Medische kennis Lesblok 1 VRAGEN OVER BEELDVORMEND ONDERZOEK Beeldvormend onderzoek WELKE VIER SOORTEN BEELDVORMEND ONDERZOEK KEN JE? Beeldvormend onderzoek Welke vier soorten beeldvormend onderzoek ken je ? Echo Echografie Geluidsgolven X Röntgenstralen CT Computertomografie Röntgen stralen MRI Magnetic resonance Imaging Magnetische velden Echografie OP WELKE TECHNIEK BERUST ECHOGRAFIE? Echografie Hoe wordt een echo gemaakt? Geluidsgolven kaatsen in het lichaam terug naar een microfoontje (echokop) en worden omgezet in een afbeelding. Echo NOEM CONTRA INDICATIES VOOR EEN ECHO? ECHO Noem contra indicaties voor een echo? GEEN Röntgenfoto’s OP WELKE TECHNIEK BERUST HET MAKEN VAN RÖNTGENFOTO'S? Röntgenfoto’s Op welke techniek berust het maken van röntgenfoto's? X stralen; deze onzichtbare stralen dringen dwars door het lichaam heen en worden in wisselende mate tegengehouden. CT-scan OP WELKE TECHNIEK BERUST HET MAKEN VAN CT-SCANS? CT-scan Op welke techniek berust het maken van CT-scans? Röntgenstralen worden met behulp van een computer omgezet in een afbeelding. MRI OP WELKE TECHNIEK BERUST HET MAKEN VAN EEN MRI? MRI Op welke techniek berust het maken van een MRI? Magnetische invloeden geven veranderingen in weefsels die daarna worden omgezet in een afbeelding Beeldvormend onderzoek WELKE STELLING IS WAAR? 1. Echografie is geschikt om een botbreuk te beoordelen. 2. Geluidsgolven kunnen het gehoor van de patiënt ernstig beschadigen Echografie Welke stelling is waar? 1. Echografie is geschikt Stelling 1 is niet waar om een botbreuk te beoordelen. 2. Geluidsgolven (echo) kunnen het gehoor van de patiënt ernstig beschadigen Stelling 2 is niet waar Beeldvormend onderzoek WAT IS DE BELASTING EN RISICO’S VAN EEN RÖNTGEN - ONDERZOEK ? HOE KAN JE RISICO’S BEPERKEN? Röntgenonderzoek Wat is de belasting en risico’s van een röntgenonderzoek ? Hoe kan je risico’s beperken? Niet belastend Risico’s : Zwangeren Geslachtsorganen afdekken met loodschort Beeldvormend onderzoek WAAROM WORDT ER SOMS EEN CONTRASTMIDDEL GEBRUIKT? NOEM DRIE VOORBEELDEN VAN ONDERZOEKEN WAARBIJ EEN CONTRASTMIDDEL GEBRUIKT WORDT Röntgenonderzoek met contrast Waarom gebruik je een contrastmiddel? Noem vijf voorbeelden van een röntgenonderzoek waarbij contrast gebruik wordt. Met een contraststof kunnen ook andere delen van het lichaam zichtbaar gemaakt worden. Colon Slokdarm en maag Baarmoeder en eileiders Nieren en urinewegen bloedvaten Afbeeldingen met contraststof WAT K U N J E Z E G G E N O V E R D E B E L A S T I N G V O O R E E N PAT I Ë N T A L S B I J H E T M A K E N VA N A F B E E L D I N G E N C O N T R A S T S TO F WORDT GEBRUIKT Afbeeldingen met contraststof Wat kun je zeggen over de belasting voor een patiënt als bij het maken van afbeeldingen contraststof wordt gebruikt Het toedienen van contraststof kan onaangenaam zijn. Bijwerkingen zijn mogelijk: misselijkheid, jeuk. Soms anafylactische shock. CT- SCAN WAT IS EEN CT SCAN ? NOEM DRIE VOORBEELDEN VAN GEBIEDEN IN HET LICHAAM DIE VAAK MET EEN CT ONDERZOCHT WORDEN? CT-scan (Computertomografie) Wat is een CT scan? Noem drie voorbeelden van gebieden in het lichaam die vaak met een CT worden onderzocht? Speciaal röntgen onderzoek. Computer maakt afbeeldingen van dwarsdoorsneden door het hele lichaam? De afbeeldingen worden scans genoemd. Thorax Buik Hersenen Rug MRI WELKE PATIËNTEN MOGEN NIET IN EEN MRI SCAN ? MRI-scan Welke patiënten mogen niet in een MRI scan ? Personen met een pacemaker of ICD. Door de sterke magneet raken pacemakers en ICD's ontregeld. Overleg met uw arts als u: last heeft van claustrofobie (angst voor kleine ruimtes) u een metalen voorwerpen in uw lichaam heeft, zoals vaatclips of kunstkleppen. De MRI-scan maakt gebruik van sterke elektromagnetische straling. Deze straling is niet gevaarlijk. Er wordt geen röntgenstraling gebruikt Beeldvormend onderzoek WELKE STELLING IS WAAR Stelling 1 Op een echo kan het bot met contraststof zichtbaar worden gemaakt Stelling 2 Op een Röntgenfoto is het bot zwart en de lucht wit Welke stelling is Waar? Stelling 1 Op een echo kan het bot met contraststof zichtbaar worden gemaakt Stelling 2 Op een Röntgenfoto is het bot zwart en de lucht wit Scintigrafie WAT IS SCINTIGRAFIE? (ISOTOPEN) NOEM DRIE TOEPASSINGEN VAN SCINTIGRAFIE? Scintigrafie Wat is scintigrafie? Met licht radioactief gemaakte stoffen kan men een indruk krijgen van de functie van bepaalde organen Hartscan (Thallium via infuus opname in hartcellen) Schildklier (m.b.v. radioactief jodium) Noem vier toepassingen van scintigrafie? Botscan (inspuiten radioactieve stof) Longscan (radioactief gas) In ons land (Petten) worden op grote schaal medische isotopen gemaakt voor diagnose en behandeling van ernstige ziektes. Een medische isotoop ontstaat als een element na bestraling instabiel (radioactief) is gemaakt. Scintigrafie WAT IS HET VOORDEEL VAN BOTSCINTIGRAFIE , VERGELEKEN MET CT OF MRI? Scintigrafie Wat is het voordeel van botscintigrafie , vergeleken met CT of MRI ? Dit onderzoek zet iets over de activiteit in een orgaan, en vaak ook iets van de functie, bij CT of MRI zie je alleen een afbeelding. Beeldvormend onderzoek WAT I S E N H O T S P O T O P E E N BOTSCAN? Scintigrafie Wat is en hotspot op een botscan? Een plaats waar heel veel radioactiviteit plaats vind. Scintigrafie WAT IS DE BELANGRIJKSTE REDEN VOOR EEN LONGSCINTIGRAFIE? Scintigrafie Wat is de belangrijkste reden voor een longscintigrafie ? De mogelijke aanwezigheid van een longembolie aantonen VP-scan LEG UIT WAT EEN VP-SCAN IS VP-scan VP-scan Ventilatie - Perfusiescan Hierbij wordt zichtbaar gemaakt in hoeverre de lonen lucht krijgen en in hoeverre de longen doorbloed worden Scintigrafie IN HOEVERRE KAN SCINTIGRAFIE VOOR DE PATIËNT SCHADELIJK ZIJN? Scintigrafie In hoeverre kan scintigrafie voor de patiënt schadelijk zijn? Bij borstvoeding zou de foetus of de baby schade op kunnen lopen door de straling ?