vanuit CP-theorie

Kennisbasis p.o.
gelaagd en betekenisvol
In de Jan Tooropstraat, Amsterdam
Basisschool
voorgezet onderwijs
IPABO
Enkele cijfers
schooltype
basisonderwijs
voortgezet onderwijs
hbo
aantal scholen
8.200
650
50
aantal leerlingen
1.600.000
950.000
350.000
principe onder ruimtelijke spreiding van
onderwijsvoorzieningen
• spreiding van basisscholen; wijkvoorziening
• klein verzorgingsgebied;
• veel bewoners maken vaak gebruik van deze voorzieningen, zoals
bushalte, buurtsuper, e.d.
principe onder ruimtelijke spreiding van
onderwijsvoorzieningen
• spreiding van scholen voor voortgezet onderwijs; stadsdeel of kleine
gemeente
• middelgroot verzorgingsgebied;
• deel bewoners maakt gebruik van voorziening of veel bewoners
maken met enige regelmaat gebruik
• van deze voorzieningen, zoals huisarts, restaurant, e.d.
principe onder ruimtelijke spreiding van
onderwijsvoorzieningen
• spreiding van hbo-instellingen
• groot verzorgingsgebied;
• deel bewoners maakt gebruik van deze voorziening of veel
bewoners af en toe, zoals academische boekhandel,
• kwaliteitswarenhuis, effectenbeurs, e.d.
ruimtelijke spreiding van pabo’s over 1e en 2e orde
CP: 100 %
1e orde CP
Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Utrecht
2e orde CP
Leeuwarden
Groningen
Zwolle
Enschede/Hengelo
Deventer
Alkmaar
Haarlem
Arnhem
Nijmegen
Dordrecht
Middelburg/Vlissingen
Breda
Tilburg
Den Bosch
Eindhoven
Maastricht
ruimtelijke spreiding van pabo’s over 2e en 3e orde
CP
3e orde CP
met pabo: 50 %
Assen
Emmen
Meppel
Almere
Leiden
Amersfoort
Gouda
Venlo
Roermond
Sittard
Heerlen
4e orde CP
met pabo: 10 %
Hoofddorp
Zeist
Ede
Doetinchem
Veghel
Helmond
Terneuzen
zonder pabo:
10 plaatsen
zonder pabo:
63 plaatsen
vanuit CP-theorie:
• aanwezigheid pabo’s in 3e/4e orde CP niet vanzelfsprekend;
vereisen sterke profilering
• demografische teruggang vergroot druk op bestaan pabo’s in 3e/4e
CP’s
Functie van de kennisbasis
de leraar p.o. is meester van voorwaardelijke kennis en vaardigheden
die nodig zijn om de kerndoelen basisonderwijs voor een vak- of
vormingsgebied te realiseren
kennisbasis kent grondslag in Dublin Descriptor 1:
• Heeft aantoonbare kennis van een vakgebied, waarbij wordt
voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en
dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op het niveau waarop
met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken enige
aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen
in het vakgebied is vereist
een vakgebied:
verzorgen van onderwijs in een vak- of vormingsgebied in het
basisonderwijs
• conceptualisering van niveau van beheersing:
Pedagogical Content Knowledge (PCK)
– kennis van de eigen benadering van de werkelijkheid van een
vak- of vormingsgebied
– kennis van de leerstrategieën die het vak vereist om het
stapsgewijs te bemeesteren
– kunnen hanteren van voorwetenschappelijke beelden van
kinderen en/of misconcepties
Dublin Descriptor 2
Gericht op verzorgen van onderwijs.
Centraal staan kennis en gebruik/transfer van (vak)didaktiek en
leerpsychologische inzichten.
Dublin Descriptor 3
Oordelsvorming.
Kunnen verantwoorden van een gekozen onderwijsaanpak.
DD2 en DD3 behoren tot de verantwoordelijkheid van elke individuele
opleiding. Dit geldt ook voor de opbouw van het opleidingsprogramma
en de toetsing.
Terug naar DD1, kennisbasis
Gaat om vakkennis en vakvaardigheden
Taxonomie van Romiszowski:
KENNIS
• feitelijke kennis (de effectenbeurs staat in Amsterdam)
• begripsmatige kennis (kennis van ruimtelijke vraagstukken)
VAARDIGHEDEN
• cognitieve vaardigheden (analyse van spreiding van pabo’s)
• reactieve vaardigheden (bewondering voor Berlage als schepper van
de beurs)
• psychomotorische vaardigheden (een kaart van de wijk tekenen)
• interactieve vaardigheden (samen onderzoek doen)
n.b.: elke mentale, motorische of creatieve activiteit is mix van kennis en
vaardigheden !
KENNIS
feitelijke kennis
beschikken over de nodige parate kennis; wordt
verder aangeduid als CONTEXT
Keuze van ‘verplichte’ context is veelal arbitrair,
zie canondiscussies.
begripsmatige kennis
gaat erom ‘boven de stof te staan’; geschiedt als
leraar de ‘big ideas’, concepten, paradigma’s, het
vakeigene van een vak kent en wendbaar kan toepassen
basisconcepten aardrijkskunde
geografisch besef
|
--------------------------------------------------------------|
|
|
geografische
wereldbeeld
Kennis/inzicht ruimtelijke
vraagstukken
|
- theorie van CP’s
- etc.
geografische
benadering
basisschool is bijzonder domein;
gaat om stimuleren en begeleiden van leren van
4- tot 12-jarigen
kinderen doorlopen ontwikkelingsfasen (cognitief, moreel,
motorisch, etc.)
cognitief: Piaget
• senso-motorische fase (0-2 jaar)
tasten, voelen, pakken
• pre-operationele fase (2-7 jaar)
dingen vanuit eigen standpunt kunnen zien
• concreet operationele fase (7-12 jaar)
redeneren is gebonden aan concrete processen
• formeel-operationele fase (vanaf 12 jaar)
vermogen tot generaliseren, abstraheren
Tot de vakkennis behoort kennis van de
ontwikkelingsfasen die kinderen voor dat
vak- vormingsgebied doorlopen:
• kennis van voorwetenschappelijke beelden/ misconcepties
• kennis van sequentering leerstof (zie TULE)
construeren kennisbasis:
hierarchisch gelaagd en betekenisvol netwerk van
concepten met daaraan verbonden context
elke redactiegroep doorloopt de volgende 6 stappen:
1. bepaal specifieke van vakgebied voor ontwikkeling van kind
2. werk dat uit in een aantal kernconcepten
3. werk kernconcepten zonodig uit in onderschikkende concepten
4. bepaal context per concept (referentie kerndoelen/TULE)
5. beschrijf ontwikkelingsfase van een basisschoolleerling
6. bepaal representaties voor verschillende ontwikkelingsfasen
bepaal specifieke van vakgebied voor ontwikkeling van kind
aardrijkskunde
geografisch besef
geschiedenis
historisch besef
muziek
muzikaal/culturele ontwikkeling
werk dat uit in een aantal kernconcepten
aardrijkskunde
ruimtelijke vraagstukken
geschiedenis
continuïteit en verandering
muziek
klank, vorm, betekenis
werk kernconcepten zonodig uit in onderschikkende concepten
aardrijkskunde
theorie Centrale Plaatsen
geschiedenis
bestaansdimensies
muziek
klankduur, -hoogte, -sterkte, -kleur
bepaal context per concept (referentie kerndoelen/TULE)
aardrijkskunde
voorzieningen in de buurt in kaart brengen
geschiedenis
hofstelsel en horigheid
muziek
samenklank en melodieën
beschrijf ontwikkelingsfase van een basisschoolleerling
aardrijkskunde
fasen Piaget (werkelijkheid, 3D, 2D -kaart-)
geschiedenis
fasen Egan (de mytische fase)
muziek
van Oers (’in the mood’, objectivering)
bepaal representaties voor verschillende ontwikkelingsfasen
Aardrijkskunde
mental map van een wijk
geschiedenis
voorstelling van leefwijze van verzamelaar
muziek
karaktertekening van dieren in muziek
omvang kennisbasis
document van maximaal 15 pagina’s met:
• verbinding tussen concepten en context
• literatuurverwijzingen