Uitlening NATUUREDUCATIEVE • VELDWERKMATERIALEN • KOFFERS EN MODULES U I T L E N I N G • V E L D W E R K M A T E R I A A L WIE WIE KAN MATERIAAL LENEN? I Elke West-Vlaamse vereniging, organisatie, school of openbare instelling. I Alle inwoners van West-Vlaanderen. I Gebruik van het materiaal enkel voor initiatieven in WestVlaanderen. • HOE HOE MOET MATERIAAL AANGEVRAAGD WORDEN? Reserveren kan telefonisch tijdens de openingsuren, maar kan ook schriftelijk via brief, fax of e-mail. • WAAR WAAR MOET MATERIAAL WORDEN AANGEVRAAGD? I Er zijn uitleenpunten in de bezoekerscentra van de provinciedomeinen De Gavers, De Palingbeek en het LippensgoedBulskampveld (zie achteraan); • WANNEER WANNEER MOET MATERIAAL WORDEN AANGEVRAAGD? I Het materiaal moet minimum 7 kalenderdagen voor de voorziene datum van afhaling aangevraagd worden (tot max. 1 jaar vooraf); I Bij het behandelen van de aanvragen wordt prioriteit verleend volgens de datum van ontvangst; I Het uitleenpunt stuurt van elke reservatie een schriftelijke bevestiging op. • PRIJS Lenen van het materiaal is gratis. • WAARBORG I Er wordt een kleine waarborg gevraagd (cash) bij de afhaling; I Het bedrag van deze waarborg (per stuk) staat in de overzichtslijst vermeld bij elk stuk of module; I De waarborg wordt volledig teruggegeven indien het materiaal in dezelfde staat wordt terugbezorgd op het afgesproken tijdstip; I Het materiaal en de modules worden gecontroleerd in aanwezigheid van de lener. • PRAKTISCH I Al het geleende materiaal dient op eigen kosten afgehaald en teruggebracht te worden binnen de overeengekomen termijn; I De lener moet de nodige voorzorgen nemen om het geleende materiaal zonder schade te vervoeren; I Het materiaal mag in geen geval uitgeleend of verhuurd worden aan derden. De lener-gebruiker is verantwoordelijk voor het geleende materiaal; I Bij gebruik van de materialen dienen alle schriftelijke en/of mondeling verstrekte richtlijnen betreffende de gebruiksaanwijzing strikt te worden nageleefd. • SANCTIES I Bij laattijdig terugbrengen van het materiaal wordt een boete aangerekend van 2,5 EUR per uitleeneenheid per dag. I Bij niet-afhaling van het materiaal vervalt, tenzij tijdig verwittigd, de reservatie. • AANSPRAKELIJKHEID I Beschadiging, diefstal of verlies, geheel of gedeeltelijk, vallen ten laste van de lener. Bij diefstal dient tevens onmiddellijk aangifte te worden gedaan bij de politie. I Bij schade dient die onmiddellijk schriftelijk omschreven te worden, samen met de aanduiding van de oorzaak. Vervangings- of herstellingskosten zijn ten laste van de lener. I Het provinciebestuur kan niet aansprakelijk worden gesteld voor ongevallen of andere eventuele schadelijke gevolgen die zouden voortvloeien uit het lenen en/of gebruiken van het materiaal. U I T L E N I N G • V E L D W E R K M A T E R I A A L VELDWERKMATERIAAL • I De materialen zijn te lenen per uitleeneenheid I Een uitleeneenheid bestaat uit 1 tot maximum 20 stuks van hetzelfde materiaal I Bij de reservatie geeft u aan hoeveel stuks u wenst te gebruiken, de verantwoordelijke reserveert dan voor u de nodige uitleeneenheden I De materialen zijn gerangschikt per thema, maar u kunt alles afzonderlijk lenen I Dit is een niet-limitatieve