Training Meerkeuzevragen Biologie mavo 4 aan de hand van Ademhaling Transport Opslag , uitscheiding , bescherming 1 Door de koeien in te enten, wordt een afweerreactie op gang gebracht. Daardoor worden bacteriën in de maag bestreden door antistoffen. Welke bloeddeeltjes produceren deze antistoffen? A B C de bloedplaatjes de rode bloedcellen de witte bloedcellen - Welke bloeddeeltjes zijn er eigenlijk? - Wat doen bloedplaatjes? - Wat doen rode bloedcellen? - Wat doen witte bloedcellen? - Juiste antwoord? - Bloedplaatjes - helpen bij bloedstolling - Rode bloedcellen - vooral zuurstof vervoeren - Witte bloedcellen - antistoffen maken - ziekteverwekkers bestrijden 1 ABCD 2 De kans op het knappen van een zwakke plek is in de aorta veel groter dan in een holle ader. Waardoor wordt dit veroorzaakt? A B C De bloeddruk in de aorta is veel hoger dan in een holle ader. De wand van de aorta is dunner dan de wand van een holle ader. Het bloed in de aorta bevat meer zuurstof - Een slagader dan dat in een holle ader. - Wat is de aorta voor een soort bloedvat? - Welke soorten bloedvaten zijn er? - Welke verschillen zijn er tussen te noemen? - Welk antwoord heeft er niks mee te maken? - Wat is het goede antwoord? - Slagaders - stevige gespierde wand, hoge bloeddruk - Aders - minder stevige wand, lagere bloeddruk - Haarvaten - dunne poreuze wand, lage bloeddruk 2 ABC 3 Iemand laat een blijvende tatoeage zetten. De wondjes die hierdoor ontstaan, gaan bloeden. Welke laag is of welke huidlagen zijn dan in op zijn minst beschadigd? A B C D alleen de hoornlaag alleen de hoornlaag en de kiemlaag de hoornlaag, de kiemlaag en de lederhuid de hoornlaag, de kiemlaag, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel - Welke huidlagen zijn er? - Wat is de volgorde van buiten naar binnen? - In welke laag zit wat? - In welke laag zitten de bloedvaatjes? - Goede antwoord? 1 Hoornlaag - porie zweetklier 2 Kiemlaag - zenuwuiteinden 3 Lederhuid - talgkliertjes - zweetkliertjes - bloedvaatjes - zintuigjes 4 Onderhuids bindweefsel - vetbolletjes 3 ABCD 4 Een rode bloedcel begint zijn weg in door het lichaam in de kleine bloedsomloop. Wat is de juiste volgorde van alle hartdelen die deze rode bloedcel aflegt, voordat hij weer aan het begin uitkomt. A B C D E F G H I linkerboezem – linkerkamer – rechterboezem – rechterkamer linkerkamer – rechterkamer – linkerboezem – rechterboezem rechterkamer – rechterboezem – linkerkamer – linkerboezem rechterkamer – linkerkamer – rechterboezem – linkerboezem linkerkamer – rechterboezem – rechterkamer – linkerboezem rechterkamer – linkerboezem – linkerkamer – rechterboezem rechterboezem – rechterkamer – linkerboezem – linkerkamer linkerboezem – linkerkamer – rechterkamer – rechterboezem rechterkamer – linkerboezem – rechterboezem - linkerkamer - Waar begint de kleine bloedsomloop? - Kun je dat uitleggen? - Welke delen van het hart zijn er eigenlijk? - Als je dit niet weet, kun je beter naar huis gaan. - Juiste antwoord? - In het hart (rechterkamer) - Van het hart naar de longen en terug naar het hart (start rechterkant – eindigt linkerkant) - linkerboezem - linkerkamer - rechterboezem - rechterkamer 4 ABCD E FGH I 5 Thalassemie is een zeer ernstige bloedziekte die het gevolg is van afwijkende rode bloedcellen. Waar in het lichaam worden rode bloedcellen gemaakt? A B C D in de lever in het beenmerg in het hart in het ruggenmerg - Het hart - Omdat dit verwarring oplevert - In de lever worden de rode bloedcellen juist afgebroken - Omdat er het woordje ‘merg’ in zit, werkt ook verwarrend. - Welk antwoord is onzin? - Waarom staat de lever bij de antwoorden? - Wat doet de lever dan wel met de rode bloedcellen? - Waarom staat ruggenmerg bij de antwoorden genoemd? - Wat is het goede antwoord? 5 ABCD 6 In de volgende gevallen worden bij de mens weefsels overgebracht: 1 2 3 bij een harttransplantatie bij een transfusie waarbij bloed van bloedgroep AB wordt toegediend aan iemand met bloedgroep A bij een bypass-operatie, waarbij een stukje van een beenader van een patiënt wordt overgebracht naar zijn hart In welk(e) van deze gevallen worden antistoffen tegen het overgebrachte weefsel geproduceerd? A B C D E F alleen in geval 1 alleen in geval 2 alleen in geval 3 in de gevallen 1 en 2 in de gevallen 1 en 3 in de gevallen 2 en 3 6 - Antistoffen bestrijden ziekteverwekkers of werken tegen lichaamsvreemde stoffen - Als ze niet lichaamsvreemd zijn - Alle antwoorden met geval 1 - Bloedgroep AB bevat een deel van B en dat heeft anti-A. Dus dat kan / mag niet. - Wat doen antistoffen? - Wanneer worden er zeker geen antistoffen overgebracht? - Bij alle orgaantransplantaties (trans = tussen personen) worden antistoffen gemaakt. Welke antwoorden zijn dus in principe eerst goed? - Hoe zit het met menging van bloed zoals in de vraag: bloedgroep AB gaat naar iemand toe met bloedgroep A? Kan dat? Waarom wel / niet? 6 In de volgende gevallen worden bij de mens weefsels overgebracht: 1 2 3 bij een harttransplantatie bij een transfusie waarbij bloed van bloedgroep AB wordt toegediend aan iemand met bloedgroep A bij een bypass-operatie, waarbij een stukje van een beenader van een patiënt wordt overgebracht naar zijn hart In welk(e) van deze gevallen worden antistoffen tegen het overgebrachte weefsel geproduceerd? A B C D E F alleen in geval 1 alleen in geval 2 - Wat is het juiste antwoord? alleen in geval 3 in de gevallen 1 en 2 in de gevallen 1 en 3 in de gevallen 2 en 3 6 ABC DEF 7 Naast het middenrif spelen ook de ribben een rol bij de ademhaling. In welke richting bewegen het middenrif en de ribben zich bij het inademen? A B C D Zowel het middenrif als de ribben bewegen zich dan omhoog. Het middenrif beweegt zich dan omhoog, de ribben omlaag. Het middenrif beweegt zich dan omlaag, de ribben omhoog. Zowel het middenrif als de ribben bewegen zich dan omlaag. - Hoe bewegen de ribben bij het inademen? - En hoe bij het uitademen? - Hoe beweegt het middenrif bij het inademen? - Leg eens uit. - En hoe bij het uitademen? - Welk antwoorden zijn dan al fout? - Omhoog, daarna inademen - Omlaag, daardoor uitademen - Middenrif gaat naar beneden - Daardoor meer plaats in borst - Dan gaat middenrif omhoog 7 ABCD 8 Het diagram geeft de hoeveelheid lucht in de longen van Thomas weer gedurende een bepaalde tijd. In die tijd ademt hij eenmaal zo diep mogelijk uit door de spirometer. - Naar welke twee letters kijk je het snelst? Leg uit. - Wat betekent de pijl bij de letter (L)? - Wat is het verschil tussen letters R en S? - Dus goede antwoord? Welke letter in het diagram geeft een tijdstip aan waarop Thomas zo diep mogelijk uitademt? A B C D letter P letter Q letter R letter S 8 ABCD 9 Bij een DKTP-vaccinatie wordt een kind ingeënt met verzwakte of dode ziekteverwekkers. Worden bij een vaccinatie antigenen ingespoten? En worden dan antistoffen ingespoten? A B C alleen antigenen alleen antistoffen zowel antigenen als antistoffen - Wat zijn antigenen? Waar zitten ze? - Wat zijn antistoffen? Waar zitten ze? - Goede antwoord? 9 ABC 10 Papegaaienziekte wordt door een bacterie veroorzaakt. Papegaaien en kunnen de ziekte op mensen overbrengen via besmette deeltjes in de lucht. Als iemand die inademt, kunnen de bacteriën via de longen in het bloed terechtkomen. Vanuit de longen komen de bacteriën met het bloed in het hart terecht. In welk deel van het hart komen de bacteriën dan het eerst binnen? A B C D in de linkerboezem in de linkerkamer in de rechterboezem in de rechterkamer - Van welk orgaan komen de bacteriën rechtstreeks vandaan? - In welk soort bloedvat stroomt bloed naar het hart toe? Ader of slagader? - Welk deel van het hart ontvangt bloed? Boezem of kamer? - Aan welke kant van het hart komt het bloed van longen af? Links of rechts? - Juiste antwoord? 10 ABCD 11 Na een infectie worden er antistoffen gemaakt. Waar bevinden de antistoffen zich dan? A B C D alleen in de lymfe alleen in de weefselvloeistof alleen in het bloedplasma zowel in de lymfe, als in de weefselvloeistof, als in het bloedplasma - Waar zitten antistoffen normaal in? - In welke vorm? Vloeibaar? Gasvormig? Opgelost? - Waarin opgelost? - Kan bloedplasma bloedvaten uitkruipen? - Waar zit lymfe? En weefselvloeistof? - Goede antwoord? 11 ABCD 12 Tetanus is een ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die na een verwonding in het lichaam terecht kan komen. De kans op besmetting is vooral groot bij een wond waarin straatvuil terechtgekomen is. De bacterie maakt een giftige stof die dodelijk kan zijn. Waarom krijgt een tetanuspatiënt antibiotica toegediend? A B C om de tetanusbacteriën te bestrijden om het tetanusgif onschadelijk te maken om de vorming van antistoffen te bevorderen - Welk antwoord is waarschijnlijk onzin? - Wat zijn antibiotica? - Waartegen werken antibiotica? - Goede antwoord? - Antwoord B - Antibiotica zijn medicijnen - Ze werken tegen bacteriën (maar niet tegen virussen) 12 ABC 13 Hieronder staan twee omzettingen van glucose: 1 Glucose wordt omgezet in glycogeen. 2 Glucose wordt omgezet in koolstofdioxide en water. Welke van deze omzettingen kan (kunnen) plaatsvinden in de lever? A B C D Geen van beide omzettingen. Alleen omzetting 2 Alleen omzetting 1 Beide omzettingen - Wat stelt de eerste omzetting voor? En wat de tweede? - Wat is glycogeen? - Waar kan glycogeen worden opgeslagen? - Waarvoor wordt er glucose in de lever omgezet in water en koolstofdioxide? - Goede antwoord? 13 ABCD 14 Welke van de hieronder genoemde stoffen kan in het menselijk lichaam uit glucose worden opgebouwd? A B C D zuurstof glycogeen zetmeel cellulose - Welk antwoord is onzin? Waarom? - Waarom staat zetmeel in het rijtje? - Wat doet zuurstof? - Goed antwoord? - cellulose, omdat planten dit alleen kunnen maken - omdat zetmeel een koolhydraat is, net als glucose - meehelpen bij de verbranding, niet bij de opbouw 14 ABCD 15 Enkele organen van de mens zijn: 1 nieren 2 longen 3 lever 4 endeldarm Welke zijn uitscheidingsorganen? A Alleen 1 B Alleen 1 en 2 C Alleen 1, 2 en 3 D 1, 2, 3 en 4 - Wat is uitscheiding precies? - Welke organen zijn zeker goed? - Wat scheiden zij dan uit? - Waarom staat de endeldarm tussen de antwoorden? - Wat is het goede antwoord? - Uitscheiding is het maken en verwijderen van afvalstoffen - Nieren en longen - Water, koolstofdioxide, zouten - Omdat de endeldarm geen afvalstoffen maakt maar alleen resten verwijderd. 15 ABCD 16 In een nierbekken van een mens bevindt zich urine. In welk van de onderstaande delen komt de urine die uit dit nierbekken komt, het eerst terecht? A B C D In het niermerg In de urineleider In de urineblaas In de urinebuis - Nierschors, niermerg, nierbekken - In de nierschors en het niermerg - Het nierbekken - Omdat het anders naar de rand van de nier gaat - Omdat er nog een verbinding tussen zit - Vanwege de verwarring !! - Uit welke drie belangrijke delen bestaat een nier eigenlijk? - In welk deel of welke delen wordt urine gemaakt? - Waar verzamelt de urine zich in een nier en waar is tijdelijke opslag? - Waarom niermerg fout? - Waarom urineblaas fout? - Waarom urinebuis èn urineleider bij de antwoorden? - Wat is juiste antwoord? 16 ABCD 17 Welke van onderstaande functies heeft de lever bij een volwassen mens? A B C D In de lever worden koolhydraten opgeslagen. In de lever worden hormonen geproduceerd. In de lever worden rode bloedcellen geproduceerd. In de lever worden verteringsenzymen geproduceerd. - Welke vragen kun je jezelf al eens gaan stellen? - Waar worden rode bloedcellen geproduceerd? - Worden er in de lever hormonen gemaakt? - Waarom het antwoord met ‘verteringsenzymen’? - Goede antwoord? 17 ABCD 18 In welke van de volgende situaties stroomt bij een mens lucht de longen in? A B C D Als hij hikt. Als hij slikt. Als hij hoest. Als hij zich verslikt. - Soms moet je het gewoon uitproberen….hikken 18 ABCD 19 Bij welke ademhalingsbeweging gaat de buikwand naar voren? Weet je het antwoord zo al? - Ook soms uitproberen …. voelen terwijl je ademhaalt. - Wat zit dichtst bij de buik? Ribben of middenrif? - Komen er organen in de verdrukking? Ja / nee A B C D Bij inademing door middel van ribademhaling. Bij inademing door middel van middenrifademhaling. Bij uitademing door middel van ribademhaling. Bij uitademing door middel van middenrifademhaling. Juiste antwoord? 19 ABCD 20 Om de luchtpijp van de mens zit een hoefijzervormige kraakbeenring. Zit de opening van deze ring aan de voorzijde of aan de achterzijde? Ligt de luchtpijp voor of achter de slokdarm? A B C D De opening van de ring ligt aan de voorzijde; de luchtpijp ligt voor de slokdarm. De opening van de ring ligt aan de voorzijde; de luchtpijp ligt achter de slokdarm. De opening van de ring ligt aan de achterzijde; de luchtpijp ligt voor de slokdarm. De opening van de ring ligt aan de achterzijde; de luchtpijp ligt achter de slokdarm - Laatste keer uitproberen …. voel bij jezelf in je hals! - Welke antwoorden vallen al af? - Voel je de ringen of voel je openingen? - Juiste antwoord? 20 ABCD 21 Iemand ademt door de neus. Na de neusholte passeert de lucht hierbij achtereenvolgens: Weet je het antwoord zo al? Probeer eens ! - Waar zit wat? - Niet te snel lezen of denken. Bij de neus beginnen! - Logisch nadenken. - Goede antwoord? A B C D huig – strotteklepje - bronchiën - luchtpijp. strotteklepje - huig - bronchiën - luchtpijp. huig – strotteklepje - luchtpijp - bronchiën. strotteklepje – huig – luchtpijp - bronchiën. Juiste antwoord? 21 ABCD 22 Als men bij de mens de samenstelling van de in- en uitgeademde lucht met elkaar vergelijkt, blijkt onder andere dat: ….. welke verschillen kun je zo al opnoemen? A B C D ingeademde lucht minder koolstofdioxide bevat dan uitgeademde lucht. uitgeademde lucht meer zuurstof bevat dan ingeademde lucht. ingeademde lucht meer waterdamp bevat dan uitgeademde lucht. uitgeademde lucht minder stikstof bevat dan ingeademde lucht. - Wat is er met stikstof aan de hand? - Welk antwoord is nog meer fout? Waarom? - En welke nog meer? - Wat blijft over? 22 ABCD 23 Als iemand inademt en gebruikt daarbij zijn ribben, vinden de volgende gebeurtenissen plaats: 1 de borstholte wordt groter ; 2 3 4 de lucht stroomt naar binnen ; het longvolume wordt groter ; de ribben en het borstbeen bewegen omhoog en naar voren. In welke volgorde vinden deze gebeurtenissen plaats? A B C D E F 2-1-3-4 4-1-3-2 3-4-1-2 1-2-3-4 1–3–2-4 4–3–2-1 - Waar start je mee? - Welke fout maken de meesten? - Juiste antwoord? - Met het groter maken van de borstholte - Ze denken dat de borst groter wordt doordat er lucht in gepompt wordt ! 23 ABCD 24 Van vier verschillende personen worden twee druppels bloed op een voorwerpglaasje gebracht. Aan de ene druppel bloed wordt wat vloeistof met anti-A toegevoegd, aan de andere wat vloeistof met anti-B. In de afbeelding zijn de resultaten van deze bloedgroepbepalingen weergegeven. Welke letter geeft het resultaat weer van de bloedgroepbepaling van iemand met bloedgroep AB? A B C D letter P letter Q letter R letter S 24 - Wat betekent anti-A? - Welke bloedgroepen zijn er die anti-A hebben? - Welke bloedgroepen kunnen niet bij elkaar? Leerschema !!! - Dat het tegen de antigenen van Bloedgroep A werkt - Bloedgroep B heeft anti-A - Bloedgroep AB heeft natuurlijk geen antistoffen tegen zijn eigen bloedgroep !! - Bloedgroep O heet zo omdat het geen bloedfactoren heeft maar wel antistoffen, en hij heeft ze allebei !! 24 ABCD Einde voor meer oefenen, ga naar www.zootrack.nl