Inhoudsopgave

Inhoudsopgave
Hoofd en hals
1
Overzicht
3.6
3.7
3.8
Oorsprong van spieren en aanhechting aan de schedel . . . .
Halsspieren: overzicht en oppervlakkige spieren. . . . . . . . . .
Supra- en infrahyoïdale spieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prevertebrale en zijdelings gelegen (diepe) halsspieren. . . .
3.5
70
72
74
76
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
Gebieden en tastbare botpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Het hoofd en de hals als geheel met de halsfasciën . . . . . . . . 4
Klinische anatomie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Embryologie van het gezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Embryologie van de hals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
4
Systematiek van de geleidingsbanen
2
Botten, banden en gewrichten
4.1
2.1
2.16
2.17
2.18
2.19
2.20
2.21
2.22
2.23
2.24
2.25
Schedel (cranium) van lateraal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schedel van frontaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schedel van dorsaal en schedelnaden . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schedeldak (calvaria) van buiten en binnen . . . . . . . . . . . . . .
Uitwendige schedelbasis (basis cranii externa) . . . . . . . . . . .
Inwendige schedelbasis (basis cranii interna) . . . . . . . . . . . .
Oogholte (orbita):
botten en openingen voor vaten en zenuwen . . . . . . . . . . . .
Orbitae en naburige structuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Neus (nasus):
neusskelet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Neus:
neusbijholten (sinus paranasales) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Slaapbeen (os temporale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wiggenbeen (os sphenoidale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Achterhoofdsbeen (os occipitale) en zeefbeen
(os ethmoidale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hard verhemelte (palatum durum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Onderkaak (mandibula) en tongbeen (os hyoideum) . . . . . .
Tanden (dentes) in situ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Blijvend gebit en panoramische röntgenfoto . . . . . . . . . . . . .
Afzonderlijke gebitselementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Melktanden (dentes decidui) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Botten van de halswervelkolom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Banden van de halswervelkolom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kaakgewricht (articulatio temporomandibularis) . . . . . . . . .
Biomechanica van het kaakgewricht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bovenste en onderste gewricht van het hoofd . . . . . . . . . . .
Uncovertebrale gewrichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Spieren
3.1
Mimische spieren:
overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mimische spieren:
functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kauwspieren:
overzicht en oppervlakkige spieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kauwspieren:
diepe spieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.24
Systematiek van de arteriële bloedvoorziening van hoofd en
hals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
A. carotis interna en systematiek van de takken van de a. carotis externa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Voorste en achterste takken en mediale tak van de a. carotis
externa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Eindtakken van de a.carotis externa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Takken van de a. carotis interna die extracerebrale structuren
van bloed voorzien. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Oppervlakkige venen van hoofd en hals . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Diepe venen van het hoofd en venen van het achterhoofd . 90
Venen van de hals. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Lymfeklierstations van het hoofd en de hals . . . . . . . . . . . . . 94
Overzicht van de hersenzenuwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Hersenzenuwkernen en ganglia die samenhangen met de
hersenzenuwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Nervus olfactorius (I) en nervus opticus (II) . . . . . . . . . . . . . 100
Oogspierzenuwen: nervus oculomotorius (III), nervus
trochlearis (IV) en nervus abducens (VI) . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Nervus trigeminus (V):
kern- en innervatiegebieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Nervus trigeminus (V):
verloop van de drie hoofdtakken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Nervus facialis (VII):
kern- en innervatiegebieden en viscero-efferente vezels . . 108
Nervus facialis (VII): verloop in het rotsbeen; parasympathische viscero-efferente en viscero-afferente vezels . . . . . 110
Nervus vestibulocochlearis (VIII) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Nervus glossopharyngeus (IX) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Nervus vagus (X) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Nervus accessorius (XI) en nervus hypoglossus (XII) . . . . . . 118
Synopsis van de plaatsen waar geleidingsbanen aan de
schedelbasis naar buiten treden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Overzicht van het zenuwstelsel in de hals en innervatie door
takken van ruggenmergzenuwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Hersenzenuwen en het vegetatieve zenuwstelsel in de hals124
5
Organen en hun geleidingsbanen
5.1
Oor (auris): overzicht en bloedvoorziening van het uitwendig
