Koude Oorlog | PDF-versie

Koude Oorlog
Auteur
Vince
Laatst gewijzigd
11 februari 2012
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/33534
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Koude Oorlog
1: Wat is de Koude Oorlog?
2: Samenwerking
3: Eerste uitingen
4: Toenemende spanningen
5: Destalinisatie
6: Niet-gebonden landen
7: Cuba-crisis
8: Vietnamoorlog
9: 1975 - 1985
10: Einde Koude Oorlog
Eindtoets
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Koude Oorlog
Koude Oorlog
Beste leerlingen,
Jullie gaan aan de slag met dit digitale leermiddel over de Koude Oorlog. Voordat jullie aan het
werk gaan zal er een korte uitleg gegeven worden wat de bedoeling is.
Welk onderwerp?
Dit leermiddel gaat over de Koude Oorlog. Wat hier precies mee bedoeld wordt zal in stap 1
uitgelegd worden. De Koude Oorlog is een groot onderwerp. We gaan stilstaan bij de
belangrijkste punten van dit onderwerp.
Hoe werkt het?
Aan de linkerkant van het scherm zie je een menu. De menu-onderdelen hebben allemaal een
nummer en een titel. Het nummer noemen we de 'stap.' De titel staat voor het onderwerp
waarover de stap gaat. Je moet de stappen chronologisch afwerken. Dit betekent dat je bij
stap 1 begint en telkens een stap verder gaat totdat je alle stappen hebt doorgewerkt.
Hoe werkt een stap?
De stap begint met de uitleg van het onderwerp. Met behulp van teksten, afbeeldingen en
filmpjes leer je over het onderwerp. Als je alles goed hebt gelezen, ga je verder na de toets.
Als je de toets hebt gemaakt, zie je of je hoog genoeg gescoord hebt om door te gaan naar de
volgende stap. Als je nog niet hoog genoeg gescoord hebt, doe je de stap opnieuw. Wat je
minimaal gescoord moet hebben, kun je lezen in de stap. De laatste stap is een eindtoets over
alle onderwerpen. Tip: let tijdens het lezen van de teksten goed op de begrippen.
Je kunt nu beginnen aan stap 1. Veel plezier en succes!
1: Wat is de Koude Oorlog?
Koude Oorlog
Er waren tijdens de Koude Oorlog ideologische tegenstellingen tussen de westerse
(kapitalistische) landen en de communistische landen. Een ideologie is een manier van
denken over een bepaald onderwerp. In de Koude Oorlog is dat de manier waarop een
samenleving ingericht wordt: de kapitalistische, democratische manier of de communistische,
dictatoriale manier. De Verenigde Staten, het land dat gezien werd als de leider van de
westerse landen wilde dat zo veel mogelijk landen in de wereld hun voorbeeld volgden. De
communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie wilden dit ook.
Na de Tweede Wereldoorlog waren landen als Frankrijk en Groot-Brittannië in de wereldpol
itiek veel minder belangrijk geworden. In de tijd voor de
Eerste Wereldoorlog waren er veel belangrijke landen. Als er een land te sterk werd, werd het
vaak aangevallen door de andere belangrijke landen. Deze landen werkten dan tijdelijk samen.
Na de Tweede Wereldoorlog kon dat niet meer omdat de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
de enige twee overgebleven grootmachten waren. Een grootmacht is een land dat veel
invloed heeft in de wereld. De tijd dat deze twee landen lijnrecht tegenover elkaar staan
Pagina 2
Koude Oorlog
noemen we de Koude Oorlog. De Koude oorlog begon in 1945, meteen na de Tweede
Wereldoorlog, en duurde tot 1991. In 1991 viel het communisme in de Sovjet-Unie. De SovjetUnie bestond uit Rusland en een aantal kleine landen. Vanaf dan gaan die weer onafhankelijk
verder. We noemen Rusland vanaf dan weer gewoon Rusland.
Tijdens de Koude Oorlog was de wereld verdeeld. Zie afbeelding: blauw: kapitalistisch, rood:
communistisch.
‘Koude’ Oorlog?
