Onderzoek - EenVandaag

27 April
2015
Onderzoek:
‘Koningsdag 2015’
…………………………………………………………………………………………………………………………
Over het EenVandaag Opiniepanel
Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden
vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes
variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over
het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van
2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan
een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 50 tot 70
procent van de panelleden.
…………………………………………………………………………………………………………………………
Koningsdag 2015
27 april 2015
Over dit onderzoek
Aan het onderzoek deden 20.191 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het
onderzoek vond plaats van 22 tot en met 27 april 2015. Het onderzoek is na weging
representatief voor zes variabelen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met redacteur / onderzoeker Petra
Klapwijk: [email protected]
Koningsdag 2015
2
Samenvatting Koningsdag 2015
(N = 20.191)
Vertrouwen in koning blijft hoog
Beatrix mag van rust genieten
Het vertrouwen in koning Willem-Alexander is onverminderd hoog. Acht van de tien
deelnemers (80%) aan het jaarlijkse Koningsdag onderzoek van EenVandaag spreken hun
vertrouwen in onze vorst uit. Dit is net zo hoog als in 2014. De invulling van Koningsdag
‘nieuwe stijl’ lijkt aan te slaan. De ondervraagden vinden het een goede zaak (75%) dat
de jongere generatie de viering overneemt en gunnen Beatrix een rustige oude dag. Aan
het onderzoek deden 20.000 mensen mee.
Koekhappen en wc-potwerpen passé
De meerderheid (59%) vindt het een goede zaak dat de tijd van oud-Hollandse spelletjes
als koekhappen en wc-potwerpen voorbij is. 16 Procent betreurt dit. Vandaag is de Grande
Parade, een optocht van oude en nieuwe schepen, een belangrijk onderdeel van het
programma in Dordrecht. Twee derde (66%) vindt deze opvolger van het defilé een leuk
initiatief. Ook de inzet van het bedrijfsleven kan op bijval rekenen.
Klaar voor nieuwe generatie
Dit jaar zal prinses Beatrix voor het eerst niet bij de viering aanwezig zijn. Het draait
vanaf nu om de nieuwe generatie: Willem-Alexander en Máxima met de prinsesjes en
Constantijn en de kinderen van Margriet met hun gezin. Driekwart (75%) vindt het een
goede zaak dat de jongere generatie de viering van Koningsdag overneemt. De
ondervraagden hebben er begrip voor dat Beatrix er niet bij is, want ze heeft zich lang
genoeg voor het volk ingezet.
Vertrouwen gestegen Het vertrouwen in Willem-Alexander is de afgelopen jaren flink
gestegen. Vijf jaar geleden kwam hij niet verder dan 61 procent. Maar sinds de
aankondiging van de troonswissel in 2013 doet hij het steeds beter. Mensen vinden hem
goed omdat hij moderner is dan zijn moeder en dicht bij het volk staat. Ook zijn optreden
bij de MH17 ramp, toen hij een indrukwekkende toespraak hield, wordt gewaardeerd. Hij
vult het koningschap zeker zo goed in als Beatrix, zo vinden de meeste ondervraagden.
Beatrix uit top 3
De populairste Oranje is al jaren koningin Máxima, en ook in 2015 wint ze met gemak
(33%). Op twee staat koning Willem-Alexander (15%). Koningin Beatrix, die altijd in de
top 3 stond, is nu gezakt naar de vierde plaats (7%). Mr. Pieter van Vollenhoven staat nu
derde (10%). Hij scoort met zijn inzet voor veiligheid, zoals de inzet van passagiers op het
spoor. Prinses Laurentien completeert de top 5.
Ceremonieel koningschap?
Een kleine meerderheid (51%) spreekt zich uit voor een ceremonieel koningschap. Vier
van de tien deelnemers (40%) vinden het prima dat onze koning als staatshoofd ook
politieke invloed heeft.
Koningsdag 2015
3
Koningsdag 2015
4
1. Vertrouwen in de Koning
Op maandag 27 april gaan koning Willem-Alexander en koningin Máxima naar
Dordrecht voor de viering van Koningsdag. Het programma zal anders ingevuld
worden dan in de tijd van Beatrix en ook zullen er minder leden van de
koninklijke familie aanwezig zijn.
Willem-Alexander zit inmiddels twee jaar op de troon.
Hoe vindt u dat Willem-Alexander het tot nu toe gedaan heeft als koning?
Heel goed:
46%
Redelijk goed:
39%
Niet zo goed:
4%
Helemaal niet goed:
4%
Weet niet / geen mening:
8%
Hoe vindt u dat Máxima het tot nu toe gedaan heeft als koningin?
Heel goed:
54%
Redelijk goed:
33%
Niet zo goed:
2%
Helemaal niet goed
3%
Weet niet / geen mening:
7%
Hoeveel vertrouwen heeft u in Willem-Alexander als koning?
Heel veel vertrouwen:
34%
Tamelijk veel vertrouwen
46%
Niet zoveel vertrouwen:
9%
Helemaal geen vertrouwen:
5%
Weet niet / geen mening:
6%
Koningsdag 2015
5
Hoeveel vertrouwen heeft u in Máxima als koningin?
Heel veel vertrouwen:
41%
Tamelijk veel vertrouwen:
41%
Niet zoveel vertrouwen:
7%
Helemaal geen vertrouwen:
5%
Weet niet / geen mening
7%
Als u Willem-Alexander een rapportcijfer zou geven voor zijn koningschap, welk
cijfer zou dat dan zijn?
7.5
Als u Máxima een rapportcijfer zou geven voor haar tijd als koningin, welk cijfer
zou dat dan zijn?
7.7
Vindt u dat koning Willem-Alexander het koningschap beter, slechter of ongeveer
even goed invult als zijn moeder?
Veel beter:
3%
Beter:
24%
Ongeveer even goed:
55%
Slechter:
5%
Veel slechter:
3%
Weet niet / geen mening:
10%
Koningsdag 2015
6
2. Favoriet lid koninklijke familie
Wie van de onderstaande leden van het koninklijk huis is uw favoriet?
Koningin Máxima:
33%
Koning Willem-Alexander:
15%
Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven:
10%
Prinses Beatrix:
7%
Prinses Laurentien:
3%
Prinses Margriet:
3%
Prinses Amalia:
1%
Prinses Ariane:
1%
Prins Constantijn:
1%
Prinses Alexia:
0%
Weet niet / geen mening:
26%
3. Politieke invloed
Nederland is een monarchie, wat betekent dat er een koning(in) aan het hoofd staat. In
een republiek wordt het staatshoofd door het volk gekozen. Een voorbeeld daarvan is de
Verenigde Staten.
Moet Nederland een monarchie blijven of een republiek worden?
Monarchie blijven:
70%
Republiek worden:
23%
Weet niet / geen mening:
7%
In Nederland is de koning(in) het staatshoofd, dat betekend dat hij/zij aan het hoofd van
de regering staat en een politieke rol heeft. In sommige andere landen beperkt de
koning(in) zich tot ceremoniële functies en heeft hij/zij geen politieke invloed.
Koningsdag 2015
7
Vindt u dat de koning(in) van Nederland ook politieke invloed moet hebben, of
moet hij/zij zich beperken tot ceremoniële functies?
De koning(in) moet ook politieke invloed hebben:
40%
De koning(in) moet zich beperken tot ceremoniële functies:
51%
Weet niet / geen mening
9%
Stel dat het kabinet deze week valt over de kwestie van de opvang van uitgeprocedeerde
asielzoekers, dan komen er nieuwe verkiezingen en wordt de vraag of koning WillemAlexander een rol moet spelen bij de formatie weer actueel. De kabinetsformatie van 2012
was de eerste waarin de koning(in) geen actieve rol speelde. Dit werd mogelijk door een
wijziging in het regelement van de Tweede Kamer. Hiervoor werden informateurs
benoemd door de koning(in).
Vindt u dat de koning een actieve rol mag spelen bij een nieuwe kabinetsformatie
of niet?
De koning mag een actieve rol spelen bij de formatie:
48%
De koning mag geen rol spelen bij de formatie:
46%
Weet niet / geen mening:
7%
Koningsdag 2015
8
4. Invulling Koningsdag
In Dordrecht vindt op maandag 27 april de viering van Koningsdag ‘nieuwe stijl’ plaats.
Het bezoek aan twee gemeenten met oud-Hollandse spelletjes uit de tijd van Beatrix wordt
vervangen door een nieuwe invulling. Eén gemeente mag zich op eigen wijze presenteren.
Ook zullen er minder leden van de koninklijke familie aanwezig zijn.
Willem-Alexander zal in Dordrecht verschillende historische plekken bezoeken. Er komt
een Grande parade, een optocht van oude en nieuwe schepen, een beetje vergelijkbaar
met het oude defilé. Er wordt klassieke muziek gespeeld in een kerk en er is een rol
weggelegd voor het bedrijfsleven.
Wat vindt u van de invulling van koningsdag in Dordrecht dit jaar?
Heel leuk:
12%
Behoorlijk leuk:
31%
Niet zo leuk:
13%
Helemaal niet leuk:
6%
Weet niet / geen mening:
37%
Vindt u de nieuwe invulling van Koningsdag beter of slechter of ongeveer even
goed als in de tijd van Beatrix?
Beter:
20%
Ongeveer even goed:
29%
Slechter:
15%
Weet niet / geen mening:
36%
Stelling: ‘Ik had liever gezien dat er dit jaar nog oud-Hollandse spelletjes in het
programma opgenomen waren.’
Mee eens:
16%
Mee oneens:
59%
Weet niet / geen mening:
25%
Koningsdag 2015
9
Stelling: ‘De Grande Parade, een optocht van oude en nieuwe schepen, is een
leuk idee’
Mee eens:
66%
Mee oneens:
12%
Weet niet / geen mening:
22%
5. De jongere generatie
De koning en koningin en de drie prinsesjes zijn aanwezig bij de viering van Koningsdag.
Ook prins Constantijn, prinses Laurentien en hun kinderen zijn van de partij. Ook zullen de
kinderen van prinses Margriet met hun aanhang waarschijnlijk aanwezig zijn. Prinses
Beatrix, die vorig jaar nog meedeed, is niet bij de viering van Koningsdag in Dordrecht.
Ook prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven zijn afwezig.
Stelling: ‘Het is goed dat de jongere generatie de viering van Koningsdag
overneemt.’
Mee eens:
75%
Mee oneens:
9%
Weet niet / geen mening:
16%
Stelling: ‘Ik had liever gezien dat prinses Beatrix wel aanwezig was bij de viering
van Koningsdag dit jaar.’
Mee eens:
31%
Mee oneens:
39%
Weet niet / geen mening:
30%
Stelling: ‘Ik heb er begrip voor dat prinses Beatrix niet aanwezig is bij de viering
van Koningsdag dit jaar.’
Mee eens
74%
Mee oneens:
8%
Weet niet / geen mening:
18%
Koningsdag 2015
10
6. Koningin Maxima
Máxima vervult naast haar taken als koningin ook een aantal andere functies in binnen- en
buitenland. Zo werkt ze voor de secretaris-generaal van de Verenigde Naties als bijzonder
pleitbezorger voor het beter toegankelijk maken van financiële diensten voor mensen en
bedrijfjes in achtergebleven gebieden.
Vindt u dat Máxima naast haar taken als koningin ook nog andere functies mag
hebben of niet?
Máxima mag ook andere functies hebben naast haar taken als koningin
81%:
Máxima mag geen andere functies hebben naast haar taken als Koning:
11%
Weet niet / geen mening
9%
7. Satire
Onlangs riep cabaretier Arjen Lubach zichzelf uit tot ‘Farao der Nederlanden’. Hij startte
het initiatief om zijn bedenkingen tegen de monarchie op ludieke wijze aan de kaak te
stellen. Via een burgerinitiatief verzamelde hij meer dan 80.000 handtekeningen, genoeg
om het onderwerp in de Tweede Kamer op de agenda te zetten.
Was u bekend met het gegeven dat cabaretier Arjen Lubach zichzelf heeft
uitgeroepen tot Farao der Nederlanden?
Ja:
44%
Nee:
56%
Bij meer dan 40.000 handtekeningen kan een burgerinitiatief op de agenda van de Tweede
Kamer worden gezet. Lubach wil graag dat de Tweede Kamer zijn voorstel daadwerkelijk
bespreekt, maar dat is nog lang niet zeker: het voorstel moet nog langs een
selectiecommissie die het inhoudelijk beoordeelt.
Koningsdag 2015
11
Wat vindt u van het gegeven dat caberatier Arjen Lubach zichzelf heeft
uitgeroepen tot Farao der Nederlanden? *
Heel leuk:
26%
Behoorlijk leuk:
28%
Niet zo leuk:
11%
Helemaal niet leuk:
25%
Weet niet / geen mening:
11%
Los van het besluit van de selectiecommissie:
Vindt u in principe dat de Tweede Kamer het voorstel van Lubach wel of niet zou
moeten bespreken? *
Wel bespreken:
43%
Niet bespreken:
52%
Weet niet / geen mening:
5%
Bent u bekend met de filmpjes van Willy en max van LuckyTV die regelmatig
worden uitgezonden in de Wereld Draait Door?
Ja:
64%
Nee:
36%
Wat vindt u in het algemeen van de filmpjes van Willy en Max van LuckyTV? **
Heel leuk:
40%
Behoorlijk leuk:
34%
Niet zo leuk:
13%
Helemaal niet leuk:
9%
Weet niet / geen mening / ik ken ze niet:
5%
* Percentages zijn gebaseerd op deelnemers die bekend zijn met het voorstel van Lubach.
** Percentages zijn gebaseerd op deelnemers die bekend zijn met de filmpjes van Willy en Max van LuckyTV.
Koningsdag 2015
12