oor (auris externa) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
2.10
2.11
2.12
2.13
2.14
2.15
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
4.11
4.12
4.13
4.14
4.15
4.16
4.17
4.18
4.19
4.20
4.21
4.22
3.2
3.3
3.4
4.23
62
64
66
68
XI
Inhoudsopgave
5.2
5.39
Uitwendig oor, oorschelp (auricula), uitwendige gehoorgang (meatus acusticus externus) en trommelvlies (membrana tympanica) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Middenoor (auris media): trommelholte (cavum tympani)
en oortrompet (tuba auditiva) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Middenoor: gehoorbeentjesketen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Binnenoor (auris interna) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Binnenoor: gehoororgaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Binnenoor: evenwichtsorgaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Bloedvoorziening van het rotsbeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Oog: regio orbitalis, oogleden (palpebrae) en bindvlies
(tunica conjunctiva) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Traanapparaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Oogbol (bulbus oculi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Brekingsmedia van het oog: lens (lens cristallina) en
hoornvlies (cornea) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Iris en kamerhoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Netvlies (retina) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Bloedvoorziening van de oogbol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Uitwendige oogspieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Indeling, vaten en zenuwen van de oogbol . . . . . . . . . . . . . 158
Topografie van de orbita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Neus (nasus): overzicht en slijmvliesreliëf . . . . . . . . . . . . . . 162
Bloedvaten en zenuwen van de hoofdholte van de neus . . 164
Histologie en klinische anatomie van de neusholten . . . . . 166
Mondholte (cavitas oris): overzicht, hard en zacht verhemelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Tong (lingua): spieren en slijmvlies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Tong: banen, vaten en lymfedrainage . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Mondbodem (diaphragma oris) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Het lymfoïde weefsel van de waldeyerring . . . . . . . . . . . . . . 176
Keel (pharynx): spieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Keel: slijmvliesreliëf en verbindingen met de schedelbasis 180
Keel: topografie en innervatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Keel: klinisch belang van het spatium pharyngeum . . . . . . 184
Keel: bloedvaten en zenuwen in het spatium pharyngeum
(oppervlakkige laag) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Keel: bloedvaten en zenuwen in het spatium pharyngeum
(diepe laag) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Speekselklieren van het hoofd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Strottenhoofd (larynx): ligging, vorm en strottenhoofdkraakbeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Strottenhoofd: inwendig reliëf en systematiek van bloedvaten en zenuwbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Strottenhoofd: spieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Strottenhoofd: topografie en klinische anatomie . . . . . . . . 198
Schildklier (glandula thyroidea) en bijschildklieren
(glandulae parathyroideae) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Topografie en vorming van de schildklier . . . . . . . . . . . . . . . 202
6
Topografie
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
Voorste gezichtsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ventraal aanzicht van de hals: oppervlakkige lagen . . . . . .
Ventraal aanzicht van de hals: diepe lagen . . . . . . . . . . . . . .
Oppervlakkige laag van de zijkant van het hoofd . . . . . . . .
Middelste en diepe laag van de zijkant van het hoofd . . . .
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
5.8
5.9
5.10
5.11
5.12
5.13
5.14
5.15
5.16
5.17
5.18
5.19
5.20
5.21
5.22
5.23
5.24
5.25
5.26.
5.27
5.28
5.29
5.30
5.31
5.32
5.33
5.34
5.35
5.36
5.37
5.38
XII
204
206
208
210
212
6.6
6.7
6.8
6.9
fossa infratemporalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
fossa pterygopalatina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Laterale halsdriehoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Overgang naar de bovenste thoraxapertuur, carotisdriehoek
en diepe gebied aan de zijkant van de hals. . . . . . . . . . . . . . 220
6.10 Achterste halsgebied en achterhoofdgebied . . . . . . . . . . . . 222
7
Doorsneden van het hoofd
7.1
Frontale doorsneden ter hoogte van de voorste rand van
de orbita en de retrobulbaire ruimte. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Frontale doorsneden ter hoogte van de orbitapiramide
en de hypofyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Horizontale doorsneden ter hoogte van de orbitae,
bovenste en middelste niveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Horizontale doorsneden ter hoogte van de sinus
sphenoidalis en de conchae nasales mediae . . . . . . . . . . . .
Horizontale doorsneden ter hoogte van de nasopharynx
en de articulatio atlanticoaxialis mediana . . . . . . . . . . . . . .
Horizontale doorsneden ter hoogte van de wervels
C V-VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Horizontale doorsneden ter hoogte van de overgang
Th II/I tot aan C VI/VII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sagittale doorsneden: mediosagittaal met neusseptum
en ter hoogte van de mediale orbitawand . . . . . . . . . . . . . .
Sagittale doorsneden ter hoogte van het binnenste
derde deel en het midden van de orbita . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
7.8
7.9
224
226
228
230
232
234
236
238
240
Inhoudsopgave
Neuroanatomie
1
Inleiding tot de neuroanatomie
1.1
1.7
Hersenen en ruggenmerg als geheel . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het neuron en zijn schakelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Neuroglia en myeline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Input van het CZS:
zintuigwaarneming en haar kwaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . .
Het PZS en zijn interactie met het CZS . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ontwikkeling van het zenuwstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Macroscopische indeling van de hersenen . . . . . . . . . . . . . .
2
Hersen- en ruggenmergsvliezen
7
Cerebellum
2.1
Hersenen in situ en hersenvliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Hersenvliezen en durasepten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
De hersen- en ruggenmergszenuwen en hun ruimten . . . . 262
7.1
Uitwendige structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inwendige structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stelen en banen van de kleine hersenen . . . . . . . . . . . . . . . .
Vereenvoudigde functionele anatomie en laesies van
de kleine hersenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
2.2
2.3
244
246
248
6
Truncus encephali
6.1
Indeling en uitwendige structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hersenzenuwkernen, nucleus ruber en substantia nigra . .
Formatio reticularis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdalende en opstijgende banen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dwarsdoorsneden van de hersenstam:
Middenhersenen (mesencephalon) en brug (pons) . . . . . .
Dwarsdoorsneden van de hersenstam:
medulla oblongata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2
6.3
6.4
250
252
254
256
6.5
6.6
7.2
7.3
7.4
3
Liquorruimten
3.1
Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Liquorcirculatie en cisternen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Circumventriculaire organen en weefselbarrières in de
hersenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
3.2
3.3
4
Telencephalon
4.1
4.6
Ontwikkeling en uitwendige structuur . . . . . . . . . . . . . . . . .
Histologische opbouw en functionele organisatie van de
schors van de grote hersenen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cortexvelden in de neocortex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Allocortex:
overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Allocortex:
hippocampus en corpus amydaloideum . . . . . . . . . . . . . . . .
Witte stof en nuclei basales (basale kernen) . . . . . . . . . . . .
5
Diencephalon
5.1
Overzicht en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uitwendige structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inwendige structuur van het diencephalon:
niveau-indeling en serie doorsneden . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Thalamus:
kerngebieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Thalamus:
projecties van de thalamuskernen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hypothalamus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hypofyse (hersenaanhangsel, glandula pituitaria) . . . . . . .
Epi- en subthalamus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2
4.3
4.4
4.5
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
5.8
270
272
274
276
278
280
8
306
308
310
312
314
316
Bloedvaten van de hersenen
Arteriële bloedtoevoer en circulus arteriosus . . . . . . . . . . .
Oppervlakkig verloop van de arteriën van de grote
hersenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.3 Bloedvoorzieningsgebieden van de drie grote arteriën
in de grote hersenen (arteriae cerebri anterior, media en
posterior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.4 Arteriën van de hersenstam en de kleine hersenen . . . . . .
8.5 Sinus durae matris:
vindplaatsen en opbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.6 Sinus durae matris:
veneuze toevoerwegen en accessoire afvoerwegen . . . . . .
8.7 Oppervlakkige en diepe venen van de hersenen . . . . . . . . .
8.8 Diepe venen van de hersenen:
venen van de hersenstam en de kleine hersenen . . . . . . . .
8.9 Intracraniële bloedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.10 Cerebrale doorbloedingsstoornissen . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.1
298
300
302
304
318
8.2
320
322
324
326
328
330
332
334
336
282
284
286
288
290
292
294
296
XIII
Inhoudsopgave
9
Ruggenmerg en bloedvaten van het ruggenmerg
12
9.1
Overzicht:
gesegmenteerde opbouw van het ruggenmerg
(medulla spinalis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Overzicht:
indeling van ruggenmergsegmenten . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Grijze stof (substantia grisea):
indeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Substantia grisea:
reflexboog en propriospinaal apparaat . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opstijgende banen:
tractus spinothalamici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opstijgende banen:
fasciculus gracilis en fasciculus cuneatus . . . . . . . . . . . . . . .
Opstijgende banen:
tractus spinocerebellares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdalende banen:
tractus corticospinalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdalende banen:
extrapiramidale en vegetatieve banen . . . . . . . . . . . . . . . . .
Synopsis van opstijgende en afdalende baanstelsels in
het ruggenmerg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Arteriële bloedvoorziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Veneuze drainage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Topografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.1 Sensorisch stelsel:
9.2
9.3
9.4
9.5
9.6
9.7
9.8
9.9
9.10
9.11
9.12
9.13
Functionele systemen en klinische relaties
synopsis van de baansystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
338
12.2 Sensorisch stelsel:
340
12.3 Sensorisch stelsel:
342
12.4 Sensorisch stelsel:
344
12.5 Pijnbanen van het hoofd en centraal pijnremmend stelsel 406
principes van de prikkelverwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
laesies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
pijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
12.6 Motorisch stelsel:
346
overzicht en principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
12.7 Motorisch stelsel:
348
piramidebaan (tractus pyramidalis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
12.8 Motorisch stelsel:
350
motorische kerngebieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
12.9 Motorisch stelsel: extrapiramidaal-motorisch stelsel en
352
laesies van het motorische stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
12.10 Radiculaire laesies:
354
overzicht en sensibele schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
12.11 Radiculaire laesies:
356
358
360
362
motorische schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
12.12 Armplexuslaesie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
12.13 Beenplexuslaesie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
12.14 Laesies van het ruggenmerg en de perifere zenuwen:
sensibele uitvalsverschijnselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
10
12.15 Laesies van het ruggenmerg en de perifere zenuwen:
Doorsneden van de hersenen
motorische uitvalsverschijnselen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
10.1 Frontale doorsneden I en II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
12.16 Bepaling van de hoogte van een spinale laesie . . . . . . . . . . 428
10.2 Frontale doorsneden III en IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
12.17 Visueel systeem:
10.3 Frontale doorsneden V en VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
10.4 Frontale doorsneden VII en VIII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
10.5 Frontale doorsneden IX en X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
10.6 Frontale doorsneden XI en XII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
10.7 Horizontale doorsneden I en II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
10.8 Horizontale doorsneden III en IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
geniculair gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
12.18 Visueel systeem: laesies van het geniculaire gedeelte en
niet-geniculaire projecties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
12.19 Visueel systeem:
reflexen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
12.20 Visueel systeem:
10.9 Horizontale doorsneden V en VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
coördinatie van de oogbewegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
10.10 Sagittale doorsneden I-III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
12.21 Gehoorbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
10.11 Sagittale doorsneden IV-VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
12.22 Vestibulair systeem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440
10.12 Sagittale doorsneden VII en VIII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
12.23 Smaakzin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
12.24 Reukzin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
11
12.25 Limbisch systeem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
Vegetatief zenuwstelsel
12.26 Vezelbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
11.1 Organisatie van sympathicus en parasympathicus . . . . . . . 388
12.27 Indeling van de cortex, associatiegebieden . . . . . . . . . . . . . 450
11.2 Effect van het vegetatieve zenuwstelsel op afzonderlijke or-
12.28 Hemisferendominantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
ganen
en centrale schakelingen van de sympathicus . . . . . . . . . . .
11.3 Parasympathicus:
overzicht en schakelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.4 Ingewandspijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.5 Zenuwstelsel van de ingewanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.29 Correlaties tussen klinische symptomen en uitslagen van
XIV
390
392
394
396
neuroanatomisch onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Inhoudsopgave
CZS: schakelschema’s,
signalementen en leertabellen
Appendix
1
Glossarium
Literatuuroverzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
1.1
1.2
1.3
Substantia grisea (grijze stof) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458
Substantia alba (witte stof). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
Sensibiliteit en motoriek: overzicht ruggenmerg en
ruggenmergbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
2
Ruggenmergbanen
2.1
2.2
Sensibele banen in het ruggenmerg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
Motorische banen in het ruggenmerg . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
3
Centrale banen
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3.10
3.11
3.12
Sensibele trigeminusbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gehoorbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Smaakbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reukbaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aansturing van de motorische hersenzenuwkernen . . . . . .
Aansturing van de oogmotoriek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Banen in de hersenstam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Projecties van de retina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Motorische schakelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schakelingen van de kleine hersenen (cerebellum) . . . . . .
Functionele cortexgebieden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Associatie- en projectiebanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Leertabellen
4.1
Links-rechtsschakelingen in het centrale zenuwstelsel:
commissuren en kruisingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
Kernen in het diencephalon en kerngebieden van de
thalamus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
Kernen van de hersenzenuwen en vegetatieve kernen . . . . 496
4.2
4.3
Register . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
468
470
472
474
476
478
480
482
484
486
488
490
XV