LHCb: een introductie Niels Tuning (Nikhef) Overzicht 1. Materie en anti-materie 2. LHC versneller 3. B-fysica 4. LHCb detector 5. Activiteiten B-fysica groep 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 2/33 Astronomie Deeltjes fysica Fundamenteel (nieuwsgierigheid gedreven) onderzoek 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 3/33 De aardse materie periodiek systeem van Mendeleev 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 4/33 Deeltjesfysica Bestudeert de natuur op afstanden < 10-15 m 10-15 m atoom kern Quantum theorie beschrijft alle metingen tot 10-18 m Is dit alles? quarks Generatie: I II III Lading u c t +2/3 e d leptons e (1976) (1995) s b (1947) (1978) m t -1 e 0e (1895) (1936) (1973) ne nm nt (1956) (1963) -1/3 e (2000) Materie •Fundamentele deeltjes en deeltjesversnellers 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 6/33 De elementaire deeltjes quarks Generatie: I II III Lading Lading I II III u c t +2/3 e -2/3 e u c t -1/3 e +1/3 e d s b t d leptons e (1976) (1995) s b (1947) (1978) m t -1 e +1 e e m 0e 0e ne nm nt (1895) (1936) (1973) ne nm nt (1956) (1963) (2000) Materie 6 jan 2009 Anti-materie LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 7/33 Hoe maak je anti-materie?? Albert Einstein: E=mc2 materie + antimaterie = licht ! (en vice versa) e+ ee+ e- 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 8/33 Vraag: Waar is de anti-materie gebleven? Geen anti-materie met satellieten 6 jan 2009 Geen anti-materie sterrenstelsels LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 9/33 De grootste microscoop op aarde de Large Hadron Collider (LHC) op CERN bij Genève De Large Hadron Collider LHC: 27 km A10: 32 km Geneve 6 jan 2009 Amsterdam LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 11/33 The LHC machine Energie is gelimiteerd door de kracht van 1232 dipool magneten: B= 8.4 T 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 12/33 De LHC op 10 september doorsnede LHC bundel Bundel heeft ronde gemaakt 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 13/33 Energie 1 proton (LHC) Energie LHC bundel 3000 x 100.000.000.000 protonen Bundel 2 Doorsnede LHC bundelpijp Bundel 1 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 14/33 40 miljoen botsingen per seconde Bundel 1 Bundel 2 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 15/33 Pech: 19 september Test magneten op volle kracht Kortsluiting tussen 2 magneten Groot helium lek Meerdere magneten moeten gerepareerd 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning Sector 34 16/33 LHCb ATLAS CMS 6 jan 2009 ALICE LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 17/33 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 18/33 Muon det Calo’s RICH-2 OT+IT Magnet RICH-1 VELO Installation is complete 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 19/33 Vraag: Waar is de anti-materie gebleven? Echte vraag: Zijn er nieuwe deeltjes en krachten? • Zijn er nieuwe deeltjes die bijdragen aan de CP-schending? • CP-schending is gerelateerd aan verschil tussen materie en anti-materie “Positive charge is the charged carried by the lepton preferentially produced in the decay of the longlived neutral K meson” A K L e n “Box” diagram: ΔB=2 b s 2 A K L e n 2 “Penguin” diagram: ΔB=1 s b b s μ μ 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 20/33 CP-schending: nieuws uit 2008 Nobelprijs (½) voor Kobayashi & Maskawa • KM voorspelden in 1972 de 3de generatie quarks om CP-schending in het SM te verklaren A gweak Wm J m J m u 1 1 5 m VCKM d 2 u, c, t W gweak Toshihide Maskawa 15-12-2008 6 jan 2009 Jμ+ d, s, b Makoto Kobayashi LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 21/33 21 Meten van complexe getallen! We meten quark koppelingen Er is een complexe phase in de koppelingen eiφ e-iφ matter Meetbaar als er 2 amplitudes een rol spelen: anti-matter Γ( B f) = |A1+A2ei(φ+δ)|2 Γ(Bf) = |A1+A2ei(-φ+δ)|2 Bewijs van bestaan van complexe getallen… 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 22/33 CP-schending: nieuws uit 2008 (CDF & D0 data) Nieuwe deeltjes in Bs mixing ?? ~eiφB SM: NP: Bs b W s b Bs s 6 jan 2009 t s W t b̃ g̃ s̃ x x S.M.: 0 Bs b s̃ g̃ b̃ s 3 effect Bs ? b LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 23/33 B-physics Mission Search for new particles or forces via their virtual loop contributions in B decays 1) CP Violation: Search for CP asymmetries incompatible with Standard Model fits. Allows to study phases of coupling constants in New Physics For example: B J / s “Box” diagram: ΔB=2 b s 15-12-2008 6 jan 2009 2) Rare Decays: Search for enhanced Branching Fractions or decay distributions that deviate from Standard Model For example: B K *m m “Penguin” diagram: ΔB=1 s b b s μ μ LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 24/33 24 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 25/33 De LHCb Vertex Locator • Detectors in Vacuum • Beweegbaar voor LHC injectie • CO2 koeling tot -7oC • Bescherming voor RF-velden 15-12-2008 6 jan 2009 φ coordinate LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 26/33 De LHCb Vertex Locator 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 27/33 De LHCb Vertex Locator 05-09-2008 TED run 32474 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 28/33 De LHCb Outer Tracker C-Frames: 9+9 Modules Module Straw 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 29/33 De LHCb Outer Tracker 10-09-2008 Beam1 run 33062 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 30/33 De LHCb detector doet het Voor-aanzicht LHCb detector 6 jan 2009 Zij-aanzicht LHCb detector LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 31/33 De LHCb detector doet het 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 32/33 Activiteiten in B-fysica groep op Nikhef Vertex reconstruction (open VELO) 1. Detectoren – Vertex Locator OT Linearity (online monitoring) – Outer Tracker =290 mm 2. Reconstructie 3. Fysica Analyse 700 vertices / min. OT alignment (with OT drifttimes) B lifetime reconstruction BsJ/ψ Angular assymetry BK*mm Δy (mm) Determine resolution from negative t Proper time (ps) 6 jan 2009 LHCb introductie voor VU bachelors - Niels Tuning 33/33