Arbeidsvoorwaardencongres 2009 Workshop 4: Afspraken maken over meer uren werken in tijden van werktijdverkorting Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Noodzaak om langer te werken Definitie: Langer werken = meer productieve uren werken Resultaat: de individuele werknemer werkt per saldo in 2009 meer uren dan in 2008 Arbeidsvoorwaardencongres 2009 5 Noodzaak om langer te werken Macro: Verwachte tekorten op arbeidsmarkt in 2015 700.000 600.000 600.000 500.000 375.000 400.000 300.000 225.000 200.000 100.000 0 Werkzame en werkzoekende beroepsbevolking (20-64) Aantal banen Arbeidsvoorwaardencongres 2009 Verwacht tekort 6 Noodzaak om langer te werken Cao: Werknemers 2009 (staven) en 2019 (lijn) 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 Arbeidsvoorwaardencongres 2009 52 54 56 58 60 62 64 7 Noodzaak om langer te werken Scenario: Seniorenuren zonder en met bevriezing 2.500 2.000 Geen nieuwe instroom Bestaande cao-afspraken 1.500 1.000 500 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Arbeidsvoorwaardencongres 2009 8 Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Manieren om langer te werken Afspraken die kunnen leiden tot arbeidsduurverlenging (2008) ↓ aantal feestdagen 2% ↓ vrijw. kortere werkweek ouderen 2% ↓ bijzonder verlof 2% ↓ bovenw. vakantiedagen 4% ↓ extra vakantie o.b.v. leeftijd 4% ↑ wekelijkse arbeidsduur 5% ↓ ADV-dagen/uren 7% Totaal 17% 0% 3% 6% 9% 12% 15% 18% Arbeidsvoorwaardencongres 2009 10 Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Economische realiteit Gerealiseerde inflatie per maand (2008) AEX-koerswaarde ondernemingen (mld. €) 700 3,2% 3,0% 600 2,8% 500 2,6% 400 2,4% 300 2,2% 200 2,0% 100 1,8% 0 Najaar 2000 Winter 2003 Zomer Najaar 2008 2008 dec nov okt sept aug juli juni mei apr mrt feb jan Arbeidsvoorwaardencongres 2009 12 Economische realiteit CPB-ramingen voor 2009 (sept. 2008 en dec. 2008) 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% -1,00% -2,00% Economi- Arbeidspr sche groei o- Inflatie Werkgele- Koopkrac genheid ht Prinsjesdag 2008 1,25% 1,25% 3,25% 0,25% 0,50% Decemberbrief 2008 -0,75% -0,75% 1,50% -0,75% 1,75% Verschil -2,00% -2,00% -1,75% -1,00% 1,25% Arbeidsvoorwaardencongres 2009 13 Economische realiteit Recessie zeker in 2009, herstel in 2010 onzeker 4% 3% 2% 1% 0% 2005 -1% 2006 Arbeidsprod. 2007 Contractloon 2008 2009 BBP Arbeidsvoorwaardencongres 2009 14 Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Cao-afspraken 2009 Suggesties? • Herkent u noodzaak om langer te werken? • Welke wensen heeft u? • Waar verwacht u vast te lopen met bonden? • Oplossingen? Arbeidsvoorwaardencongres 2009 16 Cao-afspraken 2009 Visie AWVN: • Langer werken is middel, geen doel • Draagvlak • Uitruil Arbeidsvoorwaardencongres 2009 17 Cao-afspraken 2009 Concrete voorbeelden: • Aegon: Introductie flexbudget • Kadaster: 38 of 40 uur per week mogelijk voor periode van 1 jaar iom wn en wg • PGGM: Introductie P budget • Welzijn: Afschaffing seniorenverlof in ruil voor 13e maand (eindejaarsuitkering) Arbeidsvoorwaardencongres 2009 18 Agenda: 1) Welkom 2) Inleiding 1) Noodzaak om langer te werken 2) Manieren om langer te werken 3) Economische realiteit 3) Cao-afspraken 2009? 4) Conclusie Conclusie Afspraken over langer werken: • Het kan • Het moet • Geen doel maar middel • Draagvlak • Uitruil Arbeidsvoorwaardencongres 2009 20