Veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen (versie van 09.08.2007)
01. Kan men vaccineren tegen mond- en klauwzeer?
02. Is mond- en klauwzeer gevaarlijk voor de mens?
03. Welke dieren zijn gevoelig?
04. Welke zijn de kenmerken van mond- en klauwzeer?
05. Hoe verspreidt de ziekte zich?
06. Waar komt de ziekte voor?
07. Is er een meldingsplicht?
08. Hoe kunt u uw dieren beschermen?
09. Hoe kan het virus vernietigd worden?
10. Kan mond- en klauwzeer genezen?
11. Welke ontsmettingsmiddelen zijn effectief tegen mond- en klauwzeer?
12. Moet iemand die gevoelige dieren bezit dat aangeven?
1. Kan men vaccineren tegen mond- en klauwzeer?
Vaccinatie van dieren tegen mond- en klauwzeer is mogelijk. Een algemene, preventieve vaccinatie is echter verboden
in de ganse Europese Unie en dus ook in België. Bij een uitbraak van mond- en klauwzeer kan de Minister echter
beslissen om een noodvaccinatie te laten uitvoeren, bijvoorbeeld in een beperkt gebied rond een haard. Gevaccineerde
dieren en producten van die dieren vallen echter onder strikte handelsbeperkingen. De beslissing om over te gaan tot
een vaccinatie heeft dan ook belangrijke economische gevolgen.
2. Is mond- en klauwzeer gevaarlijk voor de mens?
Neen, mond- en klauwzeer is niet gevaarlijk voor de mens. Mensen kunnen wel gelijkaardige ziekten als bijv. hand-,
voet- en mondziekte (HVM) krijgen. De symptomen van deze ziekte (blaren in de mond en huiduitslag op handen en
voeten) lijken op die van MKZ, maar verder hebben deze ziekten niets met MKZ te maken.
3. Welke dieren zijn gevoelig voor mond- en klauwzeer?
Mond- en klauwzeer is zeer besmettelijk voor evenhoevige dieren. Dat zijn runderen, varkens, schapen en geiten, maar
ook herten, reeën, wilde zwijnen en exotische dieren zoals bijvoorbeeld antilopen en olifanten. Paarden, honden, katten
en pluimvee zijn totaal ongevoelig voor de ziekte.
4. Welke zijn de kenmerken van mond- en klauwzeer?
Zoals de naam al aangeeft, is mond- en klauwzeer vooral te zien rond de muil en de klauwen. Er verschijnen eerst
blaren in de mond, op de neus en rond de klauwen. Na enkele dagen springen de blaren open. Er ontstaan vochtige,
pijnlijke rode plekken. De dieren hebben koorts. Runderen speekselen veel door de blaren in de mond, ze kwijlen en
smakken en eten minder. Door de blaren aan de klauwen hebben de dieren een stijve, gevoelige gang en zullen ze
manken. Bij het melkvee vallen de blaren op de tepels en een plotse daling van de melkgift op. Varkens zijn ziek, lopen
kreupel, hebben blaren op de wroetschijf, de klauwen, de neus, de tong en de tepels. Jonge biggen sterven. Bij schapen
en geiten zijn de verschijnselen minder duidelijk; daar is kreupelheid dikwijls het enige symptoom. Bij de kleinste
verdenking van mond- en klauwzeer moet u onmiddellijk de dierenarts waarschuwen.
5. Hoe verspreidt de ziekte zich?
Het mond- en klauwzeervirus verspreidt zich via personen (aan handen en kleding) en via gevoelige dieren en hun
producten (melk- en vleesproducten, huiden, ...). Het kan zich gemakkelijk verspreiden door direct contact met een
besmet dier, besmette dierlijke producten of besmet materieel (bijv. wagens, kledij), maar ook via de lucht. Het virus kan
zich dus razendsnel verspreiden ineen veestapel. Daarom is er ook een aangifteplicht.
6. Waar komt de ziekte voor?
De ziekte komt nog voor in grote delen van de wereld, vooral in Midden-Oosten, Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
7. Is er een meldingsplicht?
Mond- en klauwzeer valt onder de aangifteplichtige ziekten, omdat het zo besmettelijk is en zich razendsnel verspreidt.
Veehouders en dierenartsen moeten bij de eerste verschijnselen contact nemen met het Voedselagentschap.
8. Hoe kunt u uw dieren beschermen?
Aangezien preventieve vaccinatie verboden is, kan u enkel uw dieren beschermen door goede
bioveiligheidsmaatregelen en goede hygiënepraktijken toe te passen. Geef zeker geen keukenafval aan gevoelige dieren
en tracht contact met andere gevoelige dieren te vermijden. Verwittig uw dierenarts bij de minste verdenking.
9. Hoe kan het virus vernietigd worden?
Het virus wordt vernietigd door warmte, lage vochtigheid en bepaalde ontsmettingsmiddelen. Het virus kan lang actief
blijven in een geschikte omgeving bijv. in organisch materiaal of in gekoelde of bevroren karkassen van besmette dieren
die onvoldoende gerijpt zijn.
10. Kan mond- en klauwzeer genezen?
Er bestaat geen behandeling tegen het MKZ-virus zelf. De symptomen kunnen enkel verlicht worden. Jonge dieren
sterven vaak aan de ziekte. Volwassen dieren genezen vaak spontaan na enkele weken, hoewel veel dieren blijvende
complicaties kunnen overhouden, zoals vervorming van de hoeven, uierontsteking en blijvend gewichtsverlies.
11. Welke ontsmettingsmiddelen zijn effectief tegen mond- en klauwzeer?
De erkende ontsmettingsmiddelen op basis van formaldehyde en glutaaraldehyde zijn werkzaam tegen mond- en
klauwzeer.
12. Moet iemand die gevoelige dieren bezit dat aangeven?
Alle houders van runderen, varkens, schapen, geiten en hertachtigen zijn verplicht die te registreren. U kan hiervoor
contact opnemen met het Voedselagentschap.