De Koude Oorlog wordt koud genoemd omdat de verenigde Staten en de Sovjet-Unie nooit
direct een oorlog met elkaar hebben gehad. Toch ging het helemaal niet goed tussen deze
landen. De landen waren erg bang voor elkaar. De Verenigde Staten was bang dat de SovjetUnie heel de wereld communistisch wilde maken. Karl Marx, de bedenker van het
communisme, vond dat het communisme uiteindelijk verspreid moest worden over de hele
wereld. De Sovjet-Unie was ook bang voor de Verenigde Staten. Er was veel angst dat de
Verenigde Staten uiteindelijk een einde wilde maken aan het communisme.
Op andere plaatsen in de wereld raakten raakten de VS en de SU wel met elkaar in conflict.
We komen hier later op terug.
Afsluitende opdracht
Vul de ontbrekende woorden in. Je moet minimaal 55% scoren. Als je lager hebt dan
moet je deze tekst opnieuw lezen en vervolgens de opdracht opnieuw doen. Klik hier
om de opdracht te openen
2: Samenwerking
Samenwerking
Hoewel het westen de Sovjet-Unie elkaar niet vertrouwden, hadden ze wel iets gemeen: ze
wilden Hiter-Duitsland verslaan. Ze besloten samen te werken tegen Duitsland. Tijdens en kort
na de oorlog spraken ze over de toekomst. Dit deden ze op een aantal conferenties. Leider
van de Sovjet-Unie was Stalin, de president van de Verenigde Staten was Roosevelt en
minister-president van Groot-Brittannië was Churchill.
De Conferentie van Moskou en de Conferentie van Jalta
De Conferentie van Moskou en de Conferentie van Jalta vonden nog tijdens de Tweede
Wereldoorlog plaats.
Tijdens de Conferentie van Jalta waren alleen Stalin en Churchill er. Roosevelt moest
campagne voeren voor de presidentsverkiezingen. Stalin en Churchill hebben in Moskou de
wereld verdeeld in invloedssferen. Op deze manier spraken ze dus af in welke landen het
westen invloed kreeg en in welke landen de Sovjet-Unie invloed kreeg. Dit werd uiteindelijk op
een servet getekend. Later hebben ze het nooit meer over de verdeling gehad.
Bij de Conferentie van Jalta, Roosevelt was hier wel bij, werd afgesproken dat er in de
landen waar de Sovjet-Unie invloed zou krijgen, er wel democratische verkiezingen gehouden
moesten worden. Stalin deed dit wel, maar op een andere manier dan dat de bedoeling was.
Bij de verkiezingen konden de mensen alleen maar kiezen uit verschillende communisten.
President Roosevelt wilde dat er ook met de Sovjet-Unie samengewerkt zou blijven worden na
de Tweede Wereldoorlog. Hij vond dat er een organisatie moest komen onder leiding van de
grootmachten die moest zorgen dat er vrede en veiligheid in de wereld bleef. Stalin stemde in
met deze organisatie, maar dacht dat de Sovjet-Unie zelf voor de eigen veiligheid moest gaan
zorgen in de toekomst. De organisatie ging de Verenigde Naties heten en bestaat vandaag de
dag nog steeds. Korte tijd later gaf Duitsland zich over. Toen kwam er een einde aan de
Tweede Wereldoorlog in Europa.
Pagina 3
Koude Oorlog
De mannen op de onderste rij zijn van links naar rechts: Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
Opdracht
Kies bij het begrip de juiste omschrijving. Je moet een minimale score van 55% hebben.
Wanneer je lager dan 55% hebt gescoord, moet je de tekst opnieuw lezen en de
opdracht opnieuw doen. Klik hier om de opdracht te openen.
3: Eerste uitingen
Marshallhulp en containmentpolitiek
President Roosevelt was in 1945 vrij onverwacht overleden. Hij werd opgevolgd door Truman
. In veel westerse landen in Europa ging het helemaal niet goed. De oorlog had Europa tot een
arm gebied gemaakt. Door de armoede kregen de communistische partijen in deze landen
ineens veel meer stemmen dan voor de Tweede Wereldoorlog. De Verenigde Staten wilden
niet dat landen in West-Europa ook communistisch zouden worden. Ze besloten daarom om
leningen aan te bieden, de zogenaamde Marshallhulp. De landen in Oost-Europa (zelfs de
Sovjet-Unie zelf) kregen deze hulp ook aangeboden, maar dat mocht niet van de Sovjet-Unie.
In Griekenland was het ook erg onrustig. De communisten leken daar aan de macht te
komen. De Amerikanen wilden dit natuurlijk niet en besloten in te grijpen. President Truman
bedacht de Trumandoctrine: ‘de Verenigde Staten zullen ieder land steunen dat bedreigd
wordt door gewapende minderheden of door druk van buitenaf.’ Truman bedoelde met
gewapende minderheden communisten die aan de macht probeerden te komen en met druk
van buitenaf bemoeienis van de Sovjet-Unie. Op deze manier konden de Verenigde Staten elk
land dat communistisch dreigde te worden voorzien van militair ingrijpen om dit te voorkomen.
Dit wordt containmentpolitiek genoemd. Dit betekent zoiets als politiek van het indammen. De
Verenigde Staten dacht dat het communisme vanzelf in zou storten, maar tot die tijd moest het
zo veel mogelijk beperkt worden. Als dat niet zou gebeuren, zouden steeds meer landen
communistisch worden. De situatie waarin steeds meer landen communistisch zouden worden,
noemden ze de dominotheorie.
Blokkade van Berlijn en de oprichting van de NAVO
Pagina 4
Koude Oorlog
De kapitalistische wereld en de communistische wereld waren twee gescheiden werelden
geworden. Al snel na de Tweede Wereldoorlog werd Stalin beschuldigd van het neerlaten van
een IJzeren Gordijn in Europa, vanwege de zeer gesloten grenzen tussen de kapitalistische en
communistische wereld. De hele Koude Oorlog is men deze grens het IJzeren Gordijn
blijven noemen.
Duitsland was verdeeld geraakt in een Amerikaanse sector, een Britse sector, een Franse
sector en een Russische sector. Ook Berlijn (gelegen in de Russische sector) raakte verdeeld
in 4 sectoren. Toen de Amerikanen, Britten en Fransen de sectoren samenvoegden en de Dmark (geld) invoerden, waren de Russen zo boos dat de de kapitalistische sectoren van Berlijn
lieten blokkeren.
Bekijk nu het filmpje voor meer informatie over de Blokkade van Berlijn en de oprichting van de
NAVO
kn.nu/ww.239c449 (youtube.com)
Opdracht
Je gaat nu de meerkeuzevragen maken. Je moet een minimunscore van 55% hebben.
Als je lager gescoord hebt, lees de je tekst opnieuw en maak je de toets eveneens
opnieuw. Klik hier om de toets te starten.
4: Toenemende spanningen
China communistisch
In 1949 werd de westerse wereld geschokt door het communistisch worden van China. De
communistische partij wist de nationalisten te verjagen (zij vluchtten naar Taiwan). De
communistische partij stond onder leiding van Mao Zedong (zie afbeelding). Het communisme
in China was niet tot stand gekomen met de hulp van de Sovjet-Unie. Bij het Chinese
communisme werd de nadruk gelegd op de boeren. Iedereen moest alles tegelijk het de
boeren doen: van even laat uit bed komen als de boeren tot tegelijk eten met de boeren (in
eetgroepen). Mao bracht ook een boekje uit met zijn visie op het communisme: het Rode
Boekje. In dat boekje werd Mao zelf ook verheerlijkt.
Pagina 5
Koude Oorlog
Korea-Oorlog
In 1950 viel het communistische Noord-Korea het kapitalistische Zuid-Korea binnen. De VN
besloten Zuid-Korea te steunen. Deze steun kon tot stand komen doordat de Sovjet-Unie niet
bij de stemming over de hulp was (de Sovjet-Unie was natuurlijk voor Noord-Korea). Rusland
was boos omdat de westerse landen vonden dat Taiwan (het kleine, niet communistische deel
van China) vertegenwoordiger moest zijn in de VN. De Sovjet-Unie heeft sinds dat moment
geen stemming meer gemist van de VN. Kim Il-Sung, de leider van Noord-Korea, had het tijd
gevonden dat Korea onder communistisch gezag herenigd zou worden. Hij had niet gerekend
op bemoeienis van het westen.
