Beroepscompetentieprofiel Aangesteld Directeur Grootbedrijf Innovam Groep Afdeling Innovam Consult Nieuwegein, februari 2004 Beroepscompetentieprofel datum: februari 2004 versie: 1.2 Onder regie van Innovam Groep kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: Innovam Consult Bron document(en) 1. Branchemonitor 2003 2. Interviews Innovam Consult / OOMT / projecten / BCP Management Legitimering Beroepscompetentieprofiel door: op formatvereisten op inhoud Innovam, Innovam Consult Vergadering BeVam-bestuur, 2 maart 2004 Mogelijke functiebenamingen - aangesteld directeur grootbedrijf (personenauto’s en/ of bedrijfswagens); - directeur / grootaandeelhouder - rayonmanager - bedrijfsleider 317550361 2 Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De aangesteld directeur grootbedrijf is werkzaam binnen de mobiliteitsbranche. In de Mobiliteitsbranche werken in Nederland ruim 90.000 mensen. De belangrijkste brancheorganisatie is de BOVAG. De BOVAG vertegenwoordigt ruim 11.000 ondernemers in de mobiliteitssector. Dit zijn personenauto- en truckdealers, merkonafhankelijke autobedrijven, tweewieler-, caravan-, aanhangwagen-, motorenrevisie-, autoverhuur- en autowasbedrijven, verkeersopleidingen en tankstations. De ondernemers die lid zijn zorgen gezamenlijk voor een omzet van 49 miljard euro op jaarbasis. De aangesteld directeur grootbedrijf kan onder meer werkzaam zijn in de personenauto- of de bedrijfswagenbranche. In de personenautobranche heeft men te maken met dealerbedrijven (merkgebonden) en universele (niet-merkgebonden) autobedrijven. De Nederlandse Dealer Associatie (NDA), een afdeling van de BOVAG, behartigt de belangen van ruim 3.000 aangesloten officiële merk(service)dealers. De Auto Bedrijven Associatie (ABA), eveneens een afdeling van de BOVAG, behartigt de belangen van ruim 3.000 aangesloten universele personenautobedrijven. De Truck Dealer Associatie (TDA) is de afdeling van de BOVAG die de belangen van de zware bedrijfswagenbranche behartigt. Zware bedrijfswagens hebben een Gross Vehicle Weight (GVW) van meer dan 3.500 kg. Lichte bedrijfswagens of bestelauto’s (GVW tot 3.500 kg.) worden zowel door personenautobedrijven als door de bedrijfswagenbranche verkocht. De aangesteld directeur grootbedrijf stelt het bestaansrecht van de organisatie veilig door richting te geven aan het bedrijfsbeleid door middel van de begroting, de projectplanning, het monitoren van de afdelingen en het controleren en eventueel bijstellen van doelstellingen en resultaten. Hiervoor legt hij verantwoording af aan de raad van bestuur of de holdingdirectie. Rol en verantwoordelijkheden De aangesteld directeur grootbedrijf is eindverantwoordelijk voor de organisatie, in financieel en commercieel opzicht en op het gebied van personele zaken. Hiertoe legt hij verantwoording af aan de raad van bestuur of de holdingdirectie, afhankelijk van de structuur van het bedrijf. Complexiteit De aangesteld directeur grootbedrijf moet voortdurend in staat zijn te switchen tussen de grote lijnen en detailniveau, zowel op financieel als commercieel gebied. Hij moet sturing kunnen geven aan afdelingen op basis van omzet en balans. Het takenpakket op het gebied van personele zaken is afhankelijk van de aan- of afwezigheid van een afdeling P&O. Typerende beroepshouding De aangesteld directeur grootbedrijf is een ondernemer die beleid kan maken op verschillende gebieden, in samenwerking met het MT van de onderneming. Hij dient een onafhankelijke, rolvaste persoon te zijn, die een voorbeeldfunctie heeft in het bedrijf. 317550361 3 Trends/innovaties Marktontwikkelingen 317550361 Europese wetgeving (zie hieronder). Fabrikanten zoeken elkaar op in steeds groter wordende samenwerkingsverbanden. Ze bewegen zich verticaal richting eindgebruiker (‘built-to-order’) - Importeurs worden (nog) meer een verlengstuk van de fabrikant, met een ondersteunende rol. Merkgebonden en universele personenautobedrijven: - Groter wordende clusters van bedrijven, zowel singlebrand als multibrand (100+ medewerkers). Hierdoor zullen de middelgrote bedrijven (20-50 medewerkers) het zeer moeilijk kunnen gaan krijgen, waarbij de kleine bedrijven door hun regionale functie bestaansrecht zullen blijven houden. - Toenemende interbrand concurrentie. - Onzekerheid over rendementsverwachtingen voor de toekomst, gezien de ontwikkelingen in de branche; - Daling van de marges door gewijzigde afspraken met importeurs. Klanten/consumenten: - De klant is steeds beter geïnformeerd, mondiger, kritischer en minder voorspelbaar. - De klant vraagt om een passende oplossing voor zijn specifieke situatie (breder vervoersconcept). - De klant is steeds minder gebonden aan de officiële merkdealer, wegens een bredere keuze van onderhoud en aankoop. - De klant heeft de keuze uit een steeds breder aanbod van technisch goede producten. - 4 Wetgeving/ Overheidsregulering Tot 1-10-02 was de verordening 1475/95 (exclusieve en selectieve distributie van auto’s) van toepassing. De verhouding tussen fabrikant, importeur en dealer was hiërarchisch. De rayonindeling en de merkindeling lagen vast. Per 1-10-02 geldt de Monti-wet, verordening 1400/2002. Deze wet zal in grote lijnen en op termijn de volgende veranderingen tot gevolg kunnen hebben: - schaalvergroting van bedrijven; - het ontstaan van een extra verkoopkanaal doordat ieder bedrijf nieuwe auto’s mag verkopen (multibranding); - het ontstaan van een extra service- en onderhoudkanaal, doordat de technische gegevens moeten worden vrijgegeven; - er kan een striktere scheiding ontstaan tussen sales en aftersales; - Om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de kansen en bedreigingen die de nieuwe verordening biedt, voeren fabrikanten een herstructurering door binnen het eigen dealernetwerk. Dit houdt onder andere in dat het aantal contractpartners drastisch wordt verkleind. De wens tot behoud van het merkimago enerzijds en verondersteld kwaliteitsverlies door versplintering van het aanbod anderzijds leidt tot de vaststelling van nieuwe dealerstandards en de inzet van variabele margeregelingen ingezet. Hiernaast zijn aspecten van belang als erkend reparateurschap (van niet-merkgebonden ondernemingen), prijsharmonisatie (binnen de EU) om meer grip te krijgen op de onderlinge concurrentie, en de scheiding tussen sales en aftersales. - De groeiende kracht van leasemaatschappijen verzwakt de positie van de merkgebonden dealer: de leasemaatschappij doet rechtstreeks zaken met de importeur. Nederland Technologische ontwikkelingen - De tenaamstelling van voertuigen en de afgifte van kentekenbewijzen wordt per 2002 door autobedrijven zelf uitgevoerd. Naar verwachting scheelt dit de autobranche maximaal 50 miljoen gulden aan improductieve uren en autokosten. - Meer aandacht voor het milieu door o.a. hergebruik van materialen, zuinigere en stillere motoren en een lagere emissie. Minder onderhoudsbeurten en een langere interval tussen de onderhoudsbeurten van de personenauto’s door een hogere kwaliteit van de materialen, componenten en vloeistoffen. Een toenemende complexiteit en geavanceerdheid van technologie in de personenauto’s in het gebied van veiligheid, comfort en communicatie. Een steeds groter deel van de doelgroep van de automotive branche (eindgebruikers en business-to-business-markt) gebruikt het internet bij de aankoop van een auto. - - - 317550361 5 Bedrijfsorganisatorische Ontwikkelingen - - - De clustering van bedrijven (grote ondernemingen die een veel omvangrijker rayon dan voorheen bewerken, hetgeen wordt ingegeven door de nieuwe politiek van fabrikanten / importeurs ten aanzien van het aantal contractpartners) leidt tot een heroriëntatie op de bedrijfsprocessen. Er wordt steeds meer nadruk gelegd op synergievoordelen, waardoor bedrijfsprocessen geherstuctureerd worden. Het duidelijker scheiden van front office- en back office taken is hiervan een voorbeeld. Voor het vormgeven van de herstructurering van processen en om grote organisaties te kunnen aansturen ontstaat er behoefte aan meer managementvaardigheden. Knelpunt hierin is de beperkte instroom van hoger opgeleiden binnen de branche. Er zal meer aandacht komen voor HRM (Human Resource Management). De bedrijven gaan van een vaak onsamenhangend personeelsmanagement naar een gestructureerd personeelsmanagement. Internationale Ontwikkelingen Het vrije verkeer van goederen binnen de Europese Unie krijgt door middel van de nieuwe verordening een nieuwe impuls: de organisatie van de verkoop en distributie van personenauto’s binnen de Europese Unie zal als gevolg hiervan een ingrijpende wijziging ondergaan, ten faveure van de eindgebruiker: er vindt een verschuiving in verticale richting plaats van fabrikant naar eindgebruiker (“built to order”). Loopbaanmogelijkheden Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt: - Eisen aan (toekomstig) personeel worden steeds hoger (zowel op technisch als op sociaal vlak), in verband met de eerdergenoemde ontwikkelingen. - Door de clustering van bedrijven ontstaan complexe organisaties, waarin er een groeiende behoefte bestaat aan instroom van hoger opgeleiden. 