Nieuwjaarsdag 2014

1
Preek nr.544.BoL
Tekst: Numeri 6:22-27, Lucas 2:21 en Lucas 4:14-21
Titel: Een genadejaar
Broek op Langedijk, 1 januari 2014 © Jan Andries de Boer
==========================================================
2
Gemeente van de Heer Jezus Christus,
Je zou kunnen zeggen dat deze
nieuwjaarsbijeenkomst in de kerk precies de
positieve vorm is van wat vanouds in negatieve
zin beoogd werd met het afsteken van
vuurwerk bij de jaarwisseling. En als je bedenkt
dat het luiden van de kerkklokken vanouds
hetzelfde doel hadden als dit afsteken van
vuurwerk, dan zie je dat geloof en bijgeloof
soms dichtbij elkaar liggen.
U weet het toch? Het afsteken van
vuurwerk is altijd bedoeld geweest voor het
verjagen van boze geesten. Vuurwerk afsteken
bij het begin van het jaar moet dan voorkomen
dat boze geesten bezit nemen van het jaar dat
een aanvang neemt. Zo ook kerkklokken. Als
de duivel en zijn trawanten ergens moeten
wegblijven dan is dat in de kerk. Als het goede
dat daar gezegd wordt en gebeurt wordt
beïnvloed door kwade machten - wat is er dan
nog goed?
Ik denk dat wij geen van allen zo nog
denken. Maar dit is daar inderdaad wel de
positieve variant van en helemaal goed. Je kunt
het kwaad verjagen, maar je kunt ook de zegen
naderbij roepen. En dat doen we door in de
naam van de Heer samen te zijn en zijn goede
woorden aan te horen.
De tekst uit Numeri heb ik afgelopen
zondag nog aangehaald. En toen heb ik erbij
gezegd op wat voor manier Mozes de opdracht
kreeg om zijn volk te zegenen. Namelijk dat hij
Gods zegen op hen moest leggen. Via Jezus
mogen wij dit ook op ons betrekken. Laatst
heb ik mij trouwens gerealiseerd dat dat
waarschijnlijk het moment is geweest, waarop
de kiem werd gelegd voor mijn latere wens om
dominee te worden. Namelijk toen ik als kind
voor het eerst deze zegen bewust hoorde en
beleefde. Overigens: ik vind het op zich prima
soms een keer bij uitzondering een
uitgebreidere vorm van zegen of zegenbede te
gebruiken, maar hier zit alles al dubbel en
dwars in. En als je dat beseft en erin gelooft dat
die zegen echt is en werkt. Althans, dat God
door die zegen werkt. Kijk hoe het er dan met
je voorstaat! Ik loop ze na in de vertaling
waaruit we gelezen hebben.
“Moge de HEER u zegenen en
beschermen.” HEER hier weer met
hoofdletters geschreven. Het is de God met de
onuitsprekelijke naam, die betekent Ik zal er
zijn. En hij zál er zijn met zijn zegen én
bescherming. “Moge de HEER het licht van
zijn gelaat over u doen schijnen en u genadig
zijn.” Het licht van zijn gelaat. Zijn aanschijn.
Dat warm afstraalt op mijn hoogsteigen
gezicht. En op dat van u. En genadig zijn, dat
is mild zijn en vergeeflijk. “Moge de HEER u
zijn gelaat toewenden en u vrede geven.”
Toewenden, dat is het omgekeerde van
afwenden. Het betekent dat Hij u ziet. Met zijn
liefdevolle en zegenrijke blik. Eén moment dat
ten volle beseffen geeft al een verfrissende
ervaring a la “de Heer heeft mij gezien en
onverwacht ben ik opnieuw geboren en
getogen.” En vrede, wat is dat niet heerlijk, als
je vrede voelt!
Laten we vervolgens kijken hoe dit in
Jezus verder gaat. En daar begint ook onze
taak. Van Lucas 2 naar 4 maken we in de tijd
een reuzensprong en we horen Jezus voorlezen
uit Jesaja. Een tekst die in vervulling gaat met
de komst van hemzelf. En ik loop ook deze na.
De Geest van de Heer heeft mij gezalfd
3
om “aan armen het goede nieuws te brengen.”
De armen staan voorop. Met alle vragen die dit
met zich meebrengt voor de rijken. Wie kiest
voor een leven in Jezus’ spoor, kiest voor
delen.
“Om aan gevangenen vrijlating bekend te
maken.” Leven in geloof is leven in vrijheid,
want de allerhoogste macht wil dat wij vrij zijn.
Vrij van welke macht dan ook die over ons of
over anderen wil heersen. En ook voor wie
terecht gevangen zijn gezet zijn we goed, want
hoeveel beter zijn wij? Hoeveel beter zouden
wij zijn geweest als we stonden in de schoenen
van die ander?
“Aan blinden het gezicht.” Dat duidt op
de wonderen van genezing door Jezus zelf
verricht. Maar ook geeft hij ons in die zin het
gezicht dat hij ons doet zien, wat ons zomaar
zou ontgaan! Dat het leven onder Gods hoede
goed is.
“Om onderdrukten hun vrijheid te
geven.” Wij zullen ons verzetten tegen elke
vorm van dictatuur. Of dat nu gaat om een
dictatuur zoals die voor kan komen in een
gezin of in een grote staat als China, dat doet
niet ter zake. Dictatuur, altijd verkeerd.
“Om een genadejaar van de Heer uit te
roepen.” En hiermee verwijst Jezus naar het
aloude jubeljaar, waarbij het de bedoeling was
dat alle openstaande schulden zouden worden.
Eens in de 7 x 7 jaren moest dat volgens de wet
van Mozes in het oude Israël gebeuren. Het is
alleen nooit in het echt gedaan. Met Jezus
begon de tijd van de genade definitief. En wij,
als wij leven in zijn spoor en als wij zijn zegen
waardig willen zijn, dan leven wij zo, dat wij
zelf zijn genade ontvangen en ook in alle
ruimhartigheid genadig zijn voor elkaar.
Als dat de toon mag zetten, en als wij die
toon dag na dag, week na week en maand na
maand volhouden, dan wordt 2014 een
genadejaar. Amen.