Minder hartziekten met meer visolie

Minder hartproblemen met meer visolie of omega-3 vetzuren
Eskimo’s kennen geen infarct
Niet cholesterol is gevaarlijk, wel bepaalde
vetzuren
Vetten staan helemaal ter discussie. Vet vlees is ongezond: verzadigd vet maakt ziek
en doodt vroegtijdig. Het graf wordt in veel gevallen met de tanden gegraven. Olie?
Ook al een twijfelgeval, vooral sedert de dioxinecrisis, want in vet gebakken spijzen
kunnen gevaarlijk zijn. En vis... ondanks de kwik van de jaren zeventig en tachtig,
toch gezonder? Het lijkt erop als we verschillende studies in de wereld mogen
geloven, leven vissers langer dan landbouwers...
Iedereen is bang van vet voedsel, maar iedereen eet het. Een tegenstrijdige situatie die voor een deel geïnspireerd werd
door de reclame. Margarinefabrikanten hebben de mensen gewezen op het belang van onverzadigd vet. Ze prijzen
daarom hun producten als gezond aan, vanwege de poly-onverzadigde vetten. Maar zijn ze veiliger? Vaak niet, omdat
de onverzadigde vetten verzadigd kunnen worden door allerhande procedures, zoals verhitten, toevoegingen,
scheikundige bewerkingen. Zo ontstaan transvetten en die zijn schadelijker dan verzadigd vet. Het gaat dus niet op,
onverzadigd vet te eten, om overtuigd te zijn van gezonde voeding. Vaak doet men meer kwaad dan goed en de reden
waarvoor dat voedsel werd gekozen wordt waardeloos: het beveiligt helemaal niet tegen hart- en vaatziekten,
integendeel. Er wordt met vetten en cholesterol gegoocheld dat het een lust is. Iedereen is bang van cholesterol en toch
hebben we dat product nodig. Maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat het cholesterolniveau in het bloed amper
door de cholesterol in de voeding wordt beïnvloed. Het eitje dat verboden werd, de schaaldieren die men niet meer
mocht eten, hebben eigenlijk met de atherosclerose niets te maken. Het zijn wel de vetzuren die van betekenis zijn. Die
moeten bij voorkeur onverzadigd zijn. Vandaar het nut van olijfolie en... van VETTE vis. Ook in de moderne
geneeskunde gaat men er van uit dat visolie, rijk aan omega-3 vetzuren een sterke anti-oxidant is, de ideale soldaat
tegen vrije radicalen en dus een goede bescherming geeft tegen hart- en vaataandoeningen. Omega-3-vetzuren zijn het
antwoord op het cardiovasculair risico.
Gezonde Eskimo’s
Vroeger wees men vet met de vinger, vooral dierlijke producten die rijk aan cholesterol waren. Zij waren zogenaamd
verantwoordelijk voor de hoge sterftecijfers vanwege hart- en vaatziekten. Tot een uitgebreide epidemiologische studie
die een vergelijking maakte tussen de leef- en eetgewoonten van Eskimo’s op Groenland en de Denen op het vasteland
aan het licht bracht dat het aantal infarcten en trombose bij Denen minstens tweemaal zo hoog was. Bovendien moest
men ook vaststellen dat bij Eskimo’s veel minder diabetes, hartziekten en astma voorkwamen dan bij de Denen. Deze
studie werd niet enkel in Groenland gemaakt, ook in Japan kwam men tot gelijkaardige vaststellingen. Men vergeleek er
een vissersdorp en een landbouwdorp in het binnenland. De sterfte aan coronaire hartziekten was de helft lager bij de
vissers en tweemaal zo hoog bij de boeren. De vissers aten ook tweemaal meer vis. De vis zal wel niet de enige
verklaring geven, aangezien de leefwijze een complex geheel is en Eskimo’s ook nog andere gezonde dingen zullen
doen in vergelijking met „landmensen”. Eskimo’s gebruikten nagenoeg een halve kilo vis per dag, rookten ook niet en
waren constant in de buitenlucht. Ze aten ook minder of geen geraffineerde producten en werden uiteraard veel minder
geconfronteerd met de uitspattingen van de welvaart: industrielucht, autoverkeer, medicijnen, kleur- en smaakstoffen en
gecompliceerde menu’s. Er is dus nog heel veel studie te doen vooraleer men tot een volmaakte conclusie zal kunnen
komen.
Anti-oxidanten
Maar één zaak is toch al duidelijk, het is niet de cholesterol die gevaarlijk is, want die zit ruim vertegenwoordigd in
vette vis en het is precies die vette vis die een beschermend karakter heeft t.a.v. de bloedvaten en het hart. Het zijn wel
de vetzuren die moeten bekeken worden. De n-3 meervoudig onverzadigde vetzuren kunnen bij hen en ook bij al wie
vis eet, bijdragen tot een verbetering van de gezondheid en het voorkomen van infarct en trombose. Vette vis op het
menu is dus geen luxe, maar een daad van gezondheidspreventie. Vis bevat niet enkel meervoudig onverzadigd vet,
maar ook verschillende vitamines en mineralen die bekend staan als anti-oxidanten: B12, B6, vitamines A en D, en
selenium. Ook uit een Belgische studie is gebleken dat naast omega-3 vetzuren uit vette vis, ook een hoge inname van
bioflavonoïden een sterke invloed heeft op de gezondheid van de bevolking. In de New Engeland Journal of Medicine
werd ook een studie gepubliceerd, waaruit blijkt dat de visconsumptie een sterke relatie heeft met het al dan niet
optreden van vaataandoeningen. Vanaf 1960 had men de voedingsgewoonten gevolgd van 852 mannen in de leeftijd
van 40-59 jaar van de stad Zutphen. Deze personen werden over een tijdsverloop van niet minder dan 20 jaar gevolgd.
Bij mannen die geen vis aten was het sterftecijfer door hartziekten 2,5 maal hoger dan in de visetende groep. Men
rekende hiervoor een portie van minstens 30 gram per dag, wat overeenkomt met één à tweemaal vis eten in de week.
Meer vis eten, resulteerde dan ook weer niet in een vermindering van het sterftecijfer. Het is dus niet nodig bij elke
maaltijd vis te consumeren, als dat tweemaal in de week gebeurt lijkt het effect op hart en bloedsomloop even groot.
Ook in Wales werd een belangrijke studie verricht onder 2000 patiënten. Hieruit bleek dat als minstens tweemaal in de
week vette vis werd gegeten, de sterfte door hart- en vaatziekten met 33 percent daalde, terwijl de algemene sterfte door
andere aandoeningen ook met 29 percent naar beneden ging. Volgens cardiologen spelen de omega 3-vetzuren een
belangrijke rol niet enkel in de preventie van infarcten, maar dragen ze er eveneens toe bij dat
hartritmestoornissen en acute ischemie, dat is een vernauwing van de hartkransslagaders, waardoor pijn in de
borstkas ontstaat, worden voorkomen. Ook plotse hartstilstand lijkt onder deze testgroep minder voor te komen.
Uit de studie uitgevoerd in Wales bleek vette vis een grotere bescherming te bieden dan magere vissoorten.
Eet vis en leef er niet op los
De beschermende rol van omega-3 vetzuren strekt zich niet zover uit dat de levenswijze voor de rest geen belang meer
zou hebben. Vette vis voorkomt wel hart- en vaatziekten, maar het heft de negatieve invloed van een totaal verkeerde
leefwijze niet op. Vette vis moet als een vervanger voor verzadigd vet worden beschouwd en moet dus op het menu
komen in de plaats van vlees, saus, vet gebak en een overdaad aan koolhydraten. De maximale bescherming komt er pas
als dit vette-vis-dieet is ingeschakeld in een gezond leefpatroon. Ook andere anti-oxidanten blijven hun rol vervullen:
vezelrijke en volwaardige voeding in de plaats van verarmde geraffineerde producten, vitaminerijke kost en voldoende
mineralen blijven van groot belang. In verstaanbare en eetbare taal betekent dat: meer groenten, meer fruit,
volkorenbrood in de plaats van wit brood, volle zilvervliesrijst in de plaats van de witte gepolijste rijst, een beetje rode
wijn of druivensap, olijfolie in de plaats van margarine en magere yoghurt in de plaats van pralines en gebak. De beste
garantie om straatoud te worden en vooral tot op hoge leeftijd gezond te blijven.
En als extra hulpmiddel is er nu omega-3 ter beschikking in gelules. Gemakkelijk om in te nemen, gemakkelijk om mee
te nemen. Nog nooit was gezondheid en preventie zo gemakkelijk beschikbaar.