6. Beslissingsondersteunende systemen

Informatica
Informatica
1. Informatie systemen: Fundamenten en concepten
1.1
Informatiesysteem
1.2
Systeemtheorie
1.2.1
Een systeem
1.2.2
Een dynamisch systeem
1.2.2.1
Input
1.2.2.2
Verwerking
1.2.2.3
output
1.2.3
Een cybernetisch systeem
1.2.3.1
Terugkoppeling
1.2.3.2
Besturing
1.2.4
Open systeem
1.2.5
Adaptief systeem
1/21
L.Tacq
Informatica
1.3
1.3.1
Het informatiesysteem van James O’Brien
Gevensinvoer
1.3.1.1
Rechtsreeks
1.3.1.2
Onrechtstreeks
1.3.2
Gegevensverwerking
1.3.2.1
Aggregatie en andere bewerking
1.3.2.2
Inhoudelijke analyse en evaluatie
1.3.2.3
Vormbewerking
1.3.3
1.3.3.1
Gegevensopslag
Logische gegevenselementen: Veld/record/bestand/database
1.3.4
Uitvoeren van informatieproducten
1.3.5
Systeembesturing
1.3.5.1
Terugkoppelinformatie
1.3.5.2
Bijwerking systeemactiviteit
2/21
L.Tacq
Informatica
1.4
1.4.1
Context van de hedendaagse informatiesystemen
Drijfveren
1.4.1.1
globalisering
1.4.1.2
Business proces reengineering (BPR)
1.4.1.3
E-Business
1.4.2
Fundamentele rollen van informatiesystemen
1.4.2.1
Ondersteunen voor verkrijgen strategische voordelen
1.4.2.2
Ondersteunen van managementbeslissingen
1.4.2.3
Ondersteunen voor uitgevoerde taken
1.4.3
Evolutie in informatiesystemen
1.4.3.1
Gegevens verwerking
1.4.3.2
Management rapportage
1.4.3.3
Beslissingsondersteunend
1.4.3.4
Eindgebruiker ondersteuning
1.4.3.5
E-Business
1.4.4
Soorten informatiesystemen
1.4.5
Operationele informatiesystemen
1.4.5.1
Transactieverwerkende systemen (TPS of OLTP)
1.4.5.2
Procesbesturingssystemen
1.4.5.3
Samenwerkingsondersteunende systemen (CSCW)
1.4.6
Managementondersteunde systemen
1.4.6.1
Management informatiesysteem (MIS)
1.4.6.2
Beslissingsondersteunende systemen (DSS)
1.4.6.3
Beleidsinformatiesystemen (EIS)
1.4.7
Andere Classificaties
1.4.7.1
Expertsystemen
1.4.7.2
Kennismanagementsystemen (KMS)
1.4.7.3
Bedrijfsinformatiesystemen
1.4.7.4
Functie overstijgende informatiesystemen
3/21
L.Tacq
Informatica
1.4.7.5
Strategische informatiesystemen (SIS)
2. Computerhardware
2.1
Architectuur en fundamentele concepten
a. Gegevensverwerkend systeem
b. Combinatie van hardware componenten
c. Verrichten elementaire functies
2.1.1
Basisarchitectuur van een computersysteem
2.1.1.1
Invoer
2.1.1.2
Centrale verwerkingseenheid
a. besturingseenheid
b. rekenkundige eenheid ALU
c. interne opslageenheid
2.1.1.3
Uitvoer
2.1.1.4
Externe opslageenheden
2.1.2
2.1.2.1
a.
b.
c.
d.
e.
