sectorupdate augustus 2013 planten ▶▶ Export van potplanten in eerste halfjaar van 2013 gekrompen ▶▶ Kan de exportachterstand in het komende halfjaar worden goedgemaakt? ▶▶ Op langere termijn veel mogelijkheden voor exportgroei 1 Sectorupdate: Export van planten daalt in 2013 – augustus 2013 De Nederlandse plantenhandel neemt een belangrijke positie in de wereld in. De bedrijven hebben de beschikking over een breed en diep assortiment van een uitstekende kwaliteit. De lidstaten van de EU en een aantal OostEuropese landen zijn de belangrijkste exportbestemmingen. De export van potplanten heeft in 2012 een groei van 1,8% laten zien ten opzichte van het voorgaande jaar. De export is in 2012 op EUR 2,08 miljard uitgekomen. Dit is een opmerkelijk resultaat, aangezien er op veel afzetmarkten economische tegenspoed heerste. In 2012 hebben niet alleen de gematigde weersomstandigheden maar ook de spreiding van de feestdagen een gunstige uitwerking op de export gehad. Export laat in eerste helft van 2013 gemengd beeld zien Export van potplanten (x EUR 1 mln) H1 H1 Mutatie 2012 2013 tov ’12 Duitsland 415,7 380,0 -8,6% Frankrijk 132,4 124,5 -6,0% Verenigd Koninkrijk 94,2 95,5 +1,4% België 69,3 75,2 +8,5% Italië 79,0 71,6 -9,4% Zweden 40,7 47,4 +16,5% Oostenrijk 47,9 46,0 -4,0% Rusland 38,5 36,7 -4,7% Zwitserland 42,2 36,5 -13,5% Polen 31,7 32,4 +2,2% 212,8 214,7 +0,9% 1.204,4 1.160,5 -3,6% overige Totaal Bron: HBAG bloemen en planten De export van potplanten is in het eerste halfjaar van 2013 met 3,6% gekrompen. De lange winter en het koude voorjaar hebben een negatieve invloed op de ontwikkeling van de export gehad. In veel landen valt de markthandel bij koud weer sterk terug. Het koude weer zorgde in het voorjaar met name voor prijsdruk bij tuinplanten en perkgoed. De economische ontwikkelingen hebben invloed op de afzet. De consument koopt minder planten en kleinere planten. Kleinere potmaten zorgen voor een lager prijsniveau en een lagere exportwaarde. Recent gepubliceerde cijfers geven aan dat de eurozone in het tweede kwartaal van 2013 uit het dal van de recessie is geklommen. Het consumentenvertrouwen bevindt zich echter in veel landen nog op een laag niveau, terwijl het besteedbaar inkomen onder druk staat. Kijkend naar de verschillende afzetlanden is het beeld gemengd. De export naar Duitsland is met 8,6% teruggelopen. De exportdaling is opmerkelijk, omdat de Duitse economie vooral in het tweede kwartaal van 2013 zich gunstig heeft ontwikkeld; in het eerste kwartaal bleef de omvang van de economie onveranderd. De haperingen op de Duitse plantenmarkt kunnen voornamelijk door het weer worden verklaard. De teruggang in Duitsland heeft een grote impact op de sector, omdat circa een derde deel van de export op de Duitse markt wordt afgezet. De export naar Frankrijk en Italië is ook gedaald. In het eerste halfjaar van 2013 is er in Frankrijk geen economische groei opgetreden. De economische crisis in Zuid-Europa gepaard met een laag consumentenvertrouwen is voelbaar in de sector. De afzet naar deze regio staat onder druk. Italië, Spanje en Griekenland namen gezamenlijk voor een waarde van EUR 14,2 miljoen minder potplanten in Nederland af. Dit zorgt voor extra druk op de WestEuropese markt. Opmerkelijk is de exportstijging naar Zweden. Dit land heeft in het eerste halfjaar van 2013 bijna 17% meer planten afgenomen. Deze stijging kan voor een deel worden toegeschreven aan de hoge kwaliteit van het product en de betrouwbaarheid van aflevering. Aantrekkende export in tweede helft van 2013 Marktontwikkelingen worden voornamelijk bepaald door weersomstandigheden, economische ontwikkelingen in de belangrijkste afzetgebieden en de ontwikkeling van de eurokoers. Op de korte termijn geven de economische ontwikkelingen in de belangrijkste afzetlanden en de ontwikkeling van de eurokoers geen impuls aan de afzet van planten. In de tweede helft van 2013 zal de handel alle zeilen moeten bijzetten om de exportdaling uit het eerste halfjaar teniet te doen. Om dit te bewerkstelligen moet de export in het tweede halfjaar ruwweg met 5% groeien. Het zal zeer moeilijk worden om deze ambitieuze doelstelling in de resterende maanden van 2013 te halen. Sectorupdate: Export van planten daalt in 2013 – augustus 2013 Exportgroei op langere termijn Op de langere termijn zijn er veel mogelijkheden voor een verdere exportgroei. Er liggen nog mogelijkheden op verschillende markten in OostEuropa, de Alpenlanden en Scandinavië. Oost-Europa vertegenwoordigt een belangrijke groeimarkt voor de sector, doordat het welvaartsniveau in een aantal landen sneller groeit dan in de eurozone. Er is bovendien sprake van een omvangrijke groep consumenten; circa 44% van de Europese bevolking komt uit Oost-Europa. Grote retailers uit West-Europa openen vestigingen in Oost-Europa. Inkopers van deze ketens hebben behoefte aan plantenleveranciers die gedurende het gehele jaar verschillende volumes op een betrouwbare en flexibele wijze kunnen leveren. Dit biedt Nederlandse kwekers een uitstekende uitgangspositie voor groei in OostEuropa. Ontwikkeling van export van potplanten 2.500 2.000 1.500 1.000 x EUR 1 mln 2 500 0 2000 2002 2004 2006 Bron: HBAG bloemen en planten 2008 2010 2012 Nieuwe distributiekanalen bieden kansen Op bestaande markten kan de export profiteren van relatief nieuwe distributiekanalen zoals bouwmarkten, supermarkten en woonwarenhuizen. De meeste Europese supermarkten zijn pas net begonnen met een professionele presentatie van het plantenschap. De potentie van supermarkten als verkoopkanaal voor planten is groot vanwege de hoge bezoekfrequentie in combinatie met het hoge percentage impulsaankopen van planten in supermarkten. Er ontstaat een steeds grotere behoefte van retailketens om zich te onderscheiden door de grotere concurrentie tussen de verschillende ketens. De retail werkt meestal met een centrale inkooporganisatie op basis van een vast en snel inwisselbaar plantenassortiment. Kansen door ketenvorming Plantenkwekers hebben een aantal sterke troefkaarten in handen, zoals het brede en diepe assortiment en een steeds maar weer vernieuwend productassortiment van een goede kwaliteit. Zij kunnen op de voorgaande ontwikkelingen inspelen door schaalvergroting en samenwerking met andere plantenkwekers en de groothandel. Dit resulteert in een grotere diversiteit van het aanbod en een breed assortiment dat aansluit op de wensen van de klant. De klant heeft hierdoor de beschikking over een exclusief en onderscheidend product. Inkopers van de retail zoeken partners die meer kunnen dan het leveren van planten en die in staat zijn een groter gedeelte van het plantenschap te vullen. Er ontstaat een beweging naar verticale gesloten ketens voor sierteeltproducten, waarbij kwekers en handelaren betrokken zijn als partner of ketenregisseur. Openheid, samenwerking en vertrouwen zijn hierbij belangrijke sleutelwoorden. Alle schakels in de keten delen informatie over producten die in de schappen liggen, waardoor kwekers en handelaren meer inzicht krijgen in producten, verkoopcijfers, marges en derving. Dit biedt mogelijkheden om zich te onderscheiden ten opzichte van de concurrentie met bijzondere en exclusieve plantconcepten. Tevens kan het assortiment in grotere mate worden afgestemd op het type afzetkanaal, waardoor het voorraadrisico kan worden verkleind. Er zal echter nog veel water door de Rijn stromen voordat bloemistenketens, supermarkten, woonwarenhuizen, tuincentra en bouwmarkten op grote schaal aan deze ontwikkeling meedoen en zich laten adviseren over bestellingen en de inrichting van het schap. De potentie van deze ontwikkeling is echter groot: meer omzet, hogere marges en lagere derving voor alle schakels in de keten. 3 Sectorupdate: Export van planten daalt in 2013 – augustus 2013 Economisch Bureau | Nederland Thijs Pons tel: +31 20 628 64 37 [email protected] Volg ons ook via https://twitter.com/sectoreconomen Commercieel Contact | Sector Advisory Bernd Feenstra tel: +31 20 628 12 67 [email protected] Disclaimer De in deze publicatie neergelegde opvattingen zijn gebaseerd op door ABN AMRO betrouwbaar geachte gegevens en informatie, die op zorgvuldige wijze in onze analyses en prognoses zijn verwerkt. Noch ABN AMRO, noch functionarissen van de bank kunnen aansprakelijk worden gesteld voor in deze publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. De weergegeven opvattingen en prognoses houden niet meer in dan onze eigen visie en kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. Teksten zijn afgesloten op 12 augustus 2013. © ABN AMRO, augustus 2013 Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Het gebruik van tekstdelen en/of cijfers is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO.