middenoorchirurgie Nieuwe techniek middenoorchirurgie biedt tal van voordelen Dr. Janssens de Varebeke, neus-keel-oorarts in het Jessa Ziekenhuis, past sinds enkele jaren een nieuwe, eerder revolutionaire techniek voor middenoorchirurgie toe. Deze techniek laat toe om bepaalde gehoorstoornissen en middenoorproblemen beter en vlotter op te los- “Het gaat om een nieuwe vorm van gehoorbeenreconstructie met gebruik van hydroxyapatiet cement,” legt dr. Janssens de Varebeke uit. “Hydroxyapatiet is zeker geen nieuw materiaal en het heeft zijn nut al grondig bewezen, onder meer in de orthopedie en de sen en ingrepen te doen waarvoor voorheen geen goede oplossing tandheelkunde. Ook in de middenoorchirurgie was. De techniek wordt tot nu toe enkel toegepast in enkele, voor- er geheel nieuwe, revolutionaire toepassin- kenden we het, maar de afgelopen jaren zijn namelijk universitaire centra in België en het buitenland, maar heeft gen in de middenoorchirurgie ontdekt waarbij zijn nut al duidelijk bewezen. van cement. Dit type cement heeft niets te we hydroxyapatiet gebruiken onder de vorm maken met oudere generaties van glasionomeren of andere soorten cement die vroeger casus 1: onderbreking aambeeld ingreep een week na ingreep luchtgeleiding voor ingreep luchtgeleiding een week na ingreep beengeleiding voor ingreep beengeleiding een week na ingreep 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 250 left 125 dB HL dB HL 125 Right Hz 500 1000 2000 4000 8000 250 Hz 500 1000 2000 4000 8000 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 ©Audioqueen 16 JESSALINEA gebruikt werden. Het is een superveilig, niet- ter heel wat situaties waarbij we als chirurg kleinere defecten met kleinere gehoorverlie- neurotoxisch materiaal dat niet vergaat.” op problemen botsen die met de klassieke zen, de gehoorbeentjesketen tijdelijk moeten middelen niet altijd even goed oplosbaar zijn onderbreken om een correcte verbinding te of alleszins geen optimale oplossing bieden,” maken. Soms zijn de originele gehoorbeentjes aldus dr. Janssens de Varebeke. ook te zwaar geërodeerd zodat het heel moei- Kunststof- of donormateriaal Klassieke middelen die bij onderbrekingen in lijk wordt om de resten te hergebruiken of te de gehoorbeentjesketen doorgaans gebruikt integreren in de constructie van de keten. In worden, zijn kunststofmaterialen zoals hard- Beperkingen klassieke methodes bepaalde gevallen zien we ook pas tijdens de hydroxyapatiet, titanium of ceramiek. Soms “Bij kunstmateriaal als vervanging van ge- operatie problemen die ons voor een dilemma worden gehoorbeentjesketens ook hersteld hoorbeentjes is er bijvoorbeeld een welis- stellen. Dat kan bijvoorbeeld een erosie zijn met gebruik van volledige gehoorbeentjes of waar zeldzaam, maar reëel risico van extrusie van het incudostapediale gewricht waarbij er bot- of kraakbeentjesstukjes van de patiënt doorheen het trommelvlies, zeker in geval van nog contact is tussen beide elementen, maar zelf of van donormateriaal, de zogenaamde verluchtingsproblemen postoperatief en op waarbij we merken dat de overdracht van ge- tympano-ossiculaire allogreffen. “Er zijn ech- langere termijn. Een ander nadeel is dat we bij luidsgolven van trommelvlies via hamer en casus 2: reconstructie van gehoorbeentjesketen na eradicatie van cholesteatoma in een rechter oor 1 stijgbeugel met titanium middenoorprothese gemonteerd tussen mobiele stijgbeugel en trommelvlies (aambeeld en hamer ontbreken) 2 hoe