Reflectieverslag Hortus Botanicus Leiden

Reflectieverslag
Hortus Botanicus Leiden
Externe opdracht
EC-master RuG
Eindversie:
Februari 2008
Begeleiding Hortus: Paul Kessler
Gerda van Uffelen
Stans van der Veen
Anja Jansen
S1216341
Begeleiding RuG:
Henk Mulder
Femke Kramer
Jos Tolboom
1
Inhoudsopgave
Inleiding .......................................................................................................................................... 3
In het kort ..................................................................................................................................... 3
De producten ............................................................................................................................... 3
Het begin ..................................................................................................................................... 3
Periode ........................................................................................................................................ 3
Opdrachtgevers en begeleiders ................................................................................................... 3
De stageleverancier ..................................................................................................................... 3
De folder ...................................................................................................................................... 4
De website ................................................................................................................................... 4
Tijdschema .................................................................................................................................. 4
Leerdoelen ...................................................................................................................................... 5
Bespreking per leerdoel ............................................................................................................... 5
Zelfstandig teksten leren schrijven .......................................................................................... 5
Accurate vertaling in het engels leveren .................................................................................. 5
Hoofdzaken en bijzaken onderscheiden in het literatuuronderzoek voor de teksten ............... 5
Zelf onderwerpen aandragen om de website aantrekkelijk te maken voor verschillende
doelgroepen ............................................................................................................................ 6
Via de website binnen het stramien van de Universiteit Leiden toch het eigen gezicht van de
Hortus kunnen tonen ............................................................................................................... 6
Kennis aan medestudenten overdragen .................................................................................. 6
Werken met harde deadlines ................................................................................................... 6
Functioneren binnen een organisatie ...................................................................................... 6
Leren samen te werken met medestagières, begeleiders en collega’s ................................... 6
Taken verdelen en overdragen ................................................................................................ 7
Overig ...................................................................................................................................... 7
Folder: De [stam]boom herschikt ................................................................................................. 8
Website: Een nieuwe systeemtuin ...............................................................................................10
Reflectie op de stage ....................................................................................................................14
Verwachtingen ............................................................................................................................14
Reflectie op de werkwijze ...........................................................................................................15
Conclusie ....................................................................................................................................16
Bijlagen ..........................................................................................................................................17
Bijlage 1: Agenda........................................................................................................................17
Bijlage 2: Uitkomsten pre- en post-testen ...................................................................................19
Pre-test folder .........................................................................................................................19
Post-test folder .......................................................................................................................19
Pre-test website......................................................................................................................20
Post-test website ....................................................................................................................20
Bijlage 3: De folder .....................................................................................................................21
Bijlage 4: Elektronische bestanden .............................................................................................22
Folder .....................................................................................................................................22
Website ..................................................................................................................................22
2
Inleiding
In het kort
Ik heb een korte stage van 7 weken gelopen bij de Hortus Botanicus Leiden. Tijdens deze stage
heb ik een artikel geschreven voor een folder en een website ontworpen en gebouwd over de in
2005 nieuw aangelegde systeemtuin in de Hortus.
De producten
 Een artikel in een folder over de systeemtuin, waarin ik de geschiedenis van de taxonomie van
planten langsloop. Deze folder is zowel in het Engels als in het Nederlands uitgebracht.
 Een website over de systeemtuin, bedoeld als een virtuele wandeling door de tuin. Ook deze
website is zowel in het Engels als in het Nederlands gemaakt.
Het begin
Ik was aan deze opdracht gekomen via mijn studieperiode aan de universiteit Leiden. Daar was
een lijst met verschillende mogelijke stageplekken; de Hortus stond ook vermeld, waar een
stageplaats voor twee personen mogelijk was.
Later ging ik mijn studie wetenschapscommunicatie in Groningen afmaken, terwijl mijn
stagegenoot (Iris van Gelder) wel in Leiden bleef studeren. Samen hadden we contact opgenomen
met de prefect van de Hortus, en hadden gevraagd of het mogelijk was voor mij om de stage
vanuit de RuG te doen, terwijl Iris de stage vanuit de universiteit Leiden deed. Ook vroegen we of
het mogelijk was dat ik zeven weken deels parttime stage kon lopen, terwijl Iris haar stage een half
jaar fulltime was. Dat was gelukkig geen enkel probleem. Ook zouden we, zoveel mogelijk, aparte
taken krijgen.
Periode
Eind april tot half augustus, waarvan de eerste periode (tot half juli) twee dagen in de week, en de
laatste maand voltijd.
Opdrachtgevers en begeleiders
Mijn opdrachtgever is de Hortus Botanicus Leiden. Mijn begeleider daar is de prefect; Paul Kessler.
Verder heeft Gerda van Uffelen (collectiebeheerder) mij begeleid voor de folder, en heeft Stans
van der Veen (onderwijs en website) mij begeleid voor de website.
De stageleverancier
De Hortus Botanicus Leiden is onderdeel van het Nationaal Herbarium Nederland en van de
faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden. De Hortus ontvangt zo’n
zeventig tot tachtigduizend bezoekers per jaar, en organiseert regelmatig educatieve rondleidingen
en andere evenementen. De taken van de Hortus zijn zeer uiteenlopend; naast de publiekstaak
3
van de tuinen levert de Hortus ook een belangrijke bijdrage aan het onderwijs over en het
onderzoek naar planten, en beheert een aantal nationale plantencollecties.
De folder
Iris en ik waren op 23 april begonnen met onze stage, en op 4 mei hadden we onze eerste
deadline: de Nederlandse folder moest dan af zijn. De deadline voor de Engelse folder stond op 1
juni.
Omdat ik maar twee dagen in de week aan de folder werkte en we maar één week de tijd hadden,
heb ik maar één artikel geschreven en Iris de rest. De inleiding is geschreven door Gerda van
Uffelen. Ik heb een stuk geschreven over de geschiedenis van de taxonomie van planten,
beginnende bij de vroege oudheid tot aan nu. Deze tekst heb ik ook vertaald in het Engels.
De website
De website was een project waarvoor Iris en ik hadden samengewerkt, omdat het veel te veel werk
was voor één persoon alleen. Besprekingen over het ontwerp en de invulling waren gezamenlijk
gegaan, ook met regelmatige input van onze begeleiders.
Ik heb het ontwerp gemaakt voor de website, en de meeste beslissingen genomen over de
uiteindelijke navigatie en de opbouw. Ik was ook verantwoordelijk voor het bewerken van de
illustraties (Iris heeft de foto’s gemaakt, en de meeste bewerkt).
