Inhoudelijke ontsluiting in het perspectief van zoeken.bibliotheek.be Bibliotheekschool Gent, 3 december 2008 Inhoudelijke ontsluiting hic et nunc Rosemie Callewaert Projectmanager Vlaams Centrum Openbare Bibliotheken De volgende 40 minuten publieksvenster op collecties openbare bibliotheken via collectiebeschrijvingen in Open Vlacc zoeken.bibliotheek.be werk van mensen machine van kaartcatalogus naar indexeerplatform inleiding the three orders of order The first order of order Organisatie van fysieke materialen 1 object op 1 plaats vooraf ingedeeld The second order of order Organisatie via metadata 1 object heeft verschillende “toegangspunten” vooraf ingedeeld Titelcatalogus Auteurscatalogus Onderwerpencatalogus The Third order of order Organisatie via metadata 1 object oneindig aantal “toegangspunten” Gebruiker (her)sorteert en (her)groepeert zelf Gebruiker voegt zelf metadata toe Metadata als deel van de content Erfenissen Zuinigheidsprincipe > nieuwe steekkaart per onderwerp Onderwerpen kort en in meervoud > fiches “achter” een label Precoördinatie > verschillende facetten in 1 onderwerp uitgedrukt Enkele erfenissen als succesfactor De lerende machine maximaal rendement van metadata Metadatavertaling en -verrijking Machine als informatiebemiddelaar ik zoek informatie over auteursrecht in welke vorm? in welke taal? zoek ook eens op leenrecht recente informatie? auteursrecht in België? auteursrecht en software? … Facetten aangeleerd Afspraken voor het beschrijven van de collectie http://www.vcob.be/portaal/DIGITALEBIBLIOTHEEK/OPENVLACC/VLACC_REGELGEVING Machine als interpretator Sortering “on the fly” Relevantiesortering bijgestuurd door onderwerpen en plaatsing Relevantiesortering aangeleerd Machine als synoniemwoordenboek Machine als tipgever thesaurustermen Synoniemen en tips aangeleerd Zie ook verwijzingen thesaurustermen in de woordenwolk Zie verwijzingen automatische uitbreiding van de zoekvraag Machine begrijpt SISO-nummers SISO aangeleerd Machine als speller spellingsvarianten Spelling aangeleerd Machine als grammaticus Grammatica aangeleerd Machine als vertaler vertalingen Vertalingen aangeleerd Machine als associator associaties Associaties aangeleerd Meest voorkomende titelwoorden in het zoekresultaat Machine kent het “Werk” Werkniveau aangeleerd De machine geeft kennis terug collectiedoorkijken op onderwerp Wat leren we over een auteur? waarover schrijft een auteur (het meest)? Wat leren we over de collectie? Onderwerpen top 50 Fictie Onderwerpen top 50 Non-fictie Wat leren we over de gebruiker? 1 3 2 Gebruik van de verfijningsopties gemeten Nog meer kennis toevoegen volledige exploitatie van de third order of order Zuinigheidsprincipe doorbreken Bibliotheek of éniedereen Kunnen anderen onderwerpen toekennen? Ja! anderen kunnen zijn: mensen die het boek gelezen hebben, film gezien hebben, cd beluisterd hebben, … mensen die het boek/muziek geschreven hebben Zullen anderen onderwerpen toekennen? ? 1+1=3 collectie kennen door alles inhoudelijk te ontsluiten alles vindbaar/groeperbaar maken publiek kennen door mee te laten ontsluiten 3de orde exploiteren: elke zoekingang is nuttig, iedereen heeft zijn eigen criteria, inspelen op tijd- en trendgebonden woordenschat, … Open voor publiek en andere systemen mijn trefwoorden en recensies “The world is messy, like it or not, and it’s only going to get messier as the Web destroys rules and and rule makers. You can either complain about the chaos and wish for the good old days of order, or you can read this book and understand why delirious disorder will soon make us all smarter.” Meer dan trefwoorden en tags Samenvattingen Recensies Vorm/genre Inhoudstafels Luisterfragmenten Trailers Bekroningen en ander “lijstjes” Lees-, kijk- en luistertips door datamining Volledige tekst Subjectieve of intuïtieve metadata: moods, gevoelens, … Kenmerken van de schrijfstijl Covers Beeld Tekst … Inhoudelijke ontsluiting als etalage http://moodstream.gettyimages.com Third order of order verder exploiteren