerschap
A7 Methodisch
A3 Wetenschap
A4 Transfer
A9 Management
Specifiek B of ICT
B1 Analyseren
B2 Adviseren
B3 Ontwerpen
B4 Realiseren
B5 Exploitatie, beheer
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2 3 3
2 3 3
3 3 3 3
3 3 3 3
3 3 3 3
1 1 1 1 2 2
2 2
1 1 1 1 2 2
1 2 2
3 3
3 3
1 2 1
2
1
1
1
1
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
3
3
3
3
3
1 2 2
3 3 3 1 2 1 1 2 2 2 3 1 3 1 3 3 3 3 2
1
3
3
3 3 3 3
3 3 3 1 2 1 1 2 2 2
1 3 1 3 3 3 3 2 1 1
3 3 3 1 2 1 1 2 2 2 3 1 3 1 3 3 3 3 2 1 1
3
3 3 3 3
6
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2 1 1 1 2 2 2
2
2 1 1 1 2 2 2
2 1 1 1 2 2 2
2
3. Competenties TI jaar 1 en 2
3.1.
Inleiding
In jaar 1 en 2 worden thema’s gekozen op basis van de visie op technische informatica. Deze is
beschreven in het opleidingsprofiel TI. Ieder semester wordt 1 thema uitgevoerd . Dit komt in de
projecten tot uiting, maar alle modules in een semester zijn gekozen aan de hand van de thema’s.
Hieronder zijn de thema’s gegeven
Semester
Sem1:
Sem2:
Sem3
Sem4:
3.2.
Thema
Techniek
Softwareontwikkeling
Informatiemanagement
Systeemontwerp
Samenhang tussen de modules voor projecten jaar 1 en 2
Bij ieder thema zijn modules gegroepeerd. Deze vormen een samenhang met de projecten. In het
opleidingsprofiel TI is uitgebreidere samenhang gegeven, evenals in de kwartaalwijzers waarin de
samenhang per kwartaal wordt gegeven. Ook deze zijn onderdeel van het opleidingsprofiel TI
prj01/prj02
proj03/prj04
prj05/prj06
prj07/prj08
kan01
ebs01
cmibsk01/02
tirpro01/02
tirlin01
tircps01
cmibsk03/04
infdtb01
tirpro03
infian01
infian02
infcna01
cmibsk05
tirlog01
tirsim01
tirkan01
tirebs01
infcna02
cmibsk06/08
tirdat01
tirdat02
tiraut01
tirrea01
tirpif01
infcna03
tirana01
tircms02
tircms03
3.3.
projecten
bovenbouw
cmibsk07
tirrob01
tirint01
tirint03
Opleidingskwalificaties per project voor jaar 1 en 2
De competenties worden per module uitgewerkt, zie hiervoor de modulebeschrijving TI. Hieronder
wordt beschreven welke competenties in de projecten behaald dienen te worden. Voor iedere
vakcompetentie wordt aangegeven wat van de student verwacht wordt en het niveau wat er bij hoort.
Een uitgebreidere beschrijving is gegeven in het opleidingsprofiel TI , waarin de robotlijn wordt
beschreven.
Project 1
Competenties:
Specifiek B of
ICT
Analyseren
Niveau 1
Project 2
Project 3
Project 4
V1.2 Het probleem
vertalen in een simpel
model (het gedrag van
de robot ontbinden in
elementaire
handelingen zoals het
afleggen van een
V1.3 Het
analyseren van
bestaande
banksystemen,
i.h.b.
betalingssystemen
en pinautomaten.
V1.4 Het
analyseren van
netwerksystemen
met pinautomaten,
de beveiliging, de
gebruiksvriendelijkh
eid, beschikbaar-
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
rechte lijn, het maken
van een draai, het
detecteren van een
obstakel)
Realiseren
Niveau 1
V3.1 De
elementaire handelingen vertalen
in instructies voor
de robot. Aan de
hand van een gegeven model het
gewenste gedrag
van de robot
programmeren.
V4.1 De robot
fysiek laden met
het programma,
het testen van de
robot en het
demonstreren van
de robot.
Het opstellen van
(data)modellen en
klassendiagramme
n.
heid.
V2.3 Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen.
V3.2 De elementaire
handelingen vertalen
in instructies voor de
robot. Het gewenste
gedrag van de robot
programmeren.
V3.3 in instructies
vertalen van het
model.
V2.4. Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen en deze
adviezen
verwerken in het
netwerkmodel.
V3.4 in instructies
vertalen van het
netwerkmodel.
V4.2 De robot fysiek
laden met het
programma, het testen
van de robot en het
demonstreren van de
robot.
V4.3 Testen en
demonstreren van
een werkend
model.
V4.4 Testen en
demonstreren van
een werkend
netwerkmodel.
Adviseren
Niveau 1
Ontwerpen
Niveau 1
2009/2010
V5.4 Het vorm
geven aan het
toekomstig beheer
en onderhoud van
een eenvoudig net
werk van pinauto
maten (rekening
houden met
beheers aspecten
zoals beveiliging,
beschikbaarheid,
gebruiksvriendelijkh
eid en kosten).
Exploitatie,
beheer
en onderhoud
Niveau 1
Project 5
Competenties:
Specifiek B of ICT
Analyseren
Niveau 2
V1.5 Analyse: Het
analyseren van de
context (domotica)
van de AGV’s, het
gedrag, de
functionaliteit en de
architectuur
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Project 6
V1.6 Het
analyseren van de
context( domotica)
van de AGV’s, het
gedrag, de
functionaliteit en de
architectuur, het
parallele gedrag
van de AGV
(threading)
Project 7
V1.7 Het
analyseren van de
context van de
automatische
AGV’s met vision
Project 8
V1.8 Analyse: Het
analyseren van de
context van de
automatische
AGV’s met vision
8
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
Adviseren
Niveau 2
Ontwerpen
Niveau 2
Realiseren
Niveau 2
V2.5 Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen en deze
adviezen
verwerken in een
software model van
de AGV.
V3.5 Het opstellen
van een software
architectuur,
vertalen van deze
architectuur naar
instructies voor de
AGV.
V4.5 Testen en
demonstreren van
een werkende
AGV.
Exploitatie, beheer
en onderhoud
Niveau 2
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
V2.6 Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen en deze
adviezen
verwerken in een
software model van
de AGV.
V3.6 het opstellen
van een software
architectuur,
vertalen van deze
architectuur naar
instructies voor de
AGV.
V4.6 Testen en
demonstreren van
een werkende AGV
V5.6 Het
vormgeven aan het
toekomstig beheer
en onderhoud van
een AGV (rekening
houden met
beheersaspecten
zoals beveiliging,
beschikbaarheid,
gebruiksvriendelijkh
eid en kosten).
2009/2010
V2.7 Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen en deze
adviezen
verwerken in een
software model van
de AGV.
V3.7 het opstellen
van een software
architectuur,
vertalen van deze
architectuur naar
instructies voor de
AGV.
V4.7 Testen en
demonstreren van
een werkende
AGV.
V2.8 Op basis van
deze analyse en de
context een
adviesrapport
opstellen en deze
adviezen
verwerken in een
software model van
de AGV.
V3.8 het opstellen
van een software
architectuur,
vertalen van deze
architectuur naar
instructies voor de
AGV.
V4.8 Testen en
demonstreren van
een werkende AGV
V5.8 Het
vormgeven aan het
toekomstig beheer
en onderhoud van
een
containerterminal
(rekening houden
met
beheersaspecten
zoals prestatie,
veiligheid,
beveiliging,
beschikbaarheid,
gebruiksvriendelijkh
eid en kosten).
9
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
4. Competenties TI jaar 3 en 4
4.1.
Inleiding
In jaar 3 en 4 zijn veel praktijkgestuurde modules die zowel op school als in het bedrijfsleven gevolgd
kunnen worden. Het beroepenveld kent verschillende zgn. beroepsprofielen Deze vormen een
bepaald onderdeel van het beroep van de technisch informaticus
De studenten kunnen kiezen uit een minor Embedded systems of Telematica
Voor de minor Embedded Systems zijn 4 beroepsprofielen gedefinieerd.
Er dient een keuze gemaakt te worden uit 2 beroepsprofielen
Voor de minor Telematica zijn 4 beroepsprofielen gedefinieerd.
Er dient een keuze gemaakt te worden uit 2 beroepsprofielen
4.2.
Beroepsprofielen TI
Het zwaartepunt van de opleiding Technische Informatica (TI) ligt in het ontwerpen van
softwareproducten. Deze softwareproducten kenmerken zich door de technische context en de strikte
kwaliteitscriteria voor ‘correctheid’, ‘bedrijfszekerheid’, ‘efficientie’ en ‘ergonomie’.
Het curriculum TI is gebaseerd op 8 beroepsprofielen:
Beroepsprofiel Embedded Systems
1.
2.
3.
4.
Embedded systems engineer
Technisch systeembeheerder
Automatiseringsdeskundige
Mediamatica-Engineer
1. De embedded systemengineer houdt zich vooral bezig met software voor de massaproducten
voor consumentenelektronica, verbruiksartikelen, medische hulpmiddelen en
telecommunicatie.
2. De automatiseringsdeskundige zal zich echter meer toeleggen op het leveren van
maatwerksoftware voor bijvoorbeeld productieprocessen, gespecialiseerde medische
handelingen, productie- en distributielogistiek.
3. De technisch systeembeheerder houdt zich bezig met beheer van complexe
computersystemen. Daarbij speelt betrouwbaarheid en beschikbaarheid een grote rol. Het
beheren van grote computerclusters en parallelle computersystemen is het veld waar de
technisch systeembeheerder zich mee bezig houdt.
4. De mediamatica engineer houdt zich onder andere bezig met neurale netwerken, vision,
beeldbewerking, patroonherkenning en computergraphics.
Beroepsprofiel Telematica
1.
2.
3.
4.
Netwerkbeheerder
Consultant telematica
Netwerkontwerper
Netwerkbeveiligingsspecialist
1. De netwerkbeheerder houdt zich bezig met het beheren van complexe netwerken. Hij kan een
netwerk installeren en onderhouden
2. De netwerkontwerper ontwerp een complex netwerk en kan dmv testen bepalen of het
netwerk aan de gestelde eisen voldoet
3. De Consultant Telematica kan diensten ontwerpen voor telematica en geeft advies aan de
operators. Hij heeft veel kennis van projectmanagement.
4. De Netwerk Beveiliging Specialist Analyseert en onderzoekt de kwetsbaarheden van een
netwerk en kan adviseren voor de oplossing.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
10
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
4.3.
2009/2010
Aandachtsgebieden TI
Realtime OS:
Embedded Linux (bijv. BlueCat), QNX, Windows CE, VxWorks+pSoS (WindRiver);
Programmeertalen:
C, Java, C++, Scripttalen, C#, Delphi, assembly;
Specifieke hardware:
Computers, interfacecards (parallel, serial, USB, IEEE), DSP’s, robots, PLC’s, SBC’s (Single
Board Computers), PROM-programmers, flashgeheugens, emulatiehardware (incircuit
emulators), laboratoriumopstellingen (meetinstrumenten, sensoren, actuatoren, ADC’s/DA’s),
Lego Mindstorm, plotters en dataloggers;
Specifieke software:
Emulatoren, debuggers, simulatiesoftware, realtime OS, Mathlab, Maple;
Ontwerphulpmiddelen:
OMT/UML (Rational Rose), HPM (Hatley&Pirbhai), functioneel programmeren, Yourdon,
A/SD (SART);
Ontwerpparadigma’s:
SPI (Software Process Improvement), CMM, fouttolerant/foutintolerant
ergonomisch ontwerpen, prototyping, component gebaseerd ontwerpen;
ontwerpen,
Fysische domeinen:
Mechatronica, optica, electronica, meet- en regeltechniek, robotica, procestechnologie;
Diverse domeinen:
Interfacing (actuatoren, sensoren en peripherals, natuurkundige grootheden), netwerk,
transmissie en datacommunicatietechniek (ook draadloze communicatietechnologie zoals bijv.
Bluetooth, GPRS en UMTS), computer- en processorarchitecturen, componenttechnologie
(DCOM, CORBA e.d.), parallele en gedistribueerdeverwerking, wachtrijtheorie, operationele
analyse, fout- en risicoanalyse,
bedrijfszekerheidstechniek, informatietechniek, digitale
signaalverwerking (bemonstering, filtering), patroonherkenning, kunstmatige intelligentie
(logica, fuzzylogica, petrinetten en neurale netwerken), datastructuren en algoritmen,
databaseontwerp (relationele, hierarchische en netwerk gemodelleerde databaseontwerpen),
formele talen en automatentheorie (evt. uitbreiden met vertalerbouw), 2D en 3D grafische
software, video- en audioprogrammatuur, statistiek en kansrekening, project-, ICT- en
kwaliteitsmanagement, planning- en schattingstechnieken, softwaremetrieken, ergonomie,
marketing
en
productkennis,
licentie-,
veiligheid-,
beveiligingen
aansprakelijkheidsproblematiek, standaarden en protocollen (WAP, XML, WML e.d.), testen
van realtimesoftware (debugging, duurpoeven, simulatie-, validatie- en verificatie-methoden);
4.4.
Voorbeeld projecten TI
Device drivers:
Het maken van device drivers met interrupt service routines onder embedded linux. Men kan
bijvoorbeeld denken aan parallelle en seriele IO, mouse-drivers en dergelijke;
Verkeersregeling:
Het ontwerpen van een verkeersregelinstallatie voor een kruispunt met een aantal
signaalgroepen(verkeer-, openbaarvervoer- en voetgangerslichten), detectoren en
drukknoppen. De regeling moet dynamisch gestuurd worden door detector en
drukknopmeldingen op aanvraag en hiaat. Bovendien moet de in- en de uitschakelprocedure,
de beveiliging, de ontruimingsvoorzieningen. de vergrendeling en de verkeersregeling
ontworpen worden conform de wettelijke voorschriften;
Speelautomaat:
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
11
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Het ontwerpen van een speelautomaat conform de wettelijke voorschriften. Hiervoor moet een
vooronderzoek plaats vinden naar de wetgeving, de certificatie en de exploitatie van
speelautomaten. De speelautomaat moet een realtime gedrag vertonen en een grafische
vormgeving bezitten. Bovendien moet de speelautomaat zowel voor de klant als de exploitant
aantrekkelijk zijn;
Alarminstallatie:
Het ontwerpen van een alarminstallatie voor een supermarkt. Deze installatie moet brand,
rook, gas, diefstal, roof en inbraak gebeurtenissen melden aan een centrale meldkamer. Zij
moet de sprinklerinstallatie in en uit kunnen schakelen, de electriciteit en het gas in en uit
kunnen schakelen en de kassa’s, de ramen en de deuren kunnen ontgrendelen en
vergrendelen;
Meldkamerinstallatie:
Het ontwerpen van een meldkamerinstallatie voor een fabriek. De alarmmeldingen worden
geregistreerd in volgorde van optreden. Bovendien moeten de alarmmeldingen door operators
bevestigd en behandeld kunnen worden. Elk alarm heeft een realtime status. Voor elk
alarmtype moet de operator hulp en informatie (wizard) kunnen krijgen. De operators moeten
door de lijst van alarmeldingen kunnen scrollen. Bovendien moeten zij op bepaalde
kenmerken van alarmmeldingen selecties kunnen maken;
Een routeringsprogramma:
Het ontwerpen van een programma om bijvoorbeeld printbanen op electronische printkaarten
te routeren en te optimaliseren. Een andere variant zou een routeringssysteem kunnen zijn
voor reizigers van het openbaarvervoer, of containers via distributieknooppunten. Ook zou
men aan routering van openbare diensten zoals ambulance, politie en brandweer door een
stadsomgeving kunnen denken;
Een patroonherkenningsprogramma:
Het ontwerpen van een programma om bijvoorbeeld geschreven teksten te herkennen m.b.v.
neurale netwerken. Een andere variant zou een authorisatiesysteem kunnen zijn gebaseerd
op letterfrequentie, irisscanning, vingerafdrukken, dna, infraroodbeelden of stemklanken;
Besturingssysteem:
Het ontwerpen van een besturingssysteem van een dieselgenerator. Aan de hand van de
opstart-, regel- en uitschakelprocedures moet m.b.v. een PLC een dieselgenerator worden
geregeld;
Het plotten van weerkaarten:
Met behulp van grafische algoritmen plotten van isobaren, isothermen. hoge- en lage
drukgebieden e.d.;
Electronisch verkiezingssysteem:
Het ontwerpen van een electronisch verkiezingssysteem voor een vereniging. Deze
verkiezingen moeten democratisch, controleerbaar, laagdrempelig, flexibel, niet plaats
gebonden zijn en de privacy respecteren. Daarbij kan men gebruik maken van electronische
handtekeningen en certificering;
Robots:
Het opzetten van robottoepassingen en demonstraties met Lego Mindstorm (treinbewaking,
robotmuizen,
visionsystemen,
magazijnsystemen,
bagagesystemen,
terminaloverslagsystemen).
Spellen:
Het ontwerpen van schaak-, dam en gospellen. Waarbij gebruik gemaakt moet worden van
spelbomen, minimax-algoritme, alpha-beta pruning. Andere varianten zijn het solitairio, nimph en het
paardenspel
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
12
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
4.5.
Competentiesets TI
Met de competentieset wordt bedoeld dat voor ieder beroepsprofiel er een aantal competenties
verworven dienen te worden. Deze zijn specifiek voor een beroepsprofiel. Zij worden gekozen uit de
set van competenties die in hoofdstuk 4 gegeven worden. Hier is een globale opsomming gegeven.
Embedded Systems
BEROEPSPROFIEL
EN
Embedded Systems
Embedded systems
engineer
ti1
(In totaal 15 CP per Embedded
profiel per semester programmeren
)
Functioneel
specificeren
Objectgeorienteerde
analyse
Software metrieken
CoCoMo , FPU, Pert
Architectonisch
ontwerpen van
embedded systemen
Opmerking:
2 profielen kiezen
Technisch
Automatiserings
Systeembeheerder deskundige
ti2
ti3
ITIL
Maatwerk
programmeren
Beveiligen
Redundantie
Ontwerp
Infrastructuur
Installeren ,
Koppelen van
systemen
Programmascripts
Bedrijfszekerheid
Functioneel
specificeren
Objectgeorienteerde
analyse
Software metrieken
CoCoMo , FPU, Pert
Architectonisch
ontwerpen van
maatwerksystemen
Mediamatica
engineer
ti4
KI
Neurale netwerken
Vision
Beeldbewerking
Patroonherkenning
Computergraphics
3-D technieken,
Transformaties
Parallele computers
Aangeboden in sem Aangeboden in
6
sem 6
Aangeboden in sem Aangeboden in sem
7
7
Netwerkbeheerder
ti5
Netwerkontwerper
ti6
Documenteren
Scripttalen
Consultant
Telematica
ti7
Communiceren
Netwerk
Beveiligings
Specialist ti8
Onderzoeken
Installeren
Security
Presenteren
Analyseren
kwetsbaarheden
Telematica
BEROEPSPROFIEL
EN
Telematica
(In totaal 15 CP
per profiel per
semester)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
13
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
Opmerking:
2 profielen kiezen
4.6.
2009/2010
Instructie geven
Systeemtesten
Documenteren
Kennis beveilgings
technieken
Programmascripts
Plannen en schatten
Projectmanagement
Adviseren
Kennis
netwerktechnologie
Aangeboden in
sem 6
Kennis
netwerktechnologie
Aangeboden in sem
6
Kennis
netwerktechnologie
Aangeboden in sem
7
Kennis
netwerktechnologie
Aangeboden in sem
7
Competentietabel TI jaar 3 en 4
De competentietabel geeft per beroepsprofiel aan, welke competenties uit hoofdstuk 4 daar bij horen.
Het nummer in de 1e kolom geeft het nummer aan van de competentie. Het nummer in kolom 3,4,5,6
heeft betrekking op het niveau.
Embedded systems met niveau 3 (expert)
Competentie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Architectuur technische bedrijfsprocessen
Methoden realtime-systeem analye
Security management
Verbetering realtime processen
Architectuurprincipes realtime applicaties
Architectuur technische infrastructuur
Ontwikkelmethoden informatiesystemen
Planningsmethoden ontwikkeltrajecten
Softwaresysteem eisen specificeren
Realtime systeemanalyse
Software systeem implementeren
Gegevens modellering
Online Transaction (OLTP) modellering.
Ontwikkeling van rapportages
Wettelijke regels hanteren.
Embedded systemengineering
Automatiseringsdeskundigheid
Testen realtime systemen
Statistische analyse
Kwaliteitsstandaards
Kwaliteitscontrole
Uitrol systemen
Tactisch systeembeheer
Operationeel systeembeheer
Hardware
Beheer infrastructuur en netwerk
Installatie technische infrastructuur
Analyse van realtime procesrequirements
Vendor marktanalyse
Leveranciers selectie
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Embedded Technisch Automatisystem eng systeembe- seringsdes
ineering ti1 heerder ti2 kundige ti3
3
3
3
Mediamatica engineer
ti4
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
14
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
31
32
33
34
35
2009/2010
Contracten opstellen en beheren
Aansturen leveranciers
Kunstmatige Intelligentie
Mens-machine-interactie
Computer grafics
Aantal competenties:
3
3
9
9
3
3
3
8
9
Telematica met niveau 3 ( expert)
Competentie
Netwerkbeheerder
ti5
1 Systeem eisen specificeren
2 Uitvoeren taak- en gebruikersanalyse t.b.v. de
HCI
3 Informatie analyse
4 Security
5 Architectuurprincipes t.a.v. applicaties
6 Architectuurprincipes t.a.v. infrastructuur
7 Kwaliteitsstandaards
8 Kwaliteitscontrole
9 Systeem analyseren en ontwerpen
10 Gegevensmodellering
11 Systeem implementeren
12 Realisatie gebruikersinterface
13 Methoden en technieken voor het testen van
systemen
14 Uitrol systemen
15 Methoden en technieken voor de operationele
aspecten van systeembeheer
16 Hardware
17 Beheer infrastructuur en netwerk
18 Installatie componenten technische
infrastructuur
19 Security management
Aantal competenties:
4.7.
Netwerkontwerper
ti6
Consultant
Telematica
ti7
Netwerk
Beveiliging
s Specialist
ti8
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
6
5
3
5
5
Samenhang projecten en modules jaar 3 en 4
Bij ieder beroepsprofiel zijn modules gegroepeerd. Deze vormen een samenhang met de projecten.
