De afscheiding van België (1830

De afscheiding van België (1830-1839)
Docenten: Prof. dr. Hugo B. Roos, emeritus Hoogleraar Logistiek Management
Erasmus Universiteit. Dr. J. Schulten, oud-docent Koninklijke Militaire Academie
Breda. Prof. dr. Eric Hooydonk, Hoogleraar Zee- en transportrecht, Universiteit
van Antwerpen.
Ongeveer 180 jaar geleden leidde een volksoproer
na afloop van een operavoorstelling (La Muette
de Portici van Auber) in Brussel uiteindelijk tot
de afscheiding van wat later België ging heten. De
samenvoeging van de Oostenrijkse Nederlanden
en de Republiek in 1815 was besloten tijdens het
Weens Congres met als oogmerk een ‘bufferstaat’
tegen Frankrijk te scheppen. Het concept ‘bufferstaat’ kwam van Engelse zijde. Oostenrijk eiste
de Habsburgse erflanden niet terug na de val van
Napoleon tijdens het Weens Congres en zo kon
een grote bufferstaat gevormd worden. Wat tijdens een vredesconferentie wordt samengevoegd
behoeft echter niet noodzakelijkerwijs ook in de
cultuur te passen. Toen met de Unie van Atrecht
in de zestiende eeuw de zuidelijke provincies een
eigen weg gingen, was dat al een teken dat er verschillen bestaan. De in 1830 tot uitbarsting gekomen wens tot zelfstandigheid bij het zuidelijke
deel van het Koninkrijk leidde in het noorden
tot het ontstaan van een golf van patriottisme in
de noordelijke provincies. Allerlei groeperingen
vormden milities die ‘muitzieke’ Belgen tot de
orde wilden roepen. De grote mogendheden kwamen tot de uiteindelijke conclusie dat een splitsing de meest gewenste oplossing van het conflict
zou zijn. Teneinde voldoende economische basis
te geven aan het nieuwe land België werd onder
andere een aantal ‘transit’-rechten gewaarborgd.
Die leiden nog heden ten dage tot meningsverschillen. (De Schelde-kwestie, de IJzeren Rijn, de
loodsgelden op de Westerschelde, etc.) In deze
lezingencyclus zal ook aandacht worden geschonken aan deze laatste aspecten van de ‘afscheiding
van België’.
6 donderdagen, 3 mrt. t/m
7 apr.
13.15-15.00 uur
Leiden
 141,50 (excl. boeken, incl.
koffie/thee)
Werkvorm: hoorcolleges
met discussie.
Zelfstudie: geen bijzondere
verplichtingen.
Vereisten: geen.
Cursusmateriaal:
• Powerpoint-presentaties
worden via e-mail verspreid.
• Aanbevolen boeken:
- H.T. Colenbrander,
De afscheiding van België,
Meulenhoff, Amsterdam,
1936. (niet meer in de
handel)
- C. Smit,
De Scheldekwestie,
Uitg. Nederlands
Vervoerswetenschappelijk
Instituut, Rijswijk, 1966.
(niet meer in de handel)
21