Tijdschema
Om te beginnen moesten we ons houden aan de deadlines voor de Nederlandse en Engelse
folder. De Nederlandse folder moest in de winkel liggen vóór de opening van het Linnaeusjaar op
23 mei. De teksten moesten we af hebben op 4 mei, zodat er nog voldoende tijd over was voor
revisie door de eindredacteur, opmaak, selectie van afbeeldingen en drukken. Er was meer tijd
voor het maken van de Engelse folder; daar hoefden we de teksten pas op 1 juni voor af te
hebben.
We werden volledig vrijgelaten in het maken van de website. Het moest alleen (zo goed als) af zijn
op het moment dat ik klaar zou zijn bij de Hortus, dus op 17 augustus.
De Nederlandse website is momenteel afgerond, de Engelse website is nog niet helemaal af, een
vertaalde tekst moet daarvoor nog worden nagekeken voordat deze online gezet kan worden.
Naast deze tekst (één pagina) is de Engelse site ook helemaal af, en kan direct online gezet
worden zodra deze laatste tekst beschikbaar is.
Mijn agenda is te vinden in bijlage 1.
4
Leerdoelen
De leerdoelen vastgesteld in de overeenkomst zijn:










Zelfstandig teksten leren schrijven
Accurate vertaling in het Engels leveren
Hoofdzaken en bijzaken onderscheiden in het literatuuronderzoek voor de teksten
Zelf onderwerpen aandragen om de website aantrekkelijk te maken voor verschillende
doelgroepen
Via de website binnen het stramien van de Universiteit Leiden toch het eigen gezicht van de
Hortus kunnen tonen
Kennis aan medestudenten overdragen
Werken met harde deadlines
Functioneren binnen een organisatie
Leren samen te werken met medestagières, begeleiders en collega’s
Taken verdelen en overdragen
Naar mijn mening heb ik al deze leerdoelen bereikt, daarnaast ben ik nog tot enkele andere
inzichten gekomen tijdens deze stage.
Bespreking per leerdoel
Zelfstandig teksten leren schrijven
Voor de folder heb ik mijn stuk zelfstandig geschreven, met alleen enkele pointers en suggesties
om me te leiden.
Accurate vertaling in het engels leveren
Met de vertaling in het Engels heb ik ontdekt dat vertalen een hoop lastiger is dan een stuk direct
in het Engels schrijven. Als je vertaalt vanuit het Nederlands heb je sterk de neiging je vast te
houden aan de Nederlandse zinsopbouw, waardoor je Engelse zinnen niet meer kloppen en zeer
amateuristisch klinken. In absolute stilte lukte het vertalen me het beste, vooral als ik me van
tevoren had ingeleefd in het Engels denken door bijvoorbeeld naar een Engelse radiozender te
luisteren.
Hoofdzaken en bijzaken onderscheiden in het literatuuronderzoek voor de
teksten
Ik ben erachter gekomen dat hoofd en bijzaken best subjectief zijn. Punten die mij heel belangrijk
leken moest ik minder uitgebreid opschrijven dan verwacht, en ik moest punten belichten die ik
helemaal niet zo belangrijk vond. Dit vond ik af en toe wel erg moeilijk, hoe kan je een lovend stuk
schrijven over de bijdrage van iemand als je de bijdrage van de persoon aan de taxonomie van
planten helemaal niet zo belangrijk vond? Dat gold voornamelijk voor de personen die de mensen
van de Hortus er graag in wilden hebben omdat die een connectie hadden met de Hortus, zoals de
botanici Dodoens en Clusius.
5
Zelf onderwerpen aandragen om de website aantrekkelijk te maken voor
verschillende doelgroepen
Iris en ik hadden gebrainstormd over dingen die de website over de systeemtuin aantrekkelijker
konden maken, zoals wist-je-dat stukjes. Stans had nog een idee om een zoekmachine te maken
waar mensen hun plant (soort) konden plaatsen in een bepaalde orde. Deze dingen zijn er
uiteindelijk niet ingekomen omdat het waarschijnlijk niet ten goede zou komen van de functionaliteit
van de website. Weetjes stonden er eigenlijk al wel in, in de vorm van de uitgelichte planten. Een
specifieke zoekmachine maken voor plantensoorten zou erg lastig zijn geworden binnen QCMS,
daarnaast stond er al een zoekmachine op de website die prima functioneerde om alle besproken
plantensoorten binnen de site te vinden. Ook moesten we er rekening mee houden dat we niet te
veel af gingen wijken van de stijl van de andere pagina’s van de Hortus. In plaats van het
toevoegen van extra stukjes hebben we de website aantrekkelijker proberen te maken door het
gebruik van veel plaatjes en een overzichtelijke indeling van de tekst.
Via de website binnen het stramien van de Universiteit Leiden toch het eigen
gezicht van de Hortus kunnen tonen
QCMS laat niet veel mogelijkheden in de opmaak over. Toch hebben wij onze pagina’s een eigen,
overeenkomstige stijl meegegeven, waarin zowel het wetenschappelijke, het groene en het
historische van de Hortus naar voren komt.
Kennis aan medestudenten overdragen
Ik had meer ervaring met het maken van websites dan Iris. Ik heb haar geholpen haar kennis van
HTML weer op te frissen, en heb haar verschillende nieuwe dingen geleerd, zoals het gebruik van
en het linken naar anchors binnen en tussen web pagina’s.
Werken met harde deadlines
Voor de folder hadden we keiharde deadlines, en ik heb geleerd hoe ik daar mee om moet gaan.
Het ging eigenlijk prima, alles was mooi op tijd af, ondanks dat ik tussendoor ook nog opdrachten
voor de rest van mijn studie had.
Functioneren binnen een organisatie
Het werken binnen de organisatie van de Hortus is mij prima afgegaan.
Aan het begin was ik een beetje verlegen, maar het ging steeds beter toen ik merkte dat mensen
steeds meer op mij gingen vertrouwen. Dat was een goed gevoel. Ik heb mensen ook kunnen
helpen met allerlei kleine klusjes binnen de Hortus.
Ik vond het erg leuk werken daar, de sfeer en de mensen bevielen me erg goed.
Leren samen te werken met medestagières, begeleiders en collega’s
De samenwerking met iedereen was prima! Iris en ik sloten perfect op elkaar aan met de
taakverdeling. Ondanks een informele sfeer schoot het werk wel hard op. Begeleiders waren
eigenlijk altijd enthousiast over wat we deden en hoe het opschoot. Door kleine bugs heeft het wat
langer geduurd dan verwacht voor de website online kwam, maar alsnog hebben we een hoop
werk afgeleverd in korte tijd. Ook met de collega’s kon ik prima opschieten, de pauzes waren dan
ook altijd gezellig.
6
Taken verdelen en overdragen
Taken verdelen ging perfect, en het overdragen van de laatste taken voor de Engelse website was
geen probleem. Iris weet precies wat er nog te doen staat, en ik vertrouw erop dat dat in orde
komt.
Overig
Wat ik ook geleerd heb tijdens deze stage is dat het verstandig is in een vroeg stadium tot in detail
door te spreken hoe mijn begeleiders het eindproduct voor zich zien, en wat zij nodig en belangrijk
achten voor een geslaagd resultaat. Ik heb geleerd dat ik altijd de doelgroep en de wensen van
mijn begeleiders in het oog moet houden, ook als ik er zelf andere ideeën over heb. In dit geval
hebben Iris en ik vrij veel tijd besteed aan het perfectioneren van de webpagina, zodat het er ook
netjes uitzag en goed functioneerde in Firefox en de andere browsers waarin we het hebben
getest. Achteraf bleek dat onze begeleiders dit niet zo belangrijk vonden, omdat maar een vrij klein
deel van de doelgroep de website bekeek via een andere browser dan Internet Explorer. Iris en ik
vonden het wel heel belangrijk dat de pagina er in alle browsers mooi zou uitzien, maar we hadden
dit beter goed kunnen doorspreken met onze begeleiders.
Ook heb ik mijn pre- en posttesten van de website helemaal zelfstandig uitgevoerd op een vrij
kleine groep mensen. Dit had ik beter in samenwerking met mijn begeleiders kunnen doen, dan
hadden ze me bijvoorbeeld kunnen helpen meer mensen te vinden voor de testen.
7
Folder: De [stam]boom herschikt
De folder was het eerste project dat Iris en ik kregen. De bedoeling was om een folder te maken
over de in 2005 opnieuw ingerichte systeemtuin, waarvan de Nederlandse versie klaar moest zijn
voor de opening van het Linnaeusjaar (23 mei). De deadline voor deze versie stond op 4 mei, dan
moesten alle teksten zijn ingeleverd. Voor de Engelse versie hadden we meer tijd gekregen,
daarvoor stond de deadline op 1 juni.
In 2005 werd de systeemtuin opnieuw ingericht, op basis van de stamboom die de APG groep in
2003 had uitgebracht (plus enkele recentere aanpassingen).
De systeemtuin bestaat uit twee introductiebedden, vijf bedden die het verhaal vertellen over de
evolutie van de planten, en 28 bedden waarin alle ordes van de bloemplanten staan beschreven.
Bij al deze bedden staan één of meer borden met informatie. Er staat nogal wat tekst op deze
borden, wat soms best ingewikkeld is. Je ziet dan ook regelmatig mensen met flora’s en
notitieboekjes rondlopen door de tuin die aantekeningen maken van wat er op de borden staat.
Regelmatig waren er via de e-mail aanvragen binnengekomen bij de Hortus met de vraag of de
borden van de systeemtuin ook beschikbaar zouden komen in een boekje of op de website, zodat
ze nog eens rustig nagelezen konden worden. De mensen van de Hortus hadden besloten hieraan
gehoor te geven en een boekje uit te brengen, en de 300 ste verjaardag van Linnaeus was daar een
perfecte gelegenheid voor.
Het boekje bestaat uit korte samenvattingen van wat er op de borden in de systeemtuin staat, en
een losse cd-rom met daarop bestanden (pdf) van de borden in de systeemtuin, zoals ze in de
systeemtuin staan. Deze cd-rom was bedoeld als tijdelijke oplossing, omdat de borden niet erg
handig te lezen zijn op deze manier. Uiteindelijk zal de website aan deze behoefte voldoen.
De folder bestaat uit de volgende teksten:
 Inleiding (door Gerda van Uffelen)
 De geschiedenis van de taxonomie (door mij)
 Vijf grote stappen in de plantenevolutie (door Iris van Gelder)
 Eénzaadlobbigen versus tweezaadlobbigen (door Iris van Gelder)
 Lelies en asperges (door Iris van Gelder)
 Rozen, brandnetels en iepen (door Iris van Gelder)
 De smaak van kappertjes en radijs (door Iris van Gelder)
 Weegbree- of helmkruidfamilie (door Iris van Gelder)
 Windbestuivers (door Iris van Gelder)
De inleiding is dezelfde tekst als op het bord in de systeemtuin staat.
De geschiedenis van de taxonomie beschrijft de geschiedenis van de taxonomie vanaf de oudheid,
waarin een paar belangrijke personen en gebeurtenissen zijn uitgelicht.
‘Vijf grote stappen in de plantenevolutie’ is een samenvatting van wat er op de desbetreffende
borden staat in de systeemtuin.
De hoofdstukjes ‘éénzaadlobbigen versus tweezaadlobbigen’ t/m ‘windbestuivers’ vertellen over
wat er is veranderd in de ordening van de bloemplanten, waarom die veranderingen zijn gebeurd,
en wat daar de consequenties van zijn.
8
Voor het stuk wat ik heb geschreven over de geschiedenis van de taxonomie heb ik voornamelijk
informatie verzameld via internet. Met Wikipedia als mijn basis heb ik een groot aantal sites
bekeken met informatie over verschillende personen en gebeurtenissen. Daarnaast heb ik een
boek geleend van Gerda, waar een hoofdstuk in stond over de geschiedenis van de taxonomie.
Maar, zoals Gerda me waarschuwde zodra ze het boek gaf, het boek was geschreven door een
Amerikaan, en die versie van de geschiedenis legde ook voornamelijk de nadruk op de rol van
Amerikanen in de geschiedenis van de taxonomie.
Toen ik met deze research bezig was realiseerde ik me dat geschiedenis sterk wordt gekleurd door
welk verhaal je wilt vertellen. Het boek wat ik las vertelde voornamelijk over Amerikanen, terwijl de
mensen van de Hortus graag zagen dat ik de nadruk legde op mensen die ooit in de Hortus van
Leiden waren geweest, en/of daar een rol hadden gespeeld. Soms was dat wel lastig; als ik zo
objectief mogelijk probeerde te kijken naar de informatie die ik had verzameld, zou ik namelijk
andere mensen uitkiezen om daar de nadruk op te leggen, zoals ik in mijn eerste versie ook had
gedaan.
De tekst is meerdere malen nagelopen door mijn begeleiders (vooral door Gerda), en een aantal
keer herschreven en verbeterd. De belangrijkste wijzigingen die ik heb moeten aanbrengen in mijn
tekst is, zoals gezegd, het uitlichten van andere mensen in de geschiedenis, en het inkorten van
tekst (vooraf was nog niet bekend hoe lang het moest worden).
Voor de Engelse versie van de folder hebben Iris en ik gewoon de teksten vertaald die we zelf al
geschreven hadden. Een goed idee om de teksten op deze manier hetzelfde te houden in de
Nederlandse en de Engelse folder, maar vanuit het Nederlands vertalen naar het Engels blijkt een
stuk lastiger te zijn dan het artikel direct in het Engels schrijven, vooral omdat de meeste bronnen
die ik heb gebruikt ook al in het Engels waren. We hebben een groot aantal versies moeten
schrijven voordat het goed was, en uiteindelijk is het ook nog eens nagekeken door een ‘native
speaker’.
Ook werd er van mij gevraagd om suggesties te doen voor de illustraties die bij de tekst zouden
komen. Een portret van Linnaeus en Darwin leek mij het meest voor de hand liggend, omdat die
het grootste aandeel hadden in de tekst. Ook leek het mij interessant om doormiddel van een korte
‘cartoon’ van twee tot drie plaatjes het concept van natuurlijke selectie uit te leggen. De mensen
van de Hortus vonden het op zich een leuk idee, maar ze wisten niet zeker of dit het doelpubliek
zou aanspreken. Ze zouden tevens aan één van hun tekenaars moeten vragen of die het zou
willen uitvoeren, wat lastig zou worden op zo’n korte termijn.
Uiteindelijk zijn er als illustraties drie portretten bij de tekst gekomen: één van Linnaeus, één van
Clusius en één van Dodoens.
9
Website: Een nieuwe systeemtuin
De website over de systeemtuin was de grootste opdracht die Iris en ik hadden gekregen. De
bedoeling was dat er een website zou komen over de systeemtuin, waarin alle teksten van de
borden op een overzichtelijke en leuke manier waren opgenomen. Deze website zou een
onderdeel van de website van de Hortus worden, welke zelf al een onderdeel was van de website
van de universiteit Leiden. De website moest zowel in het Engels als in het Nederlands worden
gemaakt. We hadden geen specifieke deadline gekregen, en vanaf het begin was men er al vanuit
gegaan dat ik sommige taken aan Iris zou overdragen aan het eind van mijn stageperiode.
De folder is ervoor bedoeld om op korte termijn aan de wensen van de bezoekers van de Hortus te
kunnen voldoen, namelijk dat de teksten die op de borden van de systeemtuin staan beschikbaar
zouden komen om buiten de Hortus na te lezen. De folder bevat korte samenvattingen van de
veranderingen in de stamboom van bloemplanten, en een Cd-rom met daarop de borden die in de
systeemtuin staan in digitaal formaat. Het nadeel hiervan is dat de tekst erg lastig te lezen is op je
beeldscherm.
De website is ervoor om deze informatie makkelijk en gratis beschikbaar te maken voor een groot
publiek. Wij moesten hiervoor alle teksten zoals die op de borden stonden invoeren op de website.
Omdat een website heel anders is opgebouwd dan een bord in de tuin, kwam hier het nodige
designwerk bij kijken.
De website heb ik samen gemaakt met Iris van Gelder. Oorspronkelijk was het de bedoeling om
onze taken gescheiden te houden, maar vanwege de immense hoeveelheid teksten die we
moesten invoeren, nalopen en verbeteren was dit simpelweg niet mogelijk. Ik had het
oorspronkelijke design in elkaar gezet, nadat Iris en ik overlegd hadden hoe we het er ongeveer uit
wilden laten zien.
Ik had een ontwerp gemaakt met een beginpagina, een voorbeeld van hoe het menu eruit moest
komen te zien en de uiteindelijke navigatie. Ook had ik alvast één van de borden omgezet in HTML
en opgemaakt voor de website, alleen nog zonder plaatjes. Deze opmaak is gevolgd voor alle
borden, voor zover mogelijk.
De opmaak van de afzonderlijke pagina’s is gebaseerd op de opmaak van de borden in de tuin.
Het grootste deel van de teksten is letterlijk overgenomen, maar we hebben alles wel overgelezen,
verbeterd en her en der aangevuld, en alles opgedeeld in overzichtelijke alinea’s. De teksten op de
borden waren opgemaakt in korte blokjes, wat al geschikt was voor de website. De alineaindeling
van deze blokjes was niet overal logisch, omdat de witruimtes afgestemd waren op de plaatjes die
op de borden stonden. Dit hebben we verbeterd voor de website. Daarnaast hebben we de spelling
gecontroleerd, gekeken of er fouten in de tekst stonden, gecontroleerd of alle Latijnse woorden
cursief waren, en of de hoofdletters overal goed gebruikt waren (familie, soort). Hier hebben we
heel veel werk aan gehad, omdat heel veel dingen, zoals hoofdlettergebruik, niet consequent
waren doorgevoerd over alle borden. Ook hebben we de teksten regelmatig moeten aanvullen om
de boodschap duidelijker te maken, of om het stuk beter leesbaar te maken.
10
We hebben de volgorde gelijk gehouden aan de borden in de tuin. Voor de bedden 1-28 (overzicht
van de bloemplanten) geldt: eerst een eventuele introductie, dan een bespreking van de ordes met
een beschrijving van families binnen deze ordes, en tenslotte een stuk over een plantensoort die
wordt uitgelicht. Ieder onderdeel is overzichtelijk opgebouwd en gescheiden doormiddel van een
horizontale lijn.
Alle pagina’s van de bedden zijn hetzelfde opgebouwd, met overzichtsfoto’s boven aan de pagina,
en links van de families detailfoto’s bij de desbetreffende onderdelen. Bij het stukje over de plant
die wordt uitgelicht staat een illustratie aan de rechterkant of onder aan de tekst. De foto’s zijn
allemaal gemaakt in de tuin, door Iris. Ik heb de illustraties uitgezocht (uit Heukels’ flora of het
Kruydeboeck van Dodoens) en bewerkt zodat ze op de pagina gebruikt konden worden. Ook heb
ik enkele foto’s bewerkt.
De website over de systeemtuin is opgezet als een virtuele wandeling door de tuin zelf, daarom
hebben we ervoor gekozen om voor de introductiepagina de introductie voor de tuin zelf te
gebruiken, waar de structuur van de tuin wordt uitgelegd. Ook hebben we een overzichtsfoto van
de tuin erbij geplaatst, om de bezoeker een indruk te geven van hoe de tuin eruitziet.
De website bestaat uit de volgende onderdelen:
 introductiepagina
 de geschiedenis van de taxonomie
 begrippenlijst
 overkoepelende beschrijving van de evolutie van de planten
 uitleg over hoe een nieuwe stamboom tot stand komt
 een overzicht van alle ordes van de bloemplanten
Dit zijn de overkoepelende onderdelen. Daarnaast zijn alle borden van de 28 grote bedden (de
beschrijvingen van de ordes van de bloemplanten) en de borden van de vijf kleine bedden (de
stappen in de evolutie van planten) tot webpagina gemaakt, deze zijn te bereiken via de
bijbehorende overkoepelende onderdelen. In feite heeft ieder bed van de tuin een aparte pagina
gekregen, aangevuld met nog extra informatie.
Onder de introductie staat een plattegrond van de tuin, met genummerde bedden, die
terugverwijzen naar de tekst. Bij deze plattegrond staat een lijst linkjes die naar de websites van al
deze afzonderlijke bedden leidt.
In het menu staan de overkoepelende thema’s van de tuin, zoals de geschiedenis, de evolutie van
planten, en informatie over het tot stand komen van de nieuwe stamboom. Daarnaast staat er een
link naar een onderdeel met uitleg over de verschillende begrippen die gebruikt worden in de tuin,
en een link naar de ordelijst van de bloemplanten, waarin alle ordes terug te vinden zijn die in de
bedden in de tuin staan.
In de geschiedenis komen veel begrippen aan de orde, en als je op het woord klikt kom je op het
desbetreffende stuk in de begrippenlijst terecht. De evolutie is een soort van overkoepelend
verhaal voor de bedden die de planten bevatten met de stappen in de evolutie, via welke je de vijf
aparte borden in de tuin kan terugvinden. De 28 borden zijn te bereiken via de ordelijst van de
11
bloemplanten (waarbij je direct naar de desbetreffende orde springt) en via de plattegrond in de
introductie. De uitleg over het tot stand komen van de stamboom is het verhaal achter waarom er
een nieuwe tuin is aangelegd.
In mijn ontwerp was de menustructuur al bijna zoals het uiteindelijk is geworden. De navigatie was
ook hetzelfde, via de plattegrond kan je op alle borden komen, en via de ordelijst op de 28 bedden
met bloemplanten. We hebben gedurende het proces andere ideeën gekregen en uitgewerkt, maar
uiteindelijk bleek het basis idee toch het beste. Er is dus maar weinig afgeweken van het
oorspronkelijke ontwerp, vooral omdat alle extra ideeën die we erbij bedachten de website alleen
maar onoverzichtelijk zouden maken.
We hebben voor deze opbouw gekozen omdat we zoveel mogelijk de opbouw van de echte tuin
wilden benaderen. Op deze manier kunnen bezoekers de onderdelen makkelijk terugvinden in
zowel de tuin zelf als op de website.
De website is zowel in het Engels als het Nederlands gemaakt. De teksten van de borden waren
ook in het Engels beschikbaar, dus we hebben weinig hoeven te vertalen. Wel zijn de Engelse
teksten een stuk beknopter dan de Nederlandse teksten, de beschrijvingen van alle families
ontbreken bijvoorbeeld in het Engels. Verder hebben we gebruik gemaakt van de Engelse teksten
van de folder om de Engelse site aan te vullen. Dat de Engelse versie beknopter is dan de
Nederlandse is niet storend, gezien de Engelse website van de hortus al veel minder inhoud heeft
dan de Nederlandse. Als we alles hadden vertaald was ons onderdeel enorm uit verhouding
geweest met de rest van de inhoud.
Iris en ik hadden andere plannen voor de opmaak van de website dan Stans zich oorspronkelijk
had voorgesteld, maar toen we uitlegden wat onze ideeën precies waren, was ze het er mee eens.
Gerda was erg positief over de opbouw toen ik haar het ontwerp de eerste keer demonstreerde.
Uiteindelijk was iedereen zeer tevreden met het resultaat.
We hebben deze pagina ontworpen in HTML, met behulp van textpad, maar we hebben het
moeten bouwen in het programma QCMS, een web-based programma bedoeld om het
ontwikkelen van webpagina’s binnen het netwerk van universiteit leiden makkelijk te maken voor
iedereen. Dit maakte onze ideeën uitvoeren zoals wij dat wilden een stuk complexer dan wij
dachten, en erg gebruikersvriendelijk was dat programma ook niet, helemaal als je zelf al kennis
had van HTML en wat er allemaal mee kan. Uiteindelijk hebben we wel alles kunnen bereiken wat
we wilden binnen dit programma.
Iris en ik zijn behoorlijk vrij gelaten in deze opdracht, we hebben alleen af en toe laten zien hoever
we waren, en onze keuzes qua design verantwoordt. Men was over het algemeen erg tevreden
over wat we deden, en iedereen was erg blij met het uiteindelijke resultaat.
12
Ik heb het volgende gedaan aan de website:
 Website ontworpen, inclusief navigatie en opmaak pagina’s
 Selectie gemaakt welke extra teksten en onderdelen er op de pagina komen (naast de
borden)
 Teksten uit originele PDF’s van de borden gekopieerd en in het template van de website
gezet (en Iris geleerd hoe dat werkt)
 Pagina’s opgemaakt in QCMS
 Pagina’s nagelopen op spelfouten, opmaakfouten, links die niet werkten etc.
 De navigatie binnen en tussen pagina’s ontworpen, doorgevoerd en gecontroleerd
 Illustraties gezocht, bewerkt en op de site gezet
 Menu aangemaakt in QCMS en pagina’s in het menu gezet
 Tekst geschreven over de geschiedenis van de taxonomie
 Tekst over vijf stappen in de evolutie aangepast en opgemaakt voor het web
 Tekst geselecteerd en gemaakt voor de introductie en het stukje over APG
 PDF gemaakt van de stambomen waar de tuin op is gebaseerd
 Teksten vertaald voor op de Engelse site
 Problemen opgelost
In dit proces heb ik veel gehad aan mijn kennis van HTML en opmaak van websites die ik in de
jaren heb opgebouwd, en aan de colleges die ik heb gehad in Leiden over hoe je een website
effectief kan opbouwen, hoe je een duidelijke navigatie maakt, en hoe je webteksten moet
schrijven en opbouwen.
Door mijn ervaring met HTML kon ik een programma als QCMS redelijk makkelijk onder de knie
krijgen, en door mijn ervaring als studentenassistent heb ik mijn kennis met succes kunnen
overbrengen aan anderen.
13
Reflectie op de stage
Verwachtingen
Ik ben aan deze stage gekomen via Jos van den Broek, mijn docent bij de Science Communication
and Society master in Leiden. De stage was bedoeld voor twee personen, en vooraf was nog niet
helemaal duidelijk wat de inhoud van de stage zou zijn. Er werd bijvoorbeeld genoemd dat er een
samenwerking tussen de Hortus en Naturalis zou zijn in de vorm van een expositie over de
systeemtuin, en dat we daar materialen voor zouden gaan leveren. Daarnaast zouden we mogelijk
ook nog labels en een wandelroute voor de tuin maken. Na het eerste overleg over de e-mail met
de mensen van de Hortus bleek dat we ons moesten richten op de systeemtuin, en dat onze eerste
taak zou zijn om een boekje te maken over deze nieuwe tuin. Daarnaast moesten we een apart
onderdeel op de website van de Hortus maken over de systeemtuin, waarin we uitgebreidere
informatie zouden geven dan in het boekje.
Voordat ik met deze stage begon had ik verwacht veel meer te moeten schrijven, voor zowel het
boekje als voor de website. Het boekje is een vrij korte brochure geworden, waar ik, gezien mijn
beschikbare tijd, een minder groot aandeel in had dan mijn stagegenoot Iris. Toch heb ik er veel
van geleerd, zoals snel research kunnen doen in korte tijd, mijn eigen teksten verbeteren,
selecteren en schrappen, prioriteiten stellen en omgaan met een zeer krappe deadline. Ook heb ik
gezien wat er allemaal gebeurt voordat een brochure tot stand komt, en welke beslissingen er
worden gemaakt om de brochure zo snel mogelijk in de winkel te hebben liggen, en toch de
deadline van de teksten voor het binnenwerk zo lang mogelijk te rekken.
Voor de website hebben we voornamelijk gebruik gemaakt van teksten die al bestonden, die we
alleen moesten aanpassen zodat ze bruikbaar werden voor op de website. Dit is gedaan omdat de
belangrijkste bedoeling van de website was om alle borden in de systeemtuin op het internet te
hebben staan, hier was namelijk vraag naar onder de bezoekers. We hebben ons hierbij minder
kunnen richten op de achtergrond van de taxonomie en het onderzoek naar afstamming, maar toch
zijn deze onderwerpen wel aan de orde gekomen, en de website zoals hij nu is voldoet aan alle
eisen die ervoor zijn gesteld. Iris en ik hebben nu veel tijd kunnen besteden aan de opmaak en
opbouw van de website, wat erg belangrijk is vanwege de enorme hoeveelheid informatie die deze
website omvat. In mijn mening zijn we er goed in geslaagd om dit zo overzichtelijk mogelijk aan te
bieden aan de gebruiker. Omdat we ons bezig hebben gehouden met alle aspecten en onderdelen
van de website, hebben we toch vrij afwisselend werk gedaan, waarbij we een groot aantal
programma’s en technieken hebben gebruikt.
14
Reflectie op de werkwijze
Voor het boekje ging alles erg snel, de deadline stond aan het einde van de week waarop we
begonnen. Doordat de deadline zo kort was, werd er besloten een brochure te maken in plaats van
een boekje. Ook was dat handiger, omdat de prijs dan lager zou zijn en omdat er steeds weer
nieuwe inzichten zouden komen in de ordening van de planten. Een boekje zou snel achterhaald
zijn, dus het formaat van een brochure is dan logischer.
In de eerste bespreking mochten Iris en ik zeggen wat wij graag in een boekje wilden zien. Met z’n
allen hadden we besloten om een kort overzicht te geven van alle veranderingen in de stamboom,
en om dat in te leiden met een geschiedenis van de taxonomie. Ik kreeg de geschiedenis
toegewezen, omdat dit een opzichzelfstaand, kort onderdeel was. Met deze informatie waren Iris
en ik direct aan het werk gegaan. Ik had hiervoor veel werk thuis (in de avonduren) en op reis
gedaan, maar dat ging allemaal prima. Mijn stuk werd nagekeken over de e-mail en persoonlijk, en
er is in korte tijd veel aan verbeterd totdat het naar de eindredacteur kon.
Voor de website hadden we veel meer tijd, zodat we er rustig aan konden werken en alles konden
controleren en perfectioneren. De begeleiding voor de website was ook een stuk minder intensief.
Binnen de Hortus is er één persoon die zich bezighoudt met de inhoud van de website, en dat is
Stans van der Veen, verantwoordelijk voor publiek en informatie en PR. Zij heeft zelf niet veel
kennis van HTML, maar dat is ook niet nodig, gezien het webplatform (QCMS) waarmee pagina’s
kunnen worden gegenereerd weinig HTML kennis vereist.
Het oorspronkelijke design van mijn website had ik gebouwd in HTML. Ik wist toendertijd niet hoe
QCMS werkte, en wat daar mee mogelijk was. Iris en ik hadden al een groot deel van de pagina’s
gemaakt in HTML toen we eindelijk hoorden van QCMS, en dat we daar in feite een andere
methode voor moesten gebruiken. Als we dit eerder hadden geweten had het wel tijd gescheeld,
maar in praktijk maakte het niet erg veel uit, want QCMS accepteerde in enige mate ook pagina’s
die al waren opgebouwd in HTML.
Uiteindelijk hadden Iris en ik alle onderdelen van de navigatie van het oorspronkelijke ontwerp
werkende gekregen in QCMS, ondanks het feit dat dit programma niet alles even goed
ondersteunde. We hadden enorm veel last gehad met QCMS. Pagina’s die hetzelfde waren
opgebouwd zagen er anders uit, tekst kon niet tegelijkertijd vetgedrukt en cursief zijn (tenzij je dat
omzeilde), linkjes deden regelmatig niet wat ze moesten doen terwijl de HTML code ervoor leek te
kloppen, en websites zagen er in Internet Explorer compleet anders uit als in Firefox (de meest
gebruikte browsers) terwijl dit verschil er in de HTML versie niet was. We hadden veel tijd en
creativiteit besteed aan het oplossen van problemen, en voor de problemen die we echt niet
konden oplossen met het creatief toepassen van HTML hebben we de helpdesk gebeld.
Pas toen we alles werkend hadden en het grootste deel af hadden kregen we weer intensievere
begeleiding, met regelmatige check-ups en pre-testen om te zien of alles duidelijk was en plezierig
werkte. Wel hadden we tijdens het hele proces regelmatig onze plannen gedemonstreerd, en was
iedereen altijd zeer enthousiast.
15
Conclusie
Ik vond het erg leuk om te werken bij de Hortus. De sfeer was goed, en je werd erg vrij gelaten.
Ook vond ik het erg leuk om samen te werken met Iris, we hebben met z’n tweeën een hoop werk
verricht, en we vulden elkaar goed aan. De begeleiding gebeurde op een plezierige manier. In
plaats van dat er echt typische besprekingen werden gehouden, ging alles op een informele
manier. Tijdens de pauze vertelde je hoe het ging, dingen werden besproken als je iemand
tegenkwam op de gang of in de keuken, of je liep even langs bij die persoon zijn/haar werkplek
voor een update. Ook kwamen onze begeleiders regelmatig bij ons kijken hoe het ging. Op deze
manier hebben we eigenlijk heel veel overleg en feedback gehad, terwijl er maar weinig echte
besprekingen zijn geweest. We werden op een plezierige, gelijkwaardige manier behandeld. Er
werd ons niet zozeer gezegd wat we precies moesten doen, als we feedback of ideeën kregen
aangereikt mochten we zelf beslissen wat er daar mee deden. Ik vond dit een ideale stage, en als
ik later de kans krijg dit als werk te doen, zal ik die kans zeker grijpen.
Deze stage sloot erg goed aan bij wat ik heb geleerd in mijn communicatiemaster, zowel in Leiden
als in Groningen.
In Leiden heb ik veel geleerd over het maken van webpagina’s, in Groningen heb ik geleerd een
stuk tekst goed op te bouwen. Ik heb veel geleerd over hoe een bedrijf als de Hortus functioneert
en hoe verschillende communicatieve kwesties worden aangepakt, zoals het maken van een
brochure en het maken van een website. Daarnaast heb ik meegemaakt hoe verschillende
evenementen werden georganiseerd, heb ik meegelopen met rondleidingen en gezien hoe die
achter de schermen werden opgezet. Ook heb ik mijn medestagières en collega’s kunnen helpen
met allerlei taken, zoals het bewerken van afbeeldingen, het maken van toegangsbonnen en het
helpen met de theoretische research voorafgaand aan een publieksonderzoek. Ik denk dat ik door
deze stage kennis heb gemaakt met een breed scala aan vormen van wetenschapscommunicatie.
Het werk wat ik heb gedaan vond ik erg leuk. Ik wist van mezelf dat ik niet uitblonk in schrijven, en
ik dacht dat dat misschien problemen zou opleveren (maar hoe meer je oefent, hoe meer je leert).
Uiteindelijk is dat helemaal geen probleem geweest, en ging het er meer om dat er een stuk
geschreven werd. Research doen voor het stuk vond ik erg leuk, en ook het uiteindelijke schrijven
was een leuke uitdaging. Alles moest mooi kort op papier moest komen te staan, opgedeeld in
overzichtelijke alinea’s. Dat is een manier van schrijven die mij zeker bevalt.
Het werken aan de website is echt helemaal mijn ding; ik vind het erg leuk om na te denken over
ontwerp, opbouw en navigatie, en het doorvoeren daarvan. Ook vind ik het heel erg leuk om aan
andere mensen te leren hoe dat moet. De problemen die we waren tegengekomen tijdens het
werken met QCMS waren echte uitdagingen, en het vinden van oplossingen was erg leuk werk.
Ik ben heel blij met de eindproducten, en ben er erg trots op.
16
Bijlagen
Bijlage 1: Agenda
Datum
maandag 23 april
woensdag 25 april
maandag 30 april
woensdag 2 mei
donderdag 3 mei
vrijdag 4 mei
maandag 7 mei
woensdag 9 mei
maandag 14 mei
Tijden
11.00-17.30
08.40-09.40,
12.00-15.00
14.00-22.00
10.00-19.00,
21.00-00.00
10.00-17.00,
19.00-22.00
11.00-17.30
Uren
6.5
4
8
12
thuis verder inlezen en opzet artikel schrijven
stuk afgemaakt
10
stuk ingeleverd, laten nakijken & verbetert
7.5
stuk ingeleverd -> ingekort en verbetert, suggesties voor
illustraties gegeven
druk met grun
vertalen stuk van NL naar EN
bespreking -> deadline engels stuk 1 juni, beginnen met website.
website opzet gemaakt, engels stuk verbetert
opzet website laten zien, teksten website netter gemaakt, iris
laten zien hoe het werkt, pdf-borden omgezet in html
bespreking & herschrijven engelse texten, borden omzetten in
html
website en overleggen receptie opening linnaeusjaar
overleg iris via chat, bord 24 & bord A.
Pinksteren
QCMS procedure voor het onlinezetten websites geleerd,
websites die online staan bijgewerkt (opmaak & links gefixed).
bonnen voor midzomernachtsfestivel gemaakt, familie-lijstjes aan
de engelse websites toegevoegd, alles gechecked in firefox
vrij gevraagd
aan de website gewerkt samen met iris (controle opmaak, links
gefixed, engelse site) en begonnen met stukjes over de
systeemtuin & uitleg over ordes, families, soorten etc.
website -> alinea's mooi gemaakt & links verbeterd.
bezig met opmaak website
niemand daar, druk met grun
druk met grun
druk met grun
website becheckt voor foto's, tabellen aangepast
contract met paul geregeld, foto's website, iris geholpen
bezig met contract & stukje systeemtuin inroductie
aanpassen ruimte rondom foto's & bijschriften
controleren van de teksten, iris geholpen met haar wintertuin
publieksonderzoek
controleren van de teksten, overeenkomst geregeld
bezig met tekst voor intropagina, opzet pagina doorgesproken
thuisgewerkt -> scans vd borden bewerkt & opgeslagen als .jpg's
overige scans uit dodoens gehaald, overeenkomst afgemaakt
woensdag 23 mei
donderdag 24 mei
maandag 28 mei
woensdag 30 mei
10.00-18.00
10.00-18.00,
19.00-24.00
10.00-15.30,
19.00-21.30
10.00-14.00,
17.00-21.00
10.00-18.00
11.00-13.00
10.00-18.00
maandag 4 juni
10.00-18.00
8
woensdag 6 juni
maandag 11 juni
10.00-18.00
8
woensdag 13 juni
maandag 18 juni
woensdag 20 juni
maandag 25 juni
woensdag 27 juni
maandag 2 juli
woensdag 4 juli
maandag 9 juli
donderdag 12 juli
maandag 16 juli
10.00-18.00
10.00-16.30
10.00-18.00
14.00-18.00
09.10-17.10
09.10-17.10
09.10-17.10
8
6.5
dinsdag 17 juli
woensdag 18 juli
donderdag 19 juli
vrijdag 20 juli
11.10-17.10
09.00-17.00
?-?
09.00-17.10
6
8
?
8
woensdag 16 mei
maandag 21 mei
Taak
inleiding & inwerken -> borden lezen, nadenken over folder
bespreking: wie doet wat? -> ik doe geschiedenis -> inlezen
8
13
8
8
8
2
8
8
4
8
8
8
17
Datum
maandag 23 juli
dinsdag 24 juli
Tijden
09.00-17.00
10.00-17.30
Uren
8
7.5
woensdag 25 juli
?-?
?
donderdag 26 juli
vrijdag 27 juli
10.00-17.00
10.00-17.00
7
7
maandag 30 juli
dinsdag 31 juli
woensdag 1 aug
donderdag 2 aug
vrijdag 3 aug
maandag 6 aug
dindag 7 aug
Woensdag 8 aug
donderdag 9 aug
vrijdag 10 aug
maandag 13 aug
dinsdag 14 aug
10.00-17.00
?-?
10.00-17.00
10.00-17.00
?-?
?-?
11.00-17.00
10.00-17.00
10.00-17.00
10.00-17.00
10.00-17.00
7
?
7
7
woensdag 15 aug
donderdag 16 aug
vrijdag 17 aug
10.00-17.00
10.00-17.00
10.00-17.00
7
7
7
?
?
6
7
7
7
7
Taak
scans ingevoegd in engelse borden, borden doorgelezen
links gefixed, hoogte plaatjes ingevuld, geleerd hoe ik het menu
van de site moet maken in QCMS
thuisgewerkt, ge-photoshopped -> plaatjes uit borden gehaald,
kaartje gemaakt voor intro
alle pagina's in mapjes gezet, links gefixed, dingen uitlijnen
foto's gemaakt, engelse pagina's in mapjes gezet, introductie
gemaakt NL, kopjes goede opmaak geven
scans uitgezocht voor bord A t/m E, introductie EN gemaakt
thuis de scans van de borden gehaald & ge-resized
scans op de site gezet, foto's gemaakt, tabellen ge-resized
scans op EN site gezet
vrij genomen
thuiswerken -> scans voor de begrippen gemaakt
scans voor de geschiedenis gemaakt
geschiedenis EN bijschaven
geschiedenis EN bijschaven & plaatjes invoegen
geschiedenis & begrippen afgemaakt
website online gezet & bijgeschaafd
stukje over APG & cladogrammen bijeengezocht & plaatjes
gemaakt
presentatie van wat ik heb gedaan & website namaken daarvoor
stukje APG & cladogrammen online gezet & plaatjes erbij
alles afronden, afronding engelse site besproken
18
Bijlage 2: Uitkomsten pre- en post-testen
De pre-test van de website is uitgevoerd onder het personeel van de hortus. De post-testen van de
folder en de website zijn uitgevoerd onder verschillende doelgroepen: studenten en 50-plussers
met verschillende achtergronden. De mensen van de hortus hebben aangegeven dat dit hun
voornaamste doelgroepen zijn.
Pre-test folder
Door tijdgebrek is er geen pre-test van de folder geweest.
Post-test folder
Uit de post-test van de folder is gebleken:
 Kaft is erg mooi, prachtige kleurenfoto’s.
 Het uitvouwen van de kaft maakt de folder spannend en interessant, maar is wel een beetje
ingewikkeld. Wel leuk dat je de stamboom naast de tekst kan bekijken.
 De herkenbare foto’s van de systeemtuin in de kaft zijn erg leuk.
 Slordigheids foutje binnen in de kaft: spatie midden in een woord.
 De bruine omslag is erg mooi en onderscheid de folder van standaard folders.
 De tekst is helder en bondig.
 Op sommige punten is de bewoording erg lastig.
 Ook als niet bioloog zijn de teksten te volgen, en is de boodschap duidelijk.
 Plaatjes zijn goed om een beeld te vormen van welke planten er worden besproken.
 Leuk dat er een CD bij zit met alle borden precies zoals die in de tuin staan.
19
Pre-test website
Er zijn een aantal pre-tests van de website geweest, in verschillende stadia van het ontwerp.
Veranderingen die zijn doorgevoerd naar aanleiding van de pre-tests:
 ‘Back to top’ link onderaan weg, zat al in het ontwerp van de universiteits-site
 Alignment van de pagina’s: aan beide zijden uitgelijnd
 Geen lijst van alle soorten en families van de planten aanwezig in de tuin
 Geen ‘wist-je-dat’ onderdeel als extraatjes op de pagina’s, de uitgelichte planten zijn
voldoende
 Gekozen voor eigen foto’s uit de tuin in plaats van scans uit de flora of foto’s van internet
 Geen verklarende woordenlijst als extra onderdeel voor de website, de begrippenlijst is
voldoende
 Lijst van alle bedden onderaan op de introductie pagina in plaats van navigatie door klikken op
de plattegrond
 Linkjes vanuit de geschiedenis naar de begrippenlijst
 Alleen de bloemplanten opgenomen in de ordelijst
 Vijf stappen in de evolutie als apart overkoepelend onderdeel in het menu
 Duidelijk onderscheid gemaakt in opmaak van hoofd-kopjes en sub-kopjes
 Extra onderdeel over APG/stambomen toegevoegd
 Pop-up met de credits voor de website toegevoegd aan de introductie pagina
Post-test website
Uitkomsten van de post-test van de website:
 De bewoordingen en inhoud van de website worden her en der lastig gevonden. De
begrippenlijst op de website helpt hier wel mee.
 De opmaak van de pagina’s en de navigatie via het menu, en de introductie worden duidelijk
gevonden.
 De illustraties worden erg leuk gevonden, vooral omdat ze ook echt uit de tuin komen. Wel
vindt men jammer dat de foto’s niet uitvergroot kunnen worden.
 De ordelijst wordt erg handig gevonden, al is het niet voor iedereen even duidelijk dat het
alleen de bloemplanten zijn (staat bovenaan). Soms verwarrend waar je uitkomt.
 Doorklikken van de geschiedenis naar de begrippenlijst wordt wel even als verwarrend
ervaren, maar al snel begrepen.
 Sommige onderdelen blijken niet genoeg aan de orde te komen, zoals de bedden 24 en 28,
die geen aparte verwijzingen hebben via de ordelijst of een andere pagina
 Het onderliggende idee achter de volgorde van de bedden is niet duidelijk (volgorde
stamboom).
 De site wordt over het algemeen als erg leuk en informatief ervaren, vooral als men de tuin al
eens had bezocht. Voor degenen die dat niet hadden was de site vooral nuttig om eens een
virtueel kijkje te nemen in de tuin.
20
Bijlage 3: De folder
21
Bijlage 4: Elektronische bestanden
Folder
Alle conceptversies voor de Nederlandse en de Engelse folder
Website
Conceptversie opmaak website
Uiteindelijke versie van de website: http://www.hortus.leidenuniv.nl/index.php3?c=237
22