Groen Bankieren - Masereel Fonds

Groen Bankieren: inleiding door Frank Vanaerschot (Netwerk Vlaanderen)
Waarom hebben we een ecologische financiële sector nodig?
Investeringen maken de (economische) toekomst.
We leggen hier de focus op de energiesector.
Er is een transitie van het energiesysteem nodig om de reductiedoelstellingen voor broeikasgassen te
halen.
Van verspilling van energie moeten we naar energiebesparing gaan. En de energie die we produceren
moet hernieuwbaar worden.
Vanuit dit oogpunt heeft Netwerk Vlaanderen een onderzoek gedaan naar de investeringen van banken
in België in enkele van de meest vervuilende economische sectoren: steenkoolontginning – en
elektriciteitsproductie, olie-ontginning uit teerzanden en palmolie.
Teerzandolie(Canada) : Niet-conventionele olie heeft een zeer vervuilend ontginningsproces en
bedreigt de leefomgeving van lokale inwoners. Het ontginningsproces is ook zeer kostelijk.Olieprijs
moet hoog zijn, voor dit winstgevend is. Die prijs is reeds bereikt, en de extractie is aan de gang en
wordt uitgebouwd.
Palmolie: fake-oplossing, netto-effect is negatief (b.v. ontbossing)
Steenkool: meest vervuilend (2x zo vervuilend als gas) b.v. nieuwe centrale in Antwerpen zou goed
zijn voor 9% van Vlaamse uitstoot, bovendien is de levensduur van zo’n centrale 40 jaar: zo halen we
de reductie niet. Realiteit is dat steenkool in de lift zit. Vooral in landen als China, maar ook in Europa
staan er 70 nieuwe steenkoolcentrales gepland. Indien we nieuwe steenkoolcentrales bouwen in
Europa wordt het onmogelijk om de Europese CO2 reductiedoelstellingen te halen.
Transitiescenario: tegen 2050 is het technisch mogelijk om 100% van ons energiebehoefte te dekken
met hernieuwbare energie in Europa. Dan is er wel een massale investering in hernieuwbare energie
nodig en weg van klimaatschadelijke investeringen.
Wat de investeringen door banken betreft:
In 2008-2009 hebben de banken 25 miljard euro in de eerste drie technologieën geïnvesteerd. Groene
producten maken uiteindelijk maar een fractie uit van de bankproducten. Bovendien gebeurt de
selectie van de bedrijven die in de investeringsportefeuille van groene investeringsproducten
terechtkomt meestal op basis van The best of class-methodologie: dit betekent dat het berdijf in een
sector dat het beste scoort qua ‘groen’ beleid voor investering in aanmerking komt. Dat deze selectie
geen garanties biedt, werd bewezen toen KBC tijdens de olieramp in de Mexicaanse Golf moest
toegeven dat BP in hun duurzame fonds zat.
Er zijn ook ‘Ethische’ banken. b.v. Triodos of ASN-bank (Enkel in Nederland)
Uiteindelijk komt het er op neer dat duurzaam investeren slechts 5 à 10% uitmaakt van het geheel.
Wat duidelijk is, is dat de huidige gang van zaken in de financiële wereld geen garanties biedt op een
tijdige energietransitie. Aangezien er erg veel geld uit de privé-sector zal moeten komen, is het
noodzakelijk dat de OH de kapitaalstromen weg van klimaatschadelijke en richting hernieuwbare
energieproductie reguleert of zelf organiseert. Naast reguleringen voor de privésector, is een publieke
bank ook aangewezen omdat men dan de mogelijkheid heeft het beleid volledig uit te stippelen.
Als we kijken naar de huidige verhouding tussen publiek en privé kapitaal is er in elk geval ook een
grote rol voor het privé kapitaal weggelegd: Om een voorbeeld te geven. Er moet een fonds opgericht
worden om de ontwikkelingslanden te helpen de klimaatverandering tegen te gaan. Hiervoor werd in
2009 verwacht dat 86 % uit de privé sector moest komen.
Banken zouden kleiner moeten worden, dan pas wordt het allemaal meer bedwingbaar, met beperkte
basistransacties in reële economie.
Er is ook een sociaal-ecologische impact waar de financiële sector in meespeelt op een ander niveau.
Het neoliberale model (sinds crisis van de jaren zeventig): verplaatsing van productie naar lageloonlanden, consumptie in het Westen. Dit leidt tot verhoging transport en nadruk op maximaliseriing
consumptie in ontwikkelde landen. Die consumptie werd bovendien gestimuleerd door kredieten om
het gebrek aan koopkracht op te vangen., Het beste voorbeeld hiervan is de hypotheekcrisis.
Conclusie: er is meer controle nodig op de financiële sector.
Vragen, opmerkingen
Wat doet Netwerk: campagnes
Krekelsparen
Drukkingsgroep, sensibiliseren
Klimaatvriendelijk en sociaal verantwoord investeren
Vragen transparantie
Ethisch bankieren blijft een niche in het huidige systeem.
Pleidooi voor openbare bank, die de enige zou zijn met staatsgarantie. Het is wel de politiek die dit
mogelijk moet maken.