Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD • Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement • Opgericht in 1907 • Leden: – Publieke afvalbedrijven – Gemeenten – Geassocieerde leden • Vertegenwoordigd de publieke afvalsector in Nederland • Doelen: – – – – Belangenbehartiging Beleidsontwikkeling Kennis en support Platform voor netwerken • Internationaal: lid van MWE, ISWA en ACR+ Nederlands Afval 60 Miljard kilo Commercieel Industrieel Bouw- & Sloopafval Huishoudelijk Afval 8,5 Miljard kilo (Ca.. 15%) 500 kilo per inwoner / jaar Ladder van Lansink Afvalhiërarchie 1979 Preventie Preventie Hergebruik Hergebruik Recycling Recycling Energie Energie Storten Storten Ad Lansink Resultaten per afvalstroom 7 kilo Kunststof 51% afvalscheiding 4 kilo textiel 1 kilo gevaarlijk afval 0,2 kilo drankenkartons 75 kilo GFT 56 kilo oud papier 5 kilo apparaten ca. 80 kilo gescheiden grof afval 20 kilo glas Van Afval Naar Grondstof Regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ 2012: Streven naar een circulaire economie TK Brief Groene Groei maart 2013: Van Afval naar Grondstof als kans voor groene groei TK Brief Van Afval Naar Grondstof juni 2013 & TK brief Uitwerking operationele doelstellingen januari 2014 VANG bevordert een transitie naar een circulaire economie 2 Wereldbevolking Groei van de middenklasse Biomass Fossil Fuels Minerals 2010 2015 2020 2025 2030 120 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Resource extraction [109 t] Grondstofwinning 140 Metals 100 80 60 40 20 0 Schaarste? Naar meer recycling Naar grondstofmanagement PRODUCTION END OF LIFE CONSUMPTION Extraction Manufacturing Preparing for Re-use Transport Distribution Purchasing Use Re-use Separate Collection Recycling Reduction at source Avoided waste flows Sustainable consumption Other treatment and recovery Diverted waste flows Waste Minimization WASTE PREVENTION WASTE MANAGEMENT RESOURCE MANAGEMENT Programma Van Afval Naar grondstof VANG bevordert een transitie naar een circulaire economie VANG Meer en beter recyclen Meer duurzame producten op de markt Duurzamer consumeren Verschillende deelprogramma’s Systeeminnovatie: RACE Meer en Betere Recycling Huishoudelijk Ketenaanpak € Consumenten VANG 39 acties + evt nieuwe VANG-HA Ambities programma • Nederland voorbeeld van de circulaire economie voor andere landen • In 10 jaar de hoeveelheid materiaal naar afvalverbrandingsinstallaties en stort halveren • Doel 75% gescheiden inzameling van het huishoudelijk afval in 2020 • en uiteindelijk 100 kg restafval inwoner • Ketens sluiten Hoofdlijnen I. II. Gemeenten formuleren ambitieuze beleidsdoelen Gemeenten zijn in staat om werk te maken van de eigen beleidsdoelen III. Burgers zijn zich bewust van het belang van afvalpreventie en afvalscheiding IV. Ketenpartijen werken samen aan het sluiten van ketens. Periode: 2015 t/m 2017 VANG Glijbaan Gedifferentieerd richtlijnen Categorie Percentage hoogbouw Richtlijnen voor 2020 (kg/inw/jr) A B C D E meer dan 60% van 35% tot 60% van 25% tot 35% van 15% tot 25% minder dan 15% 160 130 105 75 55 Reageer via www.vang-hha.nl Haalbaar? 400 350 300 Gewogen gemiddelde huishoudelijk restafval per cluster (kg/inw) 250 200 Best practice per cluster 150 Gedifferentieerde richtlijnen 2020 100 50 Gemiddelde doelstelling NL in 2020 (kg/inw) 0 Categorie A: <60% Categorie B: 35-Categorie C: 2660% 35% Categorie D: 16-25% Categorie E: <15% Enorm potentieel 244 kilo restafval Waarvan 220 kilo recyclebaar! Milieu-winst Landelijk 2 Mton (!) CO2 te besparen door keuzes voor specifieke materialen: • • • • • Hoogwaardige plastic recycling (ruim 1 MtCO2) Papier inzameling verder verbeteren Textiel hergebruik biedt additioneel potentieel GFT vergisting kan belangrijk bijdragen aan energiebesparing Verbeterde recycling van metalen levert bescheiden winst op: Focus op aluminium en voorscheiding staal Krachtig beleid noodzakelijk om potenties te realiseren Gemeentelijk afvalbeleid Meer afvalscheiding Financiële instrumenten Serviceprikkels • Diftar (GeDIFferentieerd TARief) • Afval Loont • • • • Hoog serviceniveau op alle stromen Gecombineerde inzameling Nascheiding Omgekeerd inzamelen Kunst is om de juiste combinatie van instrumenten te vinden die in uw gemeente effectief is! Diftar • 40% van gemeenten heeft diftar • Vooral toegepast in kleine, weinig tot niet-stedelijke gemeenten buiten de Randstad (27% inwoners) • Meest toegepaste vorm: volume-frequentie Effecten van diftar - Lagere afvalstoffenheffing Meer afvalscheiding Minder afvalaanbod Ontwijkgedrag? Trend hoogte heffing - Betere afvalscheiding - Vergoeding afvalstromen - Lagere verwerkingskosten Afval Loont Serviceprikkels • • • • Hoog serviceniveau op alle afvalstromen Gecombineerde inzameling Nascheiding Omgekeerd inzamelen Omgekeerd inzamelen 11 mini’s restafval per huishouden per jaar GFT OPK Plastic en droge recyclables Afvalpreventie Laatste restje restafval wegbrengen naar verzamelcontainer Wat biedt het programma? • Financiële instrumenten: – Middelen voor pilots – ‘Peer to peer’ ondersteuning • Inhoudelijke ondersteuning – Faciliteren van samenwerking – Kennisdeling via kennisplatforms, workshops, benchmarking – Kennisbibliotheek op www.vang-hha.nl • Communicatie – Communicatiemiddelen voor gemeenten – NME educatie voor scholen Ingrediënten voor succes Ambitieuze richtlijnen restafval + motivatie gemeenten + ondersteuning = succes? Succes is een weg, niet een doel. De poging is belangrijker dan het resultaat. Resultaat Afval is een keuze De keus is aan ons Maarten Goorhuis [email protected]