The Great Dictator

The Great Dictator
Charlie Chaplin speelt een onhandige soldaat die aan het eind van de Eerste Wereldoorlog het
leven redt van de toegewijde piloot Schultz. Tijdens hun vlucht van de toegesnelde vijand
verongelukken de twee, waarbij Chaplin zijn geheugen verliest. Na een aantal jaren wordt hij
ontslagen uit het ziekenhuis en keert hij terug en heropent zijn oude kapperszaak in een joods
getto. Maar de tijden zijn veranderd in het land Tomania; de verschrikkelijke dictator Adenoid
Hynkel (die als twee druppels water lijkt op de joodse kapper) heeft de macht gegrepen en wil
alle joden in concentratiekampen stoppen. Na een ongelukkig voorval wordt de joodse kapper
voorgeleid aan zijn oude vriend Schultz, die besluit om hem (en de rest van de joden) te
beschermen. Ondertussen plant Hynkel een invasie van het kleine buurland Osterlich om zo
dictator Naploni van Bacteria de voet dwars te zetten.
Na een aantal kolderieke situaties wordt de joodse kapper aangezien voor de dictator en krijgt
hij de kans om de mensen van Tomania en Osterlich via de radio toe te spreken.
The Great Dictator is Charlie Chaplins eerste gesproken film en werd genomineerd voor vijf
oscars. Hij won die van beste film en van beste acteur, die hij weigerde in ontvangst te nemen.
Later verklaarde hij dat het hem speet dat hij van zo'n serieus gegeven een komedie had
gemaakt.
Waarom en hoe maakte Chaplin zijn film?
En wat was de relatie tussen het filmgenie en de grote dictator?
De documentaire ‘Charlie Chaplin versus Hitler’ belicht de relatie tussen twee van de
beroemdste mannen van de 20ste eew. Hoewel het filmgenie en de tiran een hekel aan elkaar
hadden en elkaar nooit zouden ontmoeten, bleven ze onlosmakelijk met elkaar verbonden
door Chaplins meesterwerk ‘The Great Dictator’.
Chaplin raakte in de loop van de jaren ’30 gefascineerd door het buitengewone acteertalent
van Hitler – een gave waarover hij zelf ook beschikte. Maar Chaplin onderkende ook dat de
dictator dit talent misbruikte om mensen aan te zetten tot haat en geweld. Dit overtuigde
hem van de noodzaak om ‘The Great Dictator’ te maken, een film waarin hij Hitler
bestreed met het meest dodelijke wapen ter wereld: humor.
Regisseurs en historici beschrijven in de documentaire hoe de grote Hollywoodstudio’s ervoor
terugdeinsden om Chaplins film te financieren. Ze vonden dat het project een te grote
politieke lading had. Chaplin maakte de film daarom geheel met eigen middelen. Het stelde
hem in staat zijn grote perfectionisme volledig uit te leven.
Een Duitse diplomaat die werkte voor Hitlers regering, vertelt dat Hitler een groot fan van
Amerikaanse films was en dat hij ‘The Great Dictator’ ongetwijfeld gezien heeft. De
diplomaat is ervan overtuigd dat de ‘Führer’ heeft moeten lachen om scènes uit de film.
Scènes zoals die waarin Hitler en Mussolini, gezeten in een kapperssalon, elkaar de loef af
proberen te steken door om beurten hun stoelen steeds hoger op te schroeven. ‘Die humor kon
hij in privé-sfeer zeker waarderen’, zegt de diplomaat, ‘Hitler was geen saaie man’. Met die
uitspraak zou Charlie Chaplin het zeker eens geweest zijn.
Bespreking:
Waarom besloot Chaplin deze film te maken?
Voor welke mensen neemt Charlie het op in zijn films?
Je kan je talenten gebruiken en misbruiken. Vergelijk Charlie Chaplin met Adolf Hitler.
Vanuit welke achtergrond vertrokken beiden? Hadden ze een vrije keuze?
Welke wantoestanden klaagde Charlie Chaplin aan? Zie je een parallel met vandaag?
Welk beeld hangt Charlie op van de mens wanneer hij de kudde schapen toont, gevolgd door
een massa werkloze mensen?
Van welk soort wereld droomde Charlie Chaplin?
Van welk soort wereld droomde Adolf Hitler?
Waarom werd Charlie verweten communist en Joods te zijn?
Welke futurologie en utopie kan je het meeste thuis brengen in het christelijk denken?