Astrofotografie 1 Chris Alberts Ronald Duvivier Gehele documentatie (klassieke fotografie stuk): http:// users.skynet.be/tranquillity/index2.htm Fotografie met emulsie, digitaal en CCD (webcam) 1 Astrofotografie 2 DE KAMERA Iedere body met B stand voldoet (Dus ook voor digitale camera’s) Webcam, CCD camera Winder en electronische sluiter Matglas (webcam in het voordeel) 2 Astrofotografie 3 • Foto, digitaal of CCD • Foto tegenwoordig zeer gevoelig en fijnkorrelig materiaal, goedkoop en makkelijk • Digitaal , problemen met de “B stand” • CCD ALLES mogelijk maar zeer duur, computer nodig, afdrukken moeilijk, maar… Absoluut het flexibelste systeem 3 Astrofotografie 4 • Voor de pauze, het klassieke deel • Omdat de CCD veelal wordt gebruikt in combinatie met een kijker • Blijft dat gewone “shot” met de 50 mm nog een uitdaging • Na de pauze de CCD camera, de webcam • En resultaten… 4 Astrofotografie 5 OBJEKTIEVEN Vooral goede kwaliteit F/D zo laag mogelijke waarde Standaard 50mm 80 mm Tele oppassen! Volgen Alle objectieven zijn matig: (APO´s gebruiken) En dat merk je bij sterrenfotografie (Coma, kleur, tonvorming etc) 5 Astrofotografie 6 FILMS Maan en planeetfotografie Zwart-wit Kodak Technical Pan 2415 film Dia's maan 50 tot 200 ISO. kleur Dia's Planeten 50 tot 100 ISO Deze verduistering 400 ISO 500mm f6.3 6 Astrofotografie 7 Sterren en Deep Sky Zwart-wit tot 10 minuten kodak tri-x enz Voor langere belichtingen kodak Technical pan Kleurenfilms (dia's of negatieven) Van 400 tot 6400 ISO (kodak P3200) Foto 5 minuten pleiaden f/2,8 400 ASA 7 Astrofotografie 8 Het Schwarzschild effekt Opwaarderen Diepkoelen Korte belichtingstijden (met CCD kan je alles corrigeren) 8 Astrofotografie 9 Chromatische gevoeligheid Meer gevoelig voor blauw dan voor de rood orthochromatische films Niet gevoelig voor rood licht (Agfa Litex O 811 P) Panchromatische films gevoelig Voor het volledige visuele spectrum Er bestaan ook films die gevoelig zijn voor infrarood licht 9 Astrofotografie 10 ASTROFOTOGRAFIE zonder TELESKOOP 1 HET MATERIAAL Een kamera waarbij lange belichtingen mogelijk zijn (Sluiterstand "B" of "T") Een groothoek-, standaard- of telelens met een zo Klein mogelijke openingsverhouding Een blokkeerbare draadontspanner Een fotostatief 10 Astrofotografie 11 ASTROFOTOGRAFIE ZONDER TELESKOOP 2 HET MATERIAAL Een zwart-wit, dia- of kleuren negatieffilm Een logboek met: onderwerp, datum, uur, film, belichtingstijd gebruikte objectief, ontwikkeling en andere nuttige informatie 11 Astrofotografie 12 SAMENSTANDEN VAN MAAN, PLANETEN EN STERREN. Gebruik: Hemelkalender, sterrengids STERRENSPOREN 200 400 ISO Foto: 4680 mm f/41, Fuji 1600 ASA, circa 1 seconde belicht 12 Astrofotografie 13 Denk aan Lichtvervuiling Beweging sterren 15° per uur Nederland maximaal 15 à 30 minuten VOLGEN !!!!! 13 Astrofotografie 14 STERRENBEELDEN Gebruik: 28mm 35 mm 50 mm Belichtingstijd T = 700/F (voor sterren op de hemelevenaar) (Foto 5 minuten 50 mm f1,6 400 ISO) Sterren Belichten in seconden maximaal zonder volgen in de volgende tabel: 14 Astrofotografie 15 Brandpunt Beeldveld Dec 0° Dec 50° Dec 75° ______________________________________________ 28 mm 44° X 63° 25 38 95 35 mm 36° X 52° 20 31 76 50 mm 26° X 38° 14 21 53 85 mm 15° X 23° 8 13 31 135 mm 9.7° X 14° 5 8 20 200 mm 6.6° X 9.8° 3.5 5.3 13 300 mm 4.4° X 6.5° 2 3,5 9 400 mm 3.3° X 4.9° 1,5 2,5 6,5 15 Astrofotografie 16 Belichtingstijd voor de verschillende maanfasen bij f/8 * Maanfaze 64 ISO 100 ISO 200 ISO 400 ISO ___________________________________________ Dunne Sikkel 1/15 1/15 1/30 1/60 Dikke Sikkel 1/30 1/30 1/60 1/125 E & L Kwartier 1/60 1/60 1/125 1/250 Volle Maan 1/125 1/125 1/250 1/500 16 Astrofotografie 17 Benaderende Belichtingstijden voor planeten (film 100 ISO) f/D eff Venus Mars Jupiter Saturnus _________________________________________ 40 1/60 1/15 1/2 2s 60 1/30 1/8 1s 4s 80 1/15 1/4 2s 8s 120 1/8 1s 4s 16 s 17 Astrofotografie 18 ZON EN MAAN telelens beeld 10mm per meter brandpuntsafstand KOMETEN Alleen als ze met blote oog te zien zijn METEOREN quadrant, geduld, draaischijf (probeer dat eens met de CCD !) DEEPSKY VOLGEN!!!! Parallactische monteringen of volgplankje 18 Astrofotografie Pauze 19 Astrofotografie 19 HANDLEIDING VOOR HET INSTELLEN VAN EEN STERRENKIJKER 1 Stel de driepoot waterpas (2 libellenpas bij de bouwmarkt) Stel de azimut stelknop op 52° Stel Noorden in 20 Astrofotografie 20 HANDLEIDING VOOR HET INSTELLEN VAN EEN STERRENKIJKER 2 Test de telescoop op een ster in de omgeving van de meridiaan Indien de ster zich noordwaarts verplaatst wijst de poolas teveel naar het westen Indien de ster zich zuidwaarts verplaatst wijst de poolas teveel naar het oosten 21 Astrofotografie 21 HANDLEIDING VOOR HET INSTELLEN VAN EEN STERRENKIJKER 3 Richt de telescoop op de ster boven de oostelijke horizon Indien de ster noordwaarts afdrijft dan wijst de poolas te hoog Indien de ster zuidwaarts afdrijft dan staat de poolas te laag 22 Astrofotografie 22 ONTWIKKELEN EN AFDRUKKEN Centrale: vertel wat er op staat!! Dia's NIET LATEN KNIPPEN Zelf (Zwart Wit) Kodak T-Max 100, 400 en 3200 + de T- Max of HC-110 en … 23 Astrofotografie 23 ontwikkelaar voor belichtingen tot 10 minuten. Kodak TP-2415 + Kodak HC-110 of Rodinal voor maanfotografie. Kodak TP-2415 + Kodak D19, Dokumol of MWP voor planeet- en deep-sky fotografie. 24