De Sovjet-Unie en China gaven vanzelfsprekend de communisten steun. Vanaf dit moment
werd er dus weldegelijk gevochten in de Koude Oorlog. Toch was dit geen directe oorlog
tussen de VS en de SU. Het neemt niet weg dat het geweld door de ideologische
tegenstellingen van het kapitalisme en het communisme verzoorzaakt werd.
kn.nu/ww.41780e7 (youtube.com)
Opdracht
Je gaat nu een invuloefening doen. Je moet een minumumscore van 55% hebben om
door te mogen gaan naar de volgende stap. Wanneer je lager scoort, moet je de tekst
opnieuw lezen en de toets opnieuw maken. Klik hier om de opdracht te openen.
5: Destalinisatie
In 1953 kwam er een einde aan de periode van Stalin (1924-1953) door de dood van de leider. Stalin
had gedurende zijn
regeringsperiode een sterk dictatoriaal regime
gevestigd in de Sovjet-Unie waarin keihard met tegenstanders werd afgerekend: de een werd direct
vermoord terwijl de ander zich in concentratiekampen in Siberië zich dood had moeten werden (in
een zogenaamde Goelag).
In 1956 werd hij opgevolgd door Nikita Chroesjtsjov. Chroesjtsjov was een stuk gematigder dan zijn
voorganger, maar hield de touwtjes toch stevig in handen. Chroesjtsjov was moedig vanwege zijn
politiek van destalinisatie:
* Chroesjtsjov erkende de misdaden van Stalin die tientallen miljoenen levens hadden gekost.
* Geschiedenisboeken werden herschreven: niet alleen goede dingen over Stalin.
* Standbeelden van Stalin werden verwijderd.
* Straatnamen en plaatsnamen waar 'Stalin' in voorkwam, werden veranderd.
Verder vond Chroesjtsjov dat de kapitalisten en de communisten geen oorlog moesten gaan
voeren met wapens. Uiteindelijk zou toch wel blijken of het kapitalisme of het communisme beter zou
werden. Tot die tijd zouden deze twee stelsels vreedzaam naast elkaar moeten kunnen bestaan. Dit
werd vreedzame coëxistentie genoemd.
Toch werd hij door velen als een simpele boer gezien. Zo zijn er voorbeelden bekend waarbij
Chroestsjov dingen deed die je van iemand op zijn positie niet zou verwachten. Chroesjtsjov sloeg bij
Pagina 6
Koude Oorlog
een bijeenkomst van de VN lange tijd met zijn schoen op tafel om zijn mening kracht bij te zetten.
Opdracht
Als afsluiting van deze stap ga je een kruiswoordpuzzel invullen. Je moet, om naar de
volgende stap te mogen gaan, een minimumscore van 55% hebben. Klik hier om de
opdracht te openen.
6: Niet-gebonden landen
Niet alle landen kozen een kant in de Koude Oorlog. In 1961 ontstond er een vereniging van
Niet-gebonden landen. Deze landen waren wel heel verschillend. Een aantal voorbeelden:
* Indonesië: zij waren vooral lid om Nederland onder druk te zetten de invloed in het gebied te
verminderen (Indonesië was tot 1949 een kolonie van Nederland geweest).
* Joegoslavië: dit was wel een communistisch land, maar had een eigen vorm van het communisme.
Ze wilden niet als hetzelfde als of als gebied van de SU gezien worden.
* China: China (ook communistisch) wilde tegenwicht bieden aan de macht van de SU.
De SU was zeer blij te horen dat China communistisch was geworden, maar ze dachten toch allebei
anders over het communisme. Zoals je al hebt gelezen begon Chroesjtsjov in 1956 aan de
destalinisatie, maar Mao Zedong (die tot 1976 aan de macht was), bestuurde China op een
soortgelijke manier als dat Stalin de SU had bestuurd. Verder voelde China zich niet gesteund door
de SU in de zaak Taiwan. Op Taiwan zaten de gevluchte Chinese nationalisten; zij gaan tot op de
dag van vandaag onafhankelijk verder als niet-communistisch China. Communistisch China vindt dat
Taiwan gewoon bij China hoort. In 1961 kwam het tot een opelijke breuk tussen de SU en China. Dit
wordt het Sino-Sovjetconflict genoemd.
De blauwgekleurde landen zijn de niet-gebonden landen:
Opdracht
Je krijgt over dit onderwerp een aantal meerkeuzevragen. Je moet minimaal 55% als
score hebben om door te mogen gaan. Indien niet, doe je de hele stap opnieuw. Klik hier
op de vragen te openen.
7: Cuba-crisis
Pagina 7
Koude Oorlog
Wapenwedloop
De VS en de SU durfden elkaar niet aan te vallen omdat ze gevaarlijke kernwapens hadden.
Als de een de ander zou aanvallen, zou deze zelf ook vernietigd worden. Om elkaar bang te
maken gingen ze steeds grotere wapenvoorraden aanleggen. Op veel plaatsen kwamen
raketten met kernkoppen (ook in Europa). Uiteindelijk waren er genoeg kernwapens om de
wereld meer dan honderd keer te vernietigen. Na de Cuba-crisis kwam er een ontspanning in
de Koude Oorlog: de détente.
Cuba-crisis
Image not found or type unknown
In 1959 was Cuba communistisch geworden.
De VS waren hier helemaal niet blij mee, zeker omdat Cuba vlakbij de VS ligt (op de
afbeelding zie je Cuba (met de vlag) met op de achtergrond de VS). In 1962 ontdekten de VS
dat er op Cuba installaties werden gebouwd om kernraketten af te kunnen vuren op de VS.
Deze installatie werd gebouwd door de SU. De VS dwongen de leider van de Sovjet-Unie,
Chroesjtsjov, de bouw van de installatie te stoppen en de raketten af te voeren. Chroesjtsjov
weigerde eerst, maar de VS dreigde met het gebruik van kernwapens. Gelukkig besloot
Chroesjtsjov de bouw te stoppen, anders was er waarschijnlijk een vernietigende kernoorlog
uitgebroken. Deze dreigende situatie wordt de Cuba-crisis genoemd.
Bekijk nu het filmpje. De situatie op Cuba wordt uitgelegd.
kn.nu/ww.7d4f6a3 (youtube.com)
Opdracht
Om de stap af te ronden, moet je een invulopdracht doen en minimaal 55% halen. Als
dat is gebeurt, mag je naar de volgende stap. Klik hier om de opdracht te openen.
8: Vietnamoorlog
Pagina 8
Koude Oorlog
voorgeschiedenis
Vietnam maakte samen met buurlanden Laos en Cambodja deel uit van de Franse kolonie
Indochina. Na de Tweede Wereldoorlog wilde Vietnam onafhankelijkheid. Het hetzet tegen de
Franse kolonisatie kwam onder leiding van de communist Ho Chi Minh te staan. In 1954 sprak
men in Genève over de toekomst van Vietnam. Tijdens deze onderhandelingen wilden ze
Fransen hun positie versterken door nog een keer flink uit te halen naar de communisten door
middel van een gevecht. De Slag bij Dien Bien Phu (1954) werd echter gewonnen door de
communisten. De Fransen vertrokken.
Noord-Vietnam zou bestuurd gaan worden door de communistische Vietcong onder leiding
van Ho Chi Minh. Zuid-Vietnam zou bestuurd gaan worden door de pro-westerse Ngo Dinh
Diem. Na 2 jaar zouden er verkiezingen komen om het land te herenigen, maar veel westerse
landen (vooral de VS) dachten dat de verkiezingen toch niet eerlijk zouden verlopen, ze gingen
dus niet door. Hij maakte er een dictatuur van. De Amerikanen besloten na het vertrek van de
Fransen adviseurs naar Vietnam te sturen. Ze stuurden steeds meer wapens en militairen. De
VS zag dat de macht van de Vietcong steeds verder toenam waardoor ze al in 1962 besloten
dat er, wanneer dat nodig zou zijn, militair ingegrepen zou moeten worden. In Zuid-Vietnam
was men erg ontevreden over Diem die er een politiestaat had gevestigd. In 1963 pleegden
Zuid-Vietnamese generaals een staatsgreep: Diem werd vermoord.
Amerikaanse inmenging
In 1964 kwam het moment waarop de Amerikanen hadden gewacht: een Amerikaanse boot
werd aangevallen door Noord-Vietnam; dit wordt het Tonkin-incident genoemd. Hoewel de
boot nauwelijks schade had opgelopen, was dit een prima reden om de oorlog te starten.
Ondanks het gebruik van verschrikkelijke middelen en wapens zoals Agent Orange
(ontbladeringsmiddel, de Vietcongstrijders zouden zo vanuit de lucht zichbaar worden. Dit
middel is zwaar giftig) en Napalm (een soort brandbommen) wisten de Amerikanen de
Vietcong niet te verslaan.
Begin 1968 werden alle belangrijke steden en steunpunten van de VS tegelijk bezet door de
Vietcong. De Amerikanen hadden dit niet verwacht dat ze dit zouden doen, omdat het een
feestdag was voor de Vietnamezen. Deze beurtenis wordt het Tet-offensief genoemd. Vanaf
dit moment beseften de Amerikanen dat de oorlog niet snel meer te winnen zou zijn.
De oorlog sukkelde nog tot 1973 door. Toen trokken de Amerikanen zich terug; de
Vietnamezen moesten het zelf oplossen. Al snel was heel Vietnam communistisch.
Pagina 9
Koude Oorlog
protesten en gevolgen van de oorlog
De gruwelijke beelden van de Vietnamoorlog bereikten ook de westerse wereld. Hierdoor
waren er steeds meer mensen tegen de oorlog. De manieren van protest liepen uiteen van de
straat op gaan om te protesteren tot het maken van liedjes. Het liedje dat als fimpje hieronder
staat, gaat over het lot van de Amerikaanse soldaten die eigenlijk ook slachtoffers waren van
de Vietnamoorlog. Deze jongens waren gemiddeld 19 jaar als ze naar Vietnam gestuurd
werden en wisten niet wat ze moesten verwachten. Velen gingen dood, anderen raakten
zwaargewond en moesten het bijvoorbeeld zonder armen of benen doen. Veel soldaten
kwamen geestelijk niet meer over de oorlog heen. Zo pleegden er veel zelfmoord.
De positie van de VS in de wereld kwam ook ter discussie te staan. De VS had alleen maar
oorlogen gewonnen, en nu hadden ze niet weten te winnen in een oerwoed in Azië.
Bekijk nu onderstaand fragment. Je ziet een napalmbombardement en de gevolgen.
kn.nu/ww.d4d7309 (youtube.com)
Speel nu het volgende fragment af. Dit lied is een protest tegen de oorlog en laat zien dat de
Amerikaanse soldaten ook slachtoffers van de oorlog zijn.
kn.nu/ww.ee80bfa (youtube.com)
opdracht
Schrijf een betoog over de Vietnamoorlog. De stelling is:
'De Verenigde Staten hadden niet mogen ingrijpen in Vietnam.'
Een betoog bestaat uit drie delen:
1: Inleiding; Je geeft eventueel wat informatie over de Vietnamoorlog. Aan het einde van de
inleiding zeg je of je het eens bent met de stelling ('Ik vind dat de VS niet hadden mogen
ingrijpen in Vietnam/Ik vind het goed dat de VS heeft ingegrepen in Vietnam.')
2: Kern; in de kern geef je zo veel mogelijk argumenten (redenen waarom je het met de
stelling eens bent of niet). Je legt alle argumenten goed uit.
3: Slot; je maakt een einde aan je betoog. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een conclusie te
trekken (die verder gaat dan de stelling) of door een soort samenvatting te geven van de kern.
De opdracht maak je in Word. Je betoog stuur je per e-mail naar je docent.
Je mag ook van andere internetsites gebruikmaken om extra informatie over de Vietnamoorlog
te zoeken.
9: 1975 - 1985
Na 1975 kwam er een einde aan de relatieve rust tussen
Pagina 10
Koude Oorlog
de VS en de SU. Chroesjtsjov was inmiddels vervangen door Brezjnev (zie afbeelding). Hij richtte
zich meer op het buitenland. Zo had de SU invloed op de aanstelling van linkse regimes in Afrika en
Zuid-Amerika. Na de Vietnamoorlog werd Carter president van de VS. Hij stelde zich relatief mild op
tegenover de SU, maar de SU maakte hier gebruik van om de positie te verstevigen. De spanningen
namen pas echt toe toen Reagan in 1981 president van de VS werd. De SU kwam met nieuwe
raketten, waarop Reagan met een plan kwam om een soort schild te ontwikkelen die raketten tegen
kon houden.
Vanaf begin jaren '80 ging het steeds slechter met de economie van de SU. Er waren constant
voedseltekorten en de wapenwedloop was onbetaalbaar geworden. Dit is het begin van het einde
van de SU.
Opdracht
Deze stap moet afgerond worden door middel van een invuloefening. Je moet minimaal
55% goed hebben. Klik hier om de opdracht te openen.
10: Einde Koude Oorlog
Gorbatsjov
In 1985 werd Michaïl Gorbatsjov (zie afbeelding) leider van de Sovjet-Unie. Het ging al
jarenlang economisch erg slecht in de Sovjet-Unie en ook het imago was niet goed. Gorbatsjov
besloot hervormingen door te voeren om het communisme te versoepelen. Gorbatsjov wilde
glasnost (openheid) en perestorika (herstructurering). Al snel werden de nieuwe vrijheden in
Oost-Europa gebruikt om zelfbestuur te eisen.
Val van de Berlijnse Muur
Een van de uitingen van de Koude Oorlog was de Berlijnse Muur. Je hebt eerder al kunnen
lezen dat Berlijn in een kapitalistisch deel en een communistisch deel was verdeeld na de
Tweede Wereldoorlog. Veel Oost-Duitsers vluchtten via Berlijn naar West-Duitsland. Om dit te
stoppen had Chroesjtsjov in 1961 een muur gebouwd om dit tegen te houden. Toen in
november 1989 op televisie werd gezegd dat mensen vrij mochten reizen tussen de 2 delen
van Berlijn, gingen veel Oost-Duitsers naar West-Berlijn. Al snel braken zij de muur af. Later
werden Oost- en West-Duitsland weer één land.
Einde van de Sovjet-Unie
Duitsland was niet het enige land waarin er veranderingen
plaatsvonden. Veel andere landen wilden ook niet meer bij de Sovjet-Unie horen. Ook in
Rusland zelf werd het steeds onrustiger. In augustus 1991 waren radicale communisten het
zat en pleegden een staatsgreep om het communisme weer te herstellen. Dankzij Boris Jeltsin
(zie afbeelding) lukte dit niet. Jeltsin dwong Gorbatsjov af te treden. Hij nam zelf de macht
Pagina 11
Koude Oorlog
over. Vanaf 1992 was het definitief voorbij het de Sovjet-Unie en het communisme in Rusland
en Oost-Europa. Hiermee kwam er ook een einde aan de Koude Oorlog. Landen als Cuba,
China, Noord-Korea en Vietnam zijn nog steeds communistisch, al is dit vaak erg versoepeld.
De val van de Berlijnse Muur staat voor veel mensen symbool voor het einde van het
communisme. Bekijk nu onderstaande video over de val van de Berlijnse Muur.
kn.nu/ww.c8b0a80 (youtube.com)
Opdracht
Je kunt deze stap afsluiten door 55% of hoger voor de eindopdracht te halen. Als dat het
geval is, mag je beginnen aan de eindtoets. Klik hier om de opdracht te openen.
Pagina 12
Koude Oorlog
Eindtoets
Je hebt in 10 stappen verschillende thema's voorbij zien komen uit de Koude Oorlog. Nu ga je een
afsluitende toets maken . Laat de score van de toets zien aan je docent. Wanneer je score lager is
dan een 5,5 ga de onderwerpen waar je zwak op scoorde nog een keer doorlezen.
Klik hier om de toets te starten.
Pagina 13
Koude Oorlog
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Vince
Laatst gewijzigd
11 februari 2012 om 10:44
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VO; HAVO; HAVO 3; VWO 3;
Leerinhoud en doelen Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
0 uur en 50 minuten
Bronnen
Bron
Type
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/_04XMLUDcc0?version=3&feature=player_detailpage
Video
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/zUNk-0MD21Q?version=3&feature=player_detailpage
Video
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/WYmRJ_hnT1Q?version=3&feature=player_detailpage
Video
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/Ev2dEqrN4i0?version=3&feature=player_detailpage
Video
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/b3LdMAqUMnM?version=3&feature=player_detailpage
Video
https://www.youtube.com/v...feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/v/sKbVhK1J2FE?version=3&feature=player_detailpage
Video
Pagina 14
Koude Oorlog