Embedded Systems
Beroepsprofiel:
Embedded
systems
Embedded system
engineer ti1
tircgr01
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Technisch
systeembeheerder
ti2
tircgr01
Automatiseringsdeskundige ti3
Mediamatica
Engineer ti4
tircgr01
tircgr01
15
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
modules
2009/2010
tirkin01
tirproj7/prjo8
tirpgs02/03
tirpif01
tirebs01
rea01
tirkin01
tirproj7/prjo8
tirpgs02/03
tiraut01
infcna01
infcna02
kin01
proj7/prjo8
tirpgs02/03
tirrea01
tirrob01
tirkin01
tirproj7/prjo8
tirpgs02/03
Netwerkbeheerder ti5
Netwerkontwerper
ti6
tirint03
tircin01
tirproj7/prjo8
tirpgs01/04
tirint01
Consultant
telematica ti7
tirint03
tircin01
tirproj7/prjo8
tirpgs01/04
infcna03
Netwerkbeveilging
s specialist ti8
tirint03
tircin01
tirproj7/prjo8
tirpgs01/04
tirint01
Telematica
Beroepsprofiel
Telematica
modules
tirint03
tircin01
tirproj7/prjo8
tirpgs01/04
infcna03
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
16
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
5.
5.1.
2009/2010
Beroepscompetenties TI
Beroepscompetenties Embedded Systems
1. Competentie: Architectuurprincipes technische bedrijfsprocessen
Omschrijving:
Kunnen vaststellen in welke technische bedrijfsprocessen de objecten, opgezet, onderhouden en
gebruikt worden. Specificeren van de relaties tussen deze processen in termen van
informatiestromen, functionaliteit, interfaces (de sensoren en de actuatoren met bijbehorende
grootheden, bandbreedte, nauwkeurigheid en beschikbaarheid), de objecten en de technische
omgeving. Beheren van het model. Op basis van beslissingscriteria, knelpunten, beleidslijnen
uitgangspunten etc, kunnen formuleren van criteria voor de gewenste informatievoorziening.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kan het gegeven technisch bedrijfsmodel modelleren en specificeren in relaties, objecten,
processen, context en actoren.
(expert , niveau 3)
Kan de context en de criteria voor de informatievoorziening formuleren. Kan de deelprocessen, de
informatiestromen en de interfaces van het technisch bedrijfsproces beschrijven in termen van
functionaliteit, interfaces, grootheden, bandbreedte, beschikbaarheid en nauwkeurigheid. Kan
zelfstandig en verantwoord beslissingen nemen op basis van knelpunten, beleidslijnen
uitgangspunten,
(excellent , niveau 4)
Is in staat om onderbouwde beleidsuitspraken over het technisch bedrijfsproces te doen.
2. Competentie: Analysemethoden realtime-systemen
Omschrijving:
Toepassen van methoden en technieken t.b.v. de analyse van realtime-systemen
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Beheerst een. realtime-systeemanalyse methode (SDL, OMT/UML, YOURDON, SARTS, HATLEY &
PIRBHAI ), kan deze zelfstandig uitvoeren.
(expert , niveau 3)
Kent meerdere realtime-systeemanalyse methoden. Kan verantwoorden welke methoden of analyses
in aanmerking komen voor toepassing. Kan binnen de gestelde randvoorwaarden zelfstandig
verantwoorde keuze maken tussen de diverse realtime-systeemanalyse methoden.
(excellent , niveau 4)
Heeft kennis van meerdere methoden van realtime-systeemanalyse, kan deze kennis overdragen.
Kan de diverse realtime-systeemanalysemethoden evalueren t.a.v. de kosten, de baten, de risico's en
de kansen voor de bedrijfsvoering.
3. Competentie: Security management (VT03)
Omschrijving:
Weten welke beveiliging noodzakelijk is om de veiligheid van informatie te waarborgen t.a.v.
vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
17
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Kan onder begeleiding beveilingseisen voor een gegeven technische bedrijfsomgeving opstellen. Kent
de voor- en nadelen van de gebruikelijke beveiligingstechnieken (cryptografie, authorisatie- en
sleutelprocedures e.d.) en kan deze toepassen. Kent veel voorkomende (interne- en externe)
aanvallen op de beveiliging en calamiteiten en de gebruikelijke beschermingsmaatregelen.
Kan een beveiligingsplan opstellen en naleven binnen de eigen werksituatie.
(expert , niveau 3)
Heeft kennis over beveiligingsmodellen en houdt zich op de hoogte van recente publicaties op
beveilingsproblematiek. Kan de belangrijkste aspecten van de beveiling: doel (vertrouwelijkheid,
beschikbaarheid en continuïteit) , soort (fysiek, hard/software, organisatorisch) en dimensie
(preventief, schade-beperkend, corrigerend) beschrijven en vertalen naar de beveiligingseisen voor
de gegeven omgeving. Kan dit verder uitwerken naar een beveiligingsplan voor technische
bedrijfsomgeving met maatregelen en procedures voor alle betrokkenen.
(excellent , niveau 4)
Kan zelfstandig beveiligingseisen voor complexe omgevingen met interne en externe aanvallen en
andere calamiteiten, opstellen. Kan procedures uitdragen naar - en invoeren bij - alle betrokkenen.
Kan beveiligingseisen evalueren op kosten, baten, effecten en efficiëntie op de korte- en de lange
termijn.
4. Competentie: Procesverbetering (VT04)
Omschrijving:
Meten en analyseren van de kwaliteit en volwassenheid van de werkprocessen in de IT-organisatie.
Het vaststellen van ambitieniveaus van de processen in relatie tot de behoefte en volwassenheid van
de organisatie en het initiëren van verbeteringen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent het Capability Maturity Model (CMM) en Software Process Improvement (SPI). Kent het proces
en is in staat binnen de eigen omgeving dit te beheren. Is in staat onder begeleiding het proces te
verbeteren.
(expert , niveau 3)
Is in staat zelfstandig processen en de samenhang tussen processen te beheren en te verbeteren. Is
in staat het huidige en toekomstig niveau van de betrokken processen te plaatsen binnen het CMM.
(excellent , niveau 4)
Is in staat procesbeheer en verbetering aan te sturen en te evalueren. Kan het ambitieniveaus van de
processen in het kader van het CMM verbeteren.
5. Competentie: Architectuurprincipes t.a.v. applicaties (aangepast VT07)
Omschrijving:
Ondersteunen bij het onderzoeken van de beschikbare technische applicaties. Toetsen en zonodig
aanvullen van de eisen en wensen die worden gesteld t.a.v. de technische applicaties (technische
component gebaseerde applicaties).
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Is (mede)verantwoordelijk voor de architectuur van een beperkt domein of aandachtsgebied t.a.v. de
technische applicaties. Is in staat beschikbare applicaties en hun samenhang qua architectuur
methodisch te vergelijken binnen de gegeven randvoorwaarden. Kan moderne architectuur bij het
ontwerpen van applicaties en hun samenhang toepassen.
(expert , niveau 3)
Is verantwoordelijk voor de architectuur van meerdere domeinen en aandachtsgebieden t.a.v.
applicaties. Kan zelfstandig de randvoorwaarden, de functionele- en kwaliteitscriteria voor technische
applicaties en hun samenhang opstellen en uitvoeren. Kan meerdere architecturen voor het
ontwerpen van applicaties en hun samenhang toepassen en evalueren.
(excellent , niveau 4)
Kan aanvullende eisen (economische, financiële en politieke) en randvoorwaarden definieren t.a.v. de
architectuur van de applicaties en hun onderlinge samenhang.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
18
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
6. Competentie: Architectuurprincipes t.a.v. infrastructuur (aangepast VT08)
Omschrijving:
Inzicht hebben in de gewenste informatievoorziening, vaststellen beperkingen, randvoorwaarden en
uitgangspunten, beschrijving van de gewenste situatie. Definieren van de gewenste
informatievoorziening in termen van technische informatieprocessen, gegevens technische
infrastructuur, organisatie afspraken en de onderlinge samenhang. Aangeven van de gevolgen voor
de bestaande situatie. Analyseren en beschrijven van de functies die onderdelen van de technische
infrastructuur moeten vervullen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Is (mede)verantwoordelijk voor de architectuur van een beperkt domein of aandachtsgebied t.a.v. de
infrastructuur. Kan moderne architectuur bij het ontwerpen van een infrastructuur toepassen.
(expert , niveau 3)
Is verantwoordelijk voor meerdere domeinen en aandachtsgebieden t.a.v. de infrastructuur. Kan
zelfstandig de randvoorwaarden, de functionele- en kwaliteitscriteria voor een infrastructuur opstellen
en uitvoeren. Kan meerdere architecturen voor het ontwerpen van infrastructuren beoordelen,
toepassen en evalueren.
(excellent , niveau 4)
Kan aanvullende eisen (economische, financiële en politieke) en randvoorwaarden definieren t.a.v. de
architectuur van de infrastructuur.
7. Competentie: Methoden en technieken voor ontwikkeling van informatiesystemen (VT09)
Omschrijving:
Toepassen van methoden en technieken t.b.v. het ontwikkelen van systemen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent het waterval model (SDM en RT-SDM), V-model, prototyping, RAD, increments en iterations,
(ontwikkelmethoden geschikt voor componenttechnologie gebaseerd op standaarden zoals DCOM,
CORBA e.d.). Kan een gegeven moderne ontwikkelmethode toepassen.
(expert , niveau 3)
Kan een ontwikkelmethode kiezen en toepassen die het beste past bij de ontwikkeling van het
systeem.
(excellent , niveau 4)
Kan een ontwikkelmethode evalueren voor het ontwikkeltraject van toekomstige systemen.
8. Competentie: Methoden en technieken voor het plannen van systeemontwikkeltrajecten
(aangepast VT10)
Omschrijving:
Toepassen van methoden, technieken en hulpmiddelen voor het plannen en schatten van
informatiesystemen. Opstellen van normen, richtlijnen en procedures voor het ontwikkelen van deze
systemen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent methoden voor projectmanagement, software productiviteit, kostprijsberekening,
schattingsmethoden zoals FPA, OFA, COCOMO(2000), kent de voor- en nadelen vanuit planningsen schattingsproblematiek van het watervalmodel, de component gebaseerde ontwikkeling,
prototyping, workbreakdown, kan Gantt en Pert charts opstellen, bepaalt de structuur van het
projectteam, maakt gebruik van softwaremetrieken en kwaliteitsindicatoren.
Kan een gegeven methodiek voor het plannen van het ontwikkeltraject toepassen.
(expert , niveau 3)
Kan een methodiek voor het plannen van het ontwikkeltraject kiezen en toepassen.
(excellent , niveau 4)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
19
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Kan een methodiek voor het plannen van het ontwikkeltraject kiezen en toepassen en de keuze
evalueren.
9. Competentie: Softwaresysteem eisen specificeren. (VT12)
Omschrijving:
De specificaties van een opdrachtgever vertalen naar duidelijke, eenduidige, complete en meetbare
softwaresysteem eisen uitgesplitst naar functionele- en niet functionele eisen. Specificeren van de
invoer, opslag, werking, uitvoer en presentatie. Onderhouden van de specificaties. Vanuit de
specificaties het opstellen van het systeem testplan.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Is in staat de specificaties van de opdrachtgever te vertalen naar softwaresysteem eisen waarbij
gebruik gemaakt wordt van een standaard model voor het systeemeisen document. De eisen dien
opgesplitst te zijn in functionele- en niet functionele eisen. De systeem eisen dienen duidelijk,
eenduidig, compleet en meetbaar te zijn. Is bekend met software kwaliteiten en gebruikt deze bij het
definiëren van de eisen. Moet in staat zijn vanuit het de softwaresysteem eisen een systeem testplan
te stellen.
(expert , niveau 3)
Is in staat bij het formuleren van de softwaresysteem eisen gebruik te maken van een formele
specificatie taal en kan de eisen valideren.
(excellent , niveau 4)
Kan meedenken met de opdrachtgever bij het vaststellen van de gebruikerseisen en daaruit het
formuleren en evalueren van de systeemeisen.
10. Competentie: Software systeem analyseren en ontwerpen (VT11 en VT13)
Omschrijving:
Vanuit de softwaresysteem eisen het te realiseren realtime en/of embedded software systeem volgens
een moderne ontwikkel methodiek analyseren en ontwerpen met een zodanige gedetailleerdheid dat
het geschikt is voor de implementatie en het onderhoud van het systeem. Specificeren van de invoer
en ontwerpen van opslag, werking, uitvoer en presentatie van bouwstenen en modules. Onderhouden
van de specificaties.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent SA/SD (Yourdon), Jackson structured design, Object georiënteerd ontwerpen, ERD, Oracle
methode.
Is in staat om volgens een gegeven moderne ontwikkelmethodiek om vanuit de softwaresysteem
eisen het te realiseren softwaresysteem te analyseren en te ontwerpen waarbij het ontwerp zodanig
gedetailleerd is gedocumenteerd dat het geschikt is voor implementatie en gebruikt kan worden voor
het onderhoud van het systeem.
(expert , niveau 3)
Kan een ontwerpmethodiek kiezen die het meeste past bij de ontwikkeling van het systeem en kan
volgens die methodiek het systeem analyseren en ontwerpen. Kan het uiteindelijke ontwerp valideren.
(excellent , niveau 4)
Kan een ontwerp methodiek kiezen en deze keuze evalueren voor het ontwikkeltraject van het te
realiseren systeem. Kan het systeem volgens de gekozen ontwikkel methodiek analyseren en
ontwerpen. Kan het ontwerp valideren en de gemaakte keuzes in het ontwerp evalueren naar het
implementatie traject.
11. Competentie: Software systeem implementeren. (VT14 en VT15)
Omschrijving:
Het ontwerp van een softwaresysteem programmeren en implementeren tot een werkend systeem.
Tijdens de implementatie worden de modulen gestructureerd getest. De implementatie goed
documenteren.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
20
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent moderne objectgeoriënteerde programmeertalen, gestructureerd programmeren, abstracte
datatypen, validatie en verificatie technieken.
Het ontwerp van een softwaresysteem programmeren en implementeren tot een werkend systeem.
Tijdens de implementatie worden de modulen gestructureerd getest (in het bijzonder het testen van
realtime en/of embedded systemen m.b.v. duurproeven en simulaties, het maken van testopstellingen
en het gebruik van online-incircuit emulators). Kent de beperkingen van diverse test- en
verificatiemethoden (functioneel/structureeltesten zoals white/blackboxtesten, duurtesten,
simulatietesten en verificatietechnieken zoals het werken met asserties of pre/postcondities). Kan de
implementatie goed documenteren.
(expert , niveau 3)
Kan bij een gegeven software of hardware ontwerp de benodigde hardware of software configuratie
bepalen en kan de meest geschikte programmeertalen kiezen voor het programmeren van het
ontwerp. Kan het ontwerp programmeren en implementeren in de gekozen configuratie. Geeft aan
welke keuzes er gemaakt zijn en weet deze te verantwoorden.
Heeft bij de implementatie rekening gehouden met de software kwaliteiten zoals bijvoorbeeld
correctheid, robuustheid, inzichtelijkheid, modulariteit, herbruikbaarheid. Heeft de modulen
systematisch getest. Heeft de implementatie goed gedocumenteerd.
(excellent , niveau 4)
Kan bij een gegeven software ontwerp de benodigde hardware configuratie bepalen en kan de meest
geschikte programmeertalen kiezen voor het programmeren van het ontwerp. Kan deze keuzes
evalueren en de gevolgen aangeven voor de implementatie. Kan het ontwerp programmeren en
implementeren in de gekozen hardware configuratie en met behulp van de gekozen talen. Geeft aan
welke keuzes er gemaakt zijn en weet deze te evalueren ten aanzien van de software kwaliteiten.
Heeft de modulen systematisch getest. Kan van de implementatie metrieken bepalen ten aanzien van
de software kwaliteiten om deze meer objectief te kunnen beschrijven en toekomstige projecten beter
te kunnen plannen en schatten..
12. Competentie: Gegevensmodellering. (VT16)
Omschrijving:
Inzicht hebben in de databasesystemen, de gegevensmodellen, beslissingscriteria,
informatievoorziening en oplossingsalternatieven. Kunnen toepassen van deze inzichten voor de
keuze, opzet, inrichting en beheer van databasesystemen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent ERD, het relationeel model, DDL, DML, SQL, stored procedures, distributed databases, ODBC,
XML. Kan van een gegeven informatiebehoefte een gegevensmodel opstellen. Kan het
gegevensmodel omzetten in een database model, de database implementeren. Kan een applicatie
programmeren waarmee de database wordt benaderd.
(expert , niveau 3)
Kan van een complex gegeven informatiebehoefte een gegevensmodel opstellen. Kan het
gegevensmodel omzetten in een database model. Kan een doelgerichte keuze doen welke database
te gebruiken, de database implementeren en beheren. Kan voor een multi-user omgeving de
authenticatie en authorisatie implementeren. Kan procedures opstellen en uitvoeren voor de backup
en recovery van de database. Kan applicaties programmeren in verschillende talen en met
verschillende protocollen waarmee de database wordt benaderd.
(excellent , niveau 4)
Kan van een zeer complex gegeven informatiebehoefte een gegevensmodel opstellen. Kan het
gegevensmodel omzetten in een database model. Kan een doelgerichte keuze doen welke databases
te gebruiken, deze keuze onderbouwen ten aanzien van gebruikersvriendelijkheid en performance.
De gedistribueerde databases implementeren en beheren. Kan voor de multi-user omgeving de
authenticatie en authorisatie implementeren. Kan procedures opstellen en uitvoeren voor de backup
en recovery van de databases. Kan applicaties programmeren in verschillende talen en met
verschillende protocollen waarmee de database wordt benaderd.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
21
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
13. Competentie: Online Transaction (OLTP) modellering.
Omschrijving: OLTP (online transaction processing) zijn programma's die transaction ge-orienteerde
applicaties faciliteren en managen. Dit zijn handelingen waarbij gegevens real-time opgeslagen en
opvraagd worden. Naast de eenvoudige dataloggers en meetsystemen wordt OLTP toegepast in het
bank- en het verzekeringswezen, bij luchtvaartbegeleiding en walradersystemen, bij
boekingsystemen voor vliegtuigen en hotels, bij voorraad- en distrubutiesystemen OLTP maakt
steeds meer gebruik van netwerken en er kunnen meerdere ondernemingen bij betrokken zijn,
daarom gebruiken moderne OLTP-systemen client/server architectuur en software die het mogelijk
maakt transacties op verschillende competerplatforms uit te voeren.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
(expert , niveau 3)
(excellent , niveau 4)
14. Competentie: ontwikkeling bedrijfsrapportages.
Omschrijving:
Ontwikkelen van bedrijfsrapportages op basis van de aanwezige gegevens in de databases.
Voor het opstellen, controleren en rapporteren van en over bedrijfsrapportages bestaan standaarden.
Hierbij gaat het vooral om het gebruik van standaarden voor de inhoud (content), de grammatica
(syntax), de vormgeving (ergonomie) en de betekenis (semantiek) binnen de rapportage zodat
dezelfde labels (tags) gebruikt worden om vergelijkbare informatie te benoemen, de
informatieuitwisseling tussen systemen en personen, de vergelijkbaarheid en het gebruiksgemak te
garanderen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent de standaarden Electronic Data Interchange EDI, HTML, SGML, PDF, XML en i.h.b. XBRL
(eXtensible Business Reporting Language, een open op XML gebaseerde standaard voor het
rapporteren over bedrijfsinformatie) hun toepassingen, hun voor- en nadelen. Beheerst technieken
zoals het gebruik van reguliere expressies en een scriptingtaal (zoals Perl, Python e.d.). Kent de
gebruikelijke bedrijfsrapportages, (doel, bronnen, inhoud, doelgroep en opmaak, zoals financiële- en
sociale jaarverslagen, managementverslagen, administratieve formulieren zoals facturen, opdrachten,
verzendbonnen e.d.). Is in staat een gegeven standaard te gebruiken bij het maken/opstellen van de
bedrijfsrapportage van het informatiesysteem.
(expert , niveau 3)
Is in staat een standaard te kiezen waarbij rekening gehouden met de raakvlakken, het doel, de
inhoud, de syntax, de semantiek en de vormgeving van de bedrijfsrapportage van het
informatiesysteem.
(excellent , niveau 4)
Is in staat bij het opstellen van bedrijfsrapportages van het informatiesysteem via een onbetrouwbaar
kanaal rekening te houden met de problematiek betreffende communicatie rondom de
betrouwbaarheid van de informatie en integriteit van de andere partij.
15. Competentie: wettelijke regels hanteren.
Omschrijving:
Vertalen van wettelijke regels ten aanzien van gegevensverwerking (o.a. persoonsgegegevens) in een
passend ontwerp en implementatie ervan.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Houdt rekening met de wettelijke bepalingen en Europese richtlijnen m.b.t persoonsregistratie en
intellectueel eigendom (Wet op Persoonsregistratie, auteurswet, octrooiwet, merken en modellen,
databankwet) binnen het ontwerp en het implementeren.
(expert , niveau 3)
Is in staat voor een gegeven situatie de relevante wettelijke regels te bepalen.
(excellent , niveau 4)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
22
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Is in staat binnen de eigen beroepspraktijk en de raakvlakken de relevante wettelijke regels te kennen,
te interpreteren en te beoordelen op consequenties.
16. Competentie: embedded systemengineering
Omschrijving:
De `embedded system engineer' is verantwoordelijk voor de totstandkoming van applicaties en het
testen, vastleggen en aanpassen daarvan. Deze applicaties zijn vooral bedoeld voor massaproducten
zoals consumentenelectronica, medische apparatuur en telecommunicatiesystemen. Deze applicaties
kenmerken zich door het realtime gedrag en de specifieke eisen die door massaproductie gesteld
worden zoals de beperkingen van aan het geheugenbereik, de rekensnelheid en de complexiteit.
Daarom wordt embedded software in meer geoptimaliseerd voor efficiëntie dan overeenkomstige
projecten voor kantoorautomatisering. Daarnaast stellen de productaansprakelijkheid en de risico's
van massaproductie hoge eisen aan de correctheid, bedrijfszekerheid, en ergonomie. Bovendien moet
een `embedded system engineer' in staat zijn de concepten, de functionaliteit van de embedded
software en het toepassingsgebied (zoals consumentenelectronica, medische apparatuur en
telecommunicatiesystemen) te vertalen in realtimeprogrammatuur. Dit vraagt om kennis van de
concepten en de functionaliteit van de betrokken technische processen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Is in staat aan de hand van een architectonisch ontwerp met moderne en gangbare computertalen en
hulpmiddelen realtime applicatieprogrammatuur te ontwerpen, te maken en te testen. Is in staat het
ontwerp geschikt te maken voor de specifieke eisen die door de massaproductie, het realtimegedrag
en de aansprakelijksheidsproblematiek worden gesteld. Is in staat de externe en interne kwaliteit van
het ontwerp te bewaken en te verbeteren met behulp van formele- en niet-formele verificatie en
validatiemethoden. Is in staat de moderne realtime gebaseerde ontwikkelhulpmiddelen en methoden
te beschrijven, te kiezen en te gebruiken;
(expert , niveau 3)
Kan aan de hand van functionele specificaties met (eventueel met component- en objectgeoriënteerde
gebaseerde) analyse met bijbehorende technieken en hulpmiddelen toepassen voor het maken van
een architectonisch ontwerp (componenten / classes / datastructuren / algoritmen). Is in staat een
ontwikkelproject voor embedded programmatuur te plannen en te calculeren. Kan embedded
software-ontwikkelingsprojecten leiden en bewaken. Beheerst plannings-, schattings- en
evaluatiemethoden (zoals COCOMO, FPU, PERT, productiviteit- en kwaliteitsmetrieken) en
ontwerptechnieken om aan de hoge eisen betreffende bedrijfszekerheid, correctheid, efficiëntie,
ergonomie en veiligheid te voldoen;
(excellent , niveau 4)
Is in staat realtime embedded applicaties te definieren, te specificeren, te ontwerpen en te testen voor
een nieuwe generatie producten. Is in staat omvangrijke en/of multidisciplinaire embedded softwareontwikkelprojecten te leiden, te bewaken en te evalueren. Kan organisatorische, personele en
financiële consequenties van toekomstige embedded software ontwikkelingen in kaart brengen.
17. Competentie: Automatiseringsdeskundigheid
Omschrijving:
De `automatiseringsdeskundige' is verantwoordelijk voor de totstandkoming van maatwerkapplicaties.
Deze maatwerkapplicaties zijn vaak complexe realtime-applicaties voor multidisciplinaire technische
bedrijfsprocessen, bijvoorbeeld voor productieprocessen, laboratoriumautomatisering, productie- en
distributielogistiek. Deze realtime-applicaties kenmerken zich door een hoge mate van koppeling en
interfacing aan de technische bedrijfsprocessen en aan bestaande software. Evenals bij embedded
software ware stelt de aansprakelijkheidsproblematiek, het realtime gedrag en het vaak hoge
afbreukrisico extra hoge eisen aan de correctheid, efficiëntie en de bedrijfszekerheid. Een
`automatiseringsdeskundige' moet in staat zijn de concepten en de functionaliteit van het technische
toepassingsgebied te vertalen in realtime programmatuur. Dit vraagt om kennis van de concepten en
de functionaliteit van de betrokken technische processen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
23
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Is in staat aan de hand van een architectonisch ontwerp met moderne en gangbare computertalen en
hulpmiddelen realtime applicatieprogrammatuur te ontwerpen, te maken en te testen. Is in staat het
ontwerp geschikt te maken voor de specifieke eisen die door de bedrijfszekerheids-, veiligheids-,
onderhoudbaarheids- en de koppelbaarheidseisen worden gesteld. Is in staat de externe en interne
kwaliteit van het ontwerp te bewaken en te verbeteren met behulp van formele- en niet-formele
verificatie en validatiemethoden. Is in staat de moderne realtime gebaseerde ontwikkelhulpmiddelen
en methoden te beschrijven, te kiezen en te gebruiken;
(expert , niveau 3)
Kan aan de hand van functionele specificaties met (eventueel met component- en objectgeoriënteerde
gebaseerde) analyse met bijbehorende technieken en hulpmiddelen toepassen voor het maken van
een architectonisch ontwerp (componenten / classes / datastructuren / algoritmen). Is in staat een
ontwikkelproject voor maatwerkprogrammatuur te plannen en te calculeren. Kan maatwerksoftwareontwikkelingsprojecten leiden en bewaken . Beheerst plannings-, schattings- en evaluatiemethoden
(zoals COCOMO, FPU, PERT, productiviteits- en kwaliteitsmetrieken) en ontwerptechnieken om aan
de hoge eisen betreffende bedrijfszekerheid, correctheid en veiligheid te voldoen;
(excellent , niveau 4)
Is in staat realtime maatwerk applicaties te definieren, te specificeren, te ontwerpen en te testen. Is in
staat omvangrijke en multidisciplinaire automatiseringsprojecten te leiden, te bewaken en te
evalueren. Kan organisatorische, personele en financiële consequenties van toekomstige
automatiseringsontwikkelingen in kaart brengen.
18. Competentie: Methoden en technieken voor het testen van informatiesystemen.
Omschrijving:
Toepassen van methoden en technieken voor het testen van applicaties. Vaststellen van de
uitgangspunten van testen, testprocedures, testgebieden, testomgeving en de te gebruiken
testmethoden , testtechnieken en testhulpmiddelen. Testgegevens specificeren, de benodigde
startsituatie en uitvoeringsverwachtingen per test vaststellen.
Toetsen van het informatiesysteem aan de specificaties. Samenstellen en beheren van de
testgevallen en testbestanden. Controleren, analyseren en documenteren van de testresultaten.
Opstellen van programmatuuraanpassingen. Toetsen van het functioneren van het informatiesysteem
aan de specificatie van gebruikers, beheerders en exploitatiemedewerkers. Toetsen op bruikbaarheid.
Samenstellen en beheren van testgevallen en controleren, analyseren en documenteren van de test.
De testengineer heeft de verantwoording voor de kwaliteit van het product. Dit betekent dat de
testengineer al in een vroeg stadium van de levenscyclus betrokken wordt bij het beoordelen en
evalueren van het ontwerp. De testengineer is verantwoordelijk de voorbereiding, uitvoering en
evaluatie van de integratie-, systeem-, prestatie- en duurtesten. Bovendien is de testengineer
medeverantwoordelijk voor de productdocumentatie. De testengineer analyseert en evalueert de
bestaande testmethoden en stelt de testplannen, de procesverbalen en de kwaliteitsdocumenten op.
Daarnaast zal de testengineer reviews en inspecties van softwarecomponenten moeten faciliteren.
Een testengineer moet niet alleen in staat zijn zelfstandig te functioneren maar moet ook kunnen
functioneren in een multidisciplinair team. Hij moet beschikken over een systematisch instelling, een
analytisch inzicht en een sterk ontwikkeld probleemoplossend vermogen. Daarnaast moet de
testengineer inzicht hebben in moderne kwaliteitstandaarden en testmethoden. De testengineer moet
vaardig zijn met testhulpmiddelen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kan een systeem testplan opstellen voor het testen van de functionaliteit van een software systeem,
uitgaande van de software specificaties. Kan het systeem testplan uitvoeren.
Is in staat aan de hand van een gegeven testplan met moderne en gangbare testhulpmiddelen en
methoden testen uit te voeren binnen de gestelde tijdslimiet, het financieële budget, de functionele
specificatie en de kwaliteitscriteria. Registreert de uitgevoerde testen, resultaten, fouten,
verbeteringen en tijdstippen in een logboeksysteem. Geeft regelmatig tussentijdse statusrapporten
over de testvorderingen. Geeft eindrapportage over de testresultaten.
(expert , niveau 3)
Is in staat zelfstandig een testplan op te stellen aan de hand van de functionele specificaties en de
gestelde kwaliteitscriteria. Is in staat een gegeven testplan te beoordelen en te evalueren op
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
24
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
volledigheid en consistentie en daardoor het product en het testplan (de dekkingsgraad, de
foutdetectiekans en de foutanalyse) te verbeteren. Stelt adequate eindrapportage op van de
uitgevoerde integratie-, systeem-, prestatie- en duurtesten.
(excellent , niveau 4)
Is in staat testplannen en terugkoppelgegevens te evalueren en daarmee toekomstige testplannen en
producten te verbeteren. Stelt in samenwerking met het ontwikkelteam en opdrachtgevers de
integratie-, duur- en systeemtestplannen op. Geeft leiding aan een testteam, kent testwerkzaamheden
toe aan teammedewerkers. Bewaakt de tijdslimieten en de financiëele budgetten. Is in staat uit de
terugkoppelrapportage en de testwerkzaamheden kentallen, indicatoren en metrieken te genereren
om schattings- en planningstechnieken te evalueren en te verbeteren. Is verantwoordelijk voor het risk
management, het kwaliteitsbeleid (ISO certificering) en is in staat CMM assesments te organiseren en
te begeleiden.
Kan een systeem testplan opstellen voor het testen van de functionaliteit, performance,
betrouwbaarheid, beschikbaarheid en onderhoudbaarheid van een gedistribueerd softwaresysteem,
uitgaande van de software specificaties. Kan het systeem testplan uitvoeren en uit de resultaten
kengetallen bepalen t.a.v. de functionaliteit, betrouwbaarheid, beschikbaarheid en
onderhoudbaarheid. Kan deze resultaten terugkoppelen naar het ontwerp en of de software
specificaties.
19. Competentie: Statistische analyse. (VT21)
Omschrijving:
Analyses maken o.a. op het terrein van kosten en baten, interpreteren en op inzichtelijke wijze
presenteren. Operationele technieken op de juiste wijze inzetten.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Beheerst elementaire operationele technieken zoals statistiek, lineair programmeren en
netwerkanalyse (PERT). Voert onder begeleiding statistische analyses uit en kan deze interpreteren.
(expert , niveau 3)
Beheerst operationele analysemethoden zoals wachttijdtheorie, voorraadbeheer en
bedrijfszekerheidanalyse (fout en risico-analyse). Kan een verantwoorde keuze maken tussen deze
methoden. Is kritisch in het toepassen van deze methoden en het interpreteren van de resultaten.
Kan correcte modellen opstellen.
(excellent , niveau 4)
Kan complexe modellen uit de beroepspraktijk definieren, verifiëren en valideren.
20. Competentie: Kwaliteitsstandaards. (VT22)
Omschrijving:
Kwaliteitsstandaards op de juiste wijze en in de daartoe geëigende situaties toepassen. Een afweging
kunnen maken uit de beschikbare standaards voor wat betreft de optimale match tussen organisatie
en hulpmiddel.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent de standaarden zoals ISO9000/1/2/3, CMM, externe kwaliteitsattributen van het software
product (bruikbaarheid, efficiëntie, correctheid, robuustheid, .e.d ), interne kwaliteitsattributen
software en kwaliteitscriteria van ontwikkelproces, validatie en verificatie methoden, reviews,
metrieken, standaarden, tools, ESA SWE standaard.
Reviewt individuele systeemonderdelen, maakt gebruik van een gedefinieerde standaard.
(expert , niveau 3)
Beoordeelt systeemonderdelen in hun samenhang. Bepaalt welke review methode toegepast moet
worden in een specifieke situatie.
(excellent , niveau 4)
Stelt kwaliteitsstandaards t.a.v. de systeemontwikkeling/exploitaitie op en borgt ze.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
25
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
21. Competentie: Kwaliteitscontrole. (VT23)
Omschrijving:
Over toepassingen heen beoordelen of de juiste procedures, richtlijnen en werkwijzen zijn ingezet.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Voert onder begeleiding een kwaliteitscontrole uit, maakt gebruik van standaarden en richtlijnen. Kent
standaard kwaliteitssystemen. Kent standaard kwaliteitscontrole (verifcatie en validatie) technieken die
gebruikelijk zijn binnen de informatica (inspecties, reviews en audits)
(expert , niveau 3)
Voert zelfstandig een kwaliteitscontrole uit om te bepalen of de juiste richtlijnen en procedures zijn
toegepast
(excellent , niveau 4)
Voert een kwaliteitscontrole uit in een complexe omgeving of met een groot afbreukrisico
22. Competentie: Uitrol systemen. (VT24)
Omschrijving:
Weten welke zaken spelen bij het implementeren van een systeem op een groot aantal locaties. In
staat zijn om hiervoor een plan op te stellen en te beoordelen en de uitrol over een groot aantal
locaties te managen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent de problemen met van de training, acceptatie van gebruikers, met het converteren van oude
applicaties en oude gegevens naar het nieuwe systeem. Maakt eventueel gebruik van methoden om
de continuïteit van de bedrijfsprocessen te garanderen (terugvalvoorziening en schaduwdraaien).
Voert onder begeleiding en planmatig een implementatie binnen één hardware platform uit voor een
locatie. Kan introductiecursussen voor gebruikers geven.
(expert , niveau 3)
Stelt zelfstandig een implementatieplan op voor één type hardware platform en meerdere locaties.
Organiseert introductiecursussen voor de gebruikers.
(excellent , niveau 4)
Stelt zelfstandig een implementatieplan op voor meerder typen hardware platforms over een groot
aantal locaties.
23. Competentie: Methoden en technieken voor de tactische aspecten van systeembeheer.
(VT25)
Omschrijving:
Methoden en technieken inzetten die invulling geven aan de tactische aspecten die binnen
systeembeheer een rol spelen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent de moderne beheersmethoden zoals ITIL. Is in staat onder begeleiding tot het tactisch
systeembeheer . Is bekend met moderne tactische beheersmethoden waaronder calamiteitenbeheer,
capaciteitsbeheer en beschikbaarheidsbeheer,
(expert , niveau 3)
Voert zelfstandig het tactisch systeembeheer uit. Is in staat het calamiteitenbeheer, het
capaciteitsbeheer en het beschikbaarheidsbeheer financieel en in dienstbaarheid te beschrijven, te
plannen, te optimaliseren en te beheersen. Kan een SLA (voor het onderhoud en beheer) opstellen.
(excellent , niveau 4)
Is in staat de organisatie, de faciliteiten, de planning en de besturing, de beschikbaarheid en de
kwaliteit van de dienstbaarheid van het tactisch systeembeheer te optimaliseren en te evalueren;
24. Competentie: Methoden en technieken voor de operationele aspecten van systeembeheer.
(VT26)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
26
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Omschrijving:
Methoden en technieken inzetten die invulling geven aan de operationele aspecten die binnen
systeembeheer een rol spelen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent moderne methoden van het beheer zoals ITIL en het configuratiebeheer (CVS) en kan deze
toepassen in de beheerspraktijk. Voert onder begeleiding taken uit zoals helpdesk,
configuratiebeheer, probleembeheer, wijzigingsbeheer en programmatuurbeheer (zoals het regelmatig
maken van backup's, het wijzigingsbeheer en het installeren van softwarepaketten en
operatingsystemen )
(expert , niveau 3)
Voert onder zelfstandig taken uit zoals de helpdesk, het configuratiebeheer, het probleembeheer, het
wijzigingsbeheer en het programmatuurbeheer Is in staat tot het onderhouden en bewaken van het
operationele systeembeheer;
(excellent , niveau 4)
Is in staat de procedures en technieken van de helpdesk, het configuratiebeheer, het probleembeheer,
het wijzigingsbeheer en het programmatuurbeheer te evalueren en te optimaliseren.
25. Competentie: Hardware. (VT27)
Omschrijving:
Basisbegrip hebben van hardwaresystemen en de manier waarop zij zijn gebouwd. Inzicht hebben in
de werking van de gebruikte technologie i.h.b. de hardware interfacing. Kent de
standaardcomputercomponenten zoals controllers of adapters, disks en tapes en kan hun toepassing
op waarde inschatten.Daarnaast in staat zijn om specificaties overeen te laten komen met wensen
van klanten.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Heeft kennis van de hardwarecomponenten, kan onder begeleiding problemen in de hardware
detecteren en oplossen. Beheerst computertechnologie zoals single-board computing,
interruptafhandeling, threading (synchronisatie en semaphoren), parallelle en seriële verwerking, het
gebruik van PROM-programmers, incircuit-emulators.
Beheerst de standaardinterfacingtechnieken zoals actuatoren, sensoren, peripherals, en de
betrokken natuurkundige grootheden, bemonster- en filtertechnieken (ADC/DAC, frequentie,
amplitude, signaalopbouw, spectrum, harmonische, bandbreedte, Shannoncriterium,
signaalreconstructie).
(expert , niveau 3)
Kan de software voor een gegeven hardwareconfiguratie (interfaces en platform) en funcionaliteit
ontwerpen, implementeren en testen.
(excellent , niveau 4)
Overziet de hardwarestructuur als geheel. Kan gefundeerde strategische (financiële, economische,
continuïteit) adviezen geven over de interfacing, hardware en platformen.
26. Competentie: Beheer infrastructuur en netwerk. (VT28)
Omschrijving:
Kunnen toepassen van theorieën over het exploiteren van ICT-infrastructuren, inclusief hun
samenhang. Daarbij in staat zijn om de opzet en implementatie van het beheer van de infrastructuur
te managen.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Heeft kennis van de componenten in de infrastructuur (netwerken, servers, routers, bekabeling
draadloze communicatietechnologie zoals Bluetooth, GPRS en UMTS) , kan onder begeleiding
problemen in de infrastructuur detecteren en oplossen.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
27
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
(expert , niveau 3)
Detecteert en lost zelfstandig infrastructurele problemen op. Kan verantwoord beslissingen maken
over vervanging of aanschaf van de infrastructuur. Houdt nieuwe infrastructurele ontwikkelingen bij.
(excellent , niveau 4)
Overziet de infrastructuur als geheel. Kan gefundeerde strategische (financiële, economisch,
continuïteit) adviezen geven over de infrastructuur.
27. Competentie: Installatie componenten technische infrastructuur. (VT28)
Omschrijving:
Fysiek kunnen installeren, vervangen, testen en in gebruik stellen van componenten van de
technische infrastructuur.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Installeert onder begeleiding technische componenten in de infrastructuur
(expert , niveau 3)
Installeer zelfstandig technische componenten in de infrastructuur. Beoordeelt installatieplannen en
adviseert hierover. Kan installatieplannen opstellen voor een eenvoudige infrastructuur.
(excellent , niveau 4)
Stelt installatieplannen op voor een complexe infrastructuur
28. Competentie: Analyse van proces requirements.
Omschrijving:
Analyseren van de technische bedrijfsprocessen. In staat zijn de bijdrage en de waarde van ITmiddelen voor de business vast te stellen en de consequenties te vertalen naar projecten, diensten
en IT-specificaties.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Analyseert bestaande bedrijfsprocessen en vertaal wijzigingen naar bestaande systemen, diensten en
procedures.
(expert , niveau 3)
Analyseert nieuwe bedrijfsprocessen en vertaalt deze naar bestaande systemen, diensten en
procedures.
(excellent , niveau 4)
Analyseert nieuwe bedrijfsprocessen en vertaalt deze naar nieuwe systemen, diensten en procedures.
29. Competentie: Vendor marktanalyse. (BUS04)
Omschrijving:
Inzicht hebben in en het volgen van de ontwikkelingen in de markt van leveranciers en deze kunnen
interpreteren in relatie tot de behoefte van de organisatie.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Heeft kennis over de markt. Ziet mogelijkheden van ontwikkelingen in de markt voor de afdeling of
organisatie.
(expert , niveau 3)
Vertaalt de mogelijkheden van ontwikkelingen in de markt naar nieuw beleid voor de afdeling.
(excellent , niveau 4)
Vertaalt de mogelijkheden van ontwikkelingen naar een nieuw beleid voor de organisatie.
30. Competentie: Leveranciers selectie. (BUS05)
Omschrijving:
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
28
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Opstellen en uitzetten van RFI's (request for information) en RFP's (request for proposal) bij
leveranciers, het beoordelen van offertes en het selecteren van partijen die voorzien in de behoefte
van de IT-organisatie
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Beoordeelt offertes en selecteert leveranciers binnen de vastgestelde kaders en shortlists
(expert , niveau 3)
Stelt eisen aan leveranciers en stelt RFI's en RFO's op binnen de vastgestelde kaders en shortlists
(voordrachten). Breidt de shortlists uit en beslist over de leverancierselectie.
(excellent , niveau 4)
Stelt de kaders voor de leveranciersselectie vast.
31. Competentie: Contracten opstellen en beheren. (BUS06)
Omschrijving:
Opstellen en beheren en monitoren van contracten met leveranciers.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kent de standaardcontracten en leverantievoorwaarden binnen de branche en het bedrijf. Kan een
niet-bedrijfskritisch contract opstellen en beheren.
(expert , niveau 3)
Kan een bedrijfskritisch contract opstellen en beheren.
(excellent , niveau 4)
Heeft de eindverantwoordelijkheid voor een bedrijfskritisch contract.
32. Competentie: Aansturen Leveranciers. (BUS07)
Omschrijving:
Aansturen leveranciers conform contracten en de afgesproken prestaties.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Bewaakt afspraken met leveranciers conform het contract en stuurt bij binnen de kaders van het
contract.
(expert , niveau 3)
Onderhandelt met bestaande leveranciers over leveringen.
(excellent , niveau 4)
Is eindverantwoordelijk voor de aansturing van contractpartijen
33. Competentie: Kunstmatige Intelligentie
Omschrijving:
Kunstmatige Intelligentie houdt zich bezig met toepassingen van gedragswetenschappelijke kennis.
Voor het ontwerpen van dergelijke toepassingen zijn de volgende kennisgebieden noodzakelijk:
Programmeervaardigheden en basiskennis van databases, neurale netwerken, beslissingstabellen,
het formuleren van scherpe logische uitspraken of juist vage uitspraken , zoals uitspraken die
gebaseerd zijn op een bepaalde mate van onzekerheid en waarschijnlijkheid (Bayes en Fuzzy Logic).
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kunnen definiëren wat kunstmatige intelligentie is. Het beschrijven van toepasselijke
zoekstrategieën, kennisrepresentatie- en inferentiemethodes. Het benoemen en beschrijven van de
componenten van KI-systemen en hun functie. Het aangeven in welke ontwikkelomgevingen KIsystemen gemaakt kunnen worden en de voorwaarden voor het toepassen van KI-systemen globaal
kunnen beschrijven;
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
29
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
(expert , niveau 3)
Beschrijven hoe een KI-systeem kan worden onwikkeld. Het instrueren met regels van een
eenvoudige autonoom systeem – bijvoorbeeld een robot - die op de een of andere manier zelfstandig
kan navigeren, sensorinformatie kan verwerken en eenvoudige taken kan uitvoeren.
(excellent , niveau 4)
Het ontwikkelen van systemen die intelligent gedrag vertonen en die zelf hun kennis kunnen
vergaren, het ontwikkelen van lerende systemen.
34. Competentie: Mens-machine-interactie ontwerpen
Omschrijving:
De mens-machine-interactie ontwerper houdt zich bezig met het ontwerpen van interactieve systemen
en gebruikersinterfaces zodanig dat de gebruikers hun wensen kunnen realiseren. Voorbeelden: van
eenvoudige toepassingen zoals een bijzonder toetsenbord voor gehandicapten of een koffieautomaat
tot complexe bedieningsposities in een verkeerstoren. Voor het ontwerpen van dergelijke interactieve
gebruikersinterfaces zijn programmeervaardigheden, kennis van relevante psychologische en
ergonomische onderzoeksresultaten, kennis en vaardigheid in het opstellen en valideren van
toestandsdiagrammen en reguliere expressies noodzakelijk.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Kennis van elementaire natuurkundige principes van gangbare interfaces en peripherals waarbij
menselijke gebruikers bij betrokken zijn. Kennis hebben - en het naleven – van voorschriften en
regels betreffende het ontwerp en gebruik van gebruikersinterfaces. Het interpreteren van de
resultaten en richtlijnen uit het psychologisch en ergonomisch onderzoek voor het gebruik en ontwerp
van kleur, opbouw van menu's, indeling van schermen;
(expert , niveau 3)
Kennis en vaardigheid hebben in toestandsdiagrammen, reguliere expressies, grafische- en
systeemsoftware om zelf interface aanpassingen te kunnen maken. Het het analyseren van de
aspecten bij interactie tussen gebruiker en de gebruikersinterface, het bepalen van een
gebruikersprofiel, het opstellen van een specificatie, het ontwerpen, het implementeren en testen van
een real-time gebruikersinterface;
(excellent , niveau 4)
Het opstellen van het eisenpakket en een functionele specificatie van een complexe real-time
gebruikersinterface, bijvoorbeeld een transactionele applicatie geschikt voor meerdere gebruikers. Het
evalueren van een complexe real-time gebruikersinterface met een tijdkritisch karakter.
35. Competentie: Computer Vision
Omschrijving:
Computer Vision, het ontwerpen van beeldinformatie systeem. Voorbeeld: een 3D grafische
weergave van de werkelijkheid (zoals de Cave) voor simulatie en trainingen. Voor het ontwerpen van
dergelijke systemen zijn programmeervaardigheden en een basiskennis van signaalverwerking,
meetkundige projecties, grafische algoritmen, kleurensystemen zoals RGB CMYB,
renderingstechnieken en compressietechnieken noodzakelijk.
Criteria:
(basis , niveau 1,2)
Het toepassen en verklaren van eenvoudige beeldbewerking en basisbegrippen zoals digitalisatie,
voorbewerking, lineaire filtering, kleuren en grijstinten en segmentatie. Het kunnen toepassen van
eenvoudige beeldbewerkingsalgoritmen.
(expert , niveau 3)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
30
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Het kunnen vertalen van beeldinformatie naar een datamodel en het maken van een
beargumenteerde keuze van de globale architectuur en systeemcomponenten. Het toepassen en
verklaren van morfologische beeldbewerkingsalgoritmen.
(excellent , niveau 4)
Het ontwerpen van complexe niet-lineaire patroonherkenning en beeldbewerking. Het infereren van
3D plaatjes uit 2D plaatjes. Het ontwerpen van projectiemodellen, meetkundige transformaties en
belichtingsmodellen. Het ontwerpen van opvraagbare databases met beeld en geluidsobjecten.
5.2.
Beroepscompetenties Telematicus
1. Competentie: Systeem eisen specificeren
Omschrijving:
Systeem eisen specificeren
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Is in staat om zelfstandig niet al te complexe specificaties van de opdrachtgever te vertalen naar een
softwaresysteem eisen waarbij gebruik gemaakt wordt van een standaard model voor het
systeemeisen document. De eisen dienen opgesplitst te zijn in functionele- en niet functionele eisen.
(expert , niveau 3)
Is in staat de specificaties van de opdrachtgever te vertalen naar gegevensverwerkingsysteem eisen
in een complexe situatie waarbij gebruik gemaakt wordt van een standaard model voor het
systeemeisen document. De eisen dien opgesplitst te zijn in functionele- en niet functionele eisen. De
systeem eisen dienen duidelijk, eenduidig, compleet en meetbaar te zijn. Is bekend met
systeemkwaliteiten en gebruikt deze bij het definiëren van de eisen. Moet in staat zijn vanuit het de
systeemeisen een systeem testplan op te stellen.
2. Competentie: Uitvoeren taak- en gebruikersanalyse t.b.v. de HCI
Omschrijving:
Uitvoeren taak- en gebruikersanalyse t.b.v. de HCI
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent de eisen die gesteld worden aan het ontwerpen van de Human-Computer interface en kan deze
toepassen in een ontwerp voor de HCI.
(expert , niveau 3)
Kan een taak- en gebruikersanalyse uitvoeren ten behoeve van het ontwerpen van de HumanComputer interface ten behoeve van het inlezen van gegevens en weergeven van bedrijfsgegevens
(bedrijfsrapportage) en kan deze analyses vertalen naar een ontwerp voor de HCI.
3. Competentie: Informatie analyse
Omschrijving:
Informatie analyse
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Heeft kennis meerdere methoden t.a.v. informatieanalyse en kan deze onder begeleiding toepassen.
(expert , niveau 3)
Heeft kennis van meerdere methoden t.a.v. informatieanalyse en kan deze zelfstandig uitvoeren. Het
gebruik van database ontwerp technologie in relatie met het gebruik UML diagrammen. Het vertalen
van de bedrijfsregels naar een passend systeem.
4. Competentie: Security
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
31
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Omschrijving:
Security
Zie indicator security management (onderdeel van beheer)
(basis, niveau 1,2)
5. Competentie: Architectuurprincipes t.a.v. applicaties
Omschrijving:
Architectuurprincipes t.a.v. applicaties
(basis, niveau 1,2)
Is in staat beschikbare applicaties methodisch te vergelijken binnen de gegeven randvoorwaarden,
functionele- en kwaliteitscriteria.
6. Competentie: Architectuurprincipes t.a.v. infrastructuur
Omschrijving:
Architectuurprincipes t.a.v. infrastructuur
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kan zelfstandig de randvoorwaarden, de functionele- en kwaliteitscriteria. voor het onderzoek van
infrastructuur opstellen en uitvoeren.
(expert , niveau 3)
Is verantwoordelijk voor meerdere domeinen en aandachtsgebieden t.a.v. de infrastructuur (XML
webservices) . Kan zelfstandig de randvoorwaarden, de functionele- en kwaliteitscriteria. voor het
onderzoek van infrastructuur opstellen en uitvoeren. Kan het onderzoek methodologisch
onderbouwen.
7. Competentie: Kwaliteitsstandaards
Omschrijving:
Kwaliteitsstandaards
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent de standaarden zoals ISO9000/1/2/3, INK-model, externe kwaliteitsattributen van het software
product (bruikbaarheid, efficiëntie, correctheid, robuustheid, .e.d ), interne kwaliteitsattributen
software en kwaliteitscriteria van ontwikkelproces, validatie en verificatie methoden, metrieken,
standaarden en tools.
(expert , niveau 3)
Kent de standaarden zoals ISO9000/1/2/3, INK-model, externe kwaliteitsattributen van het product
(bruikbaarheid, efficiëntie, correctheid, robuustheid, .e.d ), interne kwaliteitsattributen software en
kwaliteitscriteria van ontwikkelproces, validatie en verificatie methoden, metrieken, en standaarden,
tools.
Beoordeelt systeemonderdelen in hun samenhang. Bepaalt welke review methode toegepast moet
worden in een specifieke situatie.
8. Competentie: Kwaliteitscontrole
Omschrijving:
Kwaliteitscontrole
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
32
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Voert onder begeleiding een kwaliteitscontrole uit, maakt gebruik van standaarden en richtlijnen. Kent
standaard kwaliteitssystemen. Kent standaard kwaliteitscontrole (verificatie en validatie) technieken
die gebruikelijk zijn binnen de informatica (inspecties, reviews en audits).
(expert , niveau 3)
Voert zelfstandig een kwaliteitscontrole uit, maakt gebruik van standaarden en richtlijnen. Kent
standaard kwaliteitssystemen. Kent standaard kwaliteitscontrole (verificatie en validatie) technieken
die gebruikelijk zijn binnen de informatica (inspecties, reviews en audits)
9 Competentie: Systeem analyseren en ontwerpen
Omschrijving:
Systeem analyseren en ontwerpen
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent ontwerpmethoden (SA/SD, Yourdon, Object georiënteerd ontwerpen (UML), DFD). Is in staat om
volgens een gegeven ontwikkelmethodiek vanuit de softwaresysteemeisen het te realiseren
softwaresysteem te analyseren en te ontwerpen waarbij het ontwerp zodanig gedetailleerd is
gedocumenteerd dat het geschikt is voor implementatie en gebruikt kan worden voor het onderhoud
van het systeem.
(expert , niveau 3)
Is in staat om volgens een meest geschikte moderne ontwikkelmethodiek om vanuit de eisen het te
realiseren Technische Infrastructuur te analyseren en te ontwerpen waarbij het ontwerp zodanig
gedetailleerd is gedocumenteerd dat het geschikt is voor implementatie en gebruikt kan worden voor
het onderhoud van het systeem.
Kan het uiteindelijke ontwerp valideren.
10. Competentie: Gegevensmodellering
Omschrijving:
Gegevensmodellering
(basis, niveau 1,2)
Kent ERD, het relationeel model, DDL, DML, SQL, stored procedures, distributed databases, ODBC,
XML. Kan van een gegeven informatiebehoefte een gegevensmodel opstellen. Kan van een gegeven
informatiebehoefte een gegevensmodel opstellen. Kan het gegevensmodel omzetten in een database
model.
11. Competentie: Systeem implementeren
Omschrijving:
Systeem implementeren
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent een objectgeoriënteerde programmeertaal, gestructureerd programmeren, abstracte datatypen.
Het ontwerp van een softwaresysteem programmeren en implementeren tot een werkend systeem.
Weet hoe de implementatie gedocumenteerd kan worden. Houdt bij de implementatie rekening
gehouden met de software kwaliteiten zoals bijvoorbeeld correctheid
(expert , niveau 3)
Kan bij een gegeven ontwerp de benodigde hardware configuratie bepalen en kan de het ontwerp
programmeren en implementeren in de gekozen hardware configuratie. Geeft aan welke keuzes er
gemaakt zijn en weet deze te verantwoorden.
Kan een batch file maken ten behoeve van het automatisch verwerken van taken.
Kan voor een multi-user omgeving de authenticatie en authorisatie implementeren.
Heeft bij de implementatie rekening gehouden met de kwaliteiten zoals bijvoorbeeld correctheid,
robuustheid, inzichtelijkheid, modulariteit, herbruikbaarheid. Heeft de modulen systematisch getest.
Heeft de implementatie goed gedocumenteerd.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
33
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
12. Competentie: Realisatie gebruikersinterface
Omschrijving:
Realisatie gebruikersinterface
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kan een ontwerp voor een HCI realiseren. Kan de juiste hulpmiddelen selecteren ten behoeve van de
realisatie.
(expert , niveau 3)
Kan een ontwerp voor een HCI realiseren en de realisatie onderhouden voor meerdere omgevingen.
Kan de juiste hulpmiddelen selecteren ten behoeve van de realisatie
Kan gegevensrepresentaties omzetten naar een gewenste vorm (bijv.: van XML m.b.v. XSLT naar
XHTML)
13. Competentie: Methoden en technieken voor het testen van systemen
Omschrijving:
Methoden en technieken voor het testen van systemen
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kan onder begeleiding een systeem testplan opstellen voor het testen van de functionaliteit,
performance, betrouwbaarheid, beschikbaarheid en onderhoudbaarheid
(expert , niveau 3)
Kan een systeem testplan opstellen voor het testen van de functionaliteit, performance,
betrouwbaarheid, beschikbaarheid en onderhoudbaarheid van een systeem, uitgaande van de
software specificaties. Kan het systeem testplan uitvoeren en uit de resultaten kengetallen bepalen
t.a.v. de functionaliteit, betrouwbaarheid, beschikbaarheid en onderhoudbaarheid.
14. Competentie: Uitrol systemen
Omschrijving:
Uitrol systemen
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent de problemen van de training en acceptatie van gebruikers, met het converteren van oude
applicaties en oude gegevens naar een nieuw systeem. Kent methoden om de continuïteit van de
bedrijfsprocessen te garanderen (terugvalvoorziening en schaduwdraaien). Stelt onder begeleiding
een implementatieplan op voor één type hardware platform.
(expert , niveau 3)
Kan een database installeren, configureren, tunen, oude gegevens converteren, oude gegevens
controleren en verwijderen van fouten, de problemen met acceptatie van gebruikers, met het
converteren van oude applicaties en oude gegevens naar het nieuwe systeem. Maakt eventueel
gebruik van methoden om de continuïteit van de bedrijfsprocessen te garanderen
(uitwijkmogelijkheden, terugvalvoorziening en schaduwdraaien).
Organiseert introductiecursussen voor de gebruikers.
15. Competentie: Methoden en technieken voor de operationele aspecten van systeembeheer
Omschrijving:
Methoden en technieken voor de operationele aspecten van systeembeheer
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Kent de ITIL beheer methode. Voert onder begeleiding taken uit zoals de helpdesk, het
configuratiebeheer, het probleembeheer, het wijzigingsbeheer en het programmatuurbeheer.
(expert , niveau 3)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
34
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Kent moderne methoden van het beheer zoals het configuratiebeheer (CVS) en kan deze toepassen
in de beheerspraktijk. Voert onder begeleiding taken uit zoals helpdesk, installatie van programma’s
die de database benaderen
Kan zelfstandig een database opstarten, afsluiten, upgraden, tunen, monitoring, trouble-shooting,
optimaliseren en koppelen. Kan aan een database toegangsrechten geven. Kan aan een gebruiker de
gewenste toegang rechten middels rollen geven.
Kan de informatie die verdeeld is over diverse opslageenheden (o.a.: verschillende merken database,
verschillende typen databases, op verschillende locaties) beschikbaar maken voor gebruikers middels
een uniforme benaderingswijze.
Implementeert beveiligingsvoorzieningen.
16. Competentie: Hardware
Omschrijving:
Hardware
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Heeft kennis van de hardwarecomponenten
(expert , niveau 3)
Heeft kennis van de hardwarecomponenten.
Detecteert en lost platformoverstijgende problemen op. Kan verantwoord beslissingen maken over
vervanging en aanschaf van de hardware in relatie met het gebruik van de gegevensverwekende
systeem (omvang, scaling, informatie stormen, performance, enz).
17. Competentie: Beheer infrastructuur en netwerk
Omschrijving:
Beheer infrastructuur en netwerk
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Heeft kennis van de componenten in een infrastructuur. Detecteert en lost onder begeleiding
problemen op. Houdt nieuwe infrastructurele ontwikkelingen bij.
(expert , niveau 3)
Heeft kennis van replicatie infrastructuur en N tier structuur.
Detecteert en lost zelfstandig infrastructurele problemen op. Kan verantwoord beslissingen maken
over vervanging of aanschaf van de infrastructuur. Houdt nieuwe infrastructurele ontwikkelingen bij.
18. Competentie: Installatie componenten technische infrastructuur
Omschrijving:
Installatie componenten technische infrastructuur
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
Installeert zelfstandig technische componenten in een infrastructuur. Kan onder begeleiding
installatieplannen opstellen voor een eenvoudige infrastructuur.
(expert , niveau 3)
Installeer zelfstandig technische componenten in de infrastructuur. Beoordeelt installatieplannen en
adviseert hierover. Kan installatieplannen opstellen voor een eenvoudige infrastructuur.
19. Competentie: Security management
Omschrijving:
Security management
Criteria:
(basis, niveau 1,2)
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
35
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Kent de voor- en nadelen van de gebruikelijke beveiligingstechnieken (cryptografie, authorisatie- en
sleutelprocedures e.d.). Kent veel voorkomende (interne- en externe) aanvallen op de beveiliging en
calamiteiten en de gebruikelijke beschermingsmaatregelen. Kan onder begeleiding een
beveiligingsplan opstellen. Heeft kennis over beveiligingsmodellen en houdt zich op de hoogte van
recente publicaties op beveilingsproblematiek.
Kent de belangrijkste aspecten van de beveiling: doel (vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en
continuïteit), soort (fysiek, hard/software, organisatorisch) en dimensie (preventief, schade-beperkend,
corrigerend).
(expert , niveau 3)
Heeft kennis over beveiligingsmodellen en houdt zich op de hoogte van recente publicaties op
beveiligproblematiek. Kan de belangrijkste aspecten van de beveiling: doel (vertrouwelijkheid,
beschikbaarheid en continuïteit) , soort (fysiek, hard/software, organisatorisch) en dimensie
(preventief, schade-beperkend, corrigerend) beschrijven en vertalen naar de beveiligingseisen voor
de gegeven omgeving. Kan dit verder uitwerken naar een beveiligingsplan en calamiteitenplan voor
een bedrijf met maatregelen en procedures voor alle betrokkenen.
Kan procedures opstellen en uitvoeren voor de beveiliging van de gegevens (o.a. uitwijkplan, backup
en recovery van de database).
Houdt rekening met de wettelijke bepalingen en Europese richtlijnen m.b.t persoonsregistratie en
intellectueel eigendom (Wet op Persoonsregistratie, auteurswet, octrooiwet, merken en modellen,
databankwet) binnen het ontwerp en het implementeren.
Is in staat voor een gegeven situatie de relevante wettelijke regels te bepalen.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
36
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
6. Bouwstenen voor competenties voor de Bachelor of ICT
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
Algemene bouwstenen voor competenties voor de Bachelor of ICT (de hbokernkwalifi-caties toegepast op de Bachelor of ICT)
Brede professionalisering
Werkt zelfstandig en werkt resultaatgericht samen in een multidisciplinair team, ook in een
internationale omgeving. Geeft richting en inhoud aan de ontwikkeling van de persoonlijke
beroepsrelevante competenties, onder andere op basis van feedback en zelfreflectie. Kan
(recente wetenschappelijke) kennis en inzichten toepassen in verschillende
beroepssituaties. Is ondernemend, toont initiatief en durft risico te nemen. Is toegerust met
actuele kennis die aansluit op recente (wetenschappelijke) kennis, inzichten, concepten en
onderzoeksresultaten. Is resultaatgericht en stressbestendig bij kritische beroepssituaties.
Multidisciplinaire integratie
Is toegerust om oplossingen te bieden voor vraagstukken gesteld vanuit verschillende
disciplines van het beroepenveld. Kan kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden van
verschillende vakinhoudelijke disciplines integreren vanuit het perspectief van
het beroepsmatig handelen als ict’er.
(Wetenschappelijke) toepassing
Kan (recente wetenschappelijke) kennis, inzichten, theorieën, concepten en
onderzoeksresultaten toepassen op een voorspelbare en betrouwbare manier in
verschillende beroepssituaties. Kan relevante informatie verzamelen uit diverse bronnen.
Transfer en brede inzetbaarheid
Kan kennis, inzichten en vaardigheden toepassen in verschillende beroepssituaties.
Kan kennis, inzichten en vaardigheden overdragen aan ict-professionals en aan andere
professionals binnen een organisatie.
Creativiteit en complexiteit in handelen
Kan vraagstukken in de beroepspraktijk, waarvan het probleem op voorhand niet duidelijk is
omschreven en waarop standaardprocedures niet van toepassing zijn, analyseren. Komt
met ideeën voor oplossingen. Is creatief, heeft zicht op (on)mogelijkheden van ‘nieuwe’
media, en denkt vanuit de gebruiker.
Probleemgericht werken
Kan zelfstandig een probleem definiëren bij een (complexe) praktijksituatie of bij het
uitvoeren van het beroep van ict’er. Analyseert de gestelde eisen en mogelijkheden. Pakt
de problemen uit het vakgebied stelselmatig aan op basis van relevante kennis
en (theoretische) inzichten. Ontwikkelt en past zinvolle (nieuwe) oplossingstrategieën toe en
kan de effectiviteit hiervan beoordelen.
Methodisch en reflectief denken en handelen
Kan in een (multidisciplinaire) omgeving een onderzoekstraject, ontwikkeltraject en
beheertraject (projectmatig) inrichten en geschikte methoden kiezen en toepassen.
Stelt realistische doelen. Stelt projectplannen op. Kan een projectplan beoordelen op
inhoudelijke, financiële en organisatorische gronden. Voert werkzaamheden van het project
uit volgens de geselecteerde methoden en technieken. Reflecteert op het (beroepsmatig)
handelen op basis van het verzamelen en analyseren van relevante informatie.
Sociaalcommunicatieve bekwaamheid
Communiceert op diverse manieren effectief met verschillende geledingen. Werkt
zelfstandig en werkt resultaatgericht samen in een multidisciplinair team. Kan luisteren naar
de inbreng van een ander. Heeft een eigen inbreng. Reflecteert op eigen gedrag. Kan
conflicten hanteren. Kan vakliteratuur in de Nederlandse en de Engelse taal lezen. Kan een
verslag of rapport opstellen conform de richtlijnen.
Basiskwalificering voor managementfuncties
Kan eenvoudige leidinggevende en managementtaken uitvoeren. Is in staat om duidelijke
instructies te geven en planningen op te stellen. Controleert de voortgang in een project en
kan anticiperen op onvoorziene omstandigheden. Voert effectief en efficiënt overleg met
betrokkenen. Kan werk verdelen en delegeren binnen een project.
Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid
Heeft de juiste beroepshouding en betrekt daarin relevante ethische aspecten. Is betrokken
bij haar of zijn taakstelling, kwaliteitsgericht, prestatiegericht en gericht op dienstverlening.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
37
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
B1
B2
B3
B4
B5
2009/2010
Specifieke bouwstenen voor competenties voor de Bachelor of ICT
Analyseren
Voert een analyse uit van processen, producten en informatiestromen in hun onderlinge
samenhang en de context van de omgeving. Stelt functionele specificaties op.
Adviseren
Formuleert op basis van een analyse en in overleg met stakeholders een onderbouwd
advies voor de herinrichting van processen en/of informatiestromen en voor een nieuw te
ontwikkelen of aan te schaffen ict-systeem. Betrekt hierin financiële aspecten,
tijdsaspecten, de organisatie(verandering), haalbaarheid en risico’s en mogelijkheden voor
outsourcing.
Ontwerpen
Ontwerpt een ict-systeem op basis van een architectuurbeschrijving en specificaties, in
samenhang met een analyse en binnen de gestelde kaders voor kwaliteit, testen,
beveiliging, doorlooptijd, budget en exploitatie en beheer.
Realiseren
Bouwt en implementeert een ict-systeem op basis van een functioneel en technisch
ontwerp en binnen de gestelde kaders voor kwaliteit, testen, beveiliging, doorlooptijd,
budget en exploitatie en beheer.
Beheren
Geeft vorm aan de exploitatie en het beheer van ict-systemen. Zorgt voor invoeren, testen,
integreren en inbedrijfstelling van een nieuw(e release van een) ict-systeem.
Verleent diensten die zijn overeengekomen (in een Service Level Agreement ) binnen de
gestelde kaders voor kwaliteit en financiën. Zorgt in samenhang met ontwerp en bouw voor
het onderhoud van ict-systemen.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
38
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
7. Illustratie Bachelor of ICT ( Rollen)
7.1.
Analyseren
Analyseren
Kan een analyse uitvoeren van (bedrijfs-)processen, informatiestromen en organisatiestructuur in hun
onderlinge samenhang en hun omgeving.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
39
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 1 (Analyseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Verzekeringsmaatschappij Nescio, gevestigd in een middelgrote stad in het midden van
Nederland, verzekert specifieke objecten van particulieren binnen de Nederlandse markt. De
verzekeraar gebruikt een “oud” (legacy) groot informatiesysteem op een mainframe. De
directie van het bedrijf heeft in een speciale zitting met de o.a. informatiemanager
geconstateerd dat er steeds meer aan ontwikkeling en onderhoud wordt uitgegeven en dat er
- ondanks een ferm besluit van enkele jaren geleden dat end-user computing niet zal worden
toegestaan - allerlei systemen en tools zijn ontstaan omdat de mainframeapplicatie(s) niet zijn
ontworpen om procesinformatie op te leveren.
De organisatie kenmerkt zich door het formele karakter van de interne communicatie. Het
handboek administratieve organisatie is hier geen stoffig document, maar is de basis voor de
bedrijfsvoering. De taken van de medewerkers zijn veelal specialistisch van aard en de
medewerkers zijn beperkt in staat elkaar (binnen de afdeling) te vervangen en zijn slecht op
de hoogte van wat andere afdelingen doen. De ICT afdeling heeft een wat geïsoleerde positie
binnen de onderneming en ICT wordt als knelpunt ervaren voor de strategie van de
onderneming.
Nescio heeft Adviesbureau Knowall de opdracht gegund om een informatieplan te helpen
realiseren. Knowall heeft daarvoor de benodigde expertise. Namens de directie van Nescio is
de informatiemanager gedelegeerd opdrachtgever.
Rollen van de ICT-er
Edwin werkt als (junior-)informatieanalist inmiddels enkele maanden bij Knowall. Voor Edwin
is Knowall zijn eerste werkgever na zijn opleiding en Nescio is zijn 3 e project. Edwin is lid van
projectteam dat de opdracht heeft gekregen om het informatiemodel van Nescio in kaart te
brengen.
Edwin brengt middels interviews met gebruikers de belangrijkste processen en de organisatie
in kaart. Edwin werkt samen met een collega die al eerder met deze branche te maken heeft
gehad en een ervaring heeft van 4 jaar als informatieanalist. Deze collega en de projectleider
hebben eerder samengewerkt. Edwin heeft zich grondig ingelezen in het materiaal dat hij van
de opdrachtgever heeft gekregen, een onderzoeksopzet geschreven en is inmiddels
begonnen met interviews met gebruikers. Hij heeft zijn onderzoeksopzet o.a. gepresenteerd
voor de opdrachtgever en daarvoor groen licht gekregen. Hij koppelt terug naar de gebruikers
en het projectteam: schrijft, leidt sessies en presenteert. Tijdens de interviews constateert
Edwin knelpunten en inefficiënties in de bedrijfsvoering en de bijbehorende
informatievoorziening. Ook verzamelt hij eigenlijk automatisch ideeën van de gebruikers voor
verbetering. Daardoor ontwikkelt hij al ideeën die voor de rapportage en advisering van belang
zijn.
De projectleider vindt het vanzelfsprekend dat Edwin meedenkt over de strategische opties
voor het informatieplan. De leidinggevende van Edwin is vooral geïnteresseerd in zijn
professionele groei tijdens dit traject en wil weten of hij na dit project in staat is om een
volgende stap in zijn carrière te zetten. Het is inmiddels zijn derde project en het tweede
waarbij hij zelfstandige taken heeft.
Het professioneel product
De opdrachtgever krijgt de knelpunten in de huidige informatieverzorging begrijpelijk en
overzichtelijk gepresenteerd.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Edwin kan verschillende technieken voor informatiemodellering toepassen. Hij is daarbij zeer
klantgericht, en weet vanuit ICT-perspectief wat de mogelijkheden zijn. De techniek staat ten
dienste van zijn gesprek met gebruikers om de informatievoorziening in kaart te brengen. Ook
gebruikt hij de techniek om met zijn collega’s in het projectteam informatie te kunnen
uitwisselen. Edwin kan interviews voorbereiden en uitvoeren en gaat daarbij uit van de
belevingswereld van de gebruiker. Hij gaat zorgvuldig om met de openhartigheid van
gebruikers tegenover hem en koppelt steeds eerst de resultaten van interviews naar de
interviewpartners terug, zodat die invloed kunnen uitoefenen op zijn rapportage.
Groeiperspectief
In deze rol kan de Edwin doorgroeien naar het niveau van een (strategische) business analist.
40
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 2 (Analyseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Ffrisz!! verkoopt met een aantal bekende merken vele miljoenen liters frisdrank en is continu
bezig nieuwe producten te ontwikkelen. Door een smaakverschuiving op de frisdrankenmarkt
– consumenten drinken vaker niet-koolzuurhoudende dranken en zuivelproducten - heeft
Ffrisz!! Brazzor ontwikkeld. Brazzor speelt in op de verwachte trend “terug naar de essentie
van koffie”. De naam is een zorgvuldige keuze: inhoudelijk afgeleid van de grootste
koffieproducent Brazilië en associatie-auditief gerelateerd aan het populaire Breezer. Ffrisz!!
wil dat het merk Brazzor geassocieerd wordt met producten die van deze tijd zijn. Daarom wil
Ffrisz!! dat multimedia een belangrijke rol speelt in de campagne. ITDHK, een jong
reclamebureau dat bij het maken van hun producten intensief gebruik maakt van ICT, is de
eer te beurt gevallen de campagne van Brazzor voor Ffrisz!! uit te voeren. Het bureau gebruikt
veel interactieve multimediaproducten in campagnes die het ontwerpt. Deze worden ingezet
als interactieve presentaties op beurzen, als smaakmakend onderdeel van web-sites of als
zelfstandige cdrom.
Rollen van de ICT-er
Karel is een afgestudeerde multimediaspecialist. Hij heeft zich tijdens zijn studie in het
bijzonder verdiept in marketing en ICT. Hij verwachtte daarmee een functie bij een modern
reclamebureau te verwerven en dat is hem gelukt. Hij werkt bij het bureau ITHDK, waar hij zijn
creativiteit en ambities prima kwijt kan. Hij is lid van het team dat de nieuwe
reclamecampagne voor Ffrisz!! mag ontwerpen. Hij wordt bij alle facetten van de campagne
betrokken maar speciaal op het gebied van marketing toegepast bij multimediaondersteuning.
Het professioneel product
De opdracht bestaat uit drie onderdelen.
1. Ontwerp en ontwikkel een creatief en communicatief concept voor het product Brazzor. Dit
concept moet er voor zorgen dat Brazzor duidelijk herkenbaar is voor de doelgroep. Het
concept moet tastbaar worden gemaakt met behulp van een pay-off, een logo en een 3D
weergave van de verpakking, een zogenoemde visual.
2. Ontwikkel een campagne om Brazzor in de markt te zetten. De campagne heeft als doel
de naam Brazzor en het imago ervan bij zoveel mogelijk mensen van de doelgroep
bekend te maken. Ffrisz!! wil dat de campagne duidelijk een multimedia-karakter krijgt.
3. Werk minimaal één multimedia-product volledig uit. Het product moet interactief zijn en de
gebruiker minimaal vijf minuten vermaken.
Het eindproduct bevat een storecheck, een doelgroepanalyse, een campagneontwerp, een
grafisch ontwerp en het multimediaproduct.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Van Karel wordt verwacht dat hij marketing, communicatietheorieën en –strategieën goed
toepast. Voor het interaction design moet hij een analyse, een functioneel ontwerp, een
grafisch ontwerp en tekst maken. Ten behoeve van de visual moet hij een 3D model maken.
Hij moet goed in een creatief team kunnen functioneren en zijn eigen ontwikkeling tijdens dit
project expliciet maken.
Groeiperspectief
Karel is nu nog junior medewerker. Hij kan bij ITHDK nog groeien. In volgende projecten kan
hij misschien als teamleider werken en op nog langere termijn art director.
41
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 3 (Analyseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Voor een bepaalde individuele sport hebben de afzonderlijke verenigingen zich verenigd in een
bond, NBVB. De bond behartigt de belangen van de aangesloten verenigingen. De bond zorgt
voor promotie van de sport (landelijk en internationaal), streeft naar optimale prestaties van
leden en verenigingen, ondersteunt de verenigingen en de leden, organiseert competities,
verzorgt het opleiden van coaches en heeft een landelijk trainingscentrum, waar de talenten
zich onder verantwoordelijkheid van een bondstrainer verder kunnen ontwikkelen.
Het bondsbureau zorgt voor de administratie en de landelijke organisatie en heeft 10
medewerkers in dienst. Voor het contact met en dienstverlening aan de verschillende
verenigingen werkt de bond met zgn. “accountmanagers”. Deze zijn het eerste aanspreekpunt
voor de verenigingen. Op het bondsbureau is een (papieren) archief aangelegd met de
verschillende vragen van leden en verenigingen met bijbehorende antwoorden/oplossingen. Dit
ter ondersteuning van de accountmanagers. Dit archief functioneert niet naar behoren. Het
zoeken kost te veel tijd en de informatie is vaak verouderd en wordt niet bijgewerkt. De
bondsraad heeft onlangs besloten dat deze informatievoorziening sterk verbeterd moet
worden. De NBVB heeft het software-consultancybureau info-consult de opdracht gegeven om
te komen met een prototype van een informatiesysteem voor de accountmanagers. In de
toekomst kan besloten worden om het systeem, via internet, ook toegankelijk te maken voor de
afzonderlijke verenigingen.
Rollen van de ICT-er
Karin werkt als junior systeemanalist/ontwerper bijna 1 jaar bij info-consult. Direct na het
afronden van haar informaticastudie is ze hier voor 4 dagen in de week gaan werken. In haar
eerste projecten werkte ze, begeleid door ervaren software-engineers aan het vertalen van een
analyse naar het ontwerp van een programma. Hier heeft ze het belang ervaren van het goed
vaststellen van de eisen die gesteld worden aan het informatiesysteem. Als dit niet grondig
wordt gedaan, is de opdrachtgever bij de acceptatie vaak teleurgesteld en moet er veel werk
overgedaan worden.
In het projectteam dat aan deze opdracht gaat werken heeft Karin de taak om te komen tot de
specificaties van de gegevens die in het digitale archief vastgelegd moeten worden. Karin
werkt hierin veel samen met Eric, de senior systeemanalist. Verder bestaat het team uit een
projectleider en twee ervaren systeemontwerpers/programmeurs, met expertise in grafische
clients, gekoppeld aan een relationele database. Binnen een halfjaar moet het eerste prototype
worden opgeleverd.
Karin voert samen met Eric gesprekken met de accountmanagers, bestudeert het papieren
archief en is op bezoek geweest bij verschillende verenigingen. Samen met Eric heeft ze een
enquête opgesteld om een beter beeld te krijgen van de taken van het accountmanagement en
de gewenste dienstverlening. Deze enquête is opgestuurd naar de accountmanagers en de
verenigingen. Het koste veel tijd om de gegevens binnen te krijgen en te verwerken.
Op basis van deze informatie, en in overleg met Eric, zijn de specificaties voor het prototype
vastgelegd met behulp van de UML techniek. Voor het ontwerp van de gegevensstructuur is
een vertaling gemaakt naar een gegevensmodel (met de ERD techniek). Dit is uitgebreid
besproken met de andere leden van het projectteam. Dit leidde tot aanpassingen, die ook
voorgelegd zijn aan de accountmanagers. Na 5 maanden waren de specificaties rond en
konden de ontwikkelaars/programmeurs de uiteindelijke versie van het prototype gaan
bouwen. Karin en Eric zullen dit prototype gaan demonstreren bij de opdrachtgever.
Proefversies hiervan waren al eerder getoond aan de accountmanagers.
Profesioneel produkt
De opdrachtgever krijgt de specificatie van de eisen voor het te ontwikkelen informatiesysteem
ten behoeve van de accountmanagers helder en eenduidig gepresenteerd.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Karin kan redelijk zelfstandig werken, maar schroomt niet om haar bevindingen aan anderen
voor te leggen. De accountmanagers zijn positief verrast door de snelheid waarmee ze zich in
kan werken in hun werk en in welke informatie voor hen essentieel is. Ze kan deze informatie
methodisch verwerken en in heldere schema’s vastleggen. Ze spreekt zowel de taal van de
gebruiker als van de programmeurs. De schema’s sluiten aan op de modellen van Eric en
42
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
kunnen als basis gebruikt worden door de bouwers van het systeem. In korte tijd heeft Karin geleerd
zich te richten op het resultaat en op het afgesproken tijdschema.
Groeiperspectief
Karin kan doorgroeien naar het niveau van een ervaren informatieanalist.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
43
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 4 (Analyseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Automed is een multinationale onderneming die zich richt op ontwerp, bouw, verkoop en
onderhoud van medische systemen. Daarbij is Automed gespecialiseerd in biometrische
apparatuur. Dat zijn machines die in staat zijn om allerlei lichaamsfuncties te meten:
temperatuur, hartritme, bloeddruk, elektromagnetische hersenactiviteit, spieractiviteit, etc. etc.
De basisconfiguratie van dergelijke machines, die in grootte variëren van kleiner dan een
centimeter tot manshoog, is telkens hetzelfde. Een of meerdere sensoren meten een
lichaamsfunctie en verzenden meetdata naar een processoreenheid, waarin die data worden
verzameld en bewerkt. De processoreenheid stuurt vervolgens een outputdevice aan, waarop
de data zichtbaar gemaakt worden. Uiteraard bevinden de klanten zich voornamelijk in de
medische sector: ziekenhuizen, maar ook vrij gevestigde specialisten van allerlei soort,
huisartsen en soms ook patiënten. Automed heeft onlangs een intern project opgestart dat
antwoord moet geven op de volgende vragen: is de TINI geschikt voor toepassingen die
Automed ontwikkelt, is Linux een betrouwbaar platform voor Automed applicaties en voor welk
soort applicaties is de TINI/Linux combinatie geschikt.
Rollen van de ICT-er
Chaidza heeft tijdens haar studie (technische) informatica haar afstudeerstage gelopen bij
Automed, Hilversum. Zij voelde zich aangetrokken door de technische omgeving enerzijds,
maar anderzijds ook door de maatschappelijk relevante markt van Automed. Het feit dat
Chaidza haar technische kennis in kan zetten voor de gezondheid van de medemens vindt ze
heel motiverend. Het project waaraan ze nu werkt is in feite een voortzetting van haar
afstudeeropdracht, waarin ze al een vooronderzoek heeft gedaan, naar de toepasbaarheid van
de TINI voor Automed toepassingen. Ze heeft daarin een aantal veelbelovende toepassingen
ontdekt en ze heeft de opdracht dan ook afgesloten met het advies die toepassingen nader te
onderzoeken. Chaidza is daarvoor inderdaad aangenomen, onder de indruk als ze waren van
de kwaliteit van haar afstudeeronderzoek. De afdelingsmanager Research & Development is
de projectleider en Chaidza maakt deel uit van een klein onderzoeksteam, van HBO-ers en
academici. In dit project heeft Chaidza niet zoveel te maken met de ‘echte’ klanten van
Automed, want de applicaties die zij onderzoekt zijn alle werkende toepassingen, met
tevreden klanten. De interne werking van die toepassingen is voor die klanten feitelijk niet
interessant.
Het professioneel product
Het project moet binnen 6 maanden afgerond zijn. De directie heeft om een analyserapport
gevraagd, waarin van een aantal tevoren bepaalde veelbelovende toepassingen, precies is
uitgezocht of de combinatie TINI/Linux bruikbaar is. Als dat zo is dan moet ook beschreven
zijn op welke manier die combinatie kan worden ingezet. Daarbij moeten alle technische
moeilijkheden tot een niveau zijn geanalyseerd waarop de directie veilig kan beslissen in
welke toepassingen de overstap kan worden gemaakt. Daarbij is dus ook een globaal
overzicht over de te verwachten kosten, en de return on investment.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Chaidza moet in dit project behoorlijk op haar tenen lopen. Haar technische kennis wordt flink
op de proef gesteld; weliswaar weet ze, ook door haar afstudeerstage, al heel wat van de TINI,
maar de combinatie met Linux is nieuw, en de veelheid van sensoren waarmee Automed
werkt geeft ook veel technische complicaties. Natuurlijk heeft Chaidza met databases gewerkt,
en dat komt hier van pas omdat de meetdata natuurlijk in databases moet worden opgeslagen.
De combinatie met draagbare machines die draadloos gegevens versturen naar een database
op het internet is echter geheel nieuw. Chaidza is nieuwsgierig, wil de dingen graag precies
weten en niet ‘maar zo’n beetje’, vindt het prettig om zich met collega’s in een lastig probleem
vast te bijten. Ze staat open voor de bevindingen van anderen, maar is vasthoudend als ze
zeker weet dat ze gelijk heeft. Omdat Automed een internationaal opererend bedrijf is werken
er medewerkers van verschillende nationaliteiten in haar team. De voertaal is Engels, en dat
maakt het voor Chaidza, nog iets lastiger.
Groeiperspectief
Chaidza heeft geluk gehad. Door haar afstudeerwerk is ze direct in de afdeling R&D
44
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
terechtgekomen. Veel van haar collega’s hebben eerst een paar jaar in het veld gewerkt, waarbij
implementatie van hard- en software en onderhouds- en beheersvragen de bulk van het werk is.
Voorlopig verwacht ze dan ook geen spectaculaire carrièresprongen.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
45
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
7.2.
2009/2010
Adviseren
Adviseren
Kan op basis van een analyse en in overleg met stakeholders een onderbouwd advies formuleren
voor de herinrichting van bedrijfsprocessen, informatiestromen en/of organisatiemodel en daarbij
functionele specificaties opstellen voor een informatiesysteem.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
46
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 5 (Adviseren)
Analyseren
Context/type organisatie
VWHW is een uitkeringverstrekkende instelling. De organisatie krijgt aanvragen voor
verschillende uitkeringen binnen, beoordeelt de aanvragen op basis van betreffende wet- en
regelgeving en beslist over de aanvraag. Vervolgens informeert VHWV de aanvrager over de
beslissing en in het geval van een positieve beschikking, keert VWHW ook de uitkering uit. De
behandeling van deze uitkeringsaanvragen is het belangrijkste proces binnen VWHW. Het
management van de instelling merkt dat door de toenemende complexiteit van de regelgeving
en de specialistische kennis die noodzakelijk is voor de beoordeling van de
uitkeringsaanvragen de behandeltijd van de aanvragen toeneemt. Klanten nemen hier
(terecht) geen genoegen mee. Bij navraag over de status van een aanvraag kan VWHW
uitsluitend na tijdrovend speurwerk antwoord geven. De wettelijke termijn voor het nemen van
een beslissing over aanvragen wordt regelmatig overschreden. Door de werkdruk worden
fouten gemaakt, waardoor inmiddels controleprocessen zijn ingericht die een fors beroep doen
op de resources. Om ervoor te zorgen dat de klanten niet de dupe worden van de
overschrijding, werkt VWHW standaard met een duur en tijdrovend voorschotproces.
In opdracht van voorzitster van de directie van VWHW heeft Karin een quickscan uitgevoerd
naar de verwachte baten en risico’s bij invoering van een Workflow Management systeem .
Karin is 4 jaar werkzaam als ICT’er waarvan de laatste 2 jaar als zelfstandig ICTadviseur/projectleider. Ze heeft tijdens een congres over de verzelfstandiging van
uitvoeringsorganisaties een presentatie gehouden over een casus die erg leek op de
problematiek van VWHW. De directievoorzitster van VWHW was een aandachtig en actief
deelnemer aan het congres en heeft Karin aangesproken over de problematiek van VWHW.
Zij heeft ook voorgesteld aan de directie om Karin aan te trekken.
Rollen van de ICT-er
Karin is adviseur maar ook beoogd projectleider bij een go-beslissing. Zij moet tijdens het
Quickscan traject de organisatie al informeren en motiveren over de mogelijkheden en
bedoelingen van het Workflowmanagement concept. Van haar wordt verwacht dat ze
zelfstandig initiatief neemt. Uiteraard moet ze veel proces- en organisatie-, infrastructuur- en
marktinformatie verzamelen om een goed advies te kunnen uitbrengen. Even belangrijk is
echter dat ze in staat is om de weerstand en risico’s in te kunnen schatten. Haar persoonlijk
belang bij de opdracht ligt in het verlengde van het belang van de opdrachtgever. Ze houdt
dan ook tijdens het traject steeds het commitment en probleemeigenaarschap van haar
opdrachtgever in de gaten.
Het professioneel product
Het professionele product dat Karin oplevert is een adviesrapport en een beslisdocument met
daarin de uitkomsten van de werkstroomanalyse, de identificatie van de knelpunten en per
knelpunt enkele oplossingsalternatieven. Bij een positief besluit zal Karin als vervolgstap een
nieuw werkstroomontwerp voorbereiden en middels simulatie onderzoeken op de verwachte
prestaties m.b.t. de ontwerpeisen. Karin verwacht een fors resultaat doordat het
voorschotproces bij het terugdringen van de totale doorlooptijd van het proces uit de reguliere
werkstroom kan worden gehaald.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Karin heeft tijdens haar studie al kennisgemaakt met het thema Workflowmanagement. Ze
beheerst een aanpak, ze weet hoe ze moet analyseren en ontwerpen en kan vanuit de
analyse en ontwerpen een advies uitbrengen over alternatieve ontwerpen, het belang van
ontwerpvariabelen, invoeringsstrategieën etc. Wat Karin kenmerkt is een analytisch en
oplossend vermogen en de kracht om mensen te overtuigen en te motiveren voor een
resultaat. Daarbij is ze uiteraard in staat om helder schriftelijk te rapporteren en na een ragfijn
spel met haar opdrachtgever haar advies uiteindelijk te presenteren. Zonder
ondernemerschap had Karin uiteraard deze opdracht niet verworven. Ze merkt steeds vaker
dat je als ICT-er je eigen opdrachtgevers moet maken.
Groeiperspectief
Bij een succesvol traject heeft ze het perspectief van een baan als informatiemanager. Karin heeft al
langer behoefte om haar management-ervaring uit te breiden met een lijnmanagementfunctie. Het
opzetten van een informatiefunctie voor VWHW kan haar daarbij helpen.
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
47
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
48
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 6 (Adviseren)
Analyseren
Context/type organisatie
Naar aanleiding van de overheidseis aan gemeenten om eind 2003 90% van de
raadsinformatie online te hebben en 35% van de aangeboden diensten via internet
afgehandeld moet worden, zijn de afgelopen jaren gemeenten druk in de weer geweest om
hun site op orde te krijgen. Ook de gemeente Muiderdam. De afgelopen jaren is veel
geïnvesteerd in het ontwikkelen en onderhouden van de site. Nu is het tijd om de balans op te
maken. De gemeente leeft met vragen als: Hoe wordt de site gebruikt en wat zijn de
verwachtingen van de gebruikers? Zijn gebruikers tevreden? Welke diensten zouden nog
meer aangeboden moeten worden? Hoe richt je je organisatie in om de continuïteit te
bewaren?
Op welke punten in de ontwikkeling gaan we ons richten? Hoe houd je de site beheersbaar?
Bij het beantwoorden van die vragen heeft de gemeente te maken met de mening van de
burger en de eisen van de overheid en moet zij aansluiten bij standaarden die breed aanvaard
zijn en de eisen van de eigen ICT-afdeling. De gemeente Muiderdam wil graag een aantal van
haar vragen beantwoord zien en laat daarom een aantal onderzoeken te doen: een extern
kwantitatief onderzoek onder de burgers van Muiderdam naar het gebruik van de site en een
intern onderzoek naar de implementatie van het onderhoud en beheer van de site in de
organisatie. Graag wil zij op grond van die onderzoeken een advies over de inrichting en
uiterlijk van de homepage in de toekomst en een advies over de implementatie van het
onderhoud en beheer van de site.
Rollen van de ICT-er
Marianne wordt door haar bedrijf gedetacheerd bij de gemeente Muiderdam om het onderzoek
uit te voeren. Zij wordt op afstand gesteund door een collega, een senior-adviseur. De
concrete opdracht bestaat uit het uitvoeren van een tweetal onderzoeken en het uitbrengen
van een tweetal adviezen op grond van die onderzoeken.
Het eerste is een extern kwantitatief onderzoek onder de burgers van Muiderdam. Doel
hiervan is het uitbrengen van een advies waarin de volgende vraag beantwoord moet worden:
hoe moet de homepage ingericht worden om de burgers van Muiderdam een zo
klantvriendelijk mogelijke toegang tot de site te bieden? Uitgangspunten en onderwerpen voor
onderzoek en advies zijn de huidige situatie, de verwachtingen van de burgers, de wensen en
eisen van de overheden en geldende standaarden.
Het tweede onderzoek is een intern onderzoek. De gemeente wil graag een goed beeld van
de situatie rond onderhoud en beheer van de site op de verschillende afdelingen. De vragen
die zij heeft, zijn:
Waar zitten de knelpunten rond sitebeheer? Welke knelpunten moeten in de toekomst
aangepakt worden? Hoe kan de organisatie ingericht worden om een effectief sitebeheer te
krijgen? Hoe kunnen de afdelingen betrokken worden bij de ontwikkeling van de site? Is er
een draagvlak voor de site binnen de organisatie? Bij wie en waarom en in andere gevallen,
waarom niet.
Het onderzoek richt zich op het helder krijgen van de problematiek en mogelijke oplossingen
daarvoor. Daarvoor worden interviews gevoerd met mensen van verschillende afdelingen.
Deze diepte-interviews leveren een beeld op van de knelpunten die optreden en de mogelijke
oplossingen. In het adviesrapport worden aanbevelingen gedaan voor te voeren beleid en de
consequenties daarvan.
Het professioneel product
Het opgeleverde product is een tweetal adviesrapporten, waarin de situatie helder is
geanalyseerd, dat op draagvlak en herkenning van alle stakeholders kan rekenen. De
rapporten geven duidelijke antwoorden op de gestelde vragen en wordt met een concreet en
werkbaar voorstel afgesloten.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Marianne heeft in haar opleiding Communication & Multimedia Design ervaring opgedaan met
dit soort onderzoek- en adviestrajecten. Daardoor is ze gewend aan het voorbereiden en
afnemen van interviews met verschillende stakeholders in een dergelijk project. Door telkens
terug te koppelen met de geïnterviewden borgt ze het benodigde draagvlak. Zij heeft ervaring
in het werken met SPSS, en kan daardoor de uitkomsten van de interviews gemakkelijk kwantificeren.
Ook is ze in staat de uitkomsten overzichtelijk te presenteren, onder andere door verschillende
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
49
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
modelleer- en presentatietechnieken, waarmee ze de opdrachtgever overtuigt. Ze schrijft helder en
vlot leesbaar, foutloos Nederlands. Ze heeft goed inzicht in de laatste technische ICT-ontwikkelingen.
Groeiperspectief
Mariannne heeft, zodra zij bij het detacheringsbedrijf in dienst trad, een carrière uitgestippeld. Het ligt
in de bedoeling dat zij met opdrachten als deze in twee jaar groeit tot consultant op het gebied van
website-beheer en -ontwikkeling. Daarna is er nog een tweede traject, waarmee zij bij bijzonder goed
functioneren tot senior-consultant kan doorgroeien.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
50
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 7 (Adviseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
In een grote gemeente is de afdeling informatievoorziening verantwoordelijk voor het
ontwerp en onderhoud van een adequate informatievoorziening voor de verschillende
gemeentelijke diensten en voor de burgers van de stad. Deze diensten hebben veelal hun
eigen, soms verouderde, systemen. Vroeger werkten deze diensten grotendeels zelfstandig.
Als een dienst of een burger specifieke informatie nodig had, wendde deze zich tot het
betreffende ‘loket’. Waren er ook gegevens van een andere dienst nodig, dan werd de vraag
afzonderlijk gericht tot de andere dienst. Deze structuur van verspreide informatie over
meerdere locaties wordt ervaren als een belemmering voor een klantgerichte dienst. Ook
blijkt informatie niet overal bijgewerkt te zijn. Dit heeft geleid tot vervelende incidenten,
waarbij diensten als brandweer en politie niet op tijd, of verkeerd geïnformeerd waren over
wegopbrekingen, werkende aansluitingen voor de brandslang, informatie over het aanwezig
zijn van gevaarlijke stoffen of het gebruik van een bepaald pand. Een extern adviesbureau is
ingeschakeld, na hevige kritiek van de gemeenteraad op deze situatie, en heeft in een
rapport uitgebreid verslag gedaan van de huidige en de gewenste situatie, waarbij de
verschillende systemen zo gekoppeld worden dat een geïntegreerd systeem ontstaat. Het
adviesbureau heeft geadviseerd om hiervoor gebruik te maken van XML. Hiermee is
gegevensuitwisseling tussen verschillende soorten informatiesystemen en databases
mogelijk. De afdeling informatievoorziening van de gemeente is gestart met een pilot -‘De
brandweer op weg’- waarbij de gegevens van de dienst openbare werken gekoppeld moeten
worden aan de gegevens van de brandweer, zo dat de brandweer altijd op de hoogte is van
de actuele verkeerssituatie in de stad. De subdoelstelling van de pilot is om kennis en
ervaring op te doen in het koppelen van verschillende systemen en databases, met
gebruikmaking van XML.
Rollen van de ICT-er
Jacco werkt sinds een half jaar bij de gemeente als systeemontwikkelaar. In het begin is hij
betrokken geweest bij het opzetten van een internet applicatie voor het informeren van de
burger over de waarde van de eigen woning en van vergelijkbare woningen in verband met
de onroerend goed belasting (WOZ). Jacco heeft het proces van ontwikkeling en invoering
van nabij mogen volgen en heeft bijgedragen aan het ontwerp en de bouw van de User
Interface. In het nu opgestarte project worden de mogelijkheden en beperkingen van XML
voor het nieuwe project uitgezocht. Dit doet hij samen met Kirsten, een ervaren systemengineer met expertise op het gebied van koppelingen bij heterogene systemen (maar niet
van XML) en met Sander een afgestudeerde bedrijfskundig informaticus. Sander richt zich
vooral op de (bedrijfs)processen die ondersteund moeten worden, Kirsten is algemene
vraagbaak over technische gegevens van de verschillende clients, servers en netwerken.
Voor Jacco ligt de uitdaging zich te verdiepen in XML en om in een pilot de mogelijkheden te
laten zien. Om dit goed te kunnen aanpakken heeft Jacco eerst de gelegenheid gehad een
externe cursus van 3 weken te volgen over XML. Jacco heeft in de pilot, behalve met zijn
directe collega’s en die van de gemeentelijke afdeling informatievoorziening, ook te maken
met vertegenwoordigers van de brandweer.
Het professioneel product
De opdrachtgever krijgt een rapport met duidelijk omschreven en toegelicht de
mogelijkheden en de beperkingen van het toepassen van XML bij de integratie van
systemen bij de gemeente. In de pilot is XML daadwerkelijk ingezet in de realisatie.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Jacco heeft het altijd een uitdaging gevonden om zich te verdiepen in nieuwe ontwikkelingen
en om uit te zoeken wat voor mogelijkheden deze bieden en hoe deze te implementeren.
Jacco is leergierig en probeert graag zelf nieuwe technieken uit en onderzoekt op een
creatieve manier nieuwe mogelijkheden. Kan zich redelijk vastbijten op een bepaald
probleem. Hij werkt structureel en is gewend om zaken goed te documenteren. Hij is in staat
om hoofd en bijzaken te onderscheiden en uit te zoeken wat nieuwe technische
ontwikkelingen voor mogelijkheden bieden. Hij kan, met ondersteuning van anderen, advies
uitbrengen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van een bepaalde techniek voor
verbetering van bedrijfsprocessen.
Groeiperspectief
51
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Jacco heeft de mogelijkheid om door te groeien naar een functie als ICT-communicatie adviseur.
Waarbij hij zich richt op het geven van advies over concepten van architectuur voor heterogene
computersystemen. Bijvoorbeeld om concepten te vergelijken voor het optimaliseren van de gegevens
uitwisseling tussen heterogene systemen met meerdere clients, servers en dbms-en.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
52
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 8 (Adviseren)
Analyseren
Context/type organisatie
Ingenieurbureau Blue Chips legt zich toe op het ontwerpen en bouwen van embedded
systemen. Typische opdrachten zijn het ontwerpen en bouwen van software voor een grote
kopieerapparatenfabriek, of een bedrijf dat apparatuur bouwt voor de fabricage van chips. De
software wordt altijd ‘gebakken’ in chips. Dat stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de
software; niet alleen moet deze 100% foutvrij zijn en betrouwbaar, maar bijna altijd ook
supersnel. Veel chips worden gebruikt in productiestraten die op de milliseconde nauwkeurig
zijn afgesteld.
Rollen van de ICT-er
Peter werkt sinds een jaar bij Blue Chips, als junior engineer. Hij heeft een opleiding
technische informatica achter de rug, waarin hij gelukkig naast veel technische kennis en
vaardigheid ook heeft leren werken in projecten. Peter heeft het afgelopen jaar meegedraaid
in een nieuw project voor een vaste klant van Blue Chips, de fabrikant van kopieermachines.
Er moest voor een nieuw type apparaat een productiestraat worden ontworpen, waarin een
robotarm een uiterst precieze taak moest uitvoeren. Peter heeft vanaf het begin, samen met
een senior consultant een bijdrage geleverd aan de opzet van het project. Hij heeft een
bijdrage geleverd aan de offerte en een eerste ruwe planning gemaakt voor het project. In
overleg met de opdrachtgever heeft Peter de functionele specificaties in een aantal
iteratieslagen geformuleerd en verfijnd, zodat uiteindelijk een technisch ontwerp kon worden
opgesteld.
De opdrachtgever heeft een projectleider aangesteld voor de constructie van de gehele
straat. Blue Chips is slechts verantwoordelijk voor die ene robotarm. Maar omdat de
robotarm moet functioneren in een straat, en zowel voor als na de arm andere apparaten aan
het werk zijn, heeft Peter uitdrukkelijk rekening te houden met die apparaten. In het ontwerp
van de arm dient hij voortdurend rekening te houden met de omgeving. Bijna elke
ontwerpbeslissing heeft impact op die omgeving. Peter dient dan ook continu af te stemmen
met de opdrachtgever.
Het professioneel product
De robotarm moet uitzonderlijk precies zijn, en dat maakt de opdracht nieuw. De software
moet 100% betrouwbaar zijn, een geringe afwijking zorgt direct voor grote schade. De arm
krijgt zijn informatie via sensoren, de data moeten worden verwerkt, en de bewegingen van
de arm eraan worden aangepast. Dat alles real-time; de reactietijd dient beperkt te blijven tot
maximaal 10 ms. Dit alles maakt dat de verzameling van functionele specificaties
uitzonderlijk precies moet zijn, en absoluut compleet. Peter’s voornaamste bijdrage aan dit
project bestaat uit het functioneel ontwerp. De specificaties zijn eenduidig en helder
geformuleerd, en goedgekeurd door de opdrachtgever.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Peter moet in dit project volwaardig meedraaien, en wordt dus aangesproken op al zijn
projectvaardigheden: samenwerken met collega’s, ook uit ander vakgebieden, met hen
communiceren en met de opdrachtgever, een planning maken, rapporteren etc. etc. Hij moet
ook de financiële consequenties van zijn werk inschatten. Later in het project moet hij ook
laten zien dat hij efficiënt en foutvrij kan programmeren in C. Hij wordt geacht zich collegiaal
te gedragen en klantgericht te communiceren met de opdrachtgever. Maar daarbij ook de
belangen van Blue Chips te behartigen. Daarnaast moet hij natuurlijk al zijn technische
kennis inzetten. Een groot deel van de gebruikte techniek is nieuw voor Peter, maar hij is in
staat, op basis van zijn technische know-how, zich snel in te werken in de specifieke
mogelijkheden en moeilijkheden van de gebruikte techniek.
Groeiperspectief
Peter hoopt dit project met succes af te sluiten, en daarna aan de slag te gaan bij een andere
klant, in een nieuw project. Daarnaast neemt hij deel aan allerlei bedrijfsactiviteiten van Blue
Chips: hij is lid van een expertisegroep die onderzoek doet naar nieuwe technieken die het
bedrijf in de toekomst zou kunnen inzetten. Veel van dat onderzoek wordt trouwens
beschouwd als vrijetijdsbesteding, maar als Peter een echte scholingsvraag vindt hij daarvoor een
gewillig oor bij zijn personal manager. Met hem bespreekt Peter ook zijn POP, en voert hij zijn
beoordelings- en functioneringsgesprekken. Peter wil over twee jaar doorgroeien naar senior
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
53
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
engineer, waarmee hij de leiding van projecten, vergelijkbaar met die waarin hij nu werkt, zou kunnen
krijgen.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
54
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
7.3.
2009/2010
Ontwerpen
Ontwerpen
Kan op basis van specificaties en in samenhang met een analyse een informatiesysteem ontwerpen
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
55
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 9 (Ontwerpen)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Sim-game is een bedrijf dat simulatieprogramma’s en computerspellen op de markt brengt.
Het is een jong bedrijf en heeft sinds de oprichting een sterke groei doorgemaakt. In het
begin richtte het bedrijf zich vooral op het maken van simulatieprogrammatuur, vooral
bedoeld als trainingsmateriaal voor cursisten. Later is er het ontwikkelen en realiseren van
computerspellen bij gekomen. De organisatie kenmerkt zich als open en informeel. Er
werken overwegend jonge mensen van uiteenlopend type zoals accountmanagers,
programmamanagers, kunstenaars en ICT-ers.
Uit marktonderzoek is gebleken, dat er in de spellenmarkt behoefte is aan een spel, waarin
de speler een rol op zich neemt in een virtuele sprookjes wereld. De speler kan met
eenvoudige hulp middelen zijn Avatar geheel naar eigen smaak aankleden en verfraaien. In
deze wereld kan hij kennismaken met andere Avatars en door het spel gesimuleerde
persoonlijkheden. Door samenspel (en intrige) tussen de spelers kan men capaciteiten
verkrijgen, waarmee men de eigen avatar kan ontwikkelen. Het spel speelt in op de chatcultuur van de huidige generatie jongeren en de behoefte aan intermenselijke contacten
tussen hen.
Naar aanleiding hiervan is een project opgestart.
Rollen van de ICT-er
Dennis is direct na zijn afstuderen op zijn ICT opleiding gaan werken bij dit bedrijf. Vooral de
ongedwongen en jeugdige cultuur spreekt hem aan. Voor de aanpak van dit project,
waaraan ook Dennis meewerkt, is in de analysefase een concreet spelidee uitgewerkt. Dit is
met name uitgevoerd door de kunstenaar en de psycholoog. Ook is er door analisten een
domeinmodel in UML gemaakt en zijn de use-cases van het spel geïnventariseerd.
Een team van systeemontwerpers (waarvan Dennis als junior deel uit maakt), grafisch
ontwerpers en andere specialisten is gevraagd om op basis van de functionele specificaties
uit de analysefase te komen tot een implementeerbaar ontwerp. In samenwerking met de
grafisch ontwerpers wordt de buitenkant van de software ontworpen: de userinterface. De
speelfiguren, voorwerpen en ruimten worden verder uitgemodelleerd m.b.v.
interactiediagrammen en toestandsdiagrammen, waarbij natuurlijk ook de grafici een
grafische representatie ontwerpen d.m.v. storyboards. Dit alles helpt bij de totstandkoming
van een implementeerbaar model van het spel, dat verder door programmeurs gebouwd kan
worden en waarvoor een team van kunstenaars de visuele invulling kan verzorgen. Het
systeem wordt ontwikkeld m.b.v. Unified Proces. Het project beslaat meerdere iteraties. Dit
is uiteraard niet het eerste spel dat Sim-game ontwikkelt. Veel software(-componenten) zijn
al eerder gerealiseerd en kunnen direct of na een kleine aanpassing gebruikt worden. De
systeemontwerpers worden nadrukkelijk geacht met deze bestaande software rekening te
houden, opdat de ontwikkelkosten zo laag mogelijk kunnen blijven.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Dennis kan methodisch werken en is vaardig in het gebruik van object georiënteerde
modellen en technieken. Hij leest zich snel in, in de bibliotheken van softwarecomponenten,
zowel die van Sim-game, als de beschikbare bibliotheken op het net. Hij heeft kennis en
kunde van het ontwerpen van Grafische Userinterfaces. Hij kent zijn doelgroep en kan goed
luisteren. Hij werkt gedisciplineerd en resultaatgericht in samenwerking met vakmensen uit
verschillende disciplines, waaronder in de eerste plaats kunstenaars en programmeurs.
Professioneel product
Een zodanig model van het spel dat het te implementeren is door de programmeurs van het
bedrijf.
Groeiperspectief
Dennis kan doorgroeien in de richting van senior ontwerper, zich gaan specialiseren als
software engineer, of meer organisatorische en management taken op zich gaan nemen en
zich ontwikkelen tot programmamanager.
56
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 10 (Ontwerpen)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
De Nederlandse organisatie voor ontwikkelingssamenwerking Bivon werkt op verschillende
manieren aan armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Bivon
(Famox Netherlands) is sinds 1994 lid van Famox International, een unie van nietoverheidsgebonden organisaties (NGO’s) uit Europa, Amerika, Azië en Australië. Gezamenlijk
steunen zij projecten van ongeveer 3.000 lokale organisaties in ongeveer 100 landen gericht
op armoedebestrijding; projecten op het gebied van de gezondheidszorg, plattelandsontwikkeling, onderwijs, woningbouw en de opzet van kleine bedrijven. De basisfilosofie van
Famox en lokale organisaties is dezelfde: arme mensen helpen toegang krijgen tot de
mogelijkheden en middelen om zelf hun levensomstandigheden en die van hun kinderen te
kunnen verbeteren.
Maar alleen projecten steunen in ontwikkelingslanden is niet voldoende om de ongelijkheid in
de wereld aan te pakken. Onderdeel van het werk van Bivon is ook bewustwording van de
mensen in Nederland. Via voorlichting en educatie stimuleert Bivon hen zich actief in te zetten
voor een betere wereld. Op dit moment voert Bivon een corporate campagne met als thema
“Hoe groot is jouw wereld?” Een prikkelende vraag.
Een belangrijk speerpunt van de voorlichting en educatie is de situatie rondom de
wereldhandel. Bewustwording van de beperkende importregels en andere aspecten van de
huidige in de ogen van Bivon oneerlijke wereldhandelssituatie vindt zij belangrijk om
Nederlandse consumenten te beïnvloeden in hun keuzes bij aankopen en stemgedrag.
Rollen van de ICT-er
Tim is pas afgestudeerd als multimediaspecialist. Hij heeft zijn studie breed gehouden, maar
heeft zich tevens gespecialiseerd in game design. Hij is niet alleen geïnteresseerd in het
maken van een product maar vooral ook in de impact die zo’n product kan hebben. Hij werkt
nog maar enkele maanden voor multimediabedrijf ‘wide away’ dat niet alleen winst wil maken
maar ook ideële doelstellingen heeft. Vandaar dat het bedrijf graag in zee gaat met de Bivon.
Tim werkt als junior in een projectteam aan deze opdracht. Daar hij in het team de jongste is,
is zijn eerste taak de analyse van de doelgroep, 17-jarige jongeren in Nederland, hun
leefwereld en cultuur. Vervolgens zal hij zich verdiepen in eerlijke en oneerlijke internationale
handelsrelaties en de dilemma’s daarin. Zijn specialisatie in game design zal hem hier goed
van pas komen, want na de analyse zal hij een belangrijke rol spelen in het ontwerp van een
interactief wereldhandelspel.
Het professioneel product
Om de huidige wereldhandelsrelaties en mogelijkheden voor verbeteringen daarin voor
jongeren inzichtelijk te maken wil Bivon een interactief wereldhandelsspel laten ontwikkelen op
CD-ROM. Het is de bedoeling dat jongeren door het spelen van dit spel inzicht krijgen in de
internationale handelsrelaties en gestimuleerd worden zelf bij te dragen aan verbeteringen.
Het spel moet informatief zijn en ook leuk om te spelen. Hoe kun je hindernissen overwinnen
en de kansen voor mensen in ontwikkelingslanden verbeteren zonder daarbij je eigen
mogelijkheden tekort te doen? Het product moet de (oneerlijke en eerlijke) internationale
handelsrelaties en de dilemma’s daarin inzichtelijk maken (kennis), jongeren betrekken bij
ontwikkelingssamenwerkingvraagstukken (houding) en een solidariteitsgevoel tot stand
brengen waardoor jongeren bij het maken van keuzes rekening houden met de gevolgen voor
mensen in ontwikkelingslanden (gedrag).
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Tim zet in deze opdracht vooral zijn kennis in op het gebied van doelgroepanalyse. Hij
onderkent verschillende subculturen in de doelgroep en weet een gemeenschappelijke
noemer te vinden, die een belangrijk deel van de jongeren uit de doelgroep zal aanspreken.
Daarbij denkt hij voortdurend aan mogelijkheden om in een aantrekkelijk spel de doelgroep
aan te spreken. Hij doet in het verlengde van het doelgroeponderzoek dan ook voorstellen
voor het spelontwerp. Hij beargumenteert vanuit zijn analyse welk spelconcept hier het best
toepasbaar is. Hij staat open voor de verschillende subculturen die hij onderzoekt, en kan
daarover helder communiceren, ook met ‘oudere’ collega’s.
Groeiperspectief
Deze opdracht verschaft Tim de mogelijkheid zich te verder te specialiseren in game design.
57
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
58
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 11 (Ontwerpen)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Idéfix is een kleine organisatie die voor een specifieke branche, de oefentherapeuten
Mensendieck en César in Nederland, een toegesneden pakket heeft gemaakt voor de
volledige bedrijfsvoering. Van de afsprakenagenda tot en met de facturen voor cliënten; van
statistische overzichten tot en met declaraties voor verzekeringsmaatschappijen, alles kan
geleverd worden. Het is begonnen met een maatwerk-pakket dat Marlies in haar studie al had
gemaakt voor een kennis in het kader van haar stage. Het bleek zo succesvol, dat binnen een
jaar al 10 andere oefentherapeuten zich bij haar hadden gemeld, met de vraag of ook zij over
het pakket konden beschikken. Dat was het moment voor Marlies, direct na haar afstuderen,
Idéfix op te richten, om zich speciaal op dit marktsegment te richten. Nu, 2 jaar later, draait het
pakket bij meer dan 120 oefentherapeuten. Een echte successtory. Marlies heeft inmiddels
een studiegenoot als vennoot betrokken bij de zaak. De afgelopen maanden merken ze echter
dat ze het overzicht kwijtraken. Elke klant heeft een speciale maatwerkversie van het pakket,
dat modulair is opgebouwd. De klanttevredenheid is daardoor groot, maar de kans op fouten
ook. Dagelijks wordt Idéfix nu geconfonteerd met reacties van klanten. Vragen over de
werking van de software, klachten over bugs in het programma, problemen met comptabiliteit
met printers of andere software, informatievragen over andere modules etc. etc. Daarbij komt
het steeds vaker voor dat vragen op elkaar lijken, maar dat het oplossen van elk probleem
telkens opnieuw van scratch moet worden opgebouwd. Dat kan beter volgens Marlies. Er
moet een applicatie komen, waarin de klanten eenvoudig terug te vinden zijn, inclusief alle
relevante informatie over de versie van hun pakket. Ook moeten alle reacties in dat pakket
kunnen worden geadministreerd, en moet er een handige zoekfunctie in de applicatie komen,
waarmee oude vraag- en antwoordcombinaties snel kunnen worden teruggevonden. Het
midden tussen een CRM-pakket en een heldeskapplicatie dus.
Rollen van de ICT-er
Marlies is een kleine zelfstandige ondernemer, en doet bijna alles zelf. Het contact met de
klanten, en met potentiële nieuwe klanten natuurlijk, maar ook het aanpassen van de
software, het aannemen van de telefoon, en het behandelen van klachten. Ze heeft ook al
enkele malen haar software gedemonstreerd voor een groep potentiële klanten en
vertegenwoordigers van de verzekeraars. Ze vindt de afwisseling juist aantrekkelijk, maar ze
draait daardoor wel vaak lange uren. Zestig werkuren in de week is eerder regel dan
uitzondering.
Het professioneel product
Voor een betere bedrijfsvoering ontwerpt ze nu de genoemde applicatie. Ze modelleert de
database voor alle klantgegevens, ontwerpt gebruikersschermen en schrijft programmacode.
Ze is ontwerper en eindgebruiker tegelijk. Dat maakt het werk eenvoudiger, maar ook
‘gevaarlijker’. Gelukkig heeft ze tijdens haar opleiding veel voorbeelden gezien van slecht
gemodelleerde, niet goed doordachte ontwerpen, en slecht gedocumenteerde producten.
Daarom brengt ze de discipline op, hoewel ze haar eigen ‘klant’ is, zorgvuldig te modelleren,
ontwerpen en documenteren.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Marlies kent enkele modelleringstechnieken voor het bouwen van een database-applicatie. Ze
heeft gekozen voor een combinatie van ER-diagrammen en een klassendiagram in UML. Ook
heeft ze verschillende ontwikkelomgevingen leren kennen tijdens haar opleiding, zowel op
school als op haar stageadressen. Ze kiest in deze situatie voor een MS Access applicatie
met een schil van gebruikersschermen in Builder C++.
Groeiperspectief
Marlies hoopt dat ze met Idéfix de komende jaren haar klantenbestand verder kan uitbouwen,
en dat ze erin slaagt de bedrijfsvoering te verbeteren. Op termijn denkt ze aan het uitbreiden
van de zaak. In de paramedische sector zijn nog vele andere doelgroepen, die ze op het oog
heeft. Als Idéfix wat groter is dan kan Marlies zich meer gaan bezighouden met de acquisitie
en administratie, en hoeft ze niet meer alles zelf te doen.
59
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
60
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 12 (Ontwerpen)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
NedCon is een van ’s werelds grootste producenten van semiconductors en is een
wereldleider op het gebied van complete, betaalbare en gemakkelijk te gebruiken systemsonsilicon. Het Nedcon Innovatie Centrum (NIC) ontwikkelt architecturen, referentieontwerpen,
softwareplatforms en applicaties.
Oplossingen voor consumentenproducten worden ontworpen en geïmplementeerd
in samenwerking met lead-customers. Er werken ongeveer 300 medewerkers en er wordt
uitgebreid samengewerkt met andere ontwikkelcentra in Europa, de VS en Azië.
Binnen het NIC wordt voor de tv-markt een digitaal tv-platform ontwikkeld dat de
basisfunctionaliteit integreert op de door het bedrijf ontwikkelde programmeerbare digitale tvchips. Een hoge beeldkwaliteit is voor veel tv-kijkers zeer belangrijk en hierin onderscheidt
NedCon zich van zijn concurrenten. Het tv-platform wordt continu uitgebreid
en verbeterd. De omvang van het platform is in de orde van grootte van een miljoen regels Ccode en groeit verder. Het platform is opgedeeld in diverse subsystemen, waarvoor een team
onder leiding van een teamleider en subsysteemarchitect verantwoordelijk is. Het subsysteem
dat zorg draagt voor de beeldverbetering na decodering, is in de loop van de jaren gegroeid
en is moeilijk onderhoudbaar.
Het subsysteem omvat nu ongeveer 150.000 regels code. Het levert performance-problemen
op en gebruikt te veel geheugen. Het is onduidelijk wat de oorzaak is van dit probleem.
Rollen van de ICT-er
De teamleider Louis is de opdrachtgever van Hilde. Hij is samen met de systeemarchitect Ger
verantwoordelijk voor de verbetering van het subsysteem. Hilde zal intensief moeten
samenwerken met Ger en met de vier andere mensen uit het team. Daarnaast werkt zij samen
met Peter die verantwoordelijk is voor de functionele en performancetesten
van het platform.
Hilde werkt sinds haar afstuderen als Bachelor of ICT sinds een kleine twee jaar binnen het
NIC, voornamelijk in het opzetten en bijhouden van de ontwikkelomgeving voor het
beeldverwerkende systeem. Vanuit deze situatie is zij sinds korte tijd overgestapt naar het
ontwikkelteam voor het subsysteem beeldverbetering. Dit is na inwerken
haar eerste opdracht.
Het professioneel product
Geïnstrumenteerde software en een rapportdat de instrumentatie en meetopzet beschrijft ten
behoeve van later gebruik in andere subsystemen. Daarnaast wordt verwacht dat de metingen
zelfstandig worden uitgevoerd en geanalyseerd in nauw overleg met
de subsysteemarchitect. De opdracht betreft het instrumenteren van de software
(het uitbreiden van de software zodanig dat er metingen op kunnen worden verricht) en het
uitvoeren van metingen, zodanig dat de verrichte metingen bijdragen aan het verkrijgen van
inzicht in het probleem. De instrumentatie en meetopzet dienen later ook eenvoudig in andere
subsystemen te kunnen worden toegepast.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Hilde dient zich te verdiepen in de multithreading aspecten en het geheugenbeheer. Een bij de
real time kernel behorend tool dat inzicht geeft in het multi-threading gedrag is daarbij een
belangrijk hulpmiddel. Van de instrumentatie maakt zij een conceptontwerp
en een meetplan in samenwerking met de overige teamleden,met name Ger en Peter. Daarbij
gaat zij binnen het bedrijf op zoek naar andere omgevingen die eerder met deze problematiek
geconfronteerd zijn. Na review en verbetering realiseert en test Hilde haar ontwerp en voert zij
de afgesproken metingen zelfstandig uit, waarbij ze op basis van
het verkregen inzicht nog nieuwe metingen toevoegt. Ze bespreekt de resultaten met Ger en
Louis en maakt een rapport waarbij ze de oorzaken van de problemen beschrijft en suggesties
doet ter verbetering.Hilde heeft kennis van multi-threading applicaties en
van de voor performance relevante aspecten, zowel software als hardware.
Zij kan complexe in C geschreven code analyseren en doorgronden
en kan daarover effectief communiceren met de overige leden van het team. Zij kan op basis
van metingen inzicht verkrijgen in performanceaspecten en aangeven waar verbeteringen
nodig zijn.
61
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Groeiperspectief
Hilde wil als teamlid verder gaan in het implementeren van nieuwe onderdelen van het subsysteem.
Haar ideaal is om op termijn subsysteemarchitect te worden. Om dit te verwezenlijken heeft ze met
haar chef afgesproken dat ze een opleidingsplan maakt voor
de komende jaren waarbij zowel de benodigde vakinhoudelijke verdieping alsook de noodzakelijke
verbreding aan de orde komt.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
62
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
7.4.
2009/2010
Realiseren
Realiseren
Kan op basis van een functionele ontwerp een informatiesysteem bouwen en implementeren
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
63
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 13 (Realiseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Een betonproducent heeft 3 fabrieken en is onderdeel geweest van een veel groter concern
dat – door de mededingingsautoriteit - gedwongen is opgeknipt in verschillende onderdelen.
De nieuwe organisatie moet nu op eigen benen staan en vooral zijn eigen verkoop regelen.
De verkopers hebben een eigen systeem voor de verwerking van orders. Het bedrijf verkoopt
uit voorraad, maar kent ook zgn. projecten en bedient voornamelijk de Nederlandse markt. De
afstemming tussen verkoop en productie is al jaren moeizaam. In het oude concern werd dat
opgevangen door een behoorlijke overcapaciteit. Als de ene fabriek het project niet kon
maken of de order kon leveren, dan werd een andere fabriek ingeschakeld.
Nu de 3 fabrieken de klanten zelfstandig moeten beleveren, gaat deze vlieger niet meer op. In
de sector heeft een sanering plaatsgehad, waardoor de overcapaciteit is verdwenen. Klanten
zijn gewend om tijdig geleverd te worden en er zijn zowel substituutproducten als andere
leveranciers die in deze nu concurrerende markt graag bereid zijn de klant te bedienen.
De nieuwe commercieel directeur voorziet problemen en constateert dat er veel
misverstanden ontstaan door een gebrekkige informatievoorziening: verkoop kent de
capaciteit niet en productie krijgt slecht zicht op de prioritering van orders. Daarom is snel na
de verzelfstandiging een project gestart om een ERP-systeem in te voeren. Een quickscan
heeft uitgewezen dat de bedrijfssituatie een kansrijke is voor invoering van ERP. Een risico is
het draagvlak bij de afdelingsmanagers die aarzelen om zich in hun keuken te laten kijken. Zij
zijn dan ook nauw betrokken geweest bij het maken van het invoeringsplan en inmiddels is
een pakket en een leverancier geselecteerd.
Kees is ERP-consultant, werkzaam bij de leverancier en heeft de opdracht gekregen om met
de medewerkers van het bedrijf als eerste processen de productieadministratie en -planning te
automatiseren. Hij heeft daarvoor de processen moeten herontwerpen. Dat is inmiddels klaar.
Hij gaat nu het pakket geschikt maken voor de ontworpen processen door het te
parameteriseren. Daarna zal hij met een collega de medewerkers van het bedrijf scholen en
coachen in het gebruik van het pakket. Gekozen is voor een scenario waarbij gedurende een
periode wordt schaduwgedraaid met het nieuwe pakket. Zeer beperkt zal historie worden
geconverteerd naar het nieuwe systeem. De oude systemen zullen dus nog een tijd moeten
blijven draaien.
Rollen van de ICT-er
Kees gaat het pakket inrichten met verantwoordelijken uit de opdrachtgeversorganisatie. Zijn
rol is er een van overtuigen, enthousiasmeren, leiding geven en natuurlijk uitvoeren. Kees is
inmiddels 5 jaar afgestudeerd ICT’er en heeft zowel als applicatiebeheerder, opleider,
programmeur van maatwerk-uitbreidingen en interfaces en als projectleider veel ervaring met
het betrokken pakket. De opdrachtgever heeft voor heel beperkt maatwerk gekozen en Kees
zal in staat zijn om dit zelf te realiseren. Kees is ook “vertegenwoordiger” van de leverancier
en houdt in de gaten welke mogelijkheden er zijn voor aanvullende diensten en eventueel
projecten. Daarbij stemt hij nauw af met de accountmanager over timing en condities.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Kees is opgeleid om bedrijfsprocessen te ontwerpen. Hij is creatief in het helpen van
gebruikers om hun eigen proces in te richten. Hij heeft een dienstverlenende houding. Hij kent
de gevoeligheden bij de invoering van nieuwe werkwijzen en weet sensitief met onzekerheid
van betrokkenen om te gaan. Kees is zeer resultaatgericht. Het succes van het project zal
worden afgemeten aan het draagvlak voor de nieuwe manier van werken, de servicegraad
naar klanten en de bezettingsresultaten in de fabriek. Dit project doet dan ook nadrukkelijk
een beroep op de creativiteit en het oplossend vermogen van Kees. De leverancier verwacht
een ondernemende houding van Kees.
Het professioneel product
Kees levert uiteindelijk een werkend informatiesysteem op dat voldoet aan de specificaties
van de opdrachtgever, zorgt ervoor dat het gebruikt wordt en levert nog enkele maanden
nazorg.
Groeiperspectief
Kees heeft als ambitie om hoofd van de afdeling projecten van de leverancier te worden. Hij is
bezig zijn kennis van project- en programmamangement te verdiepen middels trainingen.
64
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
65
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 14 (Realiseren)
Analyseren
Context/type organisatie
Milanov is een middelgrote speler in de fotostock-business. Zij verstrekken buitengewone
beelden aan reclamebureaus in Nederland, Engeland, België en Duitsland. Ook freelancereclamemakers kennen de weg naar Milanov. Door met kunstenaars en de reclame-industrie
te werken, kunnen ze zowel tendensen als cliëntbehoeften voorspellen. Milanov voegt
maandelijks honderden nieuwe beelden toe aan het bestand en controleert deze op kwaliteit,
exclusiviteit en trendgevoeligheid. In de studio werken twee fotografen, in de buitendienst
twee fotografen en op de DTP-studio twee DTP-ers, en het bedrijf staat onder leiding van een
directeur, die samen met een accountmanager voor de acquisitie zorgt. Het stockarchief
wordt bijgehouden door één persoon, ondersteund door de administratie waar twee traffics
zitten. Verder is er een part-time baliemedewerkster. Deze 12 vaste medewerkers worden
ondersteund door een 20-tal freelance fotografen die allen individueel gespecialiseerd zijn in
bijvoorbeeld landschaps-, portret- of urbanfotografie.
Rollen van de ICT-er
Aan Daan is gevraagd om een e-commerce omgeving voor Milanov te bouwen. Daan is een
jonge startende ondernemer, die in zijn ICT-studie heeft laten zien dat hij gevoel heeft voor
het bouwen van e-commerce applicaties, die er goed uitzien, goed performen, en veilig zijn.
Door het gebruik van een eenvoudig Content Management Systeem is het onderhoud voor
zo’n site, als die eenmaal staat, voor een belangrijk deel te doen door de eigenaar, in dit geval
Milanov dus. Daan besteedt in het ontwikkelproces bijzonder veel aandacht aan de
gebruikerswensen, wijs geworden door een geflopt product in het verleden, waarin hij teveel
zijn eigen koers voer. Daarom doet hij een belangrijk deel van het ontwikkelwerk ‘on site’,
waar de eindgebruiker ‘bij de hand’ is.
Het professioneel product
De e-commerce applicatie waar Milanov om vraagt is een website waar het volledige aanbod
van het product online staat. De klant moet via een inlogprocedure een beeld kunnen vinden
dat op verscheidene manieren op te vragen is. Bijvoorbeeld op onderwerp, kleur of prijs. De
klant moet de foto kunnen bestellen en downloaden. De doelgroep van Milanov bestaat
voornamelijk uit vormgevers, artdirectors en webontwerpers, is dan ook bewust op zoek naar
een product en hoeft dus niet worden gelokt. Wel is het van belang om de site te benutten om
de binding met de klant te versterken. Kwaliteit, betrouwbaarheid en snelheid zijn hierbij
belangrijk. De klant wil snel tot aankoop overgaan en het product snel ‘in huis hebben’. De
applicatie dient dan ook gekoppeld te zijn aan het bestaande CRM-systeem van Milanov. De
betaling dient via internet ‘secure’ te kunnen plaatsvinden, waarbij Milanov onderscheid maakt
tussen bekende en nieuwe klanten. Maar over de verschillende betalingssystemen via
internet heeft Milanov nog geen concreet idee. Milanov wil service en kwaliteit minimaal op
hetzelfde niveau houden, ook als de bedrijfsvoering door het internet verandert. Daarom heeft
Milanov aan Daan gevraagd een werkbaar implementatieplan op te leveren, voor de nieuwe
situatie. Waarbij onder andere de consequenties voor het personeel worden belicht.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Daan moet voor deze opdracht verstand hebben van de opslag van gegevens in een
database, en het aanspreken ervan via het internet. Hij moet beargumenteerd keuzes maken
uit verschillende beschikbare technieken (PHP, JSP, ASP bv.) en zijn kennis op het gebied
van beveiliging en versleuteling toepassen. Hij moet zijn creativiteit aanspreken, zeker in deze
omgeving, want de artistieke lat ligt bij deze opdrachtgever hoog. En hij moet een
webapplicatie opleveren die gemakkelijk onderhoudbaar is, zodat Milanov in eigen beheer de
site up-to-date kan houden, zonder veel specifieke ICT-kennis. Daarnaast zal Daan een
gedegen advies moeten geven over de organisatorische veranderingen die nodig zullen zijn,
als het verkoopproces meer via het internet verloopt. Tenslotte moet Daan de juridische
implicaties van auteursrechten van het fotomateriaal begrijpen en een adequate oplossing
vinden van het publiceren van auteursrechterlijk belast materiaal op het internet.
Groeiperspectief
Daan wil zich de komende jaren specialiseren op het bouwen van e-commerce applicaties, en
zich daarbij vooral richten op kunstgerelateerde toepassingen. Hij wil zijn bij Milanov
opgedane ervaring daarvoor inzetten. Hij wil zijn bedrijfje graag uitbouwen, waarbij zijn ideaal is om
met een grafisch ontwerper en een meer technisch ingestelde ICT-er samen te werken.
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
66
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 15 (Realiseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Tunnelgroep BV is een conglomeraat van een aantal bekende grote spelers op de markt
voor infrastructuur en bouw, dat is opgericht om tegemoet te komen aan de grote vraag
naar expertise en bouwcapaciteit met name vanuit de Rijksoverheid. De komende 20 jaar
zullen tientallen tunnels gebouwd worden in grote infrastructurele projecten, met name voor
trein- en wegverkeer. De eisen die gesteld worden aan de veiligheid in tunnels zijn de
laatste jaren echter sterk gegroeid. Recente tunnelongelukken, zoals in de Mont
Blanctunnel, de kanaaltunnel en in het Oostenrijkse Kaprun, hebben daaraan natuurlijk
bijgedragen. Tunnelgroep BV heeft dan ook een aparte afdeling in het leven geroepen
waarin de veiligheidssystemen van tunnels worden ontworpen en getest. Waren in het
verleden systemen voor verlichting, signalering (seinen, verkeerslichten, informatieborden),
ventilatie, brandbestrijding en soms nog andere volkomen gescheiden, de genoemde
ongelukken hebben duidelijk gemaakt dat als deze systemen geïntegreerd waren geweest,
de gevolgen van de ongelukken aanzienlijk beperkt hadden kunnen worden.
Rollen van de ICT-er
De afdeling Veiligheid heeft inmiddels een standaard ontwerpsystematiek voor zo’n
geïntegreerd veiligheidssysteem voor tunnels ontwikkeld. Maar elke tunnel is anders, en
Jeroen is op dit moment bezig met zijn team om het veiligheidssysteem voor de
nieuwbouw spoortunnel in Barendrecht te ontwerpen. Uitgangspunt is dat het systeem
volledig is geautomatiseerd, zodat menselijke fouten, in geval van calamiteiten, praktisch
uitgesloten zijn. Op basis van het standaard systeemontwerp ontwerpt het team van
Jeroen de specifieke situatie in deze tunnel: van de plaats van de sensoren tot de
afstemming van de software. Jeroen levert bijdragen aan het specifieke ontwerp, (her)schrijft programmacomponenten op basis van functionele specificaties, test die
componenten en implementeert ze in de beschikbare tunnelsimulatie. Alle andere
componenten moeten erop kunnen rekenen dat Jeroen’s onderdeel precies doet wat hij
belooft; betrouwbaarheid is in dit project eerste vereiste. De projectleider van het
tunnelproject ‘Barendrecht’ is de uiteindelijke opdrachtgever. Hij is eindverantwoordelijk
voor de gehele bouw en oplevering, en daarmee ook voor de veiligheidsaspecten. Hij heeft
deze laatstgenoemde verantwoordelijkheid echter gedelegeerd aan de
veiligheidsfunctionaris in dit project, die tevens Jeroen’s projectleider is.
Het professioneel product
Jeroen’s belangrijkste producten zijn perfect werkende programmacomponenten, meestal
herschreven vanuit bestaande. Dat documentatie bij programmacode onmisbaar is, kun je
aan zijn werk wel zien. Een andere programmeur zou zijn werk moeiteloos kunnen
overnemen. Natuurlijk is alle code geschreven in de huisstijl, zoals deze binnen de afdeling
Veiligheid van Tunnelgroep BV is afgesproken. De componenten zijn door en door getest,
elke mogelijke ‘route’ door de code is onderzocht, zodat juist bij extreme situaties het
gedrag van de component voorspelbaar is.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Jeroen wordt verwacht zelfstandig op te treden. Hij (her-)ontwerpt object georiënteerde
codecomponenten, met een eenduidig gedefinieerde interface. Jeroen weet dus precies
wat zijn component aan gegevens binnenkrijgt en ook precies wat eruit moet komen. Daar
moet hij zich dan ook aan houden. Uitgebreid testen, volgens een van te voren opgesteld
testplan behoort tot de normale gang van zaken. Juist in uitzonderlijke omstandigheden
dient het systeem voorspelbaar en betrouwbaar te reageren. Hij heeft dan ook veel kennis
van zaken op het gebied van programmeer- en modelleertechnieken, met name op het
gebied van UML, en testen. Jeroen heeft zeer intensief contact met zijn mede-projectprogrammeurs; hij overlegt met hen over de specificaties, over de technische problemen
die hij daarbij ontmoet, en over de oplossingen die hij gevonden heeft. Behalve zijn
handboeken is het internet natuurlijk een belangrijke informatiebron.
Groeiperspectief
Jeroen vindt programmeren leuk, en is nog niet uitgekeken op zijn werk. Maar op den duur
wil hij wel een stapje hoger. Eindverantwoordelijkheid dragen voor het systeemontwerp is
zijn eerste doel.
67
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
68
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 16 (Realiseren)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
De omroeporganisatie “Vrije Radio en TV Omroep” (VRTO) verzorgt voor de publieke omroep
radio en TV uitzendingen. Om het huidig marktaandeel tenminste te behouden is de afdeling
“nieuwe media” opgericht. De afdeling richt zich op het onderzoeken en invoeren van nieuwe,
interactieve producten. Op de afdeling werken, naast de chef van de afdeling, 2
programmamanagers, 2 grafische userinterface ontwerpers en 2 programmeurs. De afdeling
valt onder de afdeling publiciteit. Deze afdeling is verantwoordelijk voor het contact met de
leden en voor de bekendheid van de omroep. Zo wordt een weekblad uitgegeven, worden er
activiteiten voor leden georganiseerd, wordt de inhoud van de website up-to-date gehouden
en wordt gereageerd op opmerkingen en reacties van leden. De afdeling “nieuwe media”
initieert de ontwikkeling en begeleidt de realisatie van nieuwe ICT producten voor de omroep.
Interactieve internet applicaties en interactie bij TV programma’s bijvoorbeeld met behulp van
SMS moet de betrokkenheid van de leden bij de omroep vergroten.
Rollen van de ICT-er
Steven werkt ongeveer een half jaar bij de omroep. Hiervoor heeft hij, na zijn afstuderen bij
de opleiding informatica, een jaar gewerkt bij een bedrijf dat internetapplicaties ontwikkelt
voor verschillende bedrijven. Een jong en flitsend bedrijf met een nogal chaotische werkwijze.
Producten moeten snel klaar, vaak zonder goed doorgesproken te zijn met de opdrachtgever.
Met als gevolg latere aanpassingen en ontevreden klanten. Dit beviel Steven minder en hij
greep de mogelijkheid aan om te gaan werken bij de VRTO. Als programmamanager mag hij
van het begin af aan mee werken aan het opzetten van een methodisch aanpak. Ook krijgt
hij, met begeleiding van zijn chef, de verantwoordelijkheid voor het sturen van twee projecten,
één voor het opzetten van een interactieve internetapplicatie rond een landelijke verkiezing
en één waarbij interactie van kijkers bij een TV programma, middels SMS berichten mogelijk
moet zijn. Met de andere programmamanager en het hoofd van de afdeling wordt een
werkwijze opgesteld. Omdat de programma-eisen in het begin vaak onduidelijk zijn wordt
gekozen voor een cyclische ontwikkelmethode. Een deel van het werk wordt uitbesteed. Met
name het verwerken van de grote aantallen SMS berichten als reactie bij een uitzending. Met
de leveranciers worden duidelijke afspraken gemaakt over de te leveren diensten (Service
Level Agreements). Met de ontwikkelaars en bouwers worden afspraken gemaakt over de te
gebruiken methoden en technieken. Er worden afspraken gemaakt over mijlpalen, over taken
en over de workflow. In het begin blijkt het moeizaam enerzijds de (interne) opdrachtgever in
te laten zien dat bepaalde deadlines niet haalbaar zijn en anders gesteld moeten worden, en
anderzijds om de betrokkenen binnen een project zich te laten commiteren aan gemaakte
afspraken.
Het professioneel product
En zodanige planning van mensen en middelen dat ICT producten en diensten op de
afgesproken tijd worden geleverd volgens gestelde criteria. Daarbij zijn er verschillende
stakeholders: programmamakers van de omroep, als klant voor nieuwe producten; de collega
programmamanager en zijn directe chef voor het opzetten van een verantwoorde werkwijze
en voor het uiteindelijke plannen; de ontwikkelaars en de programmeurs; de medewerkers
van de afdeling publiciteit, die tekstuele inhoud voor de applicaties moet leveren en die moet
reageren op reacties en de externe dienstverlener, voor de verwerking van de SMS berichten.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Heeft kennis van methoden en technieken voor projectbeheersing en kan deze in een
multidisciplinaire omgeving toepassen. Heeft inzicht in het gebruik van methoden en
technieken voor het ontwikkelen en bouwen van een Grafische UserInterface en in moderne
programmeertechnieken. Hij heeft een goed zicht op de (on-)mogelijkheden voor
ontwikkelaars en bouwers en kan een redelijke inschatting maken van de hoeveelheid tijd die
nodig is om bepaalde werkzaamheden af te ronden. Dit helpt hem om reële inschattingen te
maken en om goed te kunnen overleggen met de ontwerpers en bouwers. Hij kan effectief
communiceren met de betrokkenen, kan zelfstandig werken en in een multidisciplinair team
tot resultaten komen. Is stressbestendig en creatief.
Groeiperspectief
Steven kan, als hij zich zo verder ontwikkelt, uitgroeien tot een senior projectmanager.
69
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
70
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
7.5.
2009/2010
Exploitatie/beheer/onderhoud
EXPLOITATIE/BEHEER/ONDERHOUD
Exploitatie/beheer/onderhoud
Kan de exploitatie, beheer en onderhoud van een informatiesysteem vormgeven en uitvoeren
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
71
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 17 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Hogeschool Westerkruis is een kleine hogeschool in Nederland. De directie van Westerkruis
vindt een goede website van levensbelang voor de organisatie. Op dit moment maakt de
organisatie een transformatie door van traditionele hogeschool tot een breed kenniscentrum.
De website dient in de communicatie met betrekking tot het kenniscentrum een cruciale rol
te spelen. Westerkruis heeft al enige jaren een contentmanager in dienst die met een klein
team van vier (voornamelijk administratief) medewerkers verantwoordelijk is voor de inhoud
van de site. De contentmanager werkt zelf mee aan het redactionele onderhoud van de site
en geeft leiding aan het team. Hij overlegt veel met gebruikers van toepassingen. Hij
analyseert de problemen van gebruikers en kan oplossingen helder verwoorden voor zowel
de gebruikers als het team. Hij adviseert gevraagd en ongevraagd gebruikers en team over
nieuwe op de eigen situatie toegesneden oplossingen om op die wijze de professionalisering
verder te helpen. De contentmanager heeft direct contact met gebruikers en hij wordt geacht
een goede relatie met hen te onderhouden. Omdat de huidige contentmanager zich elders
kon verbeteren is hij onlangs vertrokken.
Rollen van de ICT-er
Aziz is aangetrokken ter vervanging van de breed gewaardeerde eerste contentmanager.
Op Aziz rust de zware taak de eerste man op die plek te doen vergeten. Daartoe zal hij
stevig moeten investeren in de relatie met alle belanghebbenden, en hen door een
luisterende houding, een kritische blik en gedegen vakkennis moeten overtuigen van zijn
kwaliteiten. Daarnaast moet hij leiding geven aan het viertal teamleden, dat erg gewend is
aan de werkwijze onder de vorige ‘baas’. Aziz wil echter wel het nodige veranderen,
moderniseren en beter in procedures vastleggen. Ook dat zal veel vragen van zijn
overtuigingskracht. Daarnaast zal Aziz regelmatig overleg voeren met de hoofden van de
stafdiensten Marketing&Communicatie en ICT die in samenwerking met het College van
Bestuur beleid ontwikkelen voor het gebruik van de website van Westerkruis.
Het professioneel product
De contentmanager zet aangeleverde inhoud van gebruikers om naar effectieve inhoud in
een bestaande multimediatoepassing. Hij verzorgt in die rol de hoofd- en eindredactie. Hij
bepaalt op welke plek in de bestaande structuur nieuwe inhoud komt en beoordeelt of de
structuur aangepast moet worden. In andere gevallen geeft hij gebruikers redactionele
adviezen of instructies. De contentmanager is verantwoordelijk voor het invoeren van
nieuwe multimediatoepassingen in de organisatie. Hij geeft antwoorden op de volgende
vragen: hoe kan een multimediatoepassing optimaal ingezet worden in de organisatie; hoe
wordt de redactie georganiseerd; hoe wordt het beheer geregeld. Aan de technische kant
zorgt hij voor het functioneren van contentmanagementsystemen of beheersystemen. Het
gaat dan om internet-, intranet-, en extranettoepassingen of programma’s op cd-rom of dvd.
Hij ondersteunt de gebruikers in het werken met de toepassing, zowel inhoudelijk als bij het
bedienen van de knoppen. Als een toepassing eenmaal ingevoerd is, vervult de
contentmanager de rol van nazorger. Hij doet suggesties over nieuwe functies of over
aanpassingen van het beheerprogramma en adviseert de gebruiker in de multimediale
mogelijkheden van de toepassingen in een gegeven vakgebied: communicatie, marketing,
educatie en bedrijfsinformatie. Hij is in staat kleine grafische, inhoudelijke en functionele
aanpassingen en vernieuwingen van een toepassing zelf te verzorgen. Is er sprake van het
produceren van een nieuw onderdeel, dan schakelt hij daarvoor de consultant, interaction
designer en developer in.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Aziz heeft dus leidinggevende capaciteiten, kan luisteren en de wensen van de ‘klanten’
vertalen in toepassingen. Hij heeft redactionele vaardigheden, begrijpt genoeg van de
techniek om eenvoudige problemen zelfstandig op te lossen, maar weet ook wanneer hij
daarvoor hulp van anderen moet inroepen.
Groeiperspectief
Aziz zit in deze organisatie wel op de juiste plek; binnen Westerkruis is er voorlopig ook
geen doorGroeiperspectief. Een baan als beleidsadviseur zou wel tot de mogelijkheden
behoren, maar daar ligt Aziz’s hart niet. Dan zit hij te ver van het ‘echte werk’. Aziz denkt wel
72
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
dat over een aantal jaar, mocht hij wat uitgekeken raken op het relatief kleine Westerkruis, een
vergelijkbare baan in een grotere organisatie iets voor hem is.
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
73
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 18 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Uitgeversmaatschappij Amor Libris is een middelgrote uitgever van boeken en tijdschriften
op wetenschappelijk en populair wetenschappelijk gebied en heeft ook veel uitgaven gericht
op het onderwijs (van middelbaar tot hoger onderwijs). Er is één hoofddirectie met
stafbureau en een centraal automatiseringscentrum, alle gevestigd op de hoofdlocatie. Er
zijn twee nevenvestigingen in Nederland en één in België. Deze vestigingen werken redelijk
zelfstandig, hebben (deels) eigen uitgaven en eigen verkoopafdelingen.
Iedere vestiging is verantwoordelijk voor exploitatie, onderhoud en beheer van de lokale
software, de gegevens en de lokale infrastructuur. Dit volgens afgesproken standaarden en
kwaliteitseisen, die worden opgesteld vanuit het centrale automatiseringscentrum. Cruciale
gegevens worden (ook) centraal beheerd (opgeslagen). Het betreft hier o.a. gegevens over
verkoop, inkoop, (deel) teksten van uitgaven, contracten enz.
Bij het centrale automatiseringscentrum zijn 20 personen werkzaam. De meeste werken bij
de afdeling exploitatie en beheer. Er is een kleine afdeling Research and Development (4
personen).
Rollen van de ICT-er
Marion werkt ongeveer een jaar op het centraal automatiseringscentrum bij de afdeling
exploitatie en beheer. Het is haar eerste baan na haar afstuderen van haar ICT-opleiding.
Haar afstudeerproject, een onderzoek naar koppeling van informatiesystemen, heeft ze
uitgevoerd op een nevenvestiging van Amor Libris. Men wilde haar graag houden en zo is
ze op het hoofdkantoor terecht gekomen. De eerste maanden heeft ze op de helpdesk
meegedraaid. Het blijkt dat er vaak onenigheid is over wat de nevenvestigingen aan
diensten van de centrale dienst verwachten en wat er geboden wordt. Samen met anderen
werkt ze aan het opstellen van Service Level Agreements. Haar ervaring en contacten
opgedaan bij haar afstuderen komen hier goed van pas. Bij haar sollicitatie heeft ze
aangegeven zich te ontwikkelen in de richting van het beheer van databases en ze krijgt de
kans om hiervoor cursussen te volgen bij Oracle, de leverancier van het
databasemanagementsysteem waarmee op de hoofdvestiging gewerkt wordt. Na een half
jaar krijgt ze de opdracht om, onder begeleiding van de databaseadministrator, te werken
aan verbetering van de prestaties van de verschillende transacties. De responsietijden
wisselen sterk en zijn soms onaanvaardbaar hoog. Marion werkt -samen met haar collegaaan een analyse van de verschillende soorten transacties. Met behulp van tools onderzoekt
ze de belasting van het systeem. Met de databaseadministrator, het hoofd automatisering
en de applicatiebeheerder worden de prestatie-eisen van de verschillende transacties
doorgenomen. Samen met de databaseadministrator werkt ze aan het opstellen van een
plan van aanpak, met onderbouwde voorstellen voor structurele verbetering. Aanpassingen
met direct effect en geringe impact op andere zaken worden direct ingevoerd.
Het professioneel product
Zorgdragen voor waarborging van gestelde prestatie-eisen van het DBMS. Een PvA voor
structurele verbetering van de prestatie eisen.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Kennis van databasemanagementsystemen in het algemeen (o.a. recovery, security,
performance) en van het betreffende dbms (Oracle) in het bijzonder. Methodisch kunnen
werken. Zelfstandig en resultaatgericht kunnen werken in samenwerking met de
databaseadministrator, de applicatiebeheerder, de netwerkbeheerder, het hoofd
automatisering en de gebruikers.
Groeiperspectief
Marion heeft de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot databaseadministrator, waarbij ze
de verantwoordelijkheid krijgt voor het implementeren, het onderhoud en de exploitatie van
grote gegevensverzamelingen, die kritisch zijn voor het succes van een organisatie. Ze
doorgroeien tot leidinggevende van een afdeling voor functioneel beheer of zich
specialiseren in een specifieke richting zoals datawarehouse, internet koppelingen, enz.
74
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
2009/2010
75
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 19 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
Een groot ziekenhuis is inmiddels verregaand geautomatiseerd. Alle afdelingen en alle
functies binnen het ziekenhuis zijn in de afgelopen jaren met een aantal uiteenlopende
informatiesystemen gaan werken. Zo is er binnen het ziekenhuis na een reorganisatie een
centrale (staf-)afdeling ICT ontstaan waaronder nu ook het beheer van alle applicaties is
gebracht. Op deze afdeling werken inmiddels ongeveer 40 mensen in uiteenlopende functies.
Door de centralisatie van de ICT functie ervaren gebruikers een afstand in de ICT
dienstverlening. Waar ze vroeger rechtstreeks met hun applicatiebeheerder belden, moeten ze
nu eerst contact opnemen met een helpdesk voor alle ICT vragen. De afhandeling van vragen
en storingen duurt in hun beleving lang en inmiddels klagen de afdelingshoofden over de
dienstverlening bij het management.
Rollen van de ICT-er
Jeroen is bij het ziekenhuis al 1,5 jaar gedetacheerd vanuit een ICT dienstverlener. Hij is
oorspronkelijk binnengehaald om in een project, waarbij een nieuwe standaardwerkplek werd
ingevoerd de inrichting van de servers (fileservers, databaseservers en applicatieservers) voor
zijn rekening te nemen. Hij werkte daarbij nauw samen met een collega die de fysieke
configuratie van het netwerk voor zijn rekening nam. Dat project is succesvol afgesloten. De
nieuwe werkplek is ingevoerd en gebruikers zijn tevreden. Jeroen is sinds de invoering van de
nieuwe werkplek verantwoordelijk geworden voor het beheer van het Windows 2000 netwerk.
Hij heeft daarbij de leiding over een 3-tal collega’s. Jeroen denkt erover om bij het ziekenhuis
in dienst te treden. Zijn contract laat dat wel toe en hij heeft al eens een aanbod van het hoofd
ICT gekregen. In zijn taken ligt de nadruk op preventief onderhoud. Jeroen schat de
veranderende gebruikerseisen in en laat systeemwijzigingen uitvoeren door zijn collega’s van
de ICT afdeling. In overleg met eindgebruikers begeleidt hij ook de invoering van nieuwe
applicaties. Daarnaast geeft Jeroen zoals gezegd leiding aan 3 medewerkers, die de
eerstelijns helpdesk-zorg uitvoeren. Jeroen is verantwoordelijk voor adequate afhandeling, bij
problemen, klachten of storingen.
Het professioneel product
Als mede-ontwerper van de infrastructuur is hij heel goed op de hoogte van alle ins en outs
van de nieuwe werkplek en heeft in die tijd ook gekeken naar het gevraagde serviceniveau en
dat in kaart gebracht. Dat serviceniveau is voor hem uitgangspunt. Hij begrijpt de klachten van
gebruikers maar kan zelf in zijn functie uitsluitend ervoor zorgen dat hijzelf en zijn
medewerkers zo adequaat mogelijk gemelde problemen afhandelen en terugkoppelen naar de
helpdesk. Hij heeft een gesprek gehad met het hoofd ICT, die een ITIL (een internationaal veel
gebruikte verzameling Best Practises in ICT servicemanagement) traject zou willen starten om
de kwaliteit van de dienstverlening beter te kunnen beheersen. Jeroens product is een
dientverleningsniveau. Hij rapporteert over de prestaties t.a.v. zijn “contracten”.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Hij is een dienstverlener en heeft een sterke prestatiemotivatie. Hij houdt zich steeds op de
hoogte van de nieuwste stand van de techniek. Daarbij kan hij op zijn collega’s bij de afdeling
ICT terugvallen, maar ook op een aantal andere professionele netwerken waarin hij actief is.
Hij heeft zich tijdens zijn opleiding al nadrukkelijk gericht op ICT dienstverlening (zowel in een
drietal thema’s als in zijn stages) en heeft kennis van zowel systeem-, netwerk als
applicatiebeheer en de best practises op het gebied van IT-Servicemanagement, zoals in ITIL.
Hij is gewend om te denken in termen van serviceniveaus, en vindt het een persoonlijke
verantwoordelijkheid om de beloofde standaards ook daadwerkelijk te realiseren.
Groeiperspectief
Jeroen heeft aangegeven bij de invoering van een procesgerichte werkwijze een rol te willen
spelen en bijvoorbeeld eens te starten met het Incident-proces omdat hij verwacht dat daar
snel veel resultaat te behalen is. Hij heeft het vermoeden dat de cirkel niet altijd rond gemaakt
wordt en wil graag met de betrokkenen in kaart brengen hoe dit proces verbeterd kan worden.
76
CURRICULUM OPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA
2009/2010
Illustratie 20 (Exploitatie/Beheer/Onderhoud)
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Exploiteren/Onderhouden
COMPETENTIEPROFIEL TI V 3.0 20-07-17
Analyseren
Context/type organisatie
ES is een grote producent van embedded software voor de auto-industrie, die opereert in een
wereldwijdemarkt. Een belangrijke activiteit van ES is het ontwerp en de
productie van motormanagementsystemen.
In de ontwerpafdeling voor tv’s worden per jaar voor de internationale markt enige tientallen
typen motormanagementsystemen ontworpen, die tot een beperkter aantal productfamilies
behoren. Voor al die systemen moet embedded software worden ontwikkeld. De ontwikkelaars
maken gebruik van een grote bibliotheek van
componenten. Elke component is beschikbaar in vele sterk gelijkende varianten.
Onder andere door de voortdurende internationale expansie van ES komen nieuwe producten
steeds sneller op de markt. De ontwerpafdeling moet in een steeds hoger tempo betrouwbare
embedded software ontwikkelen. Het beheer van alle componenten en de documentatie van
de software is daarom meer en meer essentieel onderdeel van het ontwikkeltraject geworden.
Voortdurend moet duidelijk zijn wie aan welke versie werkt. Ook moet de documentatie van de
software altijd up to date zijn en moeten de ontwikkelaars terug kunnen grijpen op een vorige
(goed geteste) versie. Bovendien moet uiteindelijk duidelijk zijn welke software in welk
systeem is gebruikt en hoe deze
software tot stand is gekomen. Om deze complexe beheersproblematiek het hoofd te bieden
heeft de ontwerpafdeling een configuratiemanagement-systeem
in eigen beheer ontwikkeld. Het systeem bestaat voornamelijk uit een verzameling heldere
regels en afspraken en wordt ondersteund door een applicatie.
Rollen van de ICT-er
Phung heeft Technische Informatica gestudeerd en heeft zich in zijn afstudeerperiode
toegelegd op het ontwerp van embedded software. In zijn afstudeeropdracht heeft hij in de
ontwerpafdeling van ES een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het
configuratiemanagementsysteem. Phung kon na zijn afstuderen blijven als junior
ontwerper/ontwikkelaar in de ontwerpafdeling van ES. In de afdeling is het gebruik van het
configuratiemanagement-systeem een integraal onderdeel van het werk van alle
medewerkers. Phung is lid van een klein ontwerpteam dat in korte doorlooptijden producten
ontwikkelt.
Het professioneel product
Phung moet zorgdragen voor het configuratiemanagement.Een configuratiemanagementsysteem dat bij een sterk teruglopende ontwikkeltijd van embedded software betrouwbaarheid
kan blijven garanderen.
Kennis, kunde, attitude en zichtbaar gedrag
Phung heeft uitstekend zicht op ontwerp en ontwikkeling van embedded software. Hij heeft
ervaring in het gebruik van een geïntegreerde ontwikkelomgeving en de rol van componenten.
Daarnaast heeft Phung kijk op beheersaspecten als configuratiemanagement, versiebeheer
en documentatiebeheer.
Het team van Phung is ingezet in het ontwerp van embedded software voor een te
ontwikkelen productfamilie voor een bekend automerk. Op basis van de scherp
geformuleerde requirements heeft Phung een bijdrage geleverd aan een eerste versie
van een functioneel ontwerp dat geldig is voor de gehele productfamilie. Vervolgens is het
werk verdeeld. Phung is nu verantwoordelijk voor het configuratie-management van de hele
productfamilie. Daarbij werkt hij zeer nauw samen met al zijn teamleden.
Groeiperspectief
Phung wil na een aantal jaren teamleider van een ontwikkelgroep bij ES zijn.
77