Componenten van een computersysteem
Centrale verwerkingseenheid (CPU)
Besturingseenheid
Rekenkundige logische eenheid ALU
Register
Cache geheugen
Gespecialiseerde processor
2.1.2.2
Intern geheugen
2.1.2.3
Extern geheugen
2.1.2.4
Invoerapparaten
2.1.2.5
Uitvoerapparten
2.1.2.6
Communicatienetwerk
a. Date bus
b. Adres bus
c. Controle bus
4/21
L.Tacq
Informatica
2.1.3
Voorstelling van elektronische gegevens
2.1.3.1
Elektronische signalen
2.1.3.2
Magnetische signalen
2.1.3.3
Optische signalen
2.1.4
L.Tacq
Interngeheugen
2.1.4.1
3 functies
a. opslag programma dat uitgevoerd wordt
b. opslag programma van het besturingssysteem
c. opslag gegevens die bewerkt worden door het programma
2.1.4.2
a.
b.
c.
d.
e.
structuur en werking RAM
individuele adresseerbare opslaglocaties (bytes)
elke byte: 8 elektronische schakelingen: bit (aan – uit)
elke byte: uniek adres
byte: matrixvorm
lezen of schrijven wordt vooraf gegaan door het vormen van het juiste adres
2.1.4.3
eigenschappen van RAM geheugen
a. compact
b. zeer snel
c. vluchtig
2.1.4.4
Permanent geheugen
a. ROM (firmeware)
b. PROM
2.1.4.5
a.
b.
c.
d.
2.1.5
2.1.5.1
Verdere toepassing van halfgeleidergeheugenchips
extern chache geheugen
video graphics
flash memory
smart card
centrale verwerkingseenheid
het uitvoeren van programma’s (machine cyclus)
a. cyclus bevat alle opdrachten die nodig zijn op 1 programma instructie uit te voeren
b. uitvoeren van deze opdrachten gebeurt op ritme van de interne klok
c. eenheid: MHz
5/21
Informatica
2.1.5.2
instructiecyclus
2.1.5.3
uitvoeringscyclus
2.2
2.2.1
L.Tacq
Categorieën van computers
Micro computers
2.2.1.1
Computer voor professionele eindgebruikers
2.2.1.2
Varianten
2.2.1.3
Netwerkcomputers
2.2.1.4
Computerterminals
2.2.2
Midrange computers
2.2.2.1
Gebruik als server
2.2.2.2
Gebruik voor krachtige rekenintensieve toepassingen
2.2.2.3
Front end server
2.2.3
Mainframe computers
2.2.3.1
Meer dan 1 centrale processor met zeer hoge verwerkingssnelheid
2.2.3.2
Groot intern geheugen
2.2.3.3
Gelijktijdig uitvoeren van +100 programma’s
2.2.3.4
Gebruik voor massieve transactieverwerking
2.2.3.5
Gebruik voor complexe rekenkundige problemen
6/21
Informatica
2.2.4
L.Tacq
Supercomputers
2.2.4.1
Tot +100 processoren
2.2.4.2
Complexe massieve berekeningen
2.2.4.3
Honderden miljarden floating-points instructies pers seconden
2.3
2.3.1
Trends en trade’offs in opslagmedia
Trends in opslagmedia
2.3.1.1
Vluchtig opslagmedia
2.3.1.2
Niet-vluchtig opslagmedia
2.3.2
trade’offs bij opslagmedia
2.3.2.1
directe toegang
2.3.2.2
sequentiële toegang
2.4
Opslagtechnologieën voor extern geheugen
2.4.1
Magneetschijven
2.4.2
Magneetbanden
2.4.3
Optische schijven
2.4.3.1
Cd-rom
2.4.3.2
WORM en CD-R
2.4.3.3
CD-RW
2.4.3.4
DVD
7/21
Informatica
2.5
2.5.1
Evoluties in invoer en uitvoer apparatuur
Invoerapparatuur
2.5.1.1
Toetsenbord
2.5.1.2
Aanwijsapparatuur
2.5.1.3
Spraakherkenning
2.5.1.4
…
2.5.2
L.Tacq
Uitvoerapparatuur
2.5.2.1
CRT Cathode Ray Tube
2.5.2.2
LCD liquid Cristal Display
3. Computersoftware
3.1
Computersoftware
3.1.1
Doel
3.1.2
Soorten
3.1.3