lijst. Het aanbod wordt regelmatig uitgebreid I Alle zoekkaarten zijn geplastificeerd (tenzij anders aangegeven) Beschrijving materiaal Waarborg per stuk ALLERHANDE - NIET GEBONDEN AAN THEMA I binoculair (10x en 30x – met gebruiksfiche)) I caddie om grote materialen mee te nemen tijdens wandeling I klembord I kompas I opzetloep I petrischaal glas, Ø 120 mm I petrischaal plastiek, Ø 50 mm I pincet kromme punt I pincet rechte punt I potloep I rolmeter 20 m I rugzak om de ontleende materialen te verpakken I veldmicroscoop (zonder elektriciteit) I verrekijker Kite 8 x 23 (met gebruiksfiche) I verrekijker Optimal 10 x 50 I zakmes I zoekkaart diersporen / kleur / A4 / SN1 1 SN: Stichting Natuurmonumenten 50,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 3,00 9,00 8,00 6,00 1,00 1,00 BERMEN / PLANTEN kwadraat (afbakening van m2) 1,00 veldgids: Wat bloeit daar (Tirion) 4,00 zoekkaart bermplanten / kleur / A4 / SN1 1,00 zoekkaart bloeiende planten beschrijven 1,00 S.O. / kleur / 4-luik / Aminal I zoekkaart grassen – S.O. / kleur / 4-luik / Aminal 1,00 I zoekkaart voorjaarsflora van bossen / kleur / 4-luik 1,00 / Aminal I I I I BODEM I I I I I I I bodemthermometer 1,00 grondboor + goot (met gebruiksfiche) 7,00 schopje 1,00 set bodemzeven (niet voor op het veld) 7,00 spuitflesje in plastiek 1,00 zoekkaart bodemdieren / kleur / A4 / SVN2 1,00 zoekkaart bodemdieren S.O. / kleur / 4-luik / Aminal 1,00 BOMEN I I I I I boomhoogtemeter (met gebruiksfiche) lintmeter veldgids: Bomen en struiken (KBIN) zoekkaart bomen (knoppen) / kleur / A3 / SVN2 zoekkaart loofbomen- en naaldbomenspoor / zwart-wit / A4 / provincie West-Vlaanderen I zoekkaart gallen op bladeren en knoppen / kleur / A3 / SN1 I Zoekkaart vruchten aan bomen / kleur /A4 / SVN2 1 2 SN: Stichting Natuurmonumenten SVN: Stichting Veldwerk Nederland 1,00 1,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 U I T L E N I N G V E L D W E R K M A T E R I A A L LANDSCHAP I meetwiel + teller I oriëntatiecirkel I witbordstift (keuze uit 3 kleuren) 7,00 1,00 1,00 PADDESTOELEN I I I I spiegeltje veldgids: Paddestoelengids (Tirion) zoekkaart paddestoelen / kleur / A4 / SN1 zoekkaart paddestoelen /kleur / 5-luik / Bos en Groen* 1,00 5,00 1,00 1,00 RELIËF VAN EEN TERREIN BEPALEN I baak (2 x 1 m, inschuifbaar, metaal, oranje–wit) I waterpaskijker + baak (2 m, hout, rood–wit) (met gebruiksfiche) 2,00 1,00 VOGELS I veldgids: Braakballen pluizen (KNNV) I zoekkaart vogels / kleur / A4 / SN1 I zoekkaart top 50 tuinvogels / kleur / 6-luik / Aminal* 5,00 1,00 1,00 VLINDERS / INSECTEN I vlindernet I zoekkaart rupsen / kleur / A3 / SVN2 I zoekkaart vlinders / kleur / A3 / Vlinderstichting Nederland I zoekkaart hommels / kleur / A3 / SVN2 I zoekkaart libellen / kleur / A3 / SVN2 I zoekkaart muggen, vliegen, bijen en wespen / kleur / A3 / SVN2 1 SN: Stichting Natuurmonumenten SVN: Stichting Veldwerk Nederland * niet geplastificeerd 2 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 WATER I determineersleutel voor macro-invertebraten in zoet water I emmer (bleek, 5 l) I hark I onderwaterkijker I onderzoeksbak (wit, 22 cm x 32 cm) I schepnet fijne mazen (0,5 mm) I schepnet grote mazen I schepnet: plankton (300 mu) I secchischijf (helderheidsmeting) I sorteerbakje (6 vakjes in palet) I terrarium (aquarium met deksel) in kunststof I waterthermometer I zoekkaart waterdieren / zwart-wit / A4 / provincie O- en W-Vl. I zoekkaart waterdieren S.O. / kleur / 4-luik / Aminal I zoekkaart waterplanten / zwart-wit / A4 / provincie O- en W-Vl. I zoekkaart waterplanten / kleur / A4 / SN I zoekkaart waterplanten / kleur / 6-luik / Aminal* I zoekkaart watervogels / A3 / provincie Oost-Vlaanderen * niet geplastificeerd 1,00 1,00 1,00 2,00 1,00 5,00 2,00 5,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 U I T L E N I N G • V E L D W E R K M A T E R I A A L MOS LEERMIDDELEN • I Floepje en het water 1,00 Lespakket voor kleuter tot en met 3de graad basisonderwijs. Rationeel watergebruik, zuiver en vervuild water en water algemeen worden uitgewerkt in een handleiding voor de leerkracht en in lesbladen voor de leerlingen. I Duik eens in een poel 1,00 Lespakket met 24 uitgewerkte lessen voor 3de graad lager en 1ste graad secundair onderwijs. Maak kennis met verschillende facetten van de poel: historisch, biologisch, cultureel, ecologisch en landschappelijk via doe-activiteiten binnen en buiten de klas. I Piepschuim in het poolijs 3,00 Lespakket voor 2de en 3de graad lager onderwijs. Deze map belicht de rol van water bij ons en in andere culturen aan de hand van vaardigheidskaarten en werkbladen. • KOFFERS EN M O D U L E S • I Koffer: koffer of caddie met allerhande materialen waarmee rond een biotoop kan gewerkt worden bv. bos, zee ... I Module: rugzak met materialen rond een bepaald thema bv. water, kriebelbeestjes, weer,... I Vooral geschikt voor basisonderwijs I Waarborg: 50 euro per module/koffer KABOUTERPAD caddie met materialen en opdrachtkaartjes verkenning van bos / park / berm Vijf kaboutervrouwtjes en vijf kaboutermannetjes kunnen opgesteld worden langs een parcours. De grappige kabouters nodigen de kleuters uit om met al hun zintuigen de wereld van het bos te verkennen en te beleven. Er is keuze uit 44 opdrachten die naargelang het seizoen en/of een thema gekozen worden door de begeleider. In de kaboutercaddie zitten alle materialen die nodig zijn om de opdrachten uit te voeren. Doelgroep: kleuter en 1ste leerjaar OP STAP MET DE BOSKOFFER koffer met materialen en lesbundel verkenning van het bos In de boskoffer zitten tal van materialen waarmee leerlingen in kleine groepjes aan de slag kunnen. Boomhoogtemeters, pot- en opzetloepen, zoekkaarten, spiegel, … helpen de leerlingen om met al hun zintuigen, het bos op een actieve manier te ontdekken. Vanaf: 1ste graad basisonderwijs U I T L E N I N G V E L D W E R K M A T E R I A A L BOREAS tas met materialen en lesbundel verkenning van strand en duinen Dit pakket werd genoemd naar de Griekse god van de noordenwind. Het is een creatief en speels doe-pakket met een windscherm. Allerlei waarnemingen rond strand en duinen zijn mogelijk achter dit windscherm. De kinderen nemen waar, observeren, beleven met al hun zintuigen... en leren hun belevingen uitdrukken. Boreas is hét pakket om de ontwikkelingsdoelen van wereldoriëntatie concreet invulling te geven. Doelgroep: kleuters FLAR EN FLORA koffer met materialen en lesbundel verkenning van strand en duinen Een pakket samengesteld uit een combinatie van een muziekzaalpoppenspel, een kleine waarnemingstocht en een verrassend spel rond zee, strand en duin. De wereld van strand en duin wordt samen met Flar en Flora onbegrensd en speels ervaren. De kinderen voelen, ruiken, horen, zien en proeven, ... en ontfutselen zo de geheimen van de natuur. Gaandeweg groeit hun betrokkenheid met wind en water. Door de inbreng van een natuurgids ontdekken de kinderen de samenhang en de relaties op het strand en in de duinen. Doelgroep: 1ste graad basisonderwijs DE ZEEKOFFER VAN FALDIDO koffer met materialen en lesbundel verkenning van strand en duinen Dit is het werkinstrument voor veldwerkactiviteiten rond zee, strand en duin. Deze doe-koffer bevat een pak materialen en werkmiddelen om de natuur en het milieu aan de zee te verkennen en te beleven. Borsteltjes, zeefjes, loepjes, zeekijkers, ... het zit er allemaal in. Faldido, de zeerover, neemt de kinderen mee op een boeiende tocht langs de duinen en de zee, op het strand en voorbij de golfbrekers. De koffer biedt mogelijkheden om ruim een week aan de slag te gaan. Vanaf: 2de graad basisonderwijs LANDSCHAP rugzak met materialen en werkfiches Een landschap omvat alles wat je met al je zintuigen kunt waarnemen. Het bevat tal van elementen die kunnen ondergebracht worden in ‘families’. De elementen waaruit een landschap bestaat bepalen het type landschap. Het is de bedoeling leerlingen, op een speelse en boeiende manier, het landschap te leren observeren in al zijn aspecten. Alle opdrachten kunnen gebeuren langs een uitgestippelde route in het domein (enkel voor gebruik in het domein zelf). Vanaf: 2de graad basisonderwijs PASPOORT VAN EEN BOOM rugzak met materialen en werkfiches In het provinciedomein staan heel wat soorten bomen. Het is zeker niet de bedoeling dat de leerlingen veel van die bomen bij hun naam zouden kennen. Veel belangrijker is het dat ze goed leren waarnemen met al hun zintuigen en aan de hand van precieze vragen ontdekken wat de typische kenmerken van een bepaalde boom zijn. Vanaf: 3de graad basisonderwijs U I T L E N I N G V E L D W E R K M A T E R I A A L WEER OF GEEN WEER rugzak met materialen en werkfiches Temperatuur, neerslag, windkracht,… zijn weerelementen die overal waarneembaar en meetbaar zijn. Ze bepalen ook mee het landschap. Het weer en de seizoenswisseling in het bijzonder hebben een grote invloed op mens, plant en dier. Afhankelijk van het seizoen ontmoet je andere planten, andere dieren, anders ‘geluimde’ mensen. Je leert ook wolken determineren en het weer 'voorspellen'. Vanaf: 3de graad basisonderwijs BODEMDIERTJES rugzak met materialen en werkfiches In de natuur wordt heel wat ‘afval’ geproduceerd: afgevallen bladeren en takken, dode dieren. In tegenstelling tot het afval dat de mens produceert, wordt dit natuurlijk afval door de natuur zelf afgebroken. Heel wat organismen helpen daarbij. Zij zorgen ervoor dat het afval afgebroken wordt tot eenvoudige voedingsstoffen die door de planten opnieuw kunnen opgenomen worden. Ontdek tijdens deze activiteit welke kriebelbeestjes meehelpen bij de (gedeeltelijke) afbraak van natuurlijk afval. Ga door je knieën en onderzoek de bodem. Vanaf: 3de graad basisonderwijs KLIEDER, KLEDDER, KLATER... KLETSNAT VAN HET WATER rugzak met materialen en werkfiches Spiegelende wateroppervlakken verbergen vaak heel wat leven: veel planten en dieren voelen zich thuis in en rond het water. Temperatuur, helderheid en diepte spelen hierin een belangrijke rol. De leerlingen kunnen met een onderwaterkijker het leven onder het wateroppervlak bekijken. Ze mogen een waterstaal scheppen en ontdekken met behulp van zoekkaarten welke dieren en planten er voorkomen. Een boeiende wereld ontplooit zich! Vanaf: 2de graad basisonderwijs GEZINSRUGZAKJE rugzak met materialen en opdrachtkaartjes Met het gezin op een actieve manier de natuur in. Samen met je (klein)kinderen de hoogte van een boom meten, kriebelbeestjes zoeken in de humuslaag, vogels observeren, landschappen waarnemen, regenwormen zoeken, het maakt van je wandeling een boeiende ontdekkingstocht. In het gezinsrugzakje zitten 5 kaartjes met leuke doe-opdrachten en spelletjes (voor thuis). De opdrachten kun je uitvoeren met behulp van eenvoudige materialen zoals zoekkaarten, een boomhoogtemeter, een opzet- en potloep … Die vind je eveneens in het rugzakje. Afhankelijk van het thema kun je de opdrachten heel het jaar door (bv. vogels, bomen, landschap) of best in het voorjaar en de zomer (bv. de berm) of in de herfst (bv. kriebelbeestjes) uitvoeren. Trouwens elk seizoen geeft je een ander beeld en biedt nieuwe mogelijkheden tot observatie. Je hoeft er ook niet voor naar een bos te trekken: vogels, bomen en kriebelbeestjes vind je ook in je tuin of in het park, bermen zijn er langs de meeste wegen en landschappen zijn er overal. Doelgroep: gezinnen U I T L E N I N G • V E L D W E R K M A T E R I A A L ADRESSEN Waar kan materiaal geleend worden? 1I Provinciedomeinen Provinciedomein De Gavers Eikenstraat 131, 8530 Harelbeke T 056 22 21 19 F 056 22 75 68 E [email protected] Bezoekerscentrum De Palingbeek: operationeel vanaf het voorjaar 2005 Bezoekerscentrum Bulskampveld: Bulskampveld 9, 8730 Beernem T 050 78 91 76 E [email protected] 2I Gemeenten In zowat alle West-Vlaamse gemeenten zijn een aantal veldwerkkoffers te lenen (Boskoffer, Kabouterpad, Landschapskoffer, Zeekoffer, Boreas, Flar&Flora pad) Een overzicht en de contactgegevens van de uitleenpunten vind je op www.west-vlaanderen.be/educatief of kun je aanvragen bij de provinciedienst NME (zie info). 3I Bezoekerscentra en VVV-kantoren In een aantal VVV-kantoren en bezoekerscentra verspreid over West-Vlaanderen kun je het gezinsrugzakje lenen. • OPENINGSUREN Provinciedomein De Gavers Van maandag tot vrijdag Telkens van 9 uur tot 12 uur en van 13 uur tot 16.30 uur of na afspraak Bezoekerscentrum De Palingbeek vanaf het voorjaar 2005 Bezoekerscentrum Bulskampveld maandag tot vrijdag van 13 uur tot 16.30 uur zon- en feestdag • april t.e.m. oktober: 13.30 uur tot 18 uur • november t.e.m. maart: 13.30 uur tot 17 uur juli-augustus dinsdag t.e.m. zondag 13.30 uur tot 18 uur • INFO Dienst natuur- en milieueducatie Christine Van Rie Koning Leopold III-laan 41 8200 Sint-Andries T 050 40 32 51 E [email protected] Depotnummer: D/2004/0248/23 Verantwoordelijke uitgever: Hugo Van Severen, MiNaWa, Sint-Andries U I T L E N I N G V E L D W E R K M A T E R I A A L