Beleef cultuur… in het ziekenhuis

ossier comfort en omgeving
Beleef cultuur… in het ziekenhuis
Het CHU Charleroi en het Musée Royal de Mariemont bundelen hun krachten om cultuur naar het ziekenhuis te brengen. De
tentoonstelling L’écriture: un trait de génie, die te bewonderen is in het Hôpital Civil Marie Curie, is het eerste resultaat van
deze samenwerking, die de naam Cultures et savoirs à l’hôpital kreeg.
Nathalie Degand
Het schrift, een
fundamentele stap in
de ontwikkeling van
beschavingen
Voor deze eerste tentoonstelling werden
zeven vitrinekasten opgesteld in de
inkomsthal van het Hôpital civil Marie
Curie, waarin voorwerpen worden getoond
van de verzamelingen van Mariemont. Zij
tonen de geschiedenis van het schrift
vanaf de eerste tekens, de schriftfamilies,
de revolutie van het alfabet… maar ook de
geboorte van het spijkerschrift in Mesopotamië in de loop van de 4de eeuw voor
onze tijdrekening.
Je kan er een tablet met spijkerschrift
bewonderen, maar eveneens een amulet
dat de god Thoth voorstelt, afkomstig uit
Egypte (715-330 voor Christus) of een
draagbaar bureau, eveneens afkomstig uit
Egypte maar recenter, vermits het dateert
uit 1920. Potscherven die een zegel dragen
met het symbool van de pottenbakker of
het atelier waaruit ze afkomstig zijn,
voeren de bezoeker naar Romeins Gallië…
terwijl een theepot uit de Qing-dynastie
het Chinese schrift illustreert.
Om van de openbare ruimte die een
ziekenhuis is, een plek van levendige
uitwisselingen te maken, zijn schoolbezoeken mogelijk, maar het project
Cultures et savoirs à l’hôpital, waarvan dit
het eerste evenement is, zal ook aangevuld worden met originele activiteiten voor
groot publiek en voor de leerlingen van
het secundair onderwijs (voordrachten,
laboratoriumpractica, wedstrijd wetenschappelijke proefschriften, …).
Voor de algemeen directeur van de
openbare ziekenhuizen van Charleroi,
Philippe Lejeune, “zal de gemeenschappe-
Bijzondere ziekenhuispatrimonia
© CHU Charleroi
H
et statuut van het ziekenhuis,
tussen openbare dienst en
marktlogica, is bijzonder. De
missie wordt er niet eenvoudiger op
wanneer het om een universitaire instelling
gaat zoals het CHU, waar het doorgeven
van kennis een belangrijk luik vormt. Het
Musée de Mariemont is dan weer de enige
wetenschappelijke instelling van de Federatie Wallonië-Brussel in het Waals Gewest.
Het bezit een uitgebreide collectie met elementen uit diverse beschavingen zoals de
Egyptische, Griekse, Romeinse, het Nabije
en Verre Oosten, regionale geschiedenis
en archeologie, Doorniks porselein en kostbare boeken. Naast het behoud en tentoonstellen van de collecties, organiseert
het museum talrijke activiteiten voor elk
soort publiek. Beide instellingen hadden
dus meerdere redenen om samen te
werken aan een gemeenschappelijk project zoals Cultures et savoirs à l’hôpital.
Vincent Claes
Brussel en Wallonië telt een aantal ziekenhuizen die werden bedacht en uitgetekend door grote architecten. De Horta site van het
CHU Brugmann, een ziekenhuis in verschillende paviljoenen ontworpen door Victor Horta en het CHU van Luik, ontworpen door
Charles Vandenhove, zijn twee voorbeelden van een architecturale visie van het ziekenhuis. De keerzijde van de medaille om te werken
in een ‘meesterwerk’ is de moeilijkheid om bepaalde delen van deze monumenten, die geklasseerd zijn en bijgevolg “onaantastbaar”
zijn, te transformeren.
De afgelopen jaren, tijdens de heropbouw van Sint-Elisabeth van de Europa Ziekenhuizen, heeft het Brusselse ziekenhuis eraan
gehouden de heropleving van het ziekenhuis te markeren met een sterke artistieke geste door in de grote hal van het ziekenhuis een
grote rode muur op te trekken van artieste Sophie Couvin en een plantenmuur. De inkomhal van St-Michel, van dezelfde
ziekenhuisgroep, was in 2006 al heringericht door de Belgische designer Antoine Pinto.
Het oude erfgoed van de ziekenhuizen vormt soms een mooie getuige van de geschiedenis. Zo werd het Hôpital Notre-Dame à la Rose,
een ziekenhuisklooster gebouwd in 1242, vijftien jaar geleden omgebouwd tot een populair cultureel centrum, waar waardevolle
kunstcollecties, maar ook farmaceutische en medische collecties worden getoond. In 2017 heeft het Waalse Gewest een subsidie van
521.000 euro vrijgemaakt om er de akoestiek te verbeteren en enkele gebouwen te renoveren.
In tegenstelling tot wat in Vlaanderen (zie hierboven) bestaat, is er in Wallonië geen enkel mechanisme voor de specifieke
financiering van de integratie van kunst in ziekenhuizen.
Monumenten en landschappen kan wel tussenkomen in de kosten voor de renovatie van geklasseerde gebouwen. Zo heeft de directie van
Monumenten en landschappen bijgedragen bij de restauratie van de Hortakapel op de Brugmannsite (in totaal 4 miljoen euro), de enige
kapel gebouwd door Victor Horta op de site van “la Machine à guérir et à émouvoir” zoals het CHU Brugmann wel eens wordt genoemd.
lijke doelstelling van het Museum en het
ziekenhuis bijdragen tot het welzijn van
het personeel, de patiënten en hun familie
op een plaats waar kwalitatieve geneeskunde wordt beoefend, toegankelijk voor
iedereen”.
Marie-Cécile Bruwier, wetenschappelijk
directeur en directeur a.i. van het Musée
royal de Mariemont, opende het
programma op 22 maart met een uiteenzetting over alfabetten en de democratisering van kennis en cultuur. En in de
toekomst? De tentoonstelling zijn gepland
in functie van het academisch jaar. De
volgende zal handelen over astronomie en
wiskunde. Een mooie manier om zijn
cultuur bij te spijkeren. ●
“L’écriture : un trait de génie”, tot 24 september
2017, Inkomhal van het Hôpital Civil Marie Curie
(Chaussée de Bruxelles, 140 in 6042 Charleroi).
HealthCare magazine • 15 juni 2017 • Nr. 15
17