Software gebruik
3.2
3.2.1
Principes van programmeren
Basisbegrippen uit de conditionele logica
3.2.1.1
Logische testen (Waar of Onwaar)
3.2.1.2
Logische operatoren (conjunctie[en] disjuncte [of] inclusief [IOF] exclusief
[EOF] negatie [not])
3.2.1.3
Prioriteitsregels : NOT voorrang op EN, EN op OF
3.2.2
Basisprogrammastructuur
3.2.2.1
Sequentie
3.2.2.2
Selectie (IF condite … Then … ELSE)
3.2.2.3
Iteratie (While … DO …) (REPEAT …. UNTILL)
8/21
Informatica
3.3
L.Tacq
Trends in computersoftware
3.3.1
Trend 1
3.3.2
Trend 2
3.3.3
Eerste generaties programmeertaal (binaire)
3.3.4
Tweede generatie programmeertaal (symbolisch)
3.3.5
Derde generatie programmeertaal (hogere programmeertaal)
3.3.6
Vierde generatie programmeertaal (wat ?– niet de manier waarop)
3.3.7
Objectgerichte programmeertaal (OOP)
3.3.8
Objectgerichte programmeertaal via grafische interface
3.3.9
Webgebaseerde talen (XML = eXtensible markup language)
3.3.10
Webservice (Simple Object Acces Protocol SOAP),(web service description
WSDL) (universal Discription, discovery and intergration UDDI)
3.4
Toepassingssoftware voor prof eindgebruikers
a. toepassingspecifieke softwarepakketten
b. algemeen toepasbare softwarepakketten
3.4.1
Productiviteitpakketten
3.4.1.1
Basisfuncties
3.4.1.2
Software suites
3.4.1.3
Geïntegreerde pakketten
3.4.2
3.4.2.1
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
3.4.3
Andere algemene toepassingssoftware
Web browsers
E-mail and instant msg
Personal information manager
Groupware
Tekstverwerking
Spreadsheetsoftware
Database management software
Multimediasoftware
Specifieke softwarepakketten voor bedrijfstoepassingen
9/21
Informatica
3.5
Rol van systeemsoftware in een computer/informatie
3.5.1
Systeembeheerprogramma’s
3.5.2
Interface-funtie
3.5.3
Laag tussen en computer hardware en de toepassingssoftware
3.6
Besturingssystemen
3.6.1
De gebruikersinterface
3.6.2
Resource management
3.6.2.1
Geheugenbeheer programma’s
3.6.2.2
Controle I/O apparatuur
3.6.3
File management
3.6.4
Task management
3.6.4.1
Multiprogrammering
3.6.4.2
Mutlitasking versus timesharing
3.6.4.3
Multiprocessing versus multiprogrammering
10/21
L.Tacq
Informatica
3.7
Andere systeembeheer- en ontwikkelingssoftware
3.7.1
Netwerkbeheersoftware
3.7.2
Databasemanagementsystemen
3.7.3
Systeemutilities
3.7.4
Performance monitors
3.7.5
Security monitors
3.7.6
Softwareontwikkelingsprogramma’s
3.7.6.1
Assembler
3.7.6.2
Compiler
3.7.6.3
Interpreter
3.7.6.4
Grafische program editor
3.7.6.5
Debugger
3.7.6.6
Bibliotheek
L.Tacq
3.7.6.7
Toolkit : ook andere activiteiten in het systeemontwikkelingsproces : CASE
(Computer aided software engineering
4. Databases
4.1
4.1.1
Gegevensbeheer
Logische gegevenseenheid
4.1.1.1
Teken
4.1.1.2
Veld
4.1.1.3
Record
4.1.1.4
Bestand
4.1.1.5
Database
a. logische gegevensonafhankelijkheid
b. Fysische gegevensonafhankelijkheid
11/21
Informatica
4.1.2
4.1.2.1
Primaire sleutel
4.1.2.2
Secundaire sleutel
4.2
4.2.1
4.2.1.1
L.Tacq
Toegang tot database
Databasbeheer databasemanagementsysteem DBMS
Ontwikkelen van een database
Gegevenscataloog
a. meetgegevens
b. indexeringssysteem
4.2.2
Raadplegen van een database
4.2.2.1
Querytaal (data query language of DQL)
4.2.2.2
SQL : Structured Query Language [Select – From – Where ]
4.2.3
4.2.3.1
4.2.4
Onderhoud van een database
Data manipulator language DML
Ontwikkelen van applicaties
4.2.4.1
Basic
4.2.4.2
Java
4.2.4.3
4GL
4.3
Soorten databases
4.3.1
Web-gebasseerd informatiesysteem
4.3.2
Data Warehouse
12/21
Informatica
4.4
4.4.1
Gegevens en databasestructuren
Hiërarchische structuur
4.4.1.1
Root record
4.4.1.2
Parent record
4.4.1.3
Child record
4.4.1.4
Lead record
4.4.2
Netwerkstructuur
4.4.3
Relationele structuur
4.4.4
Multidimensionele structuur
4.4.4.1
On-line analtytical Processing (OLAP)
5. Computernetwerken
13/21
L.Tacq
Informatica
5.1
Tele/datacommunicatie
5.1.1
Telecommunicatie
5.1.2
Datacommunicatie
5.2
5.2.1
L.Tacq
Netwerkmodel voor data communicatie
Basiscomponenten
5.2.1.1
Terminals
5.2.1.2
Computers
5.2.1.3
Datacommunicatieprocessoren
5.2.1.4
Datacommunicatiekanalen
5.2.1.5
Datacommunicatiemedia
5.2.1.6
Datacommunicatiebesturingssoftware
14/21
Informatica
5.3
5.3.1
Soorten Datacommunicatienetwerken
Local Area Network LAN
5.3.1.1
Beperkt gebied
5.3.1.2
Netwerkkaart
5.3.1.3
File en netwerkserver
5.3.2
Wide Area Netwerks WAN
5.3.2.1
Geografisch verspreid
5.3.2.2
Deel : VAN (Value-added network)
5.3.3
L.Tacq
Client/server netwerken
5.3.3.1
Gezamenlijk gebruik maken van de computercapaciteit server
5.3.3.2
Verantwoordelijk applicatiebeheer, netwerkbesturing en datebasebeheer
5.3.3.3
Superserver
5.3.4
Peer to Peer netwerken
5.3.4.1
Rechtstreekse vervinding
5.3.4.2
Centrale server architectuur
5.3.4.3
Zuivere P2P
5.3.5
Private inter-organisation netwerk
5.3.5.1
Gekoppelde LANs en WANS
5.3.5.2
Gateways, routers
5.3.6
Op het internet gebaseerde communicatienetwerken
5.3.6.1
Intranet
5.3.6.2
Extranet
5.3.6.3
VPN
15/21
Informatica
L.Tacq
6. Beslissingsondersteunende systemen
6.1
Business intelligence
a. e-commerce
b. e-buiness
6.1.1
beslissingsstructuur en soort van informatie
6.1.1.1
gestructureerd
6.1.1.2
semi gestructureerd
6.1.1.3
niet gestructureerd
6.1.2
Het besluitvormingsproces van Simon
6.1.2.1
Opsporing
6.1.2.2
Ontwerp
6.1.2.3
Keuze
6.1.2.4
Implementatie
6.2
Managementinformatiesysteem
6.2.1
Structuur en werking van een MIS
6.2.2
Rapportagevormen
6.2.2.1
Periodieke rapporten
6.2.2.2
Uitzonderingsrapporten
6.2.2.3
Informatie op aanvraag
6.2.2.4
Push-rapportage
6.3
Decision Support system
a. beslissingsprocedures automatisteren
b. beslissingsalternatieven genereren
c. effecten simuleren/analyseren
16/21
Informatica
6.3.1
Componenten van een DSS
6.3.2
Model driven DSS
6.3.2.1
What if analyse
6.3.2.2
Gevoeligheidsanalyse
6.3.2.3
Doelzoekende analyse
6.3.2.4
Optimalisatieanalyse
6.4
L.Tacq
Beleidsinformatiesystemen (EIS)
6.4.1
EIS: Executive information system
6.4.2
Interformation overflow cut-back
6.4.3
Critical succes factors
6.4.4
Visualisatie beleidsinformatie
6.4.4.1
Trendanalyse
6.4.4.2
Exception reporting
6.4.4.3
Drill down
6.4.4.4
Web browsing
6.5
Online analytical Processing