we met HAcement deze montage nog kunnen stabiliseren voor ingreep een week na ingreep luchtgeleiding voor ingreep twee weken na ingreep beengeleiding voor ingreep dB HL 1 2 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 250 left 125 dB HL 125 Right Hz 500 1000 2000 4000 8000 250 Hz 500 1000 2000 4000 8000 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 ©Audioqueen JESSALINEA 17 middenoorchirurgie aambeeld naar de stijgbeugel onvoldoende goed is. Dit zijn maar een paar voorbeelden. Er zijn er nog heel wat andere.” Toepassingen hydroxyapatiet hoorbeentjesketens. Zeer kneedbaar • Voor revisie van otosclerose: de lange arm Hydroxyapatiet cement is zeer kneedbaar en van het aambeeld verlengen waarop de gemakkelijk in gebruik. “Het is verkrijgbaar prothese kan gemonteerd worden. Met de als droge poeder en een oplosmiddel. Zodra klassieke methode levert dit vaak insta- het oor geprepareerd is voor de reconstructie, biele prothesen op.” worden poeder en oplosmiddel gemengd en De nieuwe techniek leent zich volgens dr. krijg je het ideale cementmengsel." Zoals voor Janssens de Varebeke uitstekend om in ver- elke techniek in de chirurgie dient de chirurg vanging van of aanvullend aan de klassieke ook voor deze toepassing over de nodige op- methodes te gebruiken. “De toepassingsmo- leiding en kennis te beschikken. gelijkheden zijn echt enorm breed,” zegt hij. “Zo kunnen we hydroxyapatiet cement bijvoorbeeld in volgende gevallen gebruiken: • Bij gehoorstoornissen van transmissief of gemengd type waarbij een belangrijk deel van het gehoorverlies wordt veroorzaakt door de onderbreking van het aambeeld en Belangrijkste voordelen nieuwe techniek de stijgbeugel, het ontbreken van het aam- De belangrijkste voordelen van de nieuwe techniek samengevat: beeld of een breuk in aambeeld of stijgbeu- • De toepassingen met hydroxyapatiet cement zijn heel breed. gel. Dit is de meest courante toepassing. • Bij minieme erosies aan het incudostapediale gewricht met beperkt gehoorverlies. Bij de klassieke ossiculoplastie worden dergelijke ingrepen niet overwogen omwille van het risico op meer gehoorverlies. Nu kunnen we dit dus wel. • Voor het beter en vlotter oplossen van luxatie of dislocatie van gehoorbeentjes bij trauma op het oor (bv. rotsbeenbreuk). • Voor het volledig reconstrueren van de hamersteel waar deze afgeknot is. • Na verwijdering van de cholesteatomata Ook complexe toepassingen, waarbij met andere technieken gevaar is voor gehoorverlies, zijn mogelijk. • De nieuwe techniek levert een snellere en betere gehoorwinst op (zie audiogrammen pag 16 - 17). • De fixatie met hydroxyapatiet cement biedt een veel grotere stabiliteit. • De tijdsduur van bepaalde ingrepen kan in bepaalde omstandigheden ingekort worden. • Hydroxyapatiet is een veilig, niet-neurotoxisch materiaal dat zijn nut bewezen heeft. Het kan gebruikt worden in vervanging van of samen met andere technieken. • Het materiaal is heel kneedbaar waardoor in de toekomst wellicht nog andere toepassingen mogelijk zijn. kunnen we defecten van de achterwand • Hydroxyapatiet maakt het mogelijk om een gehoorbeentjeske- met cement opvullen en het scutum terug ten volledig opnieuw te herstellen zodat geluidstrillingen op tot de juiste dimensie reconstrueren. natuurlijke wijze naar het slakkenhuis doorgestuurd kunnen • Voor het fixeren van klassieke middenoorimplantaten wanneer die moeten gebruikt worden, bv. bij totale afwezigheid van ge- 18 JESSALINEA worden.