317550361 6 Kerntaken van het beroep 1. 2. 3. 4. Geeft leiding aan de organisatie Stelt de jaarlijkse bedrijfsbegroting op Bepaalt het strategisch beleid van de onderneming Voert relatiebeheer op verschillende niveaus Kerntaak 1: Geeft leiding aan de organisatie Proces De aangesteld directeur grootbedrijf geeft via de managers leiding aan de organisatie in zijn geheel. Hij is daarbij eindverantwoordelijke. De aangesteld directeur grootbedrijf: - zit het MT-overleg voor; - stuurt de managers aan; - leidt het afdelingsoverleg / zit aan bij het afdelingsoverleg - monitort, controleert en corrigeert (waar nodig) de uitgevoerde activiteiten; - voert functionerings- en beoordelingsgesprekken met de managers; - heeft contact met de werkvloer door een (dagelijkse) walkaround. Rol/verantwoordelijkheden De aangesteld directeur grootbedrijf is eindverantwoordelijk voor het reilen en zeilen van het bedrijf. Hij heeft daarbij verschillende rollen: hij geeft de richting aan en stuurt de organisatie in die richting; hij is daarbij strateeg, monitor, controleur en corrector. De aangesteld directeur grootbedrijf schept zelf of via de managers duidelijkheid over de positie, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de medewerkers. Hij stuurt daarbij op doelstellingen, cijfers en resultaten. Complexiteit De aangesteld directeur grootbedrijf is uit hoofde van zijn functie niet alleen verantwoordelijk voor de te behalen doelstellingen, maar ook (via de managers) voor het naar behoren functioneren van de medewerkers in de organisatie. Hij moet daarbij kunnen switchen tussen verschillende stijlen van leiderschap. Betrokkenen - - Management Team, vaak bestaande uit salesmanager, after salesmanager, partsmanager, financieel manager en (indien aanwezig) de P&O manager Overige medewerkers (Hulp-)middelen - PC Kwaliteit van proces en resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf stuurt de organisatie (via managers) aan op basis van de begroting, doelstellingen en resultaten. Daar waar nodig stuurt hij bij. Hij spreekt de managers aan op de door hen behaalde resultaten. De bedrijfsdoelstelling staat hierin centraal. Het resultaat is een soepel draaiende organisatie, waarin alle betrokkenen de bedrijfsdoelstellingen kennen, aan het behalen ervan meewerken en waarin alle medewerkers en MT duidelijkheid hebben over hun positie, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. 317550361 7 Keuzes en dilemma’s De aangesteld directeur grootbedrijf bevindt zich als leidinggevende in het spanningsveld tussen het (bij)sturen op resultaten en zaken als structuur en organisatie. Als eindverantwoordelijke wordt hij aangesproken op het behaalde resultaat, maar hij dient de interne organisatie dusdanig te (laten) structureren en organiseren, dat de doelstellingen ook gehaald kunnen worden. Hiertoe dient hij niet alleen voortdurend alert te zijn op wijzigingen (kansen, bedreigingen), maar deze ook bij te (laten) sturen. Op basis hiervan komt hij voor dilemma’s te staan en moet hij keuzes maken. Kerntaak 2: Stelt de jaarlijkse bedrijfsbegroting op Proces De aangesteld directeur grootbedrijf laat per afdeling de jaarlijkse begroting maken en smeedt deze tot de uiteindelijke bedrijfsbegroting. Hij verantwoordt deze begroting aan het bestuur, holdingdirectie of anderszins en stelt deze, indien nodig, bij. Hij stelt deze begroting op basis van behaalde resultaten, prognoses, afspraken met externe partijen (importeur, leverancier) en (markt)onderzoeken. Rol/verantwoordelijkheden De aangesteld directeur grootbedrijf is eindverantwoordelijk voor de bedrijfsbegroting (en daarmee indirect voor de afdelingsbegrotingen). Complexiteit De aangesteld directeur grootbedrijf dient inzicht te hebben in het totaal van de bedrijfsvoering, maar tevens in de mogelijkheden en knelpunten per afdeling. Hij moet in staat zijn de verschillende begrotingen tot een geheel te smeden, rekening houdend met marktmogelijkheden of –beperkingen, strategische en operationele zaken en afspraken met (externe) partijen. Betrokkenen - Afdelingsmanagers Bestuur / holdingdirectie Importeur Leveranciers Overige externe partijen (lokale overheden etc.) (Hulp-)middelen - Kengetallen uit de organisatie op het gebied van verkoop, after sales, onderdelen; Richtlijnen van bestuur / holdingdirectie Richtlijnen van importeurs; Marktinformatie vanuit verschillende bronnen. Kwaliteit van proces en resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf is verantwoordelijk voor het opstellen van een sluitende bedrijfsbegroting. Deze begroting is het resultaat van de verschillende deelbegrotingen, die door de managers van de afdelingen worden aangeleverd. De uiteindelijke begroting wordt in samenspraak met de controller opgesteld. Keuzes en dilemma’s De aangesteld directeur grootbedrijf maakt bij het opstellen van de bedrijfsbegroting keuzes, die te maken hebben met de toekomst van het bedrijf, niet alleen op de korte, maar ook op de lange termijn. Behaalde resultaten uit het verleden dienen hierbij als leidraad, maar strategische keuzes met betrekking tot toekomstige bedrijfsvoering kunnen van grote invloed zijn op de begroting. De aangesteld directeur grootbedrijf dient hierin beslissingen te nemen. 317550361 8 Kerntaak 3: Bepaalt het strategisch beleid van de organisatie Proces De aangesteld directeur grootbedrijf is verantwoordelijk voor het strategische beleid van de organisatie. Hiertoe voert hij strategisch overleg met de holdingdirectie en met de managers, waarbij de managers namens hun afdeling input leveren met betrekking tot kansen en bedreigingen. Op basis van deze input én rekening houdend met afspraken met importeur en ontwikkelingen in de markt schrijft de aangesteld directeur grootbedrijf het uiteindelijke strategische plan, dat hij verantwoordt aan de holdingdirectie of bestuur. Rol/verantwoordelijkheden De aangesteld directeur grootbedrijf heeft een beslissende rol in de bepaling van de richting van het bedrijf. Het is zijn verantwoordelijkheid om het bedrijf een gezonde toekomst te bieden door onderbouwde strategische keuzes te maken en deze al dan niet te laten uitvoeren. Hij laat de managers van de verschillende afdelingen deelplannen opstellen, die hij controleert en toetst op haalbaarheid. Hij bepaalt uiteindelijk zelf of in overleg met het MT of deelplannen worden opgenomen in het uiteindelijke strategische plan. Complexiteit De aangesteld directeur grootbedrijf heeft bij het vaststellen van het strategisch beleid te maken met zowel interne (afdelingen) als externe partijen (importeur, holding, leveranciers) en daarmee met uiteenlopende belangen. De complexiteit ligt met name in de veelheid aan belangen, de richtlijnen waaraan hij zich dient te houden en het overkoepelende bedrijfsbelang. Betrokkenen - Management Team Importeur Holdingdirectie / bestuur Leveranciers Overige externe partijen (lokale overheden etc.) (Hulp-)middelen - Resultaten (cijfers, rapporten) uit voorgaande periodes Marktonderzoeken Importeursgegevens (richtlijnen etc.) Externe kengetallen Kwaliteit van proces en resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf bepaalt op basis van de door de managers aangeleverde informatie / deelplannen het strategisch beleid. Hierbij houdt hij rekening met de richtlijnen, zoals deze door externe partijen worden opgelegd en de belangen van de holding(directie) of bestuur. Het resultaat is een uitgebalanceerd strategisch plan, waarin alle interne en externe partijen zich kunnen vinden en waarin het strategisch bedrijfsbelang voor de lange(re) termijn is vastgesteld. De aangesteld directeur grootbedrijf verantwoordt de strategische plannen aan de holdingdirectie en presenteert deze uiteindelijk aan het personeel, zodat alle medewerkers in de organisatie op de hoogte zijn van deze plannen en van hun rol in de uitvoering van die plannen. Keuzes en dilemma’s De veelheid aan informatie kan het maken van strategische keuzes bemoeilijken. De aangesteld directeur grootbedrijf kan daarnaast te maken hebben met richtlijnen (van verschillende externe partijen) die van invloed zijn op de strategische plannen. 317550361 9 Kerntaak 4: Voert relatiebeheer op verschillende niveaus Proces De aangesteld directeur grootbedrijf heeft als vertegenwoordiger van een bedrijf in de vestigingsplaats of regio een PR-functie. Het bedrijf kan functioneren als sponsor (de plaatselijke FC) of donateur. De directeur kan daarnaast bijvoorbeeld zitting hebben in de middenstandsvereniging, of in belangengroeperingen van ondernemers (autoboulevard etc.). Rol/verantwoordelijkheden De aangesteld directeur grootbedrijf is de belangrijkste vertegenwoordiger van het bedrijf op het gebied van PR. Hierbij spelen factoren als binding met de vestigingsplaats, verantwoord ondernemen, middenstand, klantenbinding et cetera een rol. Complexiteit De aangesteld directeur grootbedrijf dient het evenwicht te vinden tussen (commercieel) bedrijfsbelang en investeringen in plaatselijke aangelegenheden. Betrokkenen - Lokale overheden (Sport)clubs Middenstandsvereniging (Hulp-)middelen - Alle beschikbare communicatiemiddelen Kwaliteit van proces en resultaat Een organisatie is in de regel gebaat bij een goede naam in de vestigingsplaats of regio. Deelname aan het maatschappelijk leven in de vorm van sponsoring, donateurschap o.i.d. versterkt de binding. Ook bundeling van belangen, bijvoorbeeld in de vorm van samenwerkende autobedrijven, kan het imago versterken. Het resultaat is een goede naam van het bedrijf, en een potentieel groeiende klantenkring. Keuzes en dilemma’s De aangesteld directeur grootbedrijf moet de keuze maken op welke maatschappelijke gebieden hij als vertegenwoordiger van het bedrijf actief wil zijn en in hoeverre dit overeenkomt met het merk dat hij vertegenwoordigt. 317550361 10 Kernopgaven van het beroep Kernopgave 1: Overzicht behouden De aangesteld directeur grootbedrijf staat voor de opgave om het overzicht te behouden over allerlei (operationele) gegevens. Hij staat voor de opgave deze gegevens te analyseren en te interpreteren, met als resultaat het bepalen van de koers van het bedrijf. Een dilemma waar de aangesteld directeur grootbedrijf voor komt te staan is welke gegevens hij als relevant bepaalt om een uiteindelijke beslissing ten aanzien van de koers te kunnen nemen. Een afbreukrisico hierbij is dat hij zich baseert op minder of niet relevante gegevens, waardoor hij het risico loopt de uiteindelijk verkeerde keuze te maken. Als aanpak en oplossing voor de keuze van relevante gegevens en de uiteindelijke beslissing laat de aangesteld directeur zich intern of extern adviseren, beoordeelt en weegt de gegevens en maakt de keus, waarmee hij de koers van de organisatie bepaalt. Kernopgave 2: Communicatie De aangesteld directeur grootbedrijf staat voor de opgave om op alle niveaus te kunnen communiceren, in de breedste zin. Een dilemma is dat de aangesteld directeur grootbedrijf moet kiezen welke vorm van communicatie het beste past bij welke boodschap. Het afbreukrisico hierbij is dat bij de verkeerde keuze van communicatie de boodschap niet overkomt of niet het gewenste resultaat teweeg brengt. In aanpak en oplossingen staat de aangesteld directeur voor de opgave om te kunnen overtuigen, zich in te kunnen leven, een heldere voorstelling van zaken te kunnen geven en bij onbegrip bij te sturen. Kernopgave 3: Leiderschap De aangesteld directeur grootbedrijf staat voor de opgave leiding te geven en te switchen tussen verschillende vormen van leiderschap. Een dilemma hierbij is voor welke vorm van leiderschap (motiveren, coachen, instrueren, delegeren) hij in een bepaalde situatie kiest, door de situatie te herkennen. Het afbreukrisico hierbij is dat hij kiest voor een verkeerde vorm van leiderschap, met als gevolg dat het gewenste resultaat niet bereikt wordt. In zijn aanpak maakt de aangesteld directeur grootbedrijf de afweging tussen verschillende variabelen (persoon (zowel zichzelf als direct betrokkenen) en situatie) ten aanzien van de te ondernemen actie. 317550361 11 Kerntaken van het beroep Aangesteld Directeur Grootbedrijf 1. Geeft leiding aan de organisatie 2. Stelt de jaarlijkse bedrijfsbegroting op 3. Bepaalt het strategisch beleid van de onderneming 4. Voert relatiebeheer op verschillende niveaus Kernopgaven van het beroep Aangesteld Directeur Grootbedrijf 1. Overzicht behouden 2. Communicatie 3. Leiderschap Overzichtsschema beroepscompetenties Beroepscompetenties Kerntaak 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Besluitvaardigheid Initiatief nemen Klantgerichtheid Leidinggeven Mondeling communiceren Ondernemerschap Organisatiebewustzijn Planmatig werken Probleemoplossend vermogen Samenwerken Schriftelijk communiceren Stressbestendigheid 317550361 2 3 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Kernopgave 4 X X 1 2 3 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 12 1 Besluitvaardigheid Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf doorziet snel en adequaat relevante gegevens en mogelijke acties, beziet deze in het licht van relevante criteria en maakt de juiste keuzes, zodat de juiste acties in gang worden gezet. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - vormt zich snel een oordeel ten aanzien van complexe (verkoop)situaties; - stelt de juiste prioriteiten, met als algemene richtlijn: 1. de verwachtingen van de klant; 2. de bedrijfs- of afdelingsbelangen; 3. de individuele belangen (van bijvoorbeeld verkopers). - neemt snel besluiten ten aanzien van lastige (verkoop)situaties; - communiceert de besluiten op een passende wijze. Resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf neemt de juiste beslissingen op het juiste moment. 2 Initiatief nemen Beroepscompetentie Succescriteria Proces Resultaat 3 Klantgerichtheid Beroepscompetentie Succescriteria Proces Resultaat 317550361 De aangesteld directeur grootbedrijf herkent kansen en mogelijkheden en onderneemt, op een pro-actieve manier, de juiste acties. Niveau D De aangesteld directeur grootbedrijf neemt initiatief bij: - afstemming en overleg met het MT; - vaststellen van marktbewerkings- en verkoopplannen; - begeleiden en coachen van medewerkers; - communicatie met andere afdelingen en externe partijen; - uitvoeren van verkoopacties. De aangesteld directeur grootbedrijf neemt op het juiste moment de juiste acties. De aangesteld directeur grootbedrijf herkent en gaat adequaat in op de wensen en behoeften van de in- en/ of externe klant. Niveau D De aangesteld directeur grootbedrijf directeur: - houdt rekening met de wensen en behoeften van collega’s; - stelt alles in het werk om de klant tevreden te stellen; - biedt de best passende oplossing bij voorkomende problemen. Tevreden in- en externe klanten 13 4 Leidinggeven Beroepscompetentie Succescriteria Proces Resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf geeft via de managers leiding aan de gehele organisatie, inclusief ondersteunende diensten, zodat de individuele medewerkers optimaal kunnen werken aan het uitvoeren van hun (dagelijkse) taken. Niveau D De aangesteld directeur grootbedrijf: - voert werkoverleg; - voert functionerings- en beoordelingsgesprekken; - instrueert, coacht, delegeert, corrigeert, motiveert, inspireert; - bewaakt de resultaten van het bedrijf in zijn geheel neemt zonodig maatregelen om deze te verbeteren; - neemt, in een uiterst geval, werkzaamheden over, bijvoorbeeld als een klacht van een klant niet tot tevredenheid opgelost kan worden. De aangesteld directeur grootbedrijf geeft op efficiënte wijze sturing aan de organisatie, houdt toezicht, monitort en controleert de voortgang van het werk in het algemeen. 5 Mondeling communiceren Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf brengt complexe boodschappen op een duidelijke manier aan de ontvanger over, waarbij hij rekening houdt met de verwachtingen van de ontvanger. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - luistert actief; - vraagt goed door; - reageert op de reactie van de ontvanger; - formuleert helder en duidelijk. Resultaat De boodschap komt op een duidelijke manier bij de ontvanger over. 6 Ondernemerschap Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf herkent kansen en mogelijkheden in de markt en reageert hier actief op door deze kansen en mogelijkheden te laten onderzoeken en uitwerken door de betreffende afdeling. Hij neemt hierbij ingecalculeerde risico’s. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - heeft een externe gerichtheid (naar afdeling toe en naar klanten/ buitenwereld) - stelt zichzelf voortdurend op de hoogte van in- en externe ontwikkelingen; - herkent kansen en mogelijkheden in de markt; - reageert actief op de gesignaleerde ontwikkelingen; - is pro-actief; - neemt ingecalculeerde risico’s. Resultaat 317550361 De aangesteld directeur grootbedrijf ziet mogelijkheden en benut de daaruit voortvloeiende kansen, die leiden tot (een verhoging van) concrete bedrijfsresultaten. 14 7 Organisatiebewustzijn Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf herkent en is zich bewust van de effecten van zijn eigen beslissingen en handelingen op andere afdelingen van het bedrijf, zodat hij handelt in overeenstemming met het vastgestelde strategische beleid. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - is op de hoogte van de relevante bedrijfsontwikkelingen; - handelt in overeenstemming met het vastgestelde strategische beleid; - weegt zijn beslissingen en handelingen af tegen relevante richtlijnen op bedrijfsniveau; - stemt met andere afdelingen af over te nemen beslissingen. Resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf zijn beslissingen en handelingen af op het vastgestelde strategische beleid. 8 Planmatig werken Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf in staat om op adequate wijze doelstellingen te formuleren, prioriteiten te stellen en de juiste personen, tijd en middelen vrij te (laten) maken, zodat de doelstellingen behaald kunnen worden. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - formuleert, zelfstandig of in overleg met het MT doelstellingen; - stelt de juiste prioriteiten; - beslist welke werkzaamheden leiden tot het behalen van de doelstellingen; - maakt personen, tijd en middelen vrij om de doelstellingen te behalen; - controleert of de doelstellingen behaald zijn; - stelt werkzaamheden bij, op basis van vastgestelde doelstellingen. Resultaat 317550361 De aangesteld directeur grootbedrijf maakt de juiste personen, tijd en middelen vrij om de vastgestelde doelstellingen, op een effectieve en efficiënte manier te verwezenlijken. 15 9 Probleemoplossend vermogen Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf is in staat om op creatieve en innovatieve wijze voorkomende problemen te analyseren en op lossen. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf - verzamelt de benodigde gegevens om een probleem op te lossen; - analyseert en interpreteert de situatie/ gegevens om tot een oplossing te komen en doorziet welke situaties om een creatieve oplossing vragen; - onderscheidt hierbij snel oorzaak en gevolg; - vormt snel en adequaat zijn oordeel en neemt een besluit, soms met behulp van een alternatieve aanpak, buiten de gebruikelijke regels/ procedures om; - bedenkt (creatieve) oplossingen voor voorkomende problemen; - lost conflicten binnen de verkoopafdeling op een juiste wijze op; - communiceert zijn besluit duidelijk en helder naar alle relevante betrokkenen Resultaat 10 Samenwerken Beroepscompetentie Succescriteria Proces Resultaat 317550361 De aangesteld directeur grootbedrijf lost voorkomende interne en externe problemen op een adequate wijze op, waarbij het belang van de klant voorop gesteld wordt, daarna het belang van het bedrijf en als derde het belang van het verkoopteam en de individuele verkoopmedewerkers. De aangesteld directeur grootbedrijf levert in samenwerking met de leden van het MT een gezamenlijke prestatie om de vooraf vastgestelde doelstellingen te behalen. Niveau D De aangesteld directeur grootbedrijf: - is collegiaal; - deelt relevante informatie tijdig met de medewerkers; - adviseert zijn managers, afhankelijk van hunervaring, bij hun werkzaamheden; - is betrouwbaar in het maken van afspraken met anderen; - rapporteert op duidelijke wijze naar anderen (m.n. holdingdirectie/ bestuur); - communiceert helder en open met in- en externe klanten, zowel mondeling als schriftelijk De aangesteld directeur grootbedrijf werkt zodanig, dat alle betrokkenen een gezamenlijk beeld hebben van de doelstellingen en de wijze waarop deze behaald worden, én dat de sfeer binnen het bedrijf zo optimaal mogelijk is. 16 11 Schriftelijk communiceren Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf is in staat om op adequate wijze een boodschap helder en duidelijk op papier te zetten, rekening houdend met de verwachtingen en het (technisch) niveau van de ontvanger. Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - vormt zich een oordeel over de verwachtingen van de ontvangers; - bepaalt de inhoud van de boodschap; - bepaalt de vorm van de boodschap; rekening houdend met de ontvangers; - zet de boodschap helder en duidelijk op papier. Resultaat De aangesteld directeur grootbedrijf zet een boodschap helder en duidelijk op papier, zodat de ontvangers, de boodschap snel begrijpen en de juiste actie kunnen ondernemen. Dit komt voor bij: - het maken van rapportages; - het opstellen van marktbewerkings- en verkoopplannen; - schriftelijk contact met collega’s en externe partijen. 12 Stressbestendigheid Beroepscompetentie De aangesteld directeur grootbedrijf kan omgaan met de druk die het bedrijf wordt opgelegd, zodat hij rationele beslissingen kan blijven nemen, ook wanneer de druk groot is of de resultaten tegenvallen Niveau D Succescriteria Proces De aangesteld directeur grootbedrijf: - kan omgaan met de druk die opgelegd wordt door de fabrikant/importeur met betrekking tot richtlijnen; - kan omgaan met de druk van het leiderschap: verantwoording afleggen voor de resultaten van het werk van het eigen bedrijf; - kan bewust omgaan met de tijdsdruk die op zijn werkzaamheden ligt; hij plant de werkzaamheden goed en stelt de juiste prioriteiten; Resultaat 317550361 De aangesteld directeur grootbedrijf neemt rationele beslissingen en maatregelen om de prestaties van afdelingen te verbeteren, rekening houdend met de belangen van andere afdelingen, ook wanneer de in- en/of externe druk groot is 17 NIVEAUS VAN COMPETENTIES De competenties in dit woordenboek zijn beschreven op vier niveaus. De niveaus staan omschreven in onderstaande tabel. De niveaus zijn van toepassing op de gehele mobiliteitsbranche, dus zowel sales, after-sales en techniek. Niveau A – Assistent beroepsbeoefenaar Routinematige, eenvoudige werkzaamheden met een operationeel, uitvoerend karakter Gebruik van eenvoudige hulpmiddelen/gereedschap Beperkt onderdeel van de totale productiecyclus Eenvoudig proces, systeem of onderdeel Afgebakende taak, volgen van vaste werkwijze, gering in omvang Uitvoering in opdracht, onder toezicht van ervaren collega Verantwoordelijk voor goed uitvoeren van de toegewezen opdracht Niveau B - Basisberoepsbeoefenaar Praktische uitvoerende werkzaamheden Zelfstandige uitvoering binnen de grenzen van aangeleerde of door ervaring verkregen technieken Gebruik van weinig complexe hulpmiddelen/gereedschap en testapparatuur Geïntegreerd proces, systeem of onderdeel Afgebakende taak van redelijke omvang, varieert indien nodig in vaste werkwijze Zelf oplossen van vaak voorkomende problemen Verantwoordelijk voor goed uitvoeren van de toegewezen opdracht Niveau C - Vakman Complexe (uitvoerende) werkzaamheden Opdracht niet dichtgetimmerd, uitvoering niet routinematig Controleren en begeleiden van de toepassing van geautomatiseerde routines en het toepassen van standaardprocedures door anderen Gebruik van complexe hulpmiddelen/gereedschap en testapparatuur Complex, geïntegreerd proces, systeem of onderdeel Taken van grote omvang, bij oplossen storingen is omvang taak niet voorspelbaar Bedenkt de procedures, in het licht van werkvoorbereidings- en beheersactiviteiten Brede inzetbaarheid Zelfstandig oplossen van complexe problemen en klachten Hiërarchische verantwoordelijk voor kwaliteit eigen werk en die van zijn collega’s Niveau D - Specialist Niveau D - Middenkader Lost complexe problemen en klachten op met Aansturen, controleren en begeleiden van behulp van alle mogelijke bronnen en middelen medewerkers Voert complexe werkzaamheden uit aan Wijst opdrachten toe aan de medewerkers geïntegreerde processen, systemen of Maken van keuzes bij dilemma’s in het werk onderdelen van medewerkers Inzetbaar op specialisme, zeer detaillistisch en Ontwikkelen van nieuwe werkprocedures competent op een specifiek onderdeel Verantwoordelijk voor de algehele, Taken van grote omvang, bij oplossen dagelijkse leiding in de groep (omvang: circa storingen is omvang taak niet voorspelbaar 20 man) op de werkplek Probleemoplossend vermogen is zeer hoog Is verantwoordelijkheid voor planning en/of Opdracht grote mate van vrijheid, administratie en/of beheer op een zelfstandigheid. zelfstandige en onafhankelijke wijze Ondersteunt collega’s bij lastige situaties Eindverantwoordelijk voor de planning en Is verantwoordelijkheid voor planning en/of beheer van de groepsactiviteiten administratie en/of beheer op een zelfstandige Verantwoordelijk voor oplossen van en onafhankelijke wijze complexe problemen Verantwoordelijk voor oplossen van complexe problemen 317550361 18