Context 1: 1515-1572

Voor de stemming over de machtigingswet sprak de SPD voorzitter Otto
Wels zijn laatste vrije woorden, waarop Hitler woedend reageerde : „Ich will
auch gar nicht, dass Sie dafür stimmen. Deutschland soll frei werden, aber
nicht durch Sie.“
37
De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
38
Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
41
Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
Voorbeelden stofomschrijving
Rijksdagbrand (1933)
(KA 37 & 38)
Instelling Rijkscultuurkamer (1933)
(KA 37 & 38)
Ingebruikname concentratiekamp Dachau (1933) (KA 38 & 41)
NSDAP resultaten verkiezingen voor de Reichstag
NSDAP resultaten verkiezingen
voor de Reichstag
verkiezing
Aantal
gewonnen
stemmen
percentage
1924
907.242
3,00%
1928
810.127
2,63%
1930
6.379.672
18,25%
1932, juli
13.779.017
37,36%
1932, november
11.737.021
33,09%
1933, maart
17.277.180
43,91%
• Na de verkiezing van juni 1932 eiste Hitler al het
kanselierschap op. ….dit was ff te vroeg!
• In januari 1933 krijgt Hitler van de president – Von Hindenburg
– de opdracht een regering te vormen. Hij vormde een
coalitieregering, maar daarna ging het snel.
• Op 27 februari vond de Rijksdagbrand
plaats
• communisten (o.a. Marinus van der Lubbe) krijgen de schuld en
worden opgepakt en 5 komen voor de rechter.
• Op 28 februari tekende Von Hindenburg een noodverordening
• Hitler laat duizenden “tegenstanders van de staat” arresteren
• De SA schop nog meer rotzooi op straat dan ze al deden
• De linkse pers werd aan banden gelegd
• Hitler schrift snel nieuwe verkiezingen uit in de hoop de absolute
meerderheid te bemachtigen
• De verkiezingen van maart (zie tabel) leverden geen absolute
meerderheid op. Hitler balen!
• Maar hij wendde voor dat een dergelijke overwinning (43,91%)
duidelijk maakte dat Weimar had afgedaan!
• 23 Maart diende hij een machtigingswet in
• Een jaar lang zou de noodtoestand gelden en de regering het land
besturen met opschorting van de grondwet.
• Het parlement stemde in (tweederde meerderheid)
• Centrum & DNVP stemmen voor
• Mogelijke tegenstemmers werden door de SA zwaar geïntimideerd!
• Eenmaal aan de macht stond Hitler deze niet meer af!
• Ontstaan van de totalitaire staat
• Hitler wilde niet zomaar de macht,
maar de totale macht
• Over alles en iedereen
• De maatschappij werd door de
nazi-partij gestuurd
2
• Alle tegenstanders
moeten worden
uitgeschakeld
– Politiek
1
• Alle tegenstanders moeten
worden uitgeschakeld
• Intern
• Nacht van de Lange Messen (1
juli 1934)
• Uitschakeling van de SA door
de SS; SA leiders vermoord
• Gewone SA-ers moesten het
leger in
• Politieke tegenstanders
werden door de Gestapo
opgepakt
• Naar
heropvoedingskampen
Röhm en Himmler nog samen
Esterwegen, Emsland bei (1933)
Ingebruikname concentratiekamp Dachau (1933)
Politieke terreur
3
• Alle tegenstanders moeten
worden uitgeschakeld
• Kunst
• Kunst moest in dienst staan
van de staat, het volk, het
nazisme
• Ontaarde kunst werd verboden
• Instelling Rijkscultuurkamer
(1933)
4
• Alle tegenstanders moeten
worden uitgeschakeld
• Joden
• Moeten buiten de
samenleving worden
gesteld
• 1 april 1933 startte de
nazi’s met het boycotten
van joodse winkels
(Kom ik de volgende les uitgebreid
op terug!)
Instelling Rijkscultuurkamer (1933)
Goebbels bezoekt tentoonstelling ‘Ontaarde
kunst’ 1937
Ontaarde kunst
5
• Iedereen moest de Führer
volgen
• Hitler
• Wist wat goed voor het volk
was
• Propaganda pompte deze
boodschap er keer op keer in
6
• Het volk werd heropgevoed
• Door
• Propaganda
• De indoctrinatie op scholen
• Door oprichten en
verplicht deelnemen aan
jeugdverenigingen
• Arbeidsdienst voor
jongeren die net van
school kwamen
Propaganda
• Lees: p. 72-76
• Maak: W11 & 12