Havenziekenhuis ROTTERDAM Oorsuizen tinnitus Deze folder gaat over oorsuizen (tinnitus). U leest wat de oorzaken hiervan kunnen zijn. Uw arts kan het oorsuizen op verschillende manieren onderzoeken. Welke manieren dat zijn, leest u ook in deze folder. Tenslotte wordt beschreven hoe oorsuizen behandeld kan worden. Wat is oorsuizen? Onder oorsuizen verstaan we het horen in het oor of in het hoofd van geluiden die niet van buitenaf komen. Alle vormen van geluid worden wel beschreven, van windgeruis tot gierende fluitketels, bellen, brommen, fluiten, rinkelen en straaljagers toe. Vrijwel iedereen heeft wel eens last gehad van oorsuizen. Bij sommige mensen is oorsuizen bijna altijd aanwezig. Het kan zo hinderlijk zijn dat men in de dagelijkse bezigheden beperkt wordt. Wat de precieze oorzaak van oorsuizen is, blijft meestal onbekend. Oorsuizen begint meestal tussen de 45 en 60 jaar. Het kan zeer langdurig en soms levenslang aanwezig zijn. Waar ontstaat oorsuizen? Het lichaam produceert veel geluiden: het bloed stroomt, spieren spannen samen, het hart klopt en de darmen ruisen. Maar toch dringen deze geluiden zelden tot ons bewustzijn door. Hoe dat precies werkt weten we niet. Waarschijnlijk worden deze geluiden door omgevingslawaai overstemd, want astronauten, die in een volkomen geluidsloze omgeving waren, hadden veel last van oorsuizen. In de meeste gevallen is er echter geen geluidsbron die het oorsuizen veroorzaakt. Het geluid wordt dan alleen door de patiënt waargenomen. Oorsuizen kan ook bij gezonde personen zonder aanwijsbare oorzaak spontaan en kortdurend optreden. Het kan ontstaan in het oor (buitenoor, middenoor, binnenoor of gehoorzenuw) of in het hoofd. Heel vaak gaat gehoorsverlies samen met oorsuizen. Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van Havenziekenhuis ROTTERDAM Mogelijke oorzaken van oorsuizen Oorsuizen is een verschijnsel dat bij veel aandoeningen kan optreden. Echter in 30% van de gevallen wordt geen oorzaak gevonden. Oorsuizen kan veroorzaakt worden door: Afsluiting van de gehoorgang Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door oorsmeer, water of een watje. Ouderdomsslechthorendheid (hardhorendheid) Meer dan de helft van de mensen boven de 70 jaar ondervindt in het dagelijkse leven last van ouderdomsslechthorendheid. Door slijtage van de zintuigcellen in het binnenoor worden als men ouder wordt de geluiden steeds slechter waargenomen. Bij het toenemen van het gehoorsverlies neemt de kans op het ontstaan van oorsuizen steeds verder toe. Lawaai Vrijwel iedereen heeft zijn oren weleens horen tuiten door te veel geluid. Bijvoorbeeld na een knal van vuurwerk, na bezoek aan een concert of disco en na gebruik van boormachines. Na verloop van een korte tijd is het oorsuizen meestal niet meer waarneembaar en is de tijdelijke beschadiging weer hersteld. Bij herhaalde blootstelling aan te veel lawaai kan het oorsuizen echter blijvend worden. Er is dan een definitieve beschadiging in het binnenoor. Bij een gehoortest is deze beschadiging dan als een geluidsdip meetbaar bij 4 tot 6 kHz. Vocht in het middenoor bij griep en na een verkoudheid Bij griep en verkoudheid raakt het slijmvlies ontstoken en zwelt op. Bij een niet goed functionerende buis van Eustachius (dat is de verbinding tussen het oor en de neus,) zal daardoor onderdruk optreden in het middenoor. Als er te lang een onderdruk heerst, kan zich uiteindelijk vocht ophopen in het middenoor. Het gevolg is gehoorverlies en oorsuizen. Beschadiging van het oor door een ongeval Vooral vlak na het ongeval kan het oorsuizen erg hinderlijk aanwezig zijn en meer opvallen dan het gehoorverlies. De oorzaak kan vrij onschuldig zijn. Bijvoorbeeld als er bloed in de gehoorgang is. Maar de oorzaak kan ook ernstiger zijn als het trommelvlies en/of gehoorbeentjes beschadigd zijn. Tenslotte kan de oorzaak ook onherstelbaar zijn bij een schedelbasisstructuur. www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2 - 2 van 6 - Oorsuizen 31-10-11 14:55 Havenziekenhuis ROTTERDAM Chronische middenoorontsteking Bij chronische middenooronsteking heeft u bijna altijd last van meer oorafscheiding en gehoorverlies. Otosclerose Bij otosclerose treedt abnormale botvorming in het oor op. Hierdoor vergroeit de stijgbeugel en ontstaat er ook gehoorverlies. Plotselinge doofheid Een enkele keer komt het voor dat iemand binnen enkele minuten tot uren doof wordt aan één of beide oren. Dit kan veroorzaakt worden door een ontsteking (waarschijnlijk viraal). Soms is de oorzaak een bloeding of bloedstolsel. Maar meestal blijft de oorzaak onbekend. Medicijnen Er zijn geneesmiddelen bekend waarvan het gebruik kan leiden tot schade aan het binnenoor, onder andere kinine, streptomycine en cis-platinum. Ziekte van Ménière Door een aandoening van de vloeistof in binnenoor en evenwichtsorgaan ontstaan (in aanvallen) klachten van onder andere oorsuizen, gehoorverlies en draaiduizeligheid. Onderzoek Het verhaal dat de patiënt over zijn klacht vertelt brengt de oorzaak van de klacht vaak op het spoor. De arts kan dan bepalen welk onderzoek verder nodig is. Het onderzoek kan bestaan uit: Inspectie van het oor De arts onderzoekt uw oor aan de buitenkant. En hij bekijkt met een microscoop uw trommelvlies en middenoor. Gehoortesten Er kunnen verschillende gehoortesten gedaan worden. Bijvoorbeeld stemvorkonderzoek, en het bepalen van de gehoordrempel. Eventueel kan de arts ook het spraakverstaan onderzoeken of de spanning van het trommelvlies en de druk in het middenoor meten. Dit laatste noemen we tympanometrie. Oorsuizen blijkt in decibels uitgedrukt meestal een vrij zacht toontje te zijn, maar voor de eigenaar is het luid genoeg om hinderlijk te zijn. www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2 - 3 van 6 - Oorsuizen 31-10-11 14:55 Havenziekenhuis ROTTERDAM Beeldvormend onderzoek Soms kan het nodig zijn om röntgenfoto's, een CT-scan of MRI-scan te maken. Behandeling van oorsuizen Als het oorsuizen een begeleidend verschijnsel is zal het kunnen verdwijnen als de oorzaak of de onderliggende ziekte behandeld is. Helaas verdwijnt het oorsuizen echter veelal niet. Bijvoorbeeld bij lawaaibeschadiging en bij ouderdomsslechthorendheid. In de loop van de tijd is er veel onderzoek gedaan naar de werking van medicijnen tegen het oorsuizen. Desondanks bestaat er momenteel geen veilig geneesmiddel dat het hinderlijke oorsuizen kan genezen. Sommige patiënten hebben soms echter wel baat bij bepaalde medicijnen. Als het nodig is kan uw dokter u een medicijn op proef voorschrijven. Onderzoekers hebben ook andere manieren van behandeling geprobeerd. Elektrische prikkeling van het oor had weinig resultaat en kan het oor (verder) beschadigen. Het verwijderen van het binnenoor door een operatie, wanneer natuurlijk ook het gehele gehoor weggenomen wordt, blijkt op langere termijn weinig effectief te zijn. In meer dan de helft van de gevallen is het oorsuizen na een jaar weer teruggekeerd. Soms is het zelfs nog hinderlijker aanwezig dan voor de operatie. De methode die nog de meeste verlichting kan geven is het maskeren van oorsuizen. Hierdoor wordt het oorsuizen door geluid van buitenaf overstemd. Dit kan door een gewoon hoortoestel. Een gewoon hoortoestel verstrekt de geluiden van buitenaf. Ook is het mogelijk het toestel zelf een geluid te laten produceren. Een heel zacht geluid, dat niet door omstanders wordt gehoord, kan soms al voldoende zijn om het oorsuizen te overstemmen. Niet iedereen heeft hier echter baat bij. Vervanging van het eigen suizen door een ander geluid van buitenaf wordt soms nog hinderlijker gevonden dan hun eigen oorsuizen. Er is dus maar zelden een echte behandeling mogelijk. Omgaan met oorsuizen www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2 - 4 van 6 - Oorsuizen 31-10-11 14:55 Havenziekenhuis ROTTERDAM Veel mensen met oorsuizen ondervinden hiervan maar weinig hinder. Ze horen het alleen als ze eraan denken. Net zoals je een tikkende klok in de kamer alleen hoort als je eraan denkt. Als men zich aan geluid of aan oorsuizen gaat ergeren, nemen de lasten sterk toe. Een klein deel van de mensen voelt zich, soms door het plotselinge ontstaan ervan, door het oorsuizen overweldigd. Men wordt er het grootste deel van de dag en vooral de nacht onaangenaam mee geconfronteerd en dit belemmert de dagelijkse bezigheden. Een bijkomend probleem is het onbegrip van de omgeving. Gezinsleden, collega’s en vrienden zien niets aan de patiënt, terwijl deze toch door het oorsuizen enorm gehinderd wordt. Als blijkt dat het oorsuizen onschuldig is, zal geleerd moeten worden hoe deze last het beste gehanteerd kan worden. Omdat oorsuizen nooit de hele dag maximaal aanwezig is, moet nagegaan worden welke factoren een gunstige uitwerking hebben. Men zal moeten leren in te zien dat de toename van het hinderlijke oorsuizen een uiting kan zijn van lichamelijke en geestelijke vermoeidheid, maar ook van (kleine) psychische spanningen. Verder moet een manier gevonden worden hoe de momenten met suizen het beste genegeerd of overstemd kunnen worden. Op een gezellig feestje met geroezemoes, muziek en afleiding hoort men vaak het suizen niet. Misschien kunnen eenvoudige hulpmiddelen helpen. Bijvoorbeeld een zacht aanstaande radio bij het inslapen of mooie muziek tijdens het lezen of studeren in stilte. In geval van bijvoorbeeld ouderdomsslechthorendheid kan bij het voeren van een gesprek een hoortoestel van nut zijn. Acceptatie van het oorsuizen kan bevorderd worden door contact met andere patiënten die aan oorsuizen lijden (via de Nederlandse Vereniging van Slechthorenden, www.nvvs.nl). Uiteindelijk zal bij de meeste patiënten gewenning aan het oorsuizen optreden, Het oorsuizen is weliswaar niet verdwenen, maar het geeft geen hinder meer. Het kost alleen meestal wel veel tijd voordat dit gewenningsproces is opgetreden. www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2 - 5 van 6 - Oorsuizen 31-10-11 14:55 Havenziekenhuis ROTTERDAM Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00. Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen. Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl 121368 KNO/15/09/folder oorsuizen Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. © Havenziekenhuis POSTADRES Telefoon & fax HOOFDLOCATIE buitenpolikliniek krimpen Postbus 70031 010 - 404 33 00 Haringvliet 2 Patrijzenstraat 59 3000 LN Rotterdam 010 - 412 15 17 Rotterdam Krimpen aan den IJssel www.havenziekenhuis.nl - 6 van 6 - Oorsuizen