[DIA 1] Lijden, waarom…? Lezen

[DIA 1] Lijden, waarom…?
Lezen: Ps 13 BGT
Die vraag van Janita is de vraag van heel veel mensen. Een van de belangrijkste
redenen waarom iemand, misschien ook jij, God op afstand houdt.
[DIA 2] Als God alles kan, en alles weet, waarom heeft hij het dan toegelaten?
Dat ongeluk. Die slechte relatie met mijn moeder. Mijn moeilijke thuissituatie.
Mijn lijden.
Stel dat een kind misbruikt gaat worden. En jij kunt het voorkomen. Maar je
staat erbij en je kijkt ernaar en je doet niks. Wat zegt dat dan over jou?
Dit is het grote probleem van ons geloof in God. En het is écht een probleem.
God is volmaakt goed, en volkomen machtig, zeggen we. En toch verhongeren
er op dit moment duizenden kinderen in Afrika. (klik) Als God wel kan
ingrijpen, maar hij doet het niet: is hij dan wel goed? (klik) Of als hij wel wil,
maar het lukt hem niet: is hij dan wel machtig?
(klik) Lijden, waarom? Dat is écht een lastige vraag. En dat is het altijd geweest.
Dat merk je ook in de Bijbel, het boek van God. Bijvoorbeeld in psalm 13.
Geschreven door David. Wij weten niet wanneer precies, maar hij leed
verschrikkelijk. En het lijden was voor hem één groot vraagteken. Waarom?
[DIA 3] Hoe lang nog? Zo begint hij. En hij blijft het vragen. Want er is
niemand die hem geruststelt, met: ach, het valt wel mee. Anderen hebben het
nog zwaarder dan jij. Kop op, lijden hoort er gewoon bij…
Heer, hoe lang nog…? Een vraag die je héél vaak hoort in de psalmen. En in de
rest van de Bijbel. Zelfs in de hemel, vertelt het boek Openbaring, wordt die
vraag nog gesteld. Heer, wanneer komt u? Om mensen die anderen kwaad doen
te straffen? Om recht te zetten wat al zo lang op aarde verkeerd gaat?
1
Lijden is dus een écht probleem! Ook volgens de Bijbel. Maar drie dingen,
misschien, in ieder geval.
1. (klik) Dan laat deze psalm zien dat het zin heeft die vraag te stellen. Er is
iemand die je vraag wil horen en je wil helpen er verder mee te komen. Je
mag verdrietig zijn, en boos, en teleurgesteld, en zeggen dat je het niet
begrijpt en dat het niet eerlijk is.
2. (klik) En dus ook: dat het niet zo hoort, dit lijden. De wereld zou beter
moeten zijn dan hij nu is. Dingen kunnen alleen recht gezet worden, als ze
krom zijn! Je hoeft je er niet bij neer te leggen en het maar over je heen te
laten komen.
3. (klik) En tenslotte, de vraag: hoe lang nog, laat toch zien dat er aan het
eind van de tunnel licht is. Al durf je het nauwelijks te geloven. Er is
hoop. Hoe lang vraag je alleen wanneer je ooit een oplossing verwacht.
Weet je, dit geeft gelijk nieuw licht op onze vraag. Waarom lijden, als God er
is? Want die vraag is nog groter, als God er niet zou zijn!
[DIA 4] Want als God er niet is, hoe kun je ooit vinden dat het niet zo hoort?
Waarom zou de wereld dan beter moeten zijn? (klik) Alleen omdat ik het niet
prettig vind? Hoe zijn we hier gekomen? Evolutie, zegt men. Dat betekent dat de
sterkste overleeft. De slimste. Totdat er iets of iemand komt die nog sterker, nog
slimmer is, en dan worden wij opgegeten. (klik) Als er geen God is, dan hoort
lijden er gewoon echt bij. Niet zeuren, dus. Zorg er alleen voor dat iemand
anders er meer last van heeft dan jij. En that’s it…
Snap je? (klik) Die vraag: lijden, waarom, is net zo groot, of nog groter zelfs,
voor iemand die God op afstand houdt, of zelfs helemaal niet in Hem gelooft…
Maar het blijft een moeilijke vraag. Een vraag waarvan God zelf duidelijk
maakt: blijf hem maar stellen. Blijf mij er maar mee lastig vallen. Want één ding
2
mag je weten. Je krijgt misschien geen antwoord op de waarom vraag. Maar we
weten in ieder geval wel waarom niet.
Het is in ieder geval niet omdat God niet van ons houdt. Omdat het hem niet
interesseert.
Drie woorden zijn voor een christen belangrijk. Drie handvatten die ons kunnen
helpen. Niet om het lijden op te lossen. Maar wel om in het lijden met God
verder te kunnen. Veel verder dan je ooit zonder God zou komen. Het zijn de
woorden: geloof, hoop en liefde.
[DIA 5] Eerst: geloof. Geloof dat in het lijden, God met ons meegaat, dat hij ons
nooit in de steek laat. Dat geloof zit in Psalm 13 ingebakken.
Heer, vergeet u mij voor altijd? Hoe lang blijft u zich verbergen?
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar juist dat David kan vragen waarom hij
zich zo verlaten voelt, is het bewijs dat hij niet verlaten is. (klik) En dat hij dat
weet. Of voelt. Of er in ieder geval naar handelt.
Wat is het ergste waar je aan kunt lijden? Moeder Teresa, wereldberoemd om
haar zorg voor de allerarmsten, heeft ooit gezegd: het ergste waar een mens aan
kan lijden is je eenzaam te voelen. Daarom deed ze wat ze kon. De armoede in
India was zo overweldigend dat haar werk maar een druppel op een gloeiende
plaat was. Maar de mensen die haar kende zeggen: ze heeft onze armoede niet
opgelost, maar ze was bij ons, we voelden dat we niet alleen waren.
En Moeder Teresa wees daarbij naar Jezus, die zij volgde. In wie zij geloofde.
Ze zei: in Jezus heeft God bewezen dat hij bij ons is, in ons lijden. (klik) Hij
heeft ons lijden niet weggetoverd, maar hij heeft iets indrukwekkender gedaan.
Hij is zelf komen lijden. Het ergste wat wij meemaken: de eenzaamheid. Mijn
God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten, riep Jezus, toen hij gekruisigd
werd. En het antwoord op dat lijden is: zodat God ons nooit zou verlaten.
3
Dit verhaal kende David nog niet, toen hij Psalm 13 schreef. Maar hij geloofde
wel dat God zo is. (klik) Juist wanneer jij je het meest verlaten voelt, is God
heel dichtbij. En hij geeft niet altijd een oplossing, niet hier en nu, maar hij geeft
wel zichzelf. En hij hoort jouw roep om hulp. (klik) Hij deelt jouw verdriet. Hij
voelt jouw pijn. Hij lijdt met je mee. Hij zet zijn krachtige schouders eronder, en
doet zijn sterke armen om je heen, om je door het lijden heen te dragen.
Geloof. Het eerste woord dat je verder helpt.
[DIA 6] En dan hoop. David heeft het ongelooflijk zwaar. En hij begrijpt er
niets van. Maar zijn psalm eindigt: ik zal juichen omdat u mij redt. Ik zal voor u
zingen, want u bent goed voor mij! Op één of andere manier zal zijn wereld
beter worden. Deze ellende gáát voorbij. (klik) Als je alleen kijkt naar het hier
en nu, dan zie je dat niet. Maar door het lijden heen ontstaat een hoopvolle
toekomst.
Omdat wij geloven in een volmaakt goede en volkomen machtige God, mogen
we méér verwachten dan we ons nu kunnen voorstellen. Dat is de hoop die het
geloof geeft. We zien het nog niet, maar het komt wel. (klik) En niet alleen dat
de moeilijke dingen straks verdwenen zijn, en dat God alle tranen uit onze ogen
zal wissen. Dat ook. Maar onze hoop en onze verwachting is dat zelfs het lijden
van nu op een of andere manier straks zal blijken zinvol geweest te zijn.
Janita heeft daar iets van gemerkt, zegt ze. Ze zegt iets bijzonders. En ik denk
dat iemand zoiets ook alleen achteraf kan zeggen: mijn ongeluk heeft iets
toegevoegd, iets positiefs. Ik kan haast zeggen: ik ben er dankbaar voor… Dat is
is onbegrijpelijk, als je God niet kent. Maar voor Janita is het écht zo. Haar
lijden is niet zinloos geweest. Het heeft haar gevormd. Met een mooi resultaat.
Zoiets ontdek je vaak in de Bijbel. (klik) God zorgt ervoor dat al ons lijden
uiteindelijk het goede brengt (Rom 8.28).
4
Martin Luther King, die in het diepst van de rassencrisis in de VS een keerpunt
bracht, en daar ook met z’n leven voor betaald heeft, zei ooit: alleen in het
donker kun je de sterren zien… Soms heb je lijden nodig om de hoop helderder
te kunnen waarnemen.
En dat is niet gemakkelijk praten. Maar omdat Martin Luther King Jezus kende
durfde hij die hoop vast te houden. Want Jezus heeft het zelf ondergaan. Hij is
God. Hij hoefde niet te lijden. Niet voor zichzelf. Maar hij heeft er toch voor
gekozen. Hij vond het niet erg dat hij vernederd werd, want hij dacht aan de
beloning die hij zou krijgen (Heb 12.2.) En die beloning zijn wij. Onze redding.
Onze hoop voor de toekomst. Dat is hem alles waard geweest. Het werd donker
om hem heen, en Hij vroeg: hoe lang nog? Maar de ster van zijn hoop bleef
schijnen. En die schijnt ook voor jou, en voor mij.
Door alle moeilijkheden heen leren we om vol te houden, zegt Paulus ergens. En
door vol te houden worden we sterk in ons geloof. Daardoor hebben we het vast
vertrouwen - hoop - dat we eeuwig bij God zullen leven. (klik) Hoop, zegt de
bijbel, is het anker waarmee ons schip veilig vastligt. Dankzij Jezus, die voor
ons uit gegaan is…
Hoop, het tweede woord dat houvast geeft.
[DIA 7] En tenslotte liefde. Psalm 13 komt daar uit. David wordt nog omringd
door mensen die hem haten. Vijanden die sterker zijn dan hij. Die klaar staan om
te juichen over zijn dood. Maar hij zegt: Heer, ik vertrouw op uw liefde…
Als God bij je is, ondanks alles. Als Hij je bemoedigt met hoop voor de
toekomst. Dan kan het niet anders dat je Hij zielsveel van je houdt. En wat je
dan ook maar kan overkomen, zijn liefde blijft bestaan.
Dat heeft Hij bewezen door Jezus. God liet toe dat zijn eigen Zoon gedood werd.
Voor jou, voor mij. Daarmee liet God zien hoeveel hij van ons houdt. (klik) Wij
5
horen bij Christus, en Christus houdt van ons. Niets kan dat veranderen. Ook al
moeten we lijden… (Rom 8.35).
En weet je, dan wordt lijden de sleutel om mensen te veranderen, dat ze meer op
Jezus gaan lijken. (klik) Geborgen, veilig, in Jezus, die voor jou uit liefde
geleden heeft, krijg jij door het lijden heen, de kans om zelf liefdevoller te
worden. Tim Keller zegt ergens: weet je wat een diamant is? Een brokje
steenkool. Maar onder druk en immense hitte is het getransformeerd tot een
prachtige edelsteen. Met een heerlijkheid die je je nooit had kunnen voorstellen
toen je het oorspronkelijk brokje steenkool zag.
God haalt, door Jezus, en zijn Heilige Geest, het beste in je naar boven. (klik)
En daar gebruikt hij ook het lijden voor. Je ervaart dat de wereld een betere plek
zou moeten zijn. En dan wacht je niet op wat een ander gaat doen om het lijden
op te lossen. Maar je gaat staan en je komt zelf in actie. En je geeft, uit liefde,
het beste dat je hebt, omdat je het zelf ook van God gekregen hebt.
[DIA 8] Lijden, waarom? Daar zullen we in dit leven niet een volledig antwoord
op krijgen. (klik) Maar zonder God is er helemaal geen antwoord.
In het lijden komt God dichtbij. Hij is erbij. (klik) In Jezus heeft hij zelf ons
lijden op zich genomen. Hij is betrouwbaar: (klik) dat geeft hoop op een betere
toekomst waarin zelfs ons lijden zinvol zal worden. (klik) En zijn liefde werkt
door ons heen zodat zelfs het diepste lijden ons meer op Jezus zal laten lijken.
6