VAN WIJ naar wij SAMEN ONDERNEMEN IN WELZIJN EN ZORG Avans Onderwijsdag, John Beckers, 16 april 2015 Wat kantelen of transformeren is Van WIJ naar wij a la Wikipedia Naar een solide infrastructuur voor hulp en zorg, van de mensen, voor de mensen Delen en samen in praktijk Ieder mens zijn eigen wij Niet intervenieren Uit de behandelstand, uit de consumentenstand Laat je masker vallen en laat zien wie jij bent, als mens. Ben jezelf, oprecht, authentiek, ga niet iemand zitten spelen (voelen mensen meteen) Laat je professie – diagnose, vragenlijst, methode – thuis en neem open waar Luister, ben er, met echte interesse, in die mens (niet in ‘het’ probleem) Vertrouw de mensen. Ze kunnen veel zelf, sluit daarbij aan Analyseer vanuit wat je waarneemt, niet vanuit een diagnose of methode Hoor wat anderen waarnemen. Zet samen elkaars waarheden bij elkaar Zoek samen naar een oplossing waar iedereen zich goed bij voelt. Geen druk! Laat de oplossing en de verantwoordelijkheid bij de klant, niet bij de instelling Doe gewoon, zoals thuis. Zelf verder komen voelt tien keer beter dan met hulp Een app voor schuldhulp? Welzijn uit de muur? Zelforganisatie Zelfbediening Co-creatie Aanvullen (geen overval) Regie – je eigen baas zijn Wat je wilt gedaan kunnen krijgen Contact met mensen zoals jij Nodig zijn voor een ander (wederkerigheid) Van last, probleem, ellende …… …..naar lust, oplossing, plezier Dienen in plaats van sturen Werker stuurt, klant is object Dicteren, beleren, uitleggen Producten maken en slijten Aanbod bepaalt wat gebeurt Zorgen voor, consumenten Van binnen naar buiten Vrijwilliger helpt werker Overnemen van burgers Krijgen, passief Kwaliteit zit in systemen Focus op kwetsbaar Samenwerken is verdelen Werker dient, klant is subject Luisteren, leren, helpen Activeren en co-creëren Vraag bepaalt wat gebeurt Zorgen dat, zelf wat zelf kan Van buiten naar binnen Werker helpt vrijwilliger Overlaten aan burgers Betalen, wederdienst, actief Kwaliteit is wat de klant wil Niemand is alleen kwetsbaar Samenwerken is delen Organisatie of organiseren? Van vaste ‘producten’ naar elke keer anders Het wij-gevoel Echte steun, echte aandacht – Van mensen voor mensen Teamplay – We werken samen, intern en extern Gemeenschap – Club, community, netwerk Co-creëren – Klanten horen erbij evenals netwerkpartners. Elke situatie heeft zijn eigen wij Waarden – Respect, aandacht, passie, open, integer, bekwaam Samen besturen – Besturen is afspraken maken en nakomen. Dat doen we samen. Besturen doet dan iedereen, vanzelf Mensen – Zonder mensen geen WIJ. WIJ is van ons (allemaal) Alles van waarde is kansrijk Beter worden in waar je van bent Loslaten en opnieuw verbinden, dynamisch Van organisatie en functie naar wat werkt Clan Koninkrijk Fabriek Concern Familie Netwerk Macht Orde Succes Community Synergie Baas Manager Ondernemer Dienend Emergent Verdeel+heers Groeien Concurrent Stakeholders Vernieuwen Up or out P&O HRM HTD TWO Opdrachten Via regels SLA Draagvlak Consent Macht verwerven Productinnovatie Proces-innovatie Sociale innovatie Systeeminnovatie Middelen Zelf, ruil Dwang+zoet Zit in regels Onderhandelen Uitbesteden Cocreatie Processen Gewoontes Autonomie Standaards Procesfocus Systeemfocus Ketenfocus Daadkracht, moed, wil Plicht, perfectie Prestige, competitie Zorg, samen, empathie Flow, puur, visionair Heersen Beheersen Presteren Delen Verbinden Pikorde Fabriek Matrix Plat Vlechtwerk Autoritair In control Benchmarken Mee maken Uitdagen Essentie Veiligheid Leiderschap Boegbeeld Strategie Continuïteit People Cultuurbehoud Informatie Kring, groep Leren Veilig Waarden Traditie, rituelen Drive Hechten Structuur Kring Stijl Oude wijzen ‘Ondernemen’ en ondernemen Ondernemen is idealen waar maken Richting – heb een betekenisvol ideaal. Elke waarde creëert haar eigen wij Consistentie – Doe alleen dingen die bijdragen aan dat ideaal. Weersta de verleidingen en verlokkingen want die maken je zwak (good to great) Congruentie of samenhang – Verbindt alle activiteiten vanuit wat ze bindt en zorg dat elke activiteit bijdraagt aan alle andere. Het Apple-ding! Verzamel feedback – Twijfel, reflecteer, verbeter, voel en toets doorlopend, leef met de ongenaakbare feiten, en zwoeg. De weg is lang (en leuk) Geen functionarissen maar ….. ….. gepassioneerde lieden met idealen Professionals De oliemannetjes van de 21e eeuw Uit de behandelstand – Mensen zelf waar het kan, betaald waar het moet Waarde – Werkt vanuit idealen, vindt mensen die bij willen dragen, verbindt Samen – Co-creëert op voet van gelijkheid, deelt in plaats van verdeelt Regie van buiten – Van klanten en stakeholders (en niet uit vak of buik) Discipline – In denken en doen, consistent en congruent, organiseert feedback Heeft leren leren – Twijfelt, reflecteert, verbetert, voelt en toetst doorlopend Is 100% verantwoordelijk – Ook voor het werk van collega’s en partners Rolmodel – Klaagt nooit, is proactief en oplossingsgericht, handelt bewust Communiceert en publiceert – Via vakbladen, sociale media, presentaties Beroepseer – Is trots op zijn vak en draagt bij door als koploper voorop te gaan Docenten en managers gaan voorop, als rolmodel De oliemannetjes van de oliemannetjes Uit de behandelstand – Studenten waar het kan, docenten waar het moet Waarde – Draagt bij aan idealen. Alles van waarde is kansrijk, ook voor scholen Samen – Co-creëert op voet van gelijkheid, met studenten en het werkveld Regie van buiten – Van studenten en werkveld (en niet uit de opleiding) Discipline – In denken en doen, consistent en congruent, organiseert feedback Heeft leren leren – Twijfelt, reflecteert, verbetert, voelt en toetst doorlopend Is 100% verantwoordelijk – Ook voor het werk van collega’s en partners Rolmodel – Klaagt nooit, is proactief en oplossingsgericht, handelt bewust Communiceert en publiceert – Via vakbladen, sociale media, presentaties Beroepseer – Is trots op zijn vak en draagt bij door als koploper voorop te gaan Besturen in de 21e eeuw Uit de bestuurdersstand Visionairs – die hun visie vertalen naar een tastbaar en wenkend perspectief Verbinders – van mensen met verschillende achtergronden en overtuigingen Architecten – die de juiste condities scheppen voor samenwerking en er zelf aan bijdragen Rebellen – die continu de status quo ter discussie stellen en dit als een organisatiebrede ondernemingswaarde borgen Mentoren – die medewerkers helpen professioneel en persoonlijk te groeien Conciërges – die mensen optimaal faciliteren voor wat ze doen Bewakers – van deze principes Wat wij leerden Van sturing door managers naar sturing door klanten en stakeholders Teams? Elke professional creëert in elke situatie zijn eigen team Hoe minder ik, hoe meer wij. Maar ook: hoe meer ik, hoe meer wij Alles van waarde is kansrijk Van een organisatie hebben naar een organisatie zijn naar organiseren, dynamisch Problemen implementeren in plaats van oplossingen werkt beter Waar een wij is is een weg, waar die niet is niet Wat niet vanzelf gebeurt doet er niet toe Van A naar B kom je alleen in B op de manier van B Samenwerken in de 21e eeuw 1. Hoe blijer klanten, collega’s, financiers met jou zijn, hoe meer ze met jou gaan delen. 2. Wie klanten en partners serieus neemt, als gelijke, wordt steeds minder een organisatie en steeds meer van die klanten en partners. Wie dat niet doet verdwijnt. 3. Goede dienstverlening is dienende dienstverlening. Het begint met aandacht, toewijding, contact. Het stuur heeft de ander. Voeg deze drie samen en je hebt het ‘recept’ voor samenwerken in de 21e eeuw (maar zonder kok; het ‘koken’ doen de ingrediënten). Bronnen en links WIJ WIJ, de film Nieuw organiseren bij WIJ Terug naar de toekomst. Van WIJ naar wij Legitimiteit in de 21e eeuw: Van de mensen zijn Vrijwillig waar het kan, betaald waar het moet. Van meedenken naar meedoen Hoe je als gemeente uit de regisseursstand komt Als de ‘klant’ geen vraag heeft. Veranderen doen mensen zelf Neuro-, bio- en sociowetenschappen over gedragsverandering: Gedraag je Idealen: Werken vanuit een ideaal of waarde Idealen: Weten hoe ver je bent: Breda’s Toetsingskader Een werkend waardenetwerk: Zorgvoorelkaar Breda