de huid van onze spruit Dr. Hilde De Veylder (Huidarts) - ‘t Ziet rood en ‘t jeukt en nu? - Nattende wondjes, blaasjes, korstjes: wat is wat? - Help, raar gespuis in ons huis! - Mieke zon, zo gevaarlijk? - Klein wondje, groot gekrijs - Verzorgen als een brusselse clochard of een uitgebreid badje geven? - Vervelend gezoem! ‘t ziet rood en ‘t jeukt en nu? • vervelende kwalen maar geen paniek – eczeem – netelroos – luieruitslag • opletten geblazen, microben in aantocht! – virale infecties – schimmelinfecties – bacteriële infecties vervelende kwalen maar geen paniek eczeem • uitdrogingseczeem • plooieneczeem • seborreïsch eczeem uitdrogingseczeem • leeftijd: – vooral tijdens de eerste 6 maanden • oorzaak: – gebrek aan linolzuur • kenmerken: – geen jeuk – zeer droge schilferende huid, vaak over heel het lichaam • behandeling: – – – – hydraterende crèmes badolie zo weinig mogelijk wassen geen cortisoneprodukten plooieneczeem of atopisch eczeem • leeftijd: – vanaf de eerste levensmaanden – verloopt met perioden • oorzaak: – vaak erfelijk (genetisch) – verhoging IgE – verband met astma en hooikoorts – mogelijke allergie aan voeding, huisstof, pollen, huisdieren…. • kenmerken: – begint vaak in het gelaat – naderhand in de plooien – zeer droog, rood en sterk jeukend tot soms vochtig – kinderen kunnen zeer lastig zijn en slecht slapen ten gevolge van de jeuk • behandeling: – badolie – cortisonecremes bij opstoten – Protopic/Elidel – mijden wollen en synthetische kledij – mijden flanellen lakens – mijden bepaalde voedingsstoffen – anti-jeukdruppels of siroop: • niet onder de leeftijd van 2 jaar gezien verhoogd risico op wiegedood • Fenistildruppels wel toegelaten seborreïsch eczeem • leeftijd: – verschijnt in de eerste levensmaanden en verdwijnt tegen de leeftijd van 2 jaar • oorzaak: – te sterke werking van de talgklieren, voornamelijk door de inwerking van hormonen van de moeder • kenmerken: – geeloranje vlekken met een vettige schilfering – voornamelijk gelaat,hoofdhuid en romp – geen jeuk • behandeling: – hydrateren – crèmes met een kleine hoevelheid cortisone en neergeslagen zwavel netelroos • leeftijd: – niet-leeftijdsgebonden • oorzaak: – – – – reactie voeding reactie medicatie viraal alle mogelijke andere interne ontstekingen • kenmerken: – wat opgezwollen rode vlekken, sterk variërend in vorm en grootte – kunnen snel verdwijnen en na enkele uren opnieuw verschijnen – sterk jeukend – soms zwelling van oogleden, oren, handen of tong • behandeling: – opsporen oorzaak : zeer moeilijk bij voeding – antihistaminica vanaf 2 jaar luieruitslag • oorzaak – contact met stoelgang en urine – veel meer kans in geval van diarree • kenmerken – – – – roodheid nattend kapotte huid in geval van kleine witachtige letseltjes aan de rand : candida(schimmel) TIPS voor een goede luierverzorging: • ververs de luier zéér regelmatig • verwijder stoelgang en urine met gewoon water • wrijf van de schaamstreek naar de aars en niet omgekeerd! • een niet-geparfumeerde melk kan gebruikt worden bij een gewone natte luier • gebruik geen eosine • mijd geparfumeerde produkten • zorg dat de billetjes (plooitjes) goed droog zijn • vermijd het hard wrijven over de huid • gebruik een zinkhoudende crème bij baby’s die een zeer gevoelige huid hebben • hevige roodheid, kleine witte zweertjes,heftig wenen van het kind bij verversen van de luier let op : mogelijke infectie! Opletten geblazen, microben in aantocht! virale infecties • • • • • • • • erythema infectiosum erythema subitum windpokken hand-,voet- en mondziekte rode hond mazelen roodvonk ziekte van GianottiCrosti erythema infectiosum of vijfde ziekte • leeftijd • oorzaak • incubatietijd • kenmerken • behandeling – meestal ouder dan 2 jaar – onschuldig parvovirus – 7 tot 14 dagen – felrode wangen – naderhand rode verheven vlekken op romp en ledematen – koorts – gewrichtspijn – hoesten – braakneigingen – koortswerend middel – niet nodig om het kind af te zonderen erythema subitum of vierde ziekte • leeftijd – tussen 6 maand en 3 jaar • oorzaak – onschuldig herpesvirus • incubatietijd – 7 tot 14 dagen • kenmerken – plots heel hoge koorts – koorts blijft 3 dagen – na 3 tot 4 dagen: kleine rode vlekjes over heel het lichaam – kind is niet echt ziek ondanks de koorts • behandeling – koortswerend middel windpokken • leeftijd – vnl. jonge kinderen • oorzaak – Varicella-zostervirus • incubatietijd – 14 tot 21 dagen • besmetting – 2 dagen voor het uitbreken van de blaasjes tot alle blaasjes opgedroogd zijn (10 dagen) • kenmerken – algemene moeheid – koorts – uitbreken van talrijke blaasjes(kan sterk verschillen) – veel jeuk !! – blaasjes breken uit over een periode van 10 dagen – alle stadia van blaasjes tegelijkertijd: • helder vocht • troebel vocht • openbarsten blaasjes • korstjes • behandeling – koortswerend – rust – antijeuk-behandeling ! littekens bij openkrabben hand-, voet- en mondziekte • leeftijd • oorzaak – Coxsackievirus • incubatietijd – 3 tot 6 dagen • kenmerken • – 1 tot 2 dagen hoesten, keelpijn, verkouden – in de mond : rode vlekken en naderhand blaasjes – op handpalmen en voetzolen: ontstaan van blaasjes op een rode bodem behandeling – geen – geneest na 7 dagen rode hond of rubella • leeftijd – alle leeftijden • oorzaak – rubellavirus • incubatietijd – 14 tot 21 dagen • kenmerken – lichte koorts – gezwollen klieren in nek – veralgemeende rozige vlekken’rash’ – gloeiende rode wangen – rash verdwijnt na 3 dagen • behandeling – geen • opmerking – door de vaccinatie nog zelden voorkomend – gevaarlijk voor zwangeren mazelen • leeftijd • oorzaak • incubatietijd • kenmerken – jonge kinderen – mazelenvirus – 8 tot 12 dagen – oplopende koorts gedurende 1 week – hangerig – hoesten – rode ogen – lichtschuw – rode vlekjes(Koplok) in de mond – na 4 dagen ’rash’ :begint achter de oren en breidt zich over het lichaam uit – rash bestaat uit kleine rode vlekken die dan samenvloeien tot zeer grote vlekken • behandeling – geen • opmerkingen – dankzij de vaccinatie is mazelen nagenoeg uitgeroeid • verwikkelingen – etterige oorontsteking – longontsteking – hersenvliesontsteking ziekte van Gianotti-Crosti • leeftijd • oorzaak • kenmerken – 2 tot 6 jaar – virus(familie van hepatitis B) – incubatietijd: enkele dagen tot weken – op ledematen en gelaat: weinig jeukende rode verhevenheden – soms gepaard gaande met hepatitis of leverontsteking – opgezwollen klieren – meestal geen koorts – wat hangerig en moe •behandeling –relatieve rust –verder geen behandeling –geruststellen ouders –geneest spontaan na 6 tot 8 weken Heel veel virussen kunnen bij kinderen (van 0 tot 4 jaar) enkele dagen « uitslag » geven, meestal bestaande uit al dan niet jeukende rode vlekken zoals bij de mazelen en de rode hond. Vaak zijn de kinderen wat hangerig, koortsig en zijn ze wat verkouden of hebben ze wat maagdarmlast. Geen reden tot paniek Na enkele dagen zijn ze weer kiplekker! schimmelinfecties • « katrienenwielen » of tinea corporis • schimmel op het koppeke • spruw • schimmel op de poep katrienenwielen • leeftijd • oorzaak • incubatietijd • bron • kenmerken • behandeling – vnl. jonge kinderen tot leeftijd van 12 jaar – schimmels – enkele dagen – jonge poesjes – cavia’s – dwergkonijntjes … – ringvormige letsels met centraal opklaring : ‘wiel ’ – zeer besmettelijk – antischimmelprodukten – behandeien van het huisdier schimmel op het koppeke • leeftijd • oorzaak • incubatietijd • kenmerken • behandeling – jonge kinderen tot 12 jaar – schimmel afkomstig van dieren ( vnl. katten) – variërend van dagen tot weken(vooraleer zichtbaar) – witte korst met rode rand – soms gele puisten aan de rand van de vlek – stoppelveld van haar – antischimmelpreparaten spruw • leeftijd alle leeftijden maar vooral bij: • zuigelingen • meer bij fopspeendragers • bij antibioticagebruik • oorzaak – Candida( gist) • kenmerken – wit beslag op tong – witte tekeningen op het mondslijmvlies – ontstaat vaak na inname van anitbiotica • behandeling – daktarin orale gel – nystatine druppels « schimmel » op de poep • leeftijd – vnl. « pamperdragers » • oorzaak – Candida albicans (darmgist) • kenmerken – roodheid met vaak kapotte huid – aan de rand kleine melkachtige puistjes – kan zich uitstrekken over heel de schaamstreek tot de bilnaad – ontstaat vaak samen of na perioden van diarree • behandeling – daktozinpasta of andere antischimmelcreme – in erge gevallen nystatinesiroop bacteriële infecties met algemeen ziek-zijn : roodvonk alleen de huid : impetigo roodvonk of scarlatina • leeftijd – alle leeftijden • oorzaak • – streptokokken incubatietijd – 2 tot 7 dagen • kenmerken – bacterie dringt binnen via de amandelen en veroorzaakt een angina – streptokok produceert een toxine(gifstof) dat de rode uitslag geeft – hoge koorts – braken – frambozentong – veralgemeende roodheid met kleine, donkere vlekjes – meest uitgesproken in de huidplooien – opgezette klieren – naderhand vervellen van de handpalmen en voetzolen • behandeling – penicilline : na 1 dag is het kind niet meer besmettelijk – koorstwerende middelen – pijnstillers • verwikkelingen – acuut reuma – hartklepletsels – nierlijden nattende wondjes, blaasjes, korstjes: wat is wat? • impetigo • herpes simplex • mollusca contagiosa impetigo • leeftijd • oorzaak • incubatietijd • kenmerken • behandeling – vnl. jonge kinderen – staphylococcen – streptococcen – enkele dagen – vaak epidemies – ontstaan van blaren die zeer snel kapot gaan en open wonden of korsten vormen – breidt zeer snel uit – enorm besmettelijk – Fucidincreme – algemeen antibiotica herpes simplex • leeftijd – alle leeftijden • oorzaak – herpes simplex virus • incubatietijd – enkele dagen • kenmerken – gegroepeerde vaste blaasjes die naderhand een korst vormen, vaak jeukend – vnl. op het gelaat – besmettelijk via contact met blaasjes en eetgerei – raakt snel bijbesmet met staphylococcen(impetigo) • behandeling – aciclovircreme of -siroop mollusca contagiosa • leeftijd – voornamelijk jonge kinderen tot 12 jaar • oorzaak – (pox)virus • bron – vnl. zwembaden • incubatietijd – van enkele dagen tot weken • kenmerken – « parelvomrige » letseltjes, wasachtig van kleur • behandeling – uitlepelen – isoprinosine help, raar gespuis in ons huis! • schurft • luizen schurft • leeftijd – alle leeftijden • oorzaak – scabiesmijt • incubatietijd – enkele weken • kenmerken – nachtelijke jeuk – krabletsels – ‘gangetjes’ tussen de vingers en aan de polsen – zeer besmettelijk door nauw huidcontact • behandeling – zalvor( niet onder 2 jaar) – ivermectine luizen • leeftijd – vnl. kinderen • oorzaak – pediculosis capitis • verloop – wijfje van deze parasiet legt eitjes(neten) die als zilverwitte ovale lichaampjes aan de haren kleven – de neten worden na 10 dagen luizen – luizen zelf zijn soms heel moeilijk te vinden • kenmerken – jeuk op de hoofdhuid – krabeffecten en rode vlekken in nek • behandeling – luizenshampoos • op basis van pyrethrine – geen lindaan of malathion voor jonge kinderen – nat-kammethode – azijn/water 1/1 voor de neten – behandeling moet na 10 dagen herhaald worden gezien de shampoos geen effect hebben op de neten mieke zon, zo gevaarlijk? Het risico van huidkanker op latere leeftijd wordt voor het grootste deel bepaald door het ‘pakket’ zon dat tijdens de kinder- en jeugdjaren op de huid terecht komt vandaar het belang van een zeer degelijke zonbescherming • zet een kind nooit in de vlakke zon • zet het kind een hoedje of pet op • doe het een lichte T-shirt aan en zet het dus nooit in zijn bloot bovenlijfje • zorg voor voldoende drinken • gebruik degelijke zonbeschermers met natuurlijke filters • breng om het uur een nieuwe laag zonnecrème aan klein wondje, groot gekrijs • • • • schaafwondjes snijwondjes bijtwondjes … brandwonden - zorg steeds voor een goede ontsmetting - in geval van brandwonden: water, water , water en de rest kom later - controleer bij vuile wonden of het kind in orde is met de vaccinatie tegen klem verzorgen als een brusselse clochard of een uitgebreid badje geven? • het uitdrogingseczeem bij jonge kinderen is vaak te wijten aan ‘teveel’ wassen. • een baby of peuter moet niet persé al dagen in een schuimbad zitten. • het(over)gebruik van zepen, badschuim en zelfs water neemt de beschermingsfilm van de huid weg en droogt alsdus de huid uit. • gebruik badolie of zeep zonder zepen • let op met het overdreven gebruik van geparfumeerde produkten! vervelend gezoem! Wat te doen bij een insektenbeet? - Verzorg een sterk jeukende insektenbeet met een jeukstillende crème zodat het kind geen wondje krabt. Het risico om impetigo te ontwikkelen is immers heel groot! sommige kinderen reageren hevig op zelfs gewone muggenbeten: - hard aanvoelende rode schijf met zelfs blaren op de plaats van de beet - strofulus : ontstaan van zeer talrijke jeukende papels over heel het lichaam als reactie op een toxine dat de mug in de huid brengt bij het steken En wat staat er dan nu op het menu?