6.5.1
Architectuur van OLAP systeem
6.5.2
OLAP analysemethode
6.5.2.1
Consolidatie
6.5.2.2
Drill down
6.5.2.3
Projectie
6.6
6.6.1
Bedrijfsportalen
EIP: enterprise information portal = webinterface
17/21
Informatica
6.7
6.7.1
Eenvoudig DSS tool: Beslissingstabellen
V&V van kennis
6.7.1.1
Verificatie
6.7.1.2
Validatie
6.7.2
Definitie en structuur van een beslissingstabel
6.7.2.1
Foutvrij
6.7.2.2
Consistent
6.7.2.3
Volledig
6.7.2.4
Compact
6.7.3
L.Tacq
Het bouwen van een beslissingstabel
6.7.3.1
verzamel de condities en acties van het beslissingsprobleem
6.7.3.2
Specificeer het probleem aan de hand van beslissingsregels
6.7.3.3
Modelleer de beslissingstabel en vil deze met de beslissingsregels
6.7.3.4
Controleer de beslissingstabel op volledigheid, consistentie en correctheid
6.7.3.5
Vereenvoudig de beslissingstabel
18/21
Informatica
L.Tacq
7. Bedrijfsinformatiesysteem
7.1
7.1.1
Transactieverwerkend systeem
Transactieverwerkingscyclus
7.1.1.1
Gegevensinvoer
7.1.1.2
Transactieverwerking
7.1.1.3
Database onderhoud
7.1.1.4
Genereren van documenten
7.1.1.5
Informatieaanvraag
7.1.1.6
Batch versus realtime
7.1.2
Online transaction processing
7.2
Samenwerkingsondersteunende systemen
7.3
Functionele bedrijfsystemen
a. transactieverwerkend systeem
b. beslissingsondersteunend systeem
7.3.1
Accountinginformatiesysteem AIS
7.3.1.1
Value Cycle concept
7.3.1.2
Give to get relaties
7.3.1.3
De aankoopcyclus
7.3.1.4
De payroll cyclus
7.3.1.5
De productie cyclus
7.3.1.6
De verkoopcyclus
7.3.1.7
De financieringscyclus
7.3.1.8
Integratie van subsystemen
19/21
Informatica
7.4
L.Tacq
Een E-Business applicatiearchitectuur
a. E-Business
a. enterprise resource planning ERP
b. custumor relationship management CRM
c. supply chain management SCM
b. e-commerce
7.4.1
a.
b.
c.
d.
7.5
7.5.1
7.5.1.1
Functieoverschrijdende bedrijfssystemen
Efficiënter gebruik
Efficiënter beheer
Sharing van gegevens
Ondersteuning
Enterprise Resource Planning
Theoretische onderbouw van ERP : Porter’s Value Chain
Waardeketen (9 onderling gerelateerde activiteiten)
a. waarde
b. Kost
c. Winstmarge
7.5.1.2
Soorten activiteiten
a. Primaire activiteiten
b. Secondaire activiteiten
7.5.1.3
Basis strategische posities
a. Lagere kosten
b. Grotere waarde
7.5.2
Doelstelling van ERP systemen
7.5.2.1
Verminderen operationele kosten
7.5.2.2
Stroomlijnen van processen
7.5.2.3
Organisatie brede integratie van gegevens
7.5.2.4
Vereenvoudigen van communicatie
7.5.3
7.5.3.1
a.
b.
c.
d.
SAP R/3
Kernmodules
financial accounting
human resources
manufactering and logistics
sales and distribution
20/21
Informatica
7.5.4
7.6
Ontstaan en evolutie in het ERP concept
Klant relatiebeheer
7.6.1
Kalakota en Robinson
7.6.2
CRM processen
7.6.2.1
Kenmerken
7.6.2.2
Functies
7.6.2.3
Doelstelling
7.7
Enterprise application integration
7.8
Toeleveringsketenbeheer
7.8.1
Kalakota en robinson
7.8.2
Supply chain
7.8.3
Supply chain managment
7.8.4
SCM principe
7.8.4.1
Wat de klant wil
7.8.4.2
Waar de klant het wilt
7.8.4.3
Wanneer de klant het wilt
7.8.4.4
Zo goedkoop de klant het wilt
21/21
L.Tacq