Functies van één veranderlijke 191512600 Docent : Anton Stoorvogel E-mail: [email protected] 1/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Functies van één veranderlijke Als je alleen deelneemt aan dit vak en niet aan de andere onderdelen van deze module, dan bij mij afmelden voor de andere vakken. Onderwijs Hoorcollege Zelfstudie / Computer ondersteund onderwijs Werkcollege Practicum 2/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Functies van één veranderlijke Tentamen 4 deeltoetsen 1 herkansing geen formuleblad geen rekenmachine 3/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Kwalitatieve modellen 4/40 ” Kwantitatieve modellen Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Heart simulations 5/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Human vertebrae, studying osteoporosis 6/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI ECG signal (100 Hz) 100 80 60 40 20 0 -20 -40 -60 -80 7/40 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI ECG signal (100 Hz) 50 40 30 20 10 0 -10 -20 -30 8/40 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Getallenverzamelingen 9/40 N D f1; 2; 3; : : :g natuurlijke getallen Z D f: : : ; 2; 1; 0; 1; 2; : : :g gehele getallen Q D f nt j t 2 Z; n 2 N g rationale getallen R reële getallen C complexe getallen Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Verzamelingen f2; 4; 6; 8g D f2; 6; 4; 8g maar .2; 4; 6; 8/ ¤ .2; 6; 4; 8/ 10/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Doorsnede en vereniging f2; 4; 6; 8g \ f1; 3; 6; 9g D f6g f2; 4; 6; 8g [ f1; 3; 6; 9g D f1; 2; 3; 4; 6; 8; 9g 11/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Deelverzameling en element We hebben: f2; 4; 6g f1; 2; 3; 4; 5; 6g en f1; 2; 3; 4; 5; 6g f2; 4; 6g Let op: f3g f3; 6; 9g en 3 2 f3; 6; 9g 12/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI 13/40 x 2 Œ0; 4 , x > 0 en x 6 4 x 2 .0; 4 , x > 0 en x 6 4 x 2 .0; 4/ , x > 0 en x < 4 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Ongelijkheden a <b )aCc <bCc a < b en c > 0 ) ac < bc a<b) a> b a < b en a > 0 ) a2 < b 2 14/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI xy < zy 6) x < z x 2 < y 2 6) x < y 15/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Los op: 16/40 p 3x 8<x 2 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Los op: p 3x 8<x 2 We krijgen als x > 38 : 2/2 3x 8 < .x x2 7x C 12 > 0 en .x 4/.x 3/ > 0 .x > 4 en x > 3/ of .x < 3 en x < 4/ x > 4 of x < 3 Dus: 8 x > 4 of x 2 3 ; 3 17/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Los op: x.x C 3/ > x.2x 18/40 1/ Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI x.x C 3/ > x.2x 1/ Als x > 0: x C 3 > 2x 1 x<4 Als x < 0: x C 3 < 2x 1 x>4 Dus: x 2 .0; 4/ 19/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Los op: x x 20/40 2 >3 1 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI x x 2 >3 1 Als x > 1: x 2 > 3x 3 2x < 1 Als x < 1: x 2 < 3x 3 2x > 1 Conclusie: x 2 . 21 ; 1/ 21/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Los op: j2x 22/40 1j > 3 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI j2x 1j > 3 2x 1>3 Als 2x > 1: x>2 Als 2x < 1: 2x C 1 > 3 2x < 2 Conclusie: x > 2 of x < 23/40 1 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI We analyseren in dit vak functies f .x/ D y; x2A A wordt het domein van de functie genoemd. Het bereik van de functie wordt gedefinieerd door: B D fy 2 R j9x 2 A zodanig dat f .x/ D y g 24/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Voorbeelden p f .x/ D x 2 5x C 6 8 <1 x x 6 1 f .x/ D :x 2 x>1 25/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Even functie: f .x/ D f . x/ f .x/ D cos.x/ Oneven functie: f .x/ D f . x/ f .x/ D sin.x/ 26/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Stijgende functie: f .x1 / > f .x2 / als x1 > x2 . f .x/ D 3x C 1 Dalende functie: f .x1 / < f .x2 / als x1 > x2 . 1 f .x/ D ; x 27/40 x>0 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Samengestelde functie f; g functies, a een constante .f Cg/.x/ D f .x/Cg.x/; .af /.x/ D af .x/; f g f .x/ .x/ D g.x/ Voorbeeld sin.x/ tan.x/ D cos.x/ 28/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Samengestelde functie .f ı g/.x/ D f .g.x// Voorbeeld xC2 ; f .x/ D 2x C 1 29/40 g.x/ D 2x C 1 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI .f ı g/.x/‹ We hebben: yC2 f .y/ D 2y C 1 met y D g.x/ D 2x C 1. Dus: .2x C 1/ C 2 .f ı g/.x/ D 2.2x C 1/ C 1 2x C 3 .f ı g/.x/ D 4x C 3 30/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Exponentiële functie f .x/ D ax x > 0 geheeltallig: ax D a a a p x p=q x > 0 rationaal: a Da D q ap x < 0 rationaal: ax D 1 a x Hoe doen we dit voor x irrationaal ? Speciaal geval: a D e. 31/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Machten 1 D2 3 2 25 5 D 2 23 3 3 D 22 p 3 5 D 51=3 32 33 D 32C3 D 35 32/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Logaritme f .x/ D log x; Voor x > 0 hebben we: 10log x D x 33/40 g.x/ D ln x e ln x D x log.10x / D x ln.e x / D x log.xy/ D log x C log y ln.xy/ D ln x C ln y log.x a / D a log x ln.x a / D a ln x Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Rekenvaardigheden Effecten van: Grafische rekenmachine Formuleblad Weinig oefenen 34/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Functies van één veranderlijke (191512600) Zelfstudie 3 september 35/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Bereken zonder gebruik te maken van een rekenmachine maar met behulp van pen en papier: 1. 23 43 2. 48 73 3. 124 256 24 4. 6 182 5. 13 3192 6. 42 36/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Schrijf, zonder rekenmachine, als een enkele breuk en vereenvoudig zoveel mogelijk: 7. 8. 9. 10. 11. 12. 37/40 1 2 1 3 3 6 3 6 4 7 3 6 C C C C C C 1 3 1 4 2 5 2 5 1 3 1 3 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 38/40 1 1 C 2 3 3 1 7 6 2 2 4 5 1 1 6 8 1 2 4 5 2 3 7 5 1 3 7 5 3 2 4 6 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI 2 11 21. 5 6 1=2 22. 1=4 1=3 23. 1=7 3=11 24. 3=7 2=5 25. 5=2 3 26. 1=4 5=2 27. 1=4 39/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI 6=2 28. 3=4 40/40 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI