algemene beschouwingen kadernota 2017

ALGEMENE BESCHOUWINGEN
KADERNOTA 2017
1
NA HET ZURE KOMT HET ZOETE!
De ChristenUnie is gewend om bij de algemene beschouwingen zich niet alleen
te beperken tot de gemeente De Wolden, maar ook de landelijke tendens en
het wereldgebeuren mee te nemen.
De vorig jaar al genoemde politieke instabiliteit in ons land neemt eerder toe
dan af. Daarnaast maakt de ChristenUnie zich grote zorgen over de
ontwikkelingen in Europa, Turkije en het Midden Oosten. En wat gebeurt er in
de VS als figuren als Trump aan de macht komen?
Dit ziende en dan kijken naar het politieke klimaat in onze gemeente.
We zien dan zeven partijen, die al jaren, ondanks stevige politieke verschillen,
constructief samen werken en polarisatie van de samenleving proberen te
voorkomen. Een groot goed om te bewaken.
Natuurlijk kunnen we de felle discussie in de samenleving om het toekomstige
AZC De Wolden niet negeren en de ChristenUnie heeft een open oor voor alle
meningen.
Maar vanuit onze grondslag, de Bijbel, kunnen wij niet om de opdracht heen
om de naakte te kleden, de hongerige te voeden en de dakloze te huisvesten.
En dan nu de Kadernota 2017.
We zitten in een hectische tijd. Veel veranderingen, zowel financieel, fysiek als
sociaal.
Allereerst wil de ChristenUnie een compliment uitdelen aan onze SWO. De
samenvoeging heeft veel gevergd van de ambtenaren, maar de bevolking heeft
er weinig van gemerkt en de financiële doelstelling is ook gehaald.
Ook ons college verdient waardering, vanwege de moeilijke dossiers die het
afgelopen jaar op hun weg kwamen.
Na jaren van bezuinigingen hebben we nu meerjarig een overschot op de
begroting.
Natuurlijk leidt dit tot (uitgestelde) wensen van partijen. Ook de ChristenUnie
heeft die en wel in het bijzonder in het Sociale Domein. Wij zullen dit verder bij
programma 3 uitwerken.
In de aanbiedingsbrief wordt het positieve saldo, met daarin de structurele
gevolgen van de Kadernota 2017, door heroverwegingen naar boven bijgesteld
naar €608.000 in 2017 oplopend naar € 1.118.000 in 2020.
Dit wordt vnl. veroorzaakt door een verlaging van het budget Wmo van
€150.000. Wat verwarrend is, dat in de Kadernota op blz.47 een bijstelling van
€200.000 wordt vermeld. Uit antwoord op 16 juni op een technische vraag
2
hierover blijkt, dat we dit bij elkaar op moeten tellen. Er wordt geen uitleg bij
gegeven.
Wat exact de financiële gevolgen zullen zijn van de veranderingen van het BBV
is nog niet te zeggen, maar het zal negatief zijn.
Daar staat weer tegenover, dat de heroverweging van de verdeling van het
gemeentefonds voor kleinere plattelandsgemeenten een voordeel zal opleveren; voor zover ons bekend ongeveer €15.- per inwoner.
Nu wil de ChristenUnie ingaan op de vijf programma’s.
Allereerst Programma 1:Leefbaarheid .
Hoewel de woningmarkt uit het dal klimt en er in De Wolden ook weer meer
activiteit op het gebied van nieuwbouw is, zijn er ook zorgen.
Onze bevolking groeit tegen alle voorspellingen in nog steeds, maar er vindt
wel een stevige ontgroening plaats.
Wij zijn ook nieuwsgierig hoe de gemeente de statushouders wil huisvesten
zonder onze woningzoekenden tekort te doen.
Dan de toegankelijkheid voor mindervaliden.
Dit geldt niet alleen voor de fysieke, maar voor het hele domein.
De ChristenUnie wijst erop, dat in januari 2016 een subamendement, ingediend
door CDA en SGP in de Tweede Kamer is aangenomen, waarin de wettekst veranderd is.
Hierin staat nu: “De toegankelijkheid in het hele domein moet(i.p.v. kan) voor
mensen met een handicap normaal zijn”.
Dit is in onze gemeente nog niet zo en gezien er slechts €20.000 voor uitgetrokken is, dienen de PvdA en de ChristenUnie hierover een motie over in.
Wat betreft de verkeersveiligheid in onze dorpen, heeft de ChristenUnie nog
wel een aantal wensen. Van het zgn. shared space principe komt weinig
terecht, doordat het snelverkeer veel harder rijdt dan de toegestane 30km en
ikzelf in Zuidwolde constateer, dat er nog steeds zwaar verkeer, wat niet in de
Hoofdstraat hoeft te zijn, wel gebruik van deze straat maakt. Kan er gehandhaafd worden? Regelmatig komen er ook klachten van mensen, die aan de rand
van de dorpen wonen, dat er veel harder dan 50km. wordt gereden.
Bekend is, dat de signaleringsborden er toe leiden, dat men langzamer gaat
rijden. Er zijn gemeenten, die bij de invalswegen continue deze borden hebben
staan. Onze vraag: wil het college daar ook eens over nadenken?
We kunnen ons vinden in de speerpunten, die genoemd worden in dit programma. Over de fietspaden gaan we na het zomerreces nog in discussie.
3
We zijn blij met het voornemen om zonnepanelen op het gemeentehuis te
plaatsen. Dit goede voorbeeld leidt ongetwijfeld tot navolging.
Programma 2: Economie en werk.
Als we alle beleidsdoelen lezen, komt het beeld van naar voren van een zeer
vooruitstrevende gemeente. Dit is goed, maar we kunnen niet om de realiteit
heen. Toerisme en recreatie in De Wolden moeten nog beter op de kaart. We
dreigen achter te blijven. De Poort van het Dwingelerveld en de paarden
bieden volop kansen, maar vergeet ook de Reest niet.
We hebben een vraag over wandelknooppunten routes. Zoals het er nu staat,
lijkt het onderhoud en bijhouden niet gegarandeerd. Dit lijkt ons geen goede
zaak.
De komende tijd moeten we een besluit nemen over het permanent bewonen
op bepaalde recreatieparken. Misschien kan dit ook een rol spelen bij de
huisvesting van statushouders.
Werkgelegenheid behouden en creëren is uiterst belangrijk om mensen vast te
houden.
Daarom is het een noodzaak, dat Glasvezel De Wolden in de hele gemeente
een succes wordt. De ChristenUnie heeft grote waardering voor de energie en
tijd, die vele vrijwilligers in dit project getopt hebben. We zijn dan ook erg
verheugd, dat ook de financiering rond is.
Daarnaast heeft de ChristenUnie grote zorgen over de leegstand van winkels in
de grote kernen. Er vindt overleg plaats met het ondernemersplatform, maar
kunnen we niet als gemeente nog een actievere rol spelen.
De ChristenUnie is bijzonder tevreden met het plan om startende zelfstandige
ondernemers vanuit de bijstand eerst kwijtschelding te verlenen van de
gemeentelijke heffingen,maar kan er niet nog meer gebeuren?
Wij denken aan een afgeleide van de ondersteuning van startende ondernemers. Kan de gemeente startende ondernemers, die een winkel nodig
hebben, niet ondersteunen door een bepaalde garantstelling voor het eerste
jaar huur.
Het is een mogelijkheid om sommige mensen uit de bijstand te halen.
Wij dienen daarover een motie in.
De opmerking over de besparing van uitgaven participatiebudget begrijpen we
niet; de verwachting is, dat dit juist één van de financiële knelpunten wordt.
Verder gaan we akkoord met de speerpunten.
Programma 3: Sociaal beleid en onderwijs.
Het valt ons op, dat er bijzonder weinig over het sociale domein gezegd wordt.
4
Na de ingewikkelde transitie en de nu lopende transformatie was het beter
geweest om toch wat dieper in te gaan op de nu lopende processen.
Voor zover we kunnen beoordelen,en dat mag richting organisatie ook wel
gezegd worden, gaat het in onze gemeente goed
We weten daarnaast heus wel, dat de werkgroep Sociaal Domein druk bezig is,
evenals de sociale ombudsvrouw,maar we krijgen ook duidelijk signalen van de
Wmo-raad en de Adviesraad Sociaal Beleid De Wolden.
Om maar op hun laatste gezamenlijke brief terug te komen: die gaat over de
besteding van het grote overschot van de Wmo.
Het college stelt voor om hiervan €260.000 toe te voegen aan de reserve
Sociaal Domein, zodat deze reserve op €1.000.000 komt.
Gezien besluiten in andere gemeentes en te verwachten tegenvallers, zeker op
het gebied van de participatiewet, vindt de ChristenUnie, dat de reserve te laag
is. Onze afspraak is reserves te maximeren tot 15 % van de begroting. Dit zou
betekenen €1.800.000. Groenlinks, PvdA en de ChristenUnie dienen samen een
motie in om de reserve op te krikken naar €1.400.000.
Ook wordt in de bovengenoemde brief de 110% regeling aangehaald.
Alle ondersteuningen worden gebaseerd op een maximum van 110% van het
minimum inkomen.
De ChristenUnie en andere partijen hebben al meerdere keren geprobeerd om
dit op te krikken naar 120% van het minimum inkomen.
Daarom dient de ChristenUnie samen met Groenlinks, PvdA en Gemeentebelangen een motie met de opdracht aan het college om bij de begroting 2017
met een uitgewerkt plan te komen, waarin de 120% verwerkt is.
Het baart de ChristenUnie zorgen, dat mensen door de eigen bijdrage afzien
van Wmo-geïndiceerde zorg. Ook vindt er stapeling plaats van eigen bijdrages.
De gemeente heeft beleidsvrijheid in het vaststellen van de maximale bijdrages
voor inkomens(gehuwd) tot €28.000 en ongehuwd tot €22.500.
De ChristenUnie wil graag meer duidelijkheid over het genoemde probleem en
dient daarom een motie in om onderzoek te doen naar het probleem van de
eigen bijdrages.
Als laatste wil de ChristenUnie de compensatie van de afgeschafte Wet
Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten aan de orde te stellen.
De gemeente heeft hier geld voor gekregen om de mensen te compenseren.
We hebben in de krant moeten lezen, dat men met een inkomen tot 110% van
het minimum €450,- kon ontvangen. Wel moet men het zelf aanvragen.
Wij vinden, dat de vaststelling hiervan hoort bij de kaderstellende rol van de
raad en daarom dient GemeenteBelangen samen met de ChristenUnie hierover
een motie in, zodat de raad kan beslissen.
5
De uitvoering van de Participatiewet moet nog goed op gang komen. In het
overleg met de verbonden partijen bleek, dat er nog maar weinig instroom is
van Beschut Werk. We wachten af.
Wat Jeugdzorg betreft, werden we opgeschrikt door het verscherpt toezicht
Veilig Thuis Drenthe en de financiële tegenvaller van 1 miljoen euro.
Nu de andere punten van programma 3.
Allereerst kinderopvang. Wij krijgen verontrustende berichten over valse
concurrentie. Kan het college dit ontzenuwen?
De komende jaren trekt het kabinet €60 miljoen uit voor de opvang van
peuters, te beginnen met 10 miljoen in juli.
De PvdA zal mede namens ons daar een motie over indienen.
De bibliotheek. Duidelijk is geworden, dat de door ons vastgestelde bezuinigingsopdracht leidt tot een niet gewenste verschraling van de bibliotheekfunctie in onze gemeente. We moeten de moed hebben om genomen besluiten
(gedeeltelijk) terug te draaien. Wij willen een bibliotheek in de 4 grote dorpen.
Daar de hele bibilotheekwereld in beweging is, zouden wij graag een plan voor
vijf jaar hebben en daarna evalueren hoe verder te gaan.
Het CDA dient namens alle partijen hierover een motie in.
De vijf sportverenigingen die positief gereageerd hebben op kunstgras, hebben
alle vijf aangegeven, dat de eigen financiering een probleem is.
Voor de ChristenUnie is daarmee de kous af. Wij hebben voor de besteding van
onze gelden andere prioriteiten dan kunstgras. Op gewoon gras is prima te
sporten en de grote knelpunten zijn opgelost.
In het kader van Initiatiefrijk De Wolden hoopt de ChristenUnie, dat er een gemeenschap komt, die een zorgcoöperatie wil oprichten.
In onze gemeente speelt ook nog de verzelfstandiging van de dorpshuizen en
zwembaden in Zuidwolde en De Wijk.
De afloop en de financiële consequenties zijn op moment nog niet duidelijk,
maar we hopen spoedig daar meer van te horen.
Ook het zwembad Ruinen zal nog weer een verzoek doen om financiële steun.
Hoeveel?
Programma 4: Dienstverlening.
Overheidsparticipatie is een gevleugeld woord geworden in onze gemeente en
er gebeurt ook veel. Ruinerwold is het model voorbeeld,Glasvezel De Wolden
een tweede, maar ook kleinere initiatieven zijn er vele.
De ChristenUnie ziet met spanning uit naar de nieuwe werkwijze van de raad.
Ook zijn we blij met de continuering van de kinderraad en het instellen van een
jongerenraad.
6
De dienstverlening is in beweging, maar de ChristenUnie wil graag hogere
beoordelingscijfers zien en geen zesjes meer, hoewel dit moeilijk schijnt te zijn
in gemeenteland.
Programma 5: Financiën en bedrijfsvoering.
Onze gemeente heeft de financiën momenteel goed op orde met een meerjarig
sluitende begroting. Zoals al eerder gezegd gaat de BBV veranderen en dit zal
consequenties hebben.
Wij zullen in Tweede Termijn ingaan op de kaderstellende vragen van het
college, de Algemene Beschouwingen van de andere partijen, de reactie van
het college en de ingediende moties en amendementen.
Zuidwolde, juni 2016
De fractie van de ChristenUnie
Jaap Wiechers.
7