inhoud - Plantyn

I NH OUD
Thema 1
1
1.1
1.1.1
1.1.2
1.1.3
2
2.1
2.1.1
2.1.2
2.2
2.3
2.4
2.4.1
2.4.2
2.5
2.5.1
2.5.2
2.5.3
2.5.4
3
3.1
3.1.1
3.1.2
3.2
3.3
3.3.1
3.3.2
3.3.3
3.4
3.4.1
3.5
3.5.1
3.6
3.7
Z I N T UI G E N
Inleiding
10
Prikkel, reactie en zintuig
Wat zijn prikkels?
Wat zijn zintuigen?
Wat zijn reacties?
10
10
11
12
Licht en zien
13
Donkere lichamen en lichtbronnen
Donkere lichamen
Lichtbronnen
Rechtlijnige voortplanting van het licht
Soorten lichtbundels
Schaduwvorming
Wat is schaduw?
Welke soorten schaduw zijn er?
Lichtbreking
Wat is lichtbreking?
Welke wetten gelden er bij breking?
Wat is totale terugkaatsing?
Toepassingen
13
13
14
15
15
17
17
18
20
20
22
25
26
Beeldvorming en oog
28
Het oog
Beschermende delen
Inwendige bouw
Netvlies, kegeltjes, staafjes en kleurenblindheid
Beeldvorming bij bolle lenzen
Enkele begrippen
Hoe lopen de constructiestralen?
Beeldvorming bij bolle lenzen
Beeldvorming, het fototoestel en het oog
Vergelijking van de bouw
Oog, camera obscura en fototoestel
Hoe wordt het beeld scherp gesteld als de voorwerpsafstand verandert?
Optische toestellen: bril
Zien en hersenactiviteit, optisch bedrog
28
28
30
31
33
33
34
35
40
40
41
43
45
47
INHOUD
3
4
4.1
4.2
4.2.1
4.2.2
4.2.3
4.3
4.3.1
4.3.2
4.4
4.4.1
4.4.2
4
INHOUD
Horen
49
Geluid
Het menselijk oor: delen en functies
Het uitwendig oor
Het middenoor
Het binnenoor
Werking
Het orgaan van Corti
Schema: werking van het gehoor
Menselijk evenwicht
Bouw
Werking van de evenwichtsorganen
49
51
51
52
53
53
53
55
58
58
59
Thema 2v
1
MATERIEMODEL
Even herhalen
62
Wat is meten?
Grootheden en eenheden
62
62
Materie en massadichtheid
63
Materie heeft massa
Materie heeft volume
Volumebepaling van een vloeistof
Volumebepaling van een vaste stof
Volumebepaling van een gas
Massadichtheid
Zinken, zweven, drijven
63
64
65
65
66
66
68
3
Grafische voorstellingen
72
4
Smeltpunt, stolpunt, kookpunt
76
Even herhalen
Temperatuur/tijd-diagram
76
77
Zuivere stoffen en mengsels
80
Verschil tussen zuivere stof en mengsel
Hoe kun je weten of je met een zuivere stof
of met een mengsel te maken hebt?
80
81
Indeling van mengsels
82
Soorten mengsels
82
Oplossingen
85
Oplosmiddel - opgeloste stof
Concentratie
Massavolumeprocent (mV%)
Volumeprocent (V%)
Massaprocent (m%)
85
85
86
87
87
1.1
1.2
2
2.1
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.3
2.4
4.1
4.2
5
5.1
5.2
6
6.1
7
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
INHOUD
5
8
8.1
8.1.1
8.1.2
8.1.3
8.1.4
8.2
8.2.1
8.2.2
8.2.3
8.2.4
8.2.5
8.3
8.4
9
9.1
9.2
9.3
9.4
6
INHOUD
Scheiden van mengsels in zuivere stoffen
90
Heterogene mengsels scheiden
Zeven of ziften
Decanteren
Filtreren
Centrifugeren
Homogene mengsels scheiden
Extraheren
Kristalliseren
Adsorptie
Destilleren
Chromatografie
Samengevat: overzicht van de verschillende scheidingstechnieken
Scheidingsschema
90
90
91
92
93
94
94
95
95
97
98
99
100
Eigenschappen van de materie
104
Cohesie en adhesie
Samenspel: cohesie en adhesie
Diffusie
Samengevat: materiemodel
104
105
105
108
Thema 3
VERFIJNING VAN HET
MATERIEMODEL:
atomen en moleculen
1 Moleculen
114
2 Atomen
115
3
Oefeningen
117
4
Atomen in chemische symbolentaal
119
5
Modellen voor atoombouw
122
Atoommodel van Dalton (± 1800)
Atoommodel van Thomson (± 1900)
Atoommodel van Rutherford (± 1911)
Oefeningen
Atoommodel van Bohr (± 1913)
Atoommodel na Bohr
122
123
124
127
128
131
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
INHOUD
7
Thema 4
1
Noodzaak tot classificatie
134
2
Classificatie in de wetenschappen
138
2.1
2.1.1
2.1.2
3
3.1
3.2
3.3
3.3.1
8
INHOUD
C L A S S IF ICA T I E
Classificatie in de chemie
Classificatie van de chemische elementen
A De tabel van Mendeljev
B Het periodiek systeem der elementen (PSE)
C Atoomnummer (Z) en massagetal (A)
Classificatie van stoffen
A Zuivere stoffen
B Enkelvoudige en samengestelde zuivere stoffen
C Formules van zuivere stoffen
Classificatie in de biologie
inleidende oefening
Het vijfrijkensysteem
Indeling van de rijken
Determineren met een dichotomische tabel
138
138
138
140
143
145
145
146
146
151
151
152
158
161