EDUCATIEF PAKKET DE SPELERIJ 2015

EDUCATIEF PAKKET
DE SPELERIJ
2015-2016
1
Inhoudstafel
I.
De Spelerij
a. De Spelerij ?
b. Wie is wie ?
II.
Anton Tsjechov
a. Zijn leven
b. Zijn werk
III.
Oom Wanja
a.
b.
c.
d.
IV.
V.
Korte inhoud
Waarom Oom Wanja
Oom Wanja voor een jong publiek
Tekst / Fragment
Suggesties voor de klas
Beeldmateriaal
a. Foto’s en trailers
2
I.
De Spelerij
a. De Spelerij ?
De Spelerij is een theatergezelschap onder leiding van Paula Bangels.
Het brengt grote stukken uit de literatuurgeschiedenis en maakt er verfrissend en toegankelijk
theater van. De Spelerij positioneert zich daarbij als producent van kwalitatief hoogwaardig theater
voor een breed publiek.
Sterke stukken, goed geacteerd, vormelijk aantrekkelijk, op indringende en overtuigende manier
gebracht. Bovendien wil De Spelerij zoveel mogelijk mensen de kans geven om de voorstellingen te
zien. Daarom kiezen we voor langere speelreeksen en voor podia in heel Vlaanderen en Nederland.
Ook de kleinere, lokale zalen krijgen daarin een plaats.
De Spelerij maakt twee producties per jaar. Een grote zaal- en een kleine zaalproductie met een
lange speelperiode, al dan niet in coproductie.
De Spelerij streeft in de keuze van haar stukken en in haar werkwijze naar de herkenbaarheid van het
menselijk drama. Sterke verhalen met tijdloze onderwerpen, met personages die in herkenbare
situaties verzeild geraken en herkenbare emoties ondergaan. Het verhaal kan zich in een andere tijd
en een andere maatschappelijke context afspelen, maar wordt toch zeer concreet voor een
uiteenlopend publiek. Want iedereen herkent elementen uit zijn eigen leefwereld of voelt zich
verwant met de personages en hun beweegredenen.
Het gaat in de kern over de man, de vrouw, het kind, over verlangen, jaloezie, verraad, liefde en
dood,...
De Spelerij brengt maatschappelijk relevante stukken en biedt zo een reflectie op de huidige
samenleving. Actuele sociaal-maatschappelijke thema’s krijgen daarin een vaste plaats.
Educatie en sensibilisering staan centraal in de omkadering die daarbij geboden wordt.
b. Wie is wie?
Paula Bangels studeerde in 1992 af als actrice aan het Conservatorium van Brussel, onder leiding van
Senne Rouffaer. Ze werd vrijwel meteen door Dirk Tanghe gecast in Virginia Woolf (met Peter De
Graef en Marie Louise Stheins).
In 1997 ging ze mee naar Utrecht waar Tanghe artistiek leider werd. Ze speelde in tal van zijn regies
(o.a. De Burgermansbruiloft , Tartuffe en Frêule Julie) en was ook te zien op de Vlaamse podia.
Vervolgens zag Tanghe haar bezig in workshops met jongeren en zei: “Gij moet gaan regisseren”. En
zo geschiedde.
Toen ze gevraagd werd om deel uit te maken van het artistieke kernteam van De Paardenkathedraal
werd haar visie op theater helder en scherp. “Theater moet ontroeren. Het is een ervaring voor de
mensen in de zaal. Lachen, huilen, stil zijn, …alles is goed als er maar IETS gebeurt met het publiek.”
In 2009 nam ze afscheid van de Paardenkathedraal. Wat ooit begon als “drie maanden spelen in
Holland” werd een boeiende reis die twaalf jaar duurde.
In 2010 begon ze dan in Vlaanderen aan het indrukwekkende parcours van De Spelerij.
3
“Ik verwacht van mijn acteurs spelplezier, maar vooral geloofwaardigheid. Ik hou niet van analyseren
en declameren op een podium. De heiligheid van theater mag er voor mijn part gerust uit.
Ik wil er plezier aan beleven, zoals kinderen die voor een poppenkast zitten.”
Ook de acteurs zullen jullie misschien herkennen:
Mathias Sercu
MATHIAS SERCU was jarenlang verbonden aan het NTG waar hij speelde in De Meeuw, Bloedbruiloft,
Tramlijn die verlangen heet, Kat op een heet zinken dak, Macbeth, Torch song trilogie en The Rocky
horror show. Ondertussen schreef of regisseerde hij ook eigen werk. Bij Het Gevolg speelde hij in
Koken met Elvis en bij De Paardenkathedraal in Nachtwake.
Mathias speelde op televisie in Buiten de zone, De Rodenburgs, Danni Lowinski, Crème de la Crème,
Aspe, Oekanda, Flikken, Witse, Halleluja, Recht op recht, Sedes en Belli,.. Hij was te zien in films als
Ad Fundum, Team Spirit en Zot van A. Hij won in 2009 ‘Steracteur Sterartiest’ waarbij zijn goede doel
‘Het Anker’ was. In 2014 maakte hij voor EEN zijn eigen reeks Marsman waar hij zowel de regie als
één van de hoofdrollen voor zijn rekening nam. Sinds 2010 maakt hij deel uit van De Spelerij.
Eva Van Der Gucht
EVA VAN DER GUCHT speelde bij De theatercompagnie in De Koopman van Venetië en bij het RO
theater in o.a. Platonov en Soul. Bij De Paardenkathedraal speelde ze in Nachtwake en bij
MuzTheater in De kale zangeres. Ook was ze te zien bij Orkater in De meisjes van Mussolini.
4
Sinds 2005 werkt ze mee aan het improvisatieprogramma ‘De vloer op’.
In 2007 nam ze deel aan ‘Wie is de mol?’.
Eva werd bij het grote publiek bekend door haar hoofdrol in de film ‘Iedereen beroemd’.
Ze speelde daarna nog op televisie in o.a. Connie & Clyde, Dokter Tinus, Vermist, Oud België, De vloer
op, Jiskefet, Baantjer, Witse, Wie is de mol?, S1nlge en Marsman.
Op het witte doek was ze te zien in Tot Altijd, Bobby en de geestenjagers, Ware liefde , Dik Trom
(nominatie beste actrice), Hannah Hannah, Noordzee Texas en Achtste groepers huilen niet. Sinds
2010 maakt ze deel uit van De Spelerij.
Tuur de Weert
TUUR DE WEERT volgde zijn opleiding aan het Conservatorium te Mechelen en Brussel. In theater
was hij lang verbonden aan het MMT, het huidige ‘t Arsenaal.
Hij speelde daar in tientallen stukken waaronder Wachten op Godot, De knecht van twee meesters,
Lulu, Namaals, en meer recent, De pruimelaarstraat, Drie zusters, Biechten en Helden.
Op televisie kennen we Tuur uit Heterdaad, Kinderen van Dewindt, Zone stad, Het pleintje, Ons
geluk, Veel geluk professor, Recht op Recht, Danni Lowinski… Maar onsterfelijk werd hij natuurlijk
door z’n aandeel in De Collega’s en FC De Kampioenen.
Tuur zagen we in De Collega’s maken de brug, Oesje!, Team Spirit, Ad Fundum, De Alias, Confituur,
Suske en Wiske – De duistere Diamant, Blinker en Kampioen zijn blijft plezant.
Vorig seizoen speelde Tuur voor De Spelerij in de voorstelling Lars en momenteel is hij te zien in de
fictiereeks Voor wat hoort wat.
Maaike Cafmeyer
Maaike studeerde aan het Conservatorium te Gent en haar carrière als actrice begon toen Sam
Bogaerts haar aannam voor een rol in Wachten Op Godot. Met het NTGent stond zij in Peter Pan
5
twee seizoenen op de planken, de Rocky Horror Show liep zelfs drie seizoenen. Cafmeyer was ook lid
van de Spelersgroep Ernst/Serieus.
In 2004 nam haar bekendheid toe toen zij de vrouw van Bart De Pauw speelde in Het Geslacht De
Pauw. Vanaf datzelfde jaar was zij te zien in de Ketnet-serie En daarmee Basta!.
Sindsdien zag u haar aan het werk in Aspe, De Loft, Code 37, Eigen Kweek, Marsman, Zone stad e.a.
Ook in diverse musicals speelde zij een rol, zoals in Domino, Assepoester, het tamelijke verhaal en
recent nog 1418 van Studio 100.
We zien haar ook af en toe in spelprogramma’s zoals Twee tot de zesde macht en De Slimste mens.
Peter Thyssen
Peter is geboren in Sint-Gillis- Waas op 24 oktober 1964 om half zeven ’s morgens en hij woont er
nog altijd.
Peter is getrouwd met Anne en samen hebben ze 2 kinderen, Julie en Louis. Peter is freelance acteur.
Hij speelt, schrijft en regisseert. Peter speelde o.a. bij figurentheater Froe Froe, Het Paleis, Zuidpool,
Toneelhuis, NTG, Theater Ons (NL). Hij schreef verschillende theaterstukken - waaronder zijn
bekendste: David en Fons. Zijn regie van Eefje Donkerblauw voor theater Tiret werd bekroond met
het Koninklijk Landjuweel voor figurentheaters. Op Tv zag u Peter recent in o.a. Deadline ,Familie,
Nieuw Texas, Vlaamse Streken, Beste Vrienden, Crimi Clowns, Zonen van Van As. Op het witte doek
speelde hij mee in de films Alias en Bowling Balls.
Peter was regelmatig te zien of te horen in diverse Studio 100-producties.
Peter speelt al drie jaar in de revue van Het Witte Paard in Blankenberge. Hij is artistiek leider van
Boston vzw en maakte twee er mooie producties: ‘Haven en Goed’ en ‘Bakteurs’.
Florian Avoux
Florian ruilde op 14 jarige leeftijd zijn geboorte stad Aalst in om in Brussel Woordkunst drama te
gaan studeren aan de Kunsthumaniora. Daarna ging hij Musical studeren aan het Koninklijk
6
Conservatorium Brussel. Naast de vele schoolproducties liep hij ook stage bij Musical van Vlaanderen
in het ensemble van 'Assepoester, het Tamelijk Ware Verhaal' een musical in regie van Stany Crets.
Deze zomer was hij te zien als Benny in de debuut film van Stany Crets 'Lee & Cindy C.'
II.
Anton Tsjechov
a. Zijn leven
Anton Pavlovitsj Tsjechov werd geboren in 1860 te Rusland. Hij was de zoon van een kruidenier.
Tsjechov vatte een studie als geneesheer aan in Moskou. Tijdens zijn studiejaren begon hij te
schrijven, deels om zijn studie te betalen maar vooral omdat het zijn passie was. Dit voornamelijk in
humoristische tijdschriften, onder de schuilnaam Antosja Tsjechonte. Deze schuilnaam zal hij zeer
lang aanhouden - uit bescheidenheid, en ook omdat hij zelf geen hoge dunk had van zijn literair werk.
Hij werd geleidelijk aan bekend als schrijver van kortverhalen en wordt hierdoor door velen
beschouwd als een der groten uit de literatuurgeschiedenis samen met Tolstoj en Gorki, persoonlijke
vrienden van hem. Ook zijn theaterteksten worden vandaag de dag nog over de hele wereld
herwerkt en opgevoerd.
Door zijn beroep als arts kwam hij voortdurend in contact met menselijke ellende, ziekte en dood,
ervaringen die zijn kennis over de menselijke psyche verrijkten en een belangrijke inspiratiebron
werden voor zijn literair werk. Hij stopte uiteindelijk in 1886 met zijn dokterspraktijk om zich volledig
te wijden aan de literatuur.
Tsjechov stierf in 1904 aan Tuberculose. Door deze ziekte was hij verplicht zich terug te trekken uit
Moskou en op Jalta te gaan wonen. Tsjechov was daardoor ver verwijderd van het theater waar
Stanislavski , de Russische acteur en regisseur, zijn theaterteksten vertaalde naar het toneel. Dit
gebeurde niet altijd naar de zin van Tsjechov, hij schreef zijn teksten als komedies die de tragiek van
het leven in scene zetten. Hij wilde dat het tragisch bestaan van de personages werd opgevoerd als
iets wat het midden houdt tussen tristesse en hilariteit. Stanislavski vertaalde zijn teksten vaak naar
zwaarwichtige tragedies. Stanislavski was overigens ook degene die Tsjechov bleef aanmoedigen om
theaterteksten te schrijven en weg te stappen van Tsjechovs grote voorkeur voor het kortverhaal.
Tsjechov schreef vele brieven naar Stanislavski om dit misverstand aan te kaarten. Er ontstond een
haat –liefde- relatie tussen deze twee personen. Ook Olga Knipper, de vrouw van Tsjechov, die
actrice was en vaak in zijn stukken meespeelde, ontving brieven van haar man. Zij probeerde om zijn
stukken in een juister perspectief te spelen.
Hij stierf in Duitsland en een week later kwam zijn lichaam per trein aan in Moskou om te worden
begraven. Op de wagen die zijn kist voerde stond ‘verse oesters’ geschreven. Gorki was hier razend
om. Alsof dat niet erg genoeg was, volgde een massa mensen de rouwstoet van Generaal Keller,
wiens lichaam met dezelfde trein werd getransporteerd, in plaats van die van hun geliefde Tsjechov.
Dit is een tafereel dat gestolen kon zijn uit één van zijn eigen verhalen.
7
b. Zijn werk
In 1880 publiceerde Tsjechov zijn eerste korte verhalen in het Peterburgse blad ‘De Libelle’ onder het
pseudoniem Antosja Tsjechonte. Vaak betrof het nog boertige schetsen over grappige onderwerpen
zoals schoonmoeders. In 1884 verscheen zijn eerste bundel.
Tsjechov/Tsjechonte had bij een breed publiek succes met zijn verhalen maar langzamerhand begon
ook de literaire belangstelling toe te nemen, onder meer van A. Soevorin, in wiens bekende dagblad
‘Nieuwe Tijd’ hij vanaf 1886 de meeste van zijn verhalen publiceerde.
In 1888 ontving Tsjechov de Poesjkinprijs voor de bundel In de schemering. Rond 1888 heeft Tsjechov
ook definitief zijn unieke niveau als schrijver van korte verhalen gevonden. De 58 verhalen
geschreven van het begin van dat jaar tot aan zijn dood, verschaffen hem een speciale plaats in de
wereldliteratuur. Het zijn stuk voor stuk juweeltjes. Tsjechov wordt dan ook beschouwd als de
grootste Russische schrijver van korte verhalen, door sommigen zelfs in de wereldliteratuur.
Op een karakteristieke rustige toon schrijft Tsjechov over een bonte verzameling van mensen,
onderwerpen en problemen, waarbij hij streeft naar een diepe, veelzijdige psychologische analyse.
Hij toont zich vooral waarnemer, heeft een hekel aan preken. Tsjechov wijdt in zijn verhalen veel
aandacht aan conflicten, onderzoekt alle aspecten van het conflict, maar suggereert zelden een
oplossing. Veel van zijn verhalen hebben een open einde. Tsjechov mag ook tot de grootste
Russische dramaturgen worden gerekend. Zijn werk wordt wereldwijd nog steeds met grote
regelmaat op de planken gebracht.
In het begin van de jaren 80 van de 19e eeuw schreef Tsjechov al diverse eenakters en in 1887 ging
zijn eerste serieuze toneelstuk Ivanov in première. Het volgende toneelstuk, De Bosgeest, dat in 1889
in première ging, werd echter een mislukking. De Peterburgse première van het toneelstuk De
Meeuw werd eveneens een fiasco en Tsjechov nam zich even voor nooit meer een toneelstuk te
schrijven. Nadat De Meeuw echter door het Moskouse kunsttheater op de planken werd gebracht
kwam het grote succes. Met Oom Wanja (1899) (met Olga Knipper, zijn vrouw, als Yelena) en De drie
zusters (1901) werd zijn naam als toneelschrijver definitief gevestigd. Op zijn sterfbed rondde hij nog
De Kersentuin (1904) af.
Tsjechov stond met zijn toneelwerken aan de basis van het psychologisch realisme en schiep het
zogenaamde ‘stemmingstheater’: personages die zich doorheen het hele stuk proberen te
ontworstelen aan hun uitzichtloze of saaie situatie. Hij had kritiek op de parasiterende burgerij en
sympathie voor de gewone man, en werd later door de eerste communistische machthebbers als
voorbode van de revolutie beschouwd.
8
III.
Oom Wanja
a. Korte inhoud
Wanja en zijn nichtje Sonja werken al jarenlang hard om het hoofd boven water te houden.
Alles gaat zijn gewone gang.
Tot er twee nieuwe bewoners arriveren: Sonja’s vader en zijn veel jongere vrouw Jelena.
Zij zorgen ervoor dat alles stilvalt.
Niemand komt meer aan werken toe, ook huisvriend dokter Astrov niet.
Aan verlangen des te meer.
De mannen worden stapelverliefd op Jelena.
Zij probeert wanhopig iedereen te vriend te houden.
Ook Sonja hoopt op liefde, van Astrov.
Maar die heeft het iets te druk met Jelena…
Hoe vergaat het al deze mensen, die vastzitten in een leven waar er geen uitweg lijkt te zijn.
Waarom ondernemen ze niets? Hun verlangen naar een ander, naar iets anders is terzelfdertijd
hetgeen hen verlamt.
b. Waarom Oom Wanja?
Paula wilde Oom Wanja graag maken omdat dat sowieso al heel lang op haar verlanglijstje staat.
Het is een klassieker die alle tijden overleefd heeft.
Het verlangen van de mens om te kunnen communiceren met elkaar is universeel. We hebben er
zoveel middelen voor uitgevonden en het wil maar niet lukken.
Als je de personages in Wanja over de scène, hun landgoed, ziet drentelen, denk je vaak: DOE IETS!
Dat is nu net wat hun niet lukt. Stuk voor stuk hebben ze een verlangen, of iets wat daarvoor moet
doorgaan. Maar ze zitten op slot, verkrampen.
Bang voor wat komen gaat, zich wentelen in wat geweest is.
Bang voor keuzes en ze daarom dan ook niet maken.
Bang om te leven, bang om te handelen, bang om te denken, bang om te voelen.
En dus laten ze betijen. Ze laten kansen schieten. Ze zeggen niet echt wat ze willen.
Als theatermaker doet Paula bij deze een poging om dat fenomeen bloot te leggen.
Opdat je als kijker in de zaal je afvraagt: doe ik eigenlijk wel wat ik écht wil. Maak ik keuzes waar ik
achter sta of vaar ik mee op de stroom, wijzend naar de buurman, de overheid, mijn ouders, de
school, het beleid en zoveel meer om de schuld te geven. De schuld van mijn niet-handelen.
Want daar maakt De Spelerij theater voor. Voor een publiek, jong en oud.
Opdat ze zich na de voorstelling kunnen afvragen: En ik, Hoe zit dat met mij?
c. Oom Wanja voor een jong publiek
De Spelerij investeert bewust en met een breed scala aan programma’s, inleidingen en
workshops aan de opbouw van het publiek van de toekomst, de jeugd.
Hen in contact brengen met kunst zodat ze straks dynamische jonge mensen worden met
een open geest, dat is het basisidee.
9
Het is een doel van De Spelerij om zoveel mogelijk jongeren naar hun voorstellingen te krijgen
-
Omdat de verhalen die verteld worden universeel en herkenbaar zijn
Omdat we op een open uitdagende manier thema’s aanpakken en bespreekbaar maken
Omdat we via workshops, rondleidingen, voor- en nagesprekken…de drempel naar theater
willen verlagen
Omdat via workshops talenten van jongeren worden herkend of aangewakkerd en dat is
cruciaal op die leeftijd
Omdat jongeren van nu het publiek van morgen zijn, we willen ze laten kennis maken met de
magie van theater.
Ook Oom Wanja zal de typische stijl van De Spelerij hebben. Herkenbaar, universeel en een vorm die
jongeren aanspreekt. Op die manier maken ze niet alleen kennis met thema’s, maar ook met Anton
Tsjechov en het theater als vorm. We hopen dat dit jongeren aanspoort tot kritisch denken, een
eigen mening vormen en een liefde ontwikkelen voor cultuur en esthetiek.
d. De tekst
De bewerking van de tekst gebeurde door Louis J.A. Van Beek. Louis stond ook al in voor de
vertalingen van Othello en Kat op een heet zinken dak. Tijdens de repetities wordt er gespeeld,
gekeken, geschrapt in overleg met Paula en met de acteurs.
Fragment:
Jelena:
Je hebt je weer onmogelijk gedragen, Wanja.
Moest je mijn man nu echt een perpetuum mobile noemen?
Vanmorgen aan het ontbijt heb je weer ruzie met hem gemaakt.
Het is zo kinderachtig.
Wanja:
Maar ik haat hem!
Jelena:
Waarom zou je hem haten?
Hij is net als iedereen.
En zeker niet slechter dan jij.
Wanja:
Je zou je gezicht eens moeten zien… je bewegingen…
Alsof alle leven uit je is gestroomd.
Oh, wat een leeg en lusteloos bestaan!
Jelena:
Het leven is leeg.
En saai.
Iedereen geeft maar af op mijn man, iedereen kijkt mij meewarig aan.
“Arm kind, met die ouwe man van d’r!”
Ik begrijp dat medeleven maar al te goed.
Astrov zei het zonet nog: zonder na te denken vernielen jullie de bossen, en straks is
er op aarde niets meer over.
Precies zo vernielen jullie de mens, en straks bestaat er door jullie geen trouw meer
op aarde, geen zuiverheid, geen zelfopoffering.
Waarom kunnen jullie nooit op een normale manier naar een vrouw kijken als het
niet jullie eigen vrouw is?
Omdat in ieder van jullie de duivel van de vernietiging zit.
De dokter heeft gelijk.
10
Jullie bekommeren je niet om de bossen.
Niet om de vogels, de vrouwen.
Niet om elkaar.
Wanja:
Ik hou niet van dat soort filosofietjes.
Pauze.
Jelena:
De dokter heeft zo’n vermoeid gezicht.
Zo nerveus.
Een interessant gezicht.
Sonja is verliefd op hem, dat begrijp ik wel.
Sinds ik hier ben is hij al drie keer langs geweest.
Maar ik ben verlegen, ik heb nog geen zinnig woord met hem gewisseld, ik was
helemaal niet aardig tegen hem.
Hij zal mij ook wel niet aardig vinden.
Ik denk dat wij zulke goede vrienden zijn, Wanja, omdat we allebei zo saai en zo
vervelend zijn!
Vervelend ja, saai!
Kijk me niet zo aan, daar hou ik niet van.
Wanja:
Hoe kan ik anders naar je kijken als ik van je hou?
Jij bent mijn geluk, mijn leven, mijn jeugd!
Ik weet dat er geen enkele kans is dat je mijn liefde beantwoordt, geen schijn van
kans, maar ik vraag niets.
Als ik alleen maar naar je mag kijken, mag luisteren naar je stem…
Jelena:
Stil!
Ze kunnen je horen!
Ze gaan naar het huis.
Wanja:
(gaat haar achterna)
Laat me praten over mijn liefde, jaag me niet weg.
Dat betekent voor mij al het grootste geluk…
Jelena:
Dit is te gênant…
Suggesties voor de klas
a. Aanbod van de Spelerij
-
In de klas:
Er komt iemand van De Spelerij in de klas een toneelworkshop geven als smaakmaker voor
de voorstelling. Die workshop behandelt de thema’s uit Oom Wanja (verlangen,
onbeantwoorde liefde, gelatenheid, drankmisbruik, angst, onvermogen tot communiceren,
vluchten, uitzichtloosheid, alles hebben en er niks mee doen, gelukkig zijn versus ongelukkig
11
-
-
zijn, verveling, …). Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de input van de leerlingen rond die
thema’s. Er worden scènes gespeeld en elke leerling krijgt feedback. De scènes worden nog
een keer gespeeld zodat de verbeteringen zichtbaar worden voor de deelnemers. Zo maken
ze kennis met een leerproces en met de inhoud van Oom Wanja. (tijd: min. 2 lesuren)
In de school:
De school (een bevlogen leraar) maakt de voorstelling Oom Wanja met zijn of haar
leerlingen. Vanuit De Spelerij wordt er gecoacht en komt er geregeld iemand langs ter
begeleiding van het project.
In het theater:
De leerlingen komen naar de voorstelling. Voorafgaande aan dat bezoek krijgen ze een
voorbespreking en een workshop. (tijd : min 2 uur) na de voorstelling volgt er een nagesprek
met de acteurs (tijd: 30 minuten)
b. Thema’s om mee te werken
Verlangen


Voorbeeld: jij droomt over een carrière als voetballer. Het is een brandend gevoel dat je
niet kunt tegenhouden. Misschien train je keihard en ben je al elke dag bezig met
voetballen. Misschien heb je nog nooit gevoetbald. Het gevoel is even heftig. Maar komt
de droom uit?
Voorbeeld: je bent al jaren verliefd op iemand van de klas. Je ziet jezelf met deze
persoon reizen, naar de cinema gaan, kussen, trouwen…doe jij iets met dit gevoel of
niet?
Drank-en drugsmisbruik



Voorbeeld: jij wordt al jarenlang gepest. De enige manier om af en toe te relaxen en aan
niks te moeten denken is drinken en blowen. Dit is toch onschuldig? Of wordt het een
probleem dat nooit weggaat? Want bij elke tegenslag grijp je naar de fles/pillen.
Voorbeeld: Je voelt je vaak alleen. Als je een beetje drinkt, vergeet je dat gevoel al snel.
Maar voor je het weet wordt het een vlucht terwijl je de oorzaak van de eenzaamheid
niet aanpakt. Is drank inderdaad een makkelijk middel om aan te komen en om te
vergeten?
Voorbeeld: bij je thuis wordt er gemakkelijk iets gedronken. Jij gaat hier snel in mee. Is
dit onschuldig? Of kan jij jezelf controleren? Weet je wanneer je genoeg gedronken
hebt? Of wil je niet raar gevonden worden bij je familie?
Onuitgesproken dingen

Voorbeeld: je beste vriend heeft gespiekt op een belangrijk examen. Jij weet dat, hij weet
dat jij het weet. Toch spreekt geen van beiden erover. Niet met elkaar, niet met anderen.
Wordt dit op de duur iets wat tussen jullie in zal blijven staan? Of is het beter om te doen
alsof het niet bestaat?
12
Onbeantwoorde liefde


Voorbeeld: je bent smoorverliefd op iemand van je klas. Ben jij dan iemand die de koe bij
de hoorns vat en dit ook zegt? Of ben je bang voor het antwoord? Zou jij een
vriend/vriendin laten polsen vooraleer een move te doen? Is een antwoord krijgen beter
dan de onzekerheid?
Voorbeeld: je beste vriendin heeft een geweldig lief. Jij ben echter ook enorm verliefd op
hem. Zou je iets ondernemen of doe je dat uit respect voor je vriendin niet? Kan je die
gevoelens negeren, controleren of ze uitschakelen omdat het moet?
Verveling

Voorbeeld: het is weekend. Heb jij dan een heleboel hobby’s en met veel vrienden
afgesproken of merk je dat je al gauw vervalt in niks doen? Hoe komt dat? Wat voor
gevoel geeft je dat? Kan jij werkjes zien en verzinnen of juist niet?
Uitzichtloosheid/gelatenheid

Voorbeeld: Je bent een vluchteling. Je zit samen met je familie in een vluchtelingenkamp
in een vreemd land. Je weet niet of je daar kan blijven, of je ooit terug naar je eigen land
kan, wat er met jou en je familie zal gebeuren en hoe de toekomst eruitziet. Ben jij
iemand die dan gelaten kan wachten, of zou jij overal hulp zoeken? Dingen ondernemen?
Is de dingen laten zoals ze zijn soms beter? Waarom/waarom niet?
Angst/talenten gebruiken

Voorbeeld: je bent een heel succesvolle basketballer op school. Een talentscout spot je
en wil je aannemen in een belangrijke gekende club. Enige voorwaarde is dat je dan naar
het buitenland moet verhuizen en je familie en vrienden moet achterlaten. Ben jij
iemand die dit onmiddellijk zou doen? Of zou je het moeilijk hebben je sociale leven te
verliezen? Begrijp jij dat er mensen zijn die uiteindelijk ervoor kiezen deze kans niet aan
te nemen, hoeveel talent ze ook hebben?
c. Voor- en nabespreking
-
Het is uit ervaring gebleken dat jongeren zich graag laten verrassen. Daarom is het misschien
aangewezen in de voorbespreking te focussen op de persoon van Anton Tsjechov, het
verhaal, De Spelerij en de acteurs. Toets hun kennis ivm deze onderwerpen en koppel aan
actualiteit. Onderstaande vragen kunnen richtlijnen zijn:
Wat vind je van de titel?
Ken je de acteurs? Van waar?
Wat weet je van Anton Tsjechov? Het stuk?
Wat vind je van de thema’s? zijn ze herkenbaar?
…
-
Bij de nabespreking kan u gebruik maken van onderstaande vragen:
Beantwoordde de voorstelling aan jullie verwachtingen?
13
-
Waarom wel/ waarom niet? Leg uit.
Welk effect had de aanpak van De Spelerij op de voorstelling?
Verandert dit iets aan de inhoud?
Kwamen de thema’s van het stuk goed tot uiting?
Hoe speelde decor een rol?
Hoe speelde belichting een rol?
Hoe speelde muziek een rol?
Denk eens na over de titel? Waar komt die vandaan? Past die titel , denk je?
…
d. Lessugesties
-
-
-
IV.
Dit zijn enkele suggesties voor oefeningen die u in de klas kan doen nadat de jongeren het
stuk gezien of gelezen hebben:
Neem de 6 personages en bepaal voor elk van hen hun specifieke rol in het verhaal. Kijk dan
verder en bepaal wat ze anders hadden kunnen doen en waarom ze het wel of niet deden.
Bepaal het karakter van de 6 personages. Laat de jongeren in klasverband de verschillende
eigenschappen van de personages opsommen. Schrijf deze allemaal op het bord. Bepaal
daarna in groep en in overleg welke 2 woorden het personage best omschrijven.
Schets een conflictsituatie die zich zou kunnen voordoen tussen personen die hetzelfde
willen. Bijvoorbeeld: Astrov wil gaan sollicteren voor een job, maar nu blijkt dat Wanja dat
ook wil doen. Wat gebeurt er? Verdeel de klas in groepjes van 2, laat hen een conflict
bedenken tussen mensen die naar hetzelfde verlangen en laat hen het scenario uitschrijven
en omzetten in een dialoog. Elk groepje mag nadien zijn dialoog voor de klas brengen.
Laat de jongeren voor elk personage een liedje uitzoeken dat best bij haar of zijn karakter en
de situatie past. Laat hen argumenten aanbrengen.
Oom Wanja werd al ontelbare keren opgevoerd. Zoek op internet naar foto’s en
beeldmateriaal van vorige producties en laat hen vergelijken met de opvoering van De
Spelerij
Beeldmateriaal
a. Foto’s en beeldmateriaal
Vindt u op www.despelerij.be
14