Hfdst 6: Oppervlakkige mycosen van de huid en de

Nupie 't Olifantje
Hfdst 6: Oppervlakkige mycosen van de huid en de
slijmvliezen
1. Inleiding
1.1.Dermatofyten (gekeratiniseerd weefsel)
•
•
•
Huid
Haren
Nagels
•
Trichophyton spp
vb. T. rubrum (humane schimmel)
• Microsporum spp
vb. M. canis (animale schimmel)
• Epidermophyton spp
vb. E. floccosum
enkel via kweek te onderscheiden
1.2.
Gisten
•
•
Huid
Slijmvliezen
•
Candida spp
vb. C. albicans
enkel S/ bij overgroei
Malassezia (Pityrosporum) species
Pityriasis versicolor (cfr les papulosquameuze aandoeningen)
•
2. Dermatofyten
2.1.
Indeling dermatofyten volgens lokalisatie
2.1.1
Niet behaarde huid
•
•
•
Tinea corporis
Tinea cruris
Tinea faciei
2.1.2
•
•
Behaarde huid
Tinea barbae
Tinea capitis
69
Nupie 't Olifantje
2.1.3
•
•
Tinea pedis
Tinea manuum
2.1.4
•
Sterk gekeratiniseerde huid
Nagels
Onychomycose
2.2.
Niet behaarde huid
2.2.1
Tinea corporis
•
•
•
•
Dermatofyt vd niet behaarde huid, exclusief handen en voeten
Mstl typische afwijkingen
erythematosquameuze haarden met perifere randactiviteit en centrale
genezingstendens
- schilfering
- papels
- pustels
- vesikels
Bij chronische afwijkingen of verkeerde therapie met lokale corticoïden minder
typische kliniek
DD met eczeem, psoriasis
Sterk inflammatoire (animale schimmel) tot meer chronische afwijkingen (humane
schimmel)
Kleine familiale epidemies
Bron vaak besmet huisdier: M. Canis
Ronde tot ovale erythematosquameuze plaques met centrale
genezingstendens en perifere randactiviteit (schilfering)
Centrale genezing, perifere
polycyclische letsels
70
activiteit
en
confluentie:
Nupie 't Olifantje
Inflammatoire animale tinea corporis door T. verrucosum
Kleinere letsels = beginnende letsels
Ingroei in de haarfollikels
Weinig centrale genezing
Tinea corporis (“incognito”)
Behandeld met topische corticoïden verlies typische
kliniek
Aanslepende eruptie
Chronische tinea corporis door T. rubrum (humaan)
Minder typische kliniek
2.2.2 Tinea cruris
•
•
•
•
Mediale zijde vd dijen en de liesplooien
Vaak begeleidend tinea pedis en onychomycose (schimmelinfectie vd teennagels)
Mstl jonge mannen (watersport: vochtigheid en synthetische schoenen)
Vaak T. rubrum: chronische infecties
Tinea cruris
Kenmerken van tinea corporis maar door maceratie minder
schilfering
Actieve boord schuift op
D/ rechtstreeks microscopisch onderzoek
Perifere schilferende boord voor materiaal
71
Nupie 't Olifantje
Chronische tinea cruris met uitbreiding
naar nates (via perineum)
Randactiviteit
en
centrale
genezingstendens
2.2.3 Tinea faciei
Chronische vorm
Humane schimmel
Vb. T. rubrum
Minder typische kliniek
Meer inflammatoire vorm
Animale schimmel
Vb. M. canis
2.3.
Behaarde huid
2.3.1
Tinea capitis
•
Vooral kinderen
Jonge zwerfkatjes zijn een belangrijke infectiebron voor tinea
capitis door M. canis
2.3.1.1 Microsporie
•
•
•
Geen volledige kaalheid, wel “stoppelveld”
M. canis (familiale epidemies), vroeger ook M. audouinii (pandemieën)
Positieve fluorescentie D/ Woodlamp
Microsporie door M. canis
Met kaalheid (stoppelveld), roodheid en folliculaire pustels
(inflamm ~ animaal)
Microsporie door M. canis
Met kaalheid (stoppelveld) en vooral schilfering
72
Nupie 't Olifantje
2.3.1.2 Trichophytie
•
•
•
Wel volledige kaalheid
T. tonsurans, T. rubrum
Negatieve fluorescentie D/ Woodlamp (ook bij Microsporie)
Trichophytie door T. tonsurans
Volledige kaalheid ~ follikel vernietigd
Geen inflammatie
Humaan
Opmerking:
Microsporie en Trichophytie kunnen aanleiding geven tot cicatriële kaalheid
2.3.1.3 Kerion Celsi
•
•
•
Inflammatie +++ (karbonkelachtige afwijkingen)
T. Mentagrophytes, T. verrucosum
Bron: vee veeartsen, landbouwers
2.3.1.4 (Favus)
•
Vooral schimmelinfectie thv de baardstreek
2.3.1.5 Opsporen van dragers bij T. capitis:
•
Borstel afdruk in cultuurplaat
Wrijven over hoofdhuid op schimmelbodem
73
Nupie 't Olifantje
2.3.2 Tinea barbae
•
•
•
Contact met groot vee
Vooral bij mannen (landbouwers, veekooplui, veeartsen, ...)
T. mentagrophytes, T. verrucosum
Animale schimmels vh grote vee zijn de
belangrijkste
infectievron
voor
inflammatoire tinea barbae en capitis
2.3.2.1 Folliculitis-aspect
Folliculaire vorm van tinea barbae
2.3.2.2Sycosis barbae (parasitaria barbae)
Lijkend op een vijg
2.3.2.3Kerion Celsi
Karbonkel
cicatriële kaalheid
Kerion door T. verrucosum bij een veevervoerder
Kerion incognito door